Τη φετινή σχολική χρονιά οι μαθητές του Τμήματος Ένταξης υλοποίησαν ένα πρόγραμμα με θέμα τα ευρωπαϊκά παιχνίδια στα πλαίσια της εκπαιδευτικής δράσης Teachers4Europe.

Ακολουθεί η περιγραφή του προγράμματος:

Περίληψη εργασίας

Στα πλαίσια της δράσης Teachers4Europe οι μαθητές του Τμήματος Ένταξης υλοποίησαν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που είχε τίτλο «Θέλεις να παίξουμε;». Η επιλογή του προγράμματος δεν ήταν καθόλου τυχαία, καθώς το παιχνίδι είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το παιδί. Μέσω του παιχνιδιού το παιδί κατανοεί καλύτερα τον εαυτό του και τους άλλους, μαθαίνει τον κόσμο γύρω του, κοινωνικοποιείται, αναπτύσσεται γλωσσικά και γνωστικά και ψυχαγωγείται. Καθώς τα είδη του παιχνιδιού που παρατηρούμε σε κάθε χώρα αντανακλούν την κουλτούρα και τον ιδιαίτερο πολιτισμό της, θελήσαμε να μελετήσουμε και να παίξουμε παιχνίδια από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Οι δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν ήταν πολλές και είχαν βιωματικό χαρακτήρα. Αξίζει να σημειωθεί πως στο μαθητικό δυναμικό του Τμήματος Ένταξης υπήρχαν και μαθητές των οποίων η χώρα καταγωγής δεν είναι η Ελλάδα. Το γεγονός, λοιπόν, ότι ασχοληθήκαμε με δράσεις διαφόρων χωρών ήταν πολύ σημαντικό γιατί πέρασε και το μήνυμα στους μαθητές πως όλες οι χώρες έχουν τη δική τους ιστορία, πολιτισμό και αξία και πως το σχολείο είναι ανοιχτό προς όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως χώρας καταγωγής. Αυτό προσέδωσε μία ευρωπαϊκή διάσταση στο πρόγραμμα και τόνισε τη σημασία της πολυπολιτισμικότητας. Μέσα, λοιπόν, από το πρόγραμμα που υλοποιήθηκε οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα των πολιτισμό διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών.

Σκοπός

Σκοπός του προγράμματος που υλοποιήσαμε ήταν να κατανοήσουν οι μαθητές την αξία του παιχνιδιού για τη σωματική και τη συναισθηματική τους ανάπτυξη, να διαπιστώσουν τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε ελληνικά παιχνίδια και παιχνίδια άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και να εκτιμήσουν τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κουλτούρες, οι οποίες μάλιστα αντανακλώνται και στα παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά από χώρα σε χώρα.

Επιμέρους στόχοι:

• Να καλλιεργήσουν διάφορες μορφές του προφορικού λόγου
• Να εμπλακούν σε δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου
• Να εξοικειωθούν με τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη και κυρίως στην ευρωπαϊκή ήπειρο
• Να διαβάσουν και να επεξεργαστούν διάφορα παραμύθια που αναφέρονται στην συνεργασία μεταξύ των λαών και συγκεκριμένα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Να δραματοποιήσουν διάφορα παραμύθια
• Να δημιουργήσουν οι ίδιοι επιτραπέζια παιχνίδια ορμώμενοι από θέματα που αφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση
• Να μάθουν βασικές πληροφορίες για τις χώρες που αποτελούν την Ε.Ε.
• Να εξοικειωθούν με τη χρήση του Η/Υ
• Να κατανοήσουν τη σημασία του να είναι ενεργοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Να υιοθετήσουν θετική στάση σχετικά με τη διαφορετικότητα των λαών.

Υλικά που χρησιμοποιήθηκαν:

Έντυπο υλικό, όπως βιβλία, εφημερίδες, κάρτες, αφίσες, χάρτες, υδρόγειος σφαίρα, χαρτόνια, μαρκαδόροι, νερομπογιές, φωτογραφική μηχανή, κάμερα, ηλεκτρονικός υπολογιστής

Δραστηριότητες

Α΄ φάση: διερευνητική συζήτηση του θέματος

Με αφορμή τα βιβλία που διάβαζαν κάθε Παρασκευή οι μαθητές από τη βιβλιοθήκη του Τμήματος Ένταξης η εκπαιδευτικός πρότεινε ακόμη ένα βιβλίο, το οποίο λεγόταν «Τα αστέρια της Ευρώπης». Οι μαθητές από την πρώτη στιγμή που αντίκρισαν το βιβλίο θέλησαν να το διαβάσουν στη γωνιά της ανάγνωσης. Έτσι, η εισαγωγή στο θέμα του project ξεκίνησε με αυτή τη δραστηριότητα. Αξίζει να σημειωθεί πως το παραμύθι αυτό διαβάστηκε δύο φορές. Την πρώτη έγινε μια γρήγορη ανάγνωση με σκοπό την εισαγωγή στο θέμα του προγράμματος και τη δεύτερη (μετά από ένα μήνα περίπου) έγινε μια περαιτέρω επεξεργασία του νοήματος. Η εκπαιδευτικός κρέμασε στην τάξη τρεις χάρτες: έναν παγκόσμιο, έναν χάρτη της Ευρώπης και έναν χάρτη της Ελλάδας. Επίσης, μοίρασε στα παιδιά από ένα δωράκι, μία ξύστρα σε σχήμα υδρόγειου σφαίρας.

Β΄ φάση: σχεδιασμός δραστηριοτήτων

Το όνομα ‘Ευρώπη’ αναφερόταν πολύ συχνά μέσα στο κείμενο του βιβλίου που προαναφέρθηκε και η εκπαιδευτικός μετά την πρώτη ανάγνωση ρώτησε τους μαθητές τι γνώριζαν για την Ευρώπη και τι ήθελαν να μάθουν γι’ αυτήν. Προς αυτή την κατεύθυνση τους βοήθησε πολύ και το βιβλίο, καθώς ανέφερε διάφορα θέματα, όπως μουσική από διάφορες χώρες, χορούς, αλλά και παιχνίδια. Στην ερώτηση της εκπαιδευτικού με ποιο από αυτά τα θέματα θα ήθελαν να ασχοληθούν πιο πολύ σχεδόν όλοι οι μαθητές επέλεξαν το παιχνίδι.

Η επεξεργασία του θέματος έγινε διαθεματικά και υπήρξε διάχυση σε διάφορα διδακτικά αντικείμενα.

Γλώσσα: παραγωγή γραπτού λόγου

Πληροφορική: αναζήτηση πληροφοριών, χρήση εργαλείων web2.0 για διάφορες κατασκευές και παιχνίδια σε on line μορφή

Γεωγραφία: αναζήτηση στον χάρτη, χώρες και πολιτισμός

Τέχνες: Μουσική (ο ύμνος της Ευρώπης), Εικαστικά (ζωγραφίζω και κατασκευάζω σημαίες), Θεατρική Αγωγή (δραματοποιώ παραμύθια που διάβασα)

Γ΄ φάση: υλοποίηση δραστηριοτήτων

1^η δραστηριότητα:

Κατά την ανάγνωση του βιβλίου «Τα αστέρια της Ευρώπης» το όνομα ‘Ευρώπη’ αναφερόταν πολύ συχνά. Η εκπαιδευτικός ρώτησε, λοιπόν, τους μαθητές ποιες λέξεις τους έρχονταν στο μυαλό στο άκουσμά της. Έτσι, δημιουργήθηκε το πρώτο συννεφόλεξο. Παρόμοια δραστηριότητα έλαβε χώρα και σε μεταγενέστερη δραστηριότητα που αφορούσε στο παιχνίδι.

2^η δραστηριότητα:

Η εκπαιδευτικός, αφού πρώτα κρέμασε τους χάρτες στην τάξη, ζήτησε από τους μαθητές να βρουν την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη και στον χάρτη της Ευρώπης. Οι περισσότεροι μαθητές δεν γνώριζαν πού ακριβώς ήταν. Το ενθαρρυντικό, όμως, της υπόθεσης ήταν το γεγονός ότι γνώριζαν πως ήταν μια παραθαλάσσια χώρα, έτσι ακόμη κι αν κάποιες φορές έδειχναν άλλη χώρα, τουλάχιστον ήταν μια χώρα που στη μεγαλύτερή της έκταση βρεχόταν από θάλασσα. Μετά το πέρας αυτής της δραστηριότητας οι μαθητές ήταν σε θέση να δείχνουν πού βρίσκεται η Ελλάδα. Επίσης, έγινε μία αποσαφήνιση των όρων ήπειρος, χώρα και πρωτεύουσα.

3^η δραστηριότητα:

Ανάγνωση και επεξεργασία του βιβλίου «Τα αστέρια της Ευρώπης». Το βιβλίο αυτό βοήθησε πάρα πολύ τους μαθητές να κατανοήσουν το πόσο σημαντικό είναι να βοηθάει κάποιος τον άλλον, αλλά και να βοηθιέται επίσης. Έτσι, οι μαθητές κατάλαβαν το πόσο χρήσιμο και ωφέλιμο είναι να ανήκει μία χώρα σε μια ομάδα κρατών με κοινό όραμα, όπως είναι αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο σημείο αυτό η εκπαιδευτικός μίλησε για την Ευρωπαϊκή Ένωση (π.χ. πότε πρωτοδημιουργήθηκε; Ποιος ήταν ο σκοπός της; Πόσες και ποιες χώρες την απαρτίζουν; κα)

 4^η δραστηριότητα:

Με αφορμή το παραπάνω βιβλίο οι μαθητές ετοίμασαν διάφορες ζωγραφιές, έγραψαν συνθήματα που υπήρχαν στο κείμενο και κατασκεύασαν μία γιγαντοαφίσα. Όταν την ολοκλήρωσαν την κρέμασαν σε έναν τοίχο για να την διαβάζουν και οι υπόλοιποι μαθητές του σχολείου.

https://www.youtube.com/watch?v=XXPjx07fNiI

 5^η δραστηριότητα:

Στο ίδιο βιβλίο γινόταν αναφορά σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής των ανθρώπων. Οι μαθητές κλήθηκαν να επιλέξουν ποια θέματα θα τους άρεσε περισσότερο για να μάθουν περισσότερο. Έτσι, κατασκεύασαν έναν νοητικό χάρτη. Οι περιοχές που τους τράβηξαν περισσότερο ήταν το παιχνίδι, η μουσική, η θρησκεία, η διατροφή, οι σημαίες και τα μνημεία από τις διάφορες χώρες. Από όλες αυτές επέλεξαν να ασχοληθούν κυρίως με τα ευρωπαϊκά παιχνίδια.

6^η δραστηριότητα:

Το παραπάνω βιβλίο άρεσε τόσο πολύ στους μαθητές που επικοινώνησαν με τον συγγραφέα του, δηλαδή τον κύριο Θοδωρή Παπαϊωάννου. Ήταν μία ιδιαίτερη στιγμή του προγράμματος!!! Η συνέντευξη που πήραν οι μαθητές δημοσιεύτηκε και στο ηλεκτρονικό περιοδικό που εκδίδει το σχολείο.

https://www.youtube.com/watch?v=96JenUXRrsE

http://schoolpress.sch.gr/specialreporters/?p=407

http://schoolpress.sch.gr/specialreporters/?p=382

7^η δραστηριότητα:

Οι μαθητές κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε διάφορες δραστηριότητες παραγωγής γραπτού λόγου. Περιέγραψαν το αγαπημένο τους παιχνίδι-αντικείμενο (πχ. το ποδήλατο) και το αγαπημένο τους επιτραπέζιο παιχνίδι.

 8^η δραστηριότητα:

Οι μαθητές πήραν συνέντευξη από τους γονείς τους. Τους ρώτησαν ποια παιχνίδια έπαιζαν όταν ήταν μικροί, πώς παίζονταν αυτά τα παιχνίδια και ποιους κανόνες είχαν. Αρκετά από τα παιχνίδια αυτά τα παίζουν σήμερα και τα ίδια τα παιδιά.

9^η δραστηριότητα:

Στα πλαίσια του προγράμματος οι μαθητές ασχολήθηκαν με τις σημαίες των ευρωπαϊκών χωρών που ανήκουν στην ΕΕ. Επίσης, με τις σημαίες τους δημιούργησαν διάφορα on line παιχνίδια. Παραδείγματος χάρη, ορισμένες από τις σημαίες που είχαν φτιάξει τα παιδιά έγιναν παζλ ή παιχνίδια μνήμης.

10^η δραστηριότητα:

Μία δραστηριότητα που άρεσε πολύ στους μαθητές ήταν η κατασκευή επιτραπέζιων παιχνιδιών από τους ίδιους τους μαθητές. Προσπάθησαν, λοιπόν, αυτά που έμαθαν να τα εφαρμόσουν στην πράξη.

11^η δραστηριότητα:

Οι μαθητές συμμετείχαν στο διαγωνισμό ζωγραφικής που διεξήχθη στα πλαίσια του 1^ου Φεστιβάλ Παιχνιδιού Καβάλας που διοργανώνει η Α/θμια Εκπαίδευση Ν. Καβάλας

12^η δραστηριότητα:

Στις 25 Μαΐου οι μαθητές του  Τμήματος Ένταξης θα παρευρεθούν στο 1^ο Φεστιβάλ Παιχνιδιού και θα παρουσιάσουν το πρόγραμμα που υλοποίησαν τη φετινή σχολική χρονιά. Μάλιστα, θα παρουσιάσουν και ένα επιδαπέδιο παιχνίδι που κατασκεύασαν σχετικό με τα ευρωπαϊκά παιχνίδια.

13^η δραστηριότητα:

Μία ακόμη δραστηριότητα που ενθουσίασε τους μαθητές ήταν η συνέντευξη της κ. Κάτιας, η οποία είναι μαμά μιας μαθήτριας του 1^ου Δ.Σ. Θάσου. Η κ. Κάτια κατάγεται από την Ολλανδία και επισκέφτηκε το Τμήμα Ένταξης για να περιγράψει στους μαθητές τόσο τη χώρα της όσο και τα παιχνίδια που έπαιζε όταν ήταν παιδί. Οι μαθητές για να την ευχαριστήσουν της χάρισαν μία τουλίπα, μιας και είναι το πιο γνωστό λουλούδι της χώρας της.

 14^η δραστηριότητα:

Μία ακόμη δραστηριότητα που υλοποιήσαμε ήταν η κατασκευή σημαιών από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Αυτό που έκανε μεγάλη εντύπωση στους μαθητές είναι το πόσο μοιάζουν μεταξύ τους οι διάφορες σημαίες. Μάλιστα κάποιες από αυτές έχουν ακριβώς τα ίδια σχέδια και χρώματα, αλλά σε διαφορετική σειρά. Τους άρεσε, επίσης, που η ελληνική σημαία είναι πολύ ξεχωριστή και δεν μοιάζει με άλλη σημαία.

 15^η δραστηριότητα:

Η δραστηριότητα που υλοποιήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για διάφορα παιχνίδια που παίζονται σε πολλές γειτονικές χώρες. Μάλιστα, πολλά από αυτά τα παιχνίδια παίζονται και στην Ελλάδα, αλλά είτε έχουν άλλο όνομα, είτε έχουν μικρές παραλλαγές.

16^η δραστηριότητα:

Με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης (9^η Μαΐου) η εκπαιδευτικός αναφέρθηκε στα σύμβολα της Ευρωπαϊκής ένωσης. Έτσι, οι μαθητές άκουσαν και έμαθαν πληροφορίες σχετικά με τον ύμνο της Ευρώπης, τη σημαία της Ευρώπης, καθώς και του νομίσματός της, δηλαδή του ευρώ.

 Δ φάση: Παρουσίαση και αξιολόγηση

Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί με μία εκδήλωση που θα υλοποιηθεί στις 18 Μαΐου, στην οποία θα παρουσιαστεί η δράση προς τους γονείς των μαθητών, αλλά και προς την υπόλοιπη τοπική κοινωνία.

Η αξιολόγηση του προγράμματος έγινε με τη βοήθεια του επιδαπέδιου παιχνιδιού που κατασκεύασαν οι μαθητές και που θα παρουσιαστεί στο 1^ο Φεστιβάλ Παιχνιδιού, καθώς οι μαθητές καλούνται να παίξουν, αλλά και να απαντήσουν σε σχετικές ερωτήσεις με τα ευρωπαϊκά παιχνίδια και την ΕΕ.

Βίντεο τελικής παρουσίασης:

https://www.youtube.com/watch?v=JDA3jV9mT7M&t=33s

Φωτογραφίες από τις δραστηριότητες:

https://drive.google.com/drive/folders/0B59bb6ZgEOWmbkg1U203d1RIdTg

Βιβλιογραφία

Παπαϊωάννου Θ. – Βαρβαρούση Λ. (2014). Τα αστέρια της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα

Μητέρες Παιδικού Χωριού – SOS (1995). Παιδικά παιχνίδια απ’ όλο τον κόσμο. Εκδοτικός οίκος ΤΖΙΑΜΠΙΡΗΣ-ΠΥΡΑΜΙΔΑ, Θεσσαλονίκη