Στο πλαίσιο του μαθήματος της Γαλλικής Γλώσσας, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Στ’ τάξης του σχολείου μας είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά ένα ιδιαίτερο γαλλικό παιχνίδι που συνδυάζει διασκέδαση, συνεργασία και παράδοση: το pétanque, ή αλλιώς, εδαφοσφαίριση. Πρόκειται για ένα δημοφιλές παιχνίδι που παίζεται σε ανοιχτούς χώρους, με μεταλλικές σφαίρες και έχει τις ρίζες του στη νότια Γαλλία.

Η δράση πραγματοποιήθηκε με τον συντονισμό της εκπαιδευτικού της Γαλλικής Γλώσσας, κας Αναστασίας Κοϊδου, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος eTwinning. Το pétanque αποτέλεσε ένα εξαιρετικό πολιτιστικό ερέθισμα που συνέδεσε τη γλώσσα, τον αθλητισμό και τη γαλλική κουλτούρα σε ένα κοινό εκπαιδευτικό στόχο.

Τι είναι το Pétanque/Εδαφοσφαίριση;

Το pétanque είναι ένα παιχνίδι που παίζεται κυρίως σε εξωτερικούς χώρους, σε επίπεδη, χαλικόστρωτη ή αμμώδη επιφάνεια. Οι παίκτες προσπαθούν να πετάξουν μεταλλικές μπάλες όσο πιο κοντά γίνεται σε μια μικρότερη ξύλινη σφαίρα, γνωστή ως “cochonnet” (που σημαίνει “γουρουνάκι” στα γαλλικά). Η λέξη pétanque προέρχεται από την προβηγκιανή φράση “pèd tanca”, που σημαίνει “σταθερά πόδια στο έδαφος”, αφού οι παίκτες κατά τη ρίψη δεν πρέπει να μετακινούνται.

Η ιδέα του να ρίχνει κανείς σφαίρες προς έναν στόχο δεν είναι εντελώς ξένη στην αρχαιότητα. Παρόμοια παιχνίδια ή δραστηριότητες με ρίψη αντικειμένων υπήρχαν τόσο στην Αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη. Για παράδειγμα:

• Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν αγωνίσματα ρίψης, όπως η σφαιροβολία (με σφαίρα ή πέτρα) και ο δίσκος, αλλά αυτά ήταν καθαρά αθλητικά και όχι παιγνιώδη, όπως το πετάνκ.

• Στη Ρωμαϊκή εποχή υπήρχαν παιχνίδια με ρίψη λίθων ή σφαιρών σε στόχο, που θεωρούνται πρόγονοι του boules (ο γενικός όρος για τα γαλλικά παιχνίδια με μπάλες).

Το pétanque λοιπόν, όπως και τα παρόμοια παιχνίδια boules, εξελίχθηκαν από ρωμαϊκά και μεσαιωνικά παιχνίδια, αλλά η οργανωμένη, μοντέρνα μορφή του είναι γαλλική και δεν έχει ιστορικές ρίζες στην ελληνική παράδοση. Στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται γνωστό μόνο τα τελευταία χρόνια, κυρίως μέσω της γαλλικής γλώσσας και κουλτούρας.

Το παιχνίδι παίζεται τόσο ατομικά όσο και ομαδικά, με δύο ή τρεις παίκτες ανά ομάδα, και στόχος είναι η στρατηγική τοποθέτηση ή και το «χτύπημα» των αντιπάλων σφαιρών για να αποκλειστούν από το σκοράρισμα.

Εκπαιδευτική Προσέγγιση και Συμμετοχή των Μαθητών

Οι μαθητές της Στ΄ τάξης αφιέρωσαν χρόνο για να ερευνήσουν το παιχνίδι και να γνωρίσουν την ιστορία, τους κανόνες και τις παραλλαγές του. Αναζήτησαν πληροφορίες από γαλλικές και ελληνικές πηγές, συνέλεξαν εικόνες, φωτογραφίες και δημιούργησαν ενημερωτικές αφίσες τις οποίες και παρουσίασαν στην ολομέλεια της τάξης. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, ανέπτυξαν δεξιότητες συνεργασίας, παρουσίασης, τεκμηρίωσης και γλωσσικής κατανόησης στα γαλλικά και στα ελληνικά.

Οι αφίσες τοποθετήθηκαν στους τοίχους της αίθουσας και αποτέλεσαν αφορμή για συζήτηση και ανταλλαγή ιδεών. Η δημιουργικότητα των παιδιών αποτυπώθηκε τόσο στον τρόπο παρουσίασης όσο και στον ενθουσιασμό τους για το ίδιο το παιχνίδι.

Το Παιχνίδι στην Πράξη

Αποκορύφωμα της δράσης αποτέλεσε η πρακτική εφαρμογή: οι μαθητές και οι μαθήτριες βγήκαν στην αυλή του σχολείου και έπαιξαν οι ίδιοι pétanque, ακολουθώντας τους επίσημους κανόνες. Ο ενθουσιασμός τους ήταν έκδηλος καθώς σχημάτισαν ομάδες, εξάσκησαν τη ρίψη τους και διαγωνίστηκαν με σεβασμό και ευγενή άμιλλα. Η δράση αυτή έδωσε μια διαφορετική, βιωματική διάσταση στη μάθηση και ενίσχυσε τη σημασία της γλώσσας ως εργαλείο πολιτιστικής γέφυρας.

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στους μαθητές μας Ορφέα και Ιάσονα, οι οποίοι έφεραν στο σχολείο αυθεντικές μεταλλικές μπάλες pétanque, δίνοντας τη δυνατότητα σε όλους να βιώσουν το παιχνίδι όπως ακριβώς παίζεται στη Γαλλία. Η συμβολή τους ήταν καθοριστική για την επιτυχία της δράσης και τους ευχαριστούμε θερμά!

Το Pétanque/Εδαφοσφαίριση σήμερα και η ελπίδα για το αύριο

Αξίζει να σημειωθεί πως το pétanque είναι υποψήφιο να συμπεριληφθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως επίσημο άθλημα, γεγονός που αποδεικνύει τη διαρκή του απήχηση και σημασία. Πρόκειται για ένα παιχνίδι που ενώνει γενιές, καθώς παίζεται τόσο από παιδιά όσο και από ενήλικες, και προσφέρει ευκαιρίες για ψυχαγωγία, κοινωνικοποίηση και κινητική εξάσκηση.

Ελπίζουμε η επαφή των παιδιών με αυτό το ιδιαίτερο παιχνίδι να αποτελέσει την αρχή για περισσότερες τέτοιες δράσεις και να ενθαρρύνει τους μικρούς μας μαθητές να βγουν στις γειτονιές, να αφήσουν για λίγο τις οθόνες και να παίξουν με τρόπο απλό, αλλά ουσιαστικό, όπως έκαναν τα παιδιά παλαιότερων γενεών.

Ένα Μεγάλο Ευχαριστώ

Η δράση αυτή δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συμβολή της κας Κοϊδου, η οποία με μεράκι και αφοσίωση ενσωμάτωσε τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τη συνεργασία σε μια ενιαία, δημιουργική εμπειρία.

Η γνωριμία με το pétanque ήταν κάτι περισσότερο από ένα παιχνίδι: ήταν ένα άνοιγμα προς τον κόσμο, μια σύνδεση με έναν διαφορετικό πολιτισμό, και μια υπενθύμιση ότι η μάθηση μπορεί να είναι ευχάριστη, βιωματική και να αφήνει όμορφες αναμνήσεις.