Οδυσσέας Ελύτης: «Την Άνοιξη αν δεν την βρεις, την φτιάχνεις»
Το τέλος του Χειμώνα και τον ερχομό των χελιδονιών γιόρταζαν τα παιδιά από την αρχαιότητα με τα “χελιδονίσματα”. Ο συγγραφέας Αθηναίος (2ος αιώνας μ.Χ.) έχει διασώσει ένα “χελιδόνισμα” που τραγουδούσαν τα παιδιά στη Ρόδο. Κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού, τριγύριζαν στην πόλη και ζητούσαν φιλέματα.
Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια, το “ελληνικό” έθιμο της χελιδόνας θεωρήθηκε ειδωλολατρικό και στην αρχή απαγορεύτηκε από την εκκλησία Παρ’ όλα αυτά όμως τα παιδιά συνέχιζαν να τραγουδούν τον ερχομό της Άνοιξης και έτσι το έθιμο διατηρήθηκε όπως ακριβώς και στην αρχαιότητα. Σε κάθε μεριά της Ελλάδας, την 1η του Μάρτη τα παιδιά ξεχύνονταν στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια τους, τους αγγελιοφόρους της Άνοιξης. Κρατούσαν στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι και του κρεμούσαν στο λαιμό κουδουνάκια. Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα “χελιδονίσματα” ενώ τα κουδουνάκια συνόδευαν το τραγούδι τους. Είναι ένα έθιμο που δυστυχώς έχει αρχίσει να χάνεται. Μέχρι και σήμερα βέβαια, οι μητέρες δένουν στα χέρια των παιδιών τους ένα χρωματιστό βραχιολάκι από κλωστές, για να μην «κάψει» τα παιδιά τους ο ήλιος της Άνοιξης. Το βραχιολάκι αυτό το φοράνε μέχρι την Ανάσταση ή μέχρι να δουν τα πρώτα χελιδόνια… Τότε το «πετάμε» στα κεραμίδια του σπιτιού μας ή το αφήνουμε σε μια τριανταφυλλιά για να μπορεί από εκεί να το πάρει το χελιδόνι για να χτίσει τη φωλιά του.
Με το ίδιο τρόπο τα παιδιά της Γ΄ τάξης και η Δασκάλα τους κ. Καλαντζή Αικατερίνη, ανέσυραν από την πολιτιστική μας κληρονομιά το έθιμο “Τα Χελιδονίσματα” και υποδέχθηκαν την 1η Μαρτίου, τον ερχομό της Άνοιξης. Κρατώντας ο καθένας στα χέρια του τη χελιδόνα τραγούδησαν στους συμμαθητές τους τα χελιδονίσματα και είπαν τις παροιμίες για τον Μάρτη και την Άνοιξη.
Ήρθε ήρθε χελιδόνα κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις
ήρθε και άλλη μεληδόνα καλοκαίρι θα μυρίσεις.
κάθησε και λάλησε Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
και γλυκά κελάηδησε: πάλιν άνοιξη θ’ ανθίσεις.
“Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ
Κάποια παιδιά ξαφνιάστηκαν, γιατί δε γνώριζαν αυτό το έθιμο. Σίγουρα όμως άρεσε σε όλους και αυτό εκφράστηκε με ένα ζεστό χειροκρότημα.
Θερμά συγχαρητήρια στους μαθητές και τη Δασκάλα τους!
Κάντε κλικ στην εικόνα για να μεγεθύνει
