Σαρακοστή είναι μια χρονική περίοδος που έχει καθοριστεί από την εκκλησία σαν περίοδος νηστείας. Λέγεται αλλιώς και Τεσσαρακοστή ή Μεγάλη Σαρακοστή και είναι η νηστεία που κάνουμε πριν από το Πάσχα. Πήρε το όνομα της από τον αριθμό τεσσαράκοντα (σαράντα) γιατί αρχικά είχε διάρκεια 40 ημερών (6 εβδομάδων).Για την ακρίβεια ήταν οι 40 μέρες πριν την Μεγάλη Εβδομάδα. Αργότερα προστέθηκε στη Σαρακοστή και η Μεγάλη Εβδομάδα κι έτσι η Σαρακοστή πλέον διαρκεί 48 μέρες. Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η μεγαλύτερη περίοδος νηστείας της Ορθόδοξης εκκλησίας όχι από άποψη διάρκειας, αλλά από άποψη σημαντικότητας. Ξεκινάει από την Καθαρά Δευτέρα και λήγει μετά την Ανάσταση το Μεγάλο Σάββατο. Κατά τη διάρκεια της τρώμε νηστήσιμα φαγητά που έχει επικρατήσει να τα λέμε σαρακοστιανά.
Ένα έθιμο που έχει σχεδόν χαθεί είναι αυτό της Κυρά Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής).
Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, σαν καλόγρια, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι.
Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν το σύκο αυτό μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι.
Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη. Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.
