📌 Τίτλος Προγράμματος:

Μικροί Ενεργοί Πολίτες: Ανακυκλώνω, Δημιουργώ, Προστατεύω το
Περιβάλλον.

Επίπεδο
Νηπιαγωγείο

Θεματικό Πεδίο
4, 7, 11, 12, 13, 17

Ζήτημα/θέμα ενεργού πολιτειότητας

Προωθεί την ευαισθητοποίηση των μαθητών/-τριών για θέματα που σχετίζονται με
την προστασία του περιβάλλοντος. Η δράση στοχεύει να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά
για τη σημασία της ανακύκλωσης, να καλλιεργήσει περιβαλλοντική συνείδηση και να
ενισχύσει τις δεξιότητες συνεργασίας, συμμετοχής και υπευθυνότητας ως ενεργοί
πολίτες στην τοπική κοινότητα.

Σύντομη περιγραφή
Ο σκοπός της δράσης είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών/-τριών για την ανακύκλωση
και την προστασία του περιβάλλοντος μέσω βιωματικών, διαδραστικών και
δημιουργικών δραστηριοτήτων. Τα παιδιά μαθαίνουν τη σημασία της ανακύκλωσης και
την έννοια των ανακυκλώσιμων υλικών μέσα από παιχνίδια, κατασκευές και άλλες
βιωματικές εμπειρίες. Στη συνέχεια, συμμετέχουν σε πρακτικές δράσεις, όπως η διαλογή
και η ανακύκλωση υλικών, η δημιουργία έργων τέχνης από ανακυκλώσιμα υλικά και η
συνεργασία με την κοινότητα για την προώθηση περιβαλλοντικών μηνυμάτων.
Ενισχύεται η αίσθηση της ενεργού συμμετοχής τους στην προστασία του περιβάλλοντος
και η ανάπτυξη στάσεων υπευθυνότητας και συνεργασίας. Η δράση ενθαρρύνει τα
παιδιά να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες, ενώ παράλληλα ενσωματώνει τη δημιουργικότητα
και την καινοτομία ως εργαλεία για τη μάθηση και την κοινωνική ευαισθητοποίηση.

Θεματικό Πεδίο ή τομέας του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων που εντάσσεται:
Πρόγραμμα Σπουδών (2023) για την Προσχολική Εκπαίδευση:
 Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Θετικές Επιστήμες Θεματική Ενότητα: Γ.2 Φυσικές
Επιστήμες, Γ.2.1. Ζωντανοί Οργανισμοί.
Εργαστήρια Δεξιοτήτων:
2
1. Φροντίζω το Περιβάλλον – Οικολογική Συνείδηση
Το σχέδιο καλλιεργεί την οικολογική συνείδηση μέσα από δραστηριότητες που
στοχεύουν στην κατανόηση της έννοιας της ανακύκλωσης και της προστασίας του
περιβάλλοντος.
2. Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία
Τα παιδιά συμμετέχουν σε δημιουργικές δράσεις, όπως η κατασκευή αντικειμένων
από ανακυκλώσιμα υλικά, ενισχύοντας τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και την
καινοτομία.
3. Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Ενεργός Πολίτης
Το σχέδιο συνδέεται με την ενίσχυση της ενεργού πολιτειότητας, καθώς τα παιδιά
συμμετέχουν σε δράσεις που αφορούν τη φροντίδα του περιβάλλοντος,
ενημερώνοντας τη σχολική και την τοπική κοινότητα.
4. Ζω Καλύτερα – Ευ Ζην
Η δράση προάγει τη συνεργασία, την υπευθυνότητα και τη συναισθηματική
ανάπτυξη, ενισχύοντας τη σύνδεση των παιδιών με το περιβάλλον και την κοινότητα.
Αυτά τα πεδία εντάσσονται ολιστικά στο σχέδιο δράσης, συνδυάζοντας τη γνώση με
την πράξη και καλλιεργώντας δεξιότητες που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη και
την υπεύθυνη πολιτειότητα.

Σχολικές Ημέρες
 Παγκόσμια Ημέρα Ανακύκλωσης (18 Μαρτίου).

Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα:
Όταν ολοκληρωθεί η δράση οι μαθητές/-τριες θα μπορούν:

Ως προς τις γνώσεις
 Να κατανοήσουν τι είναι η ανακύκλωση και γιατί είναι σημαντική για το
περιβάλλον.
 Να αναγνωρίσουν τα ανακυκλώσιμα υλικά και να διαχωρίζουν τα
απορρίμματα.
 Να γνωρίσουν τους βασικούς κανόνες ανακύκλωσης και τα σύμβολα που
χρησιμοποιούνται.

Ως προς τις δεξιότητες
 Να εξασκηθούν στη διαλογή υλικών μέσα από παιχνίδια και δραστηριότητες.
 Να δημιουργούν κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά, καλλιεργώντας τη
δημιουργικότητα και τη φαντασία.
 Να συνεργάζονται σε ομάδες για την υλοποίηση κοινών δράσεων.
3
 Να επικοινωνούν τις γνώσεις τους για την ανακύκλωση στην οικογένεια και
την κοινότητα.

Ως προς τις στάσεις
 Να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στην ανακύκλωση ως πράξη
φροντίδας για το περιβάλλον.
 Να ενισχυθεί η αίσθηση της υπευθυνότητας απέναντι στη διαχείριση των
απορριμμάτων.
 Να αναπτυχθούν αρχές και αξίες οικολογικής συνείδησης και περιβαλλοντική
κουλτούρα.
 Να καλλιεργηθεί η αξία της ενεργού συμμετοχής και της συνεργασίας για τη
βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Πεδίο Υλοποίησης
Εντός Σχολείου:

Δραστηριότητες στην τάξη:
Στην τάξη, τα παιδιά συμμετέχουν σε δραστηριότητες όπως διαλογή απορριμμάτων,
δημιουργία κατασκευών από ανακυκλώσιμα υλικά, παρακολούθηση εκπαιδευτικών
βίντεο για την ανακύκλωση και τη βιωσιμότητα. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθούν
αφίσες ή τοιχογραφίες για την ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος,
ενισχύοντας την κατανόηση του θέματος με βιωματικό τρόπο.

Δημιουργία «Πράσινου Σχολείου»:
Μπορεί να δημιουργηθεί ένα σημείο ανακύκλωσης στην τάξη ή στο σχολείο, όπου τα
παιδιά θα διαχωρίζουν τα υλικά τους σε ανακυκλώσιμα και μη ανακυκλώσιμα,
μαθαίνοντας τις βασικές έννοιες του διαχωρισμού των απορριμμάτων. Επίσης,
μπορούν να φτιάξουν ανακυκλωμένο χαρτί στο σχολείο.

Εκτός Σχολείου:
 Επισκέψεις σε Σταθμό Ανακύκλωσης:
Μια εκπαιδευτική επίσκεψη σε τοπικό κέντρο ανακύκλωσης μπορεί να
προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να δουν πώς λειτουργεί η ανακύκλωση
στην πράξη και να ενημερωθούν για τις διαδικασίες ανακύκλωσης που
ακολουθούνται.
 Ενημέρωση και Διάχυση στην Τοπική Κοινότητα:
Τα παιδιά μπορούν να παρουσιάσουν την έννοια της ανακύκλωσης και τις
4
δραστηριότητές τους στους γονείς ή στην τοπική κοινότητα. Για παράδειγμα,
μπορούν να δημιουργήσουν αφίσες ή μικρές εκθέσεις που να ενημερώνουν
την κοινότητα για τη σημασία της ανακύκλωσης και την προστασία του
περιβάλλοντος. Ακόμη, μπορεί να οργανωθεί μια μικρή εκδήλωση όπου οι
μαθητές θα μοιράζονται τα έργα τους με την ευρύτερη κοινότητα,
ενθαρρύνοντας και άλλους να συμμετάσχουν στην ανακύκλωση.

 Συνεργασία με Τοπικούς Φορείς:
Επαφές με τοπικούς φορείς ή οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην
προστασία του περιβάλλοντος ή την ανακύκλωση μπορεί να ενισχύσουν τη
δράση και να προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες για μάθηση και
ενδυνάμωση της σχέσης του σχολείου με την κοινότητα.
Ανοιχτός Χώρος /Σχολική Αυλή:
 Περιβαλλοντικά Παιχνίδια και Δραστηριότητες Εξωτερικού Χώρου:
Στην αυλή του σχολείου, μπορούν να πραγματοποιηθούν παιχνίδια και
δραστηριότητες που ενσωματώνουν την ανακύκλωση και την οικολογική
συνείδηση. Τα παιδιά μπορούν να παίξουν παιχνίδια διαλογής υλικών ή να
συμμετάσχουν σε δραστηριότητες, όπως φυτεύοντας δέντρα ή δημιουργώντας
έναν μικρό κήπο με φυτά και λουλούδια από ανακυκλωμένα υλικά.

Φάσεις Υλοποίησης
Διερεύνηση [μία (1) διδακτική ώρα]
Η φάση της διερεύνησης έχει ως στόχο να προκαλέσει το ενδιαφέρον των παιδιών
για το θέμα της ανακύκλωσης και να δημιουργήσει το υπόβαθρο για τη μάθηση και
τη δράση. Μέσα από συζήτηση, παρατήρηση, διαπίστωση και δραστηριότητες, τα
παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τις βασικές έννοιες της ανακύκλωσης,
θα εκφράσουν τις δικές τους γνώσεις και απόψεις για τη σημασία της προστασίας
του περιβάλλοντος και θα εξοικειωθούν με τις διαδικασίες που μπορούν να
ακολουθήσουν για να συμβάλλουν στην προστασία του πλανήτη.
Αφόρμηση για τη δράση μπορεί να αποτελέσει η παρουσίαση εικόνων με πεταμένα
σκουπίδια (π.χ. στη θάλασσα, στον δρόμο, σε δάσος) ή/και η φωτογραφία μιας
κοντινής περιοχής που τράβηξε πρόσφατα ο/η εκπαιδευτικός καθώς πήγαινε στο
σχολείο. Έτσι, προκύπτει:
Ανοιχτή Συζήτηση για τη Ρύπανση, την Ανακύκλωση και το Περιβάλλον:
 Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
o Γιατί υπάρχουν σκουπίδια στο περιβάλλον;
o Γιατί είναι σημαντικό να προστατεύουμε το περιβάλλον;
o Τι γίνεται με τα απορρίμματα που δεν ανακυκλώνονται; Που πάνε;
o Ποιες βλαβερές συνέπειες μπορεί να έχει για τον πλανήτη μας;
5
o Τι είναι η ανακύκλωση; Ποιες είναι οι φράσεις που έχετε ακούσει για
την ανακύκλωση;
o Έχετε παρατηρήσει τι γίνεται με τα απορρίμματα γύρω μας; Ποιες
υλικές συσκευασίες μπορούμε να ανακυκλώσουμε;
 Εισαγωγή στο θέμα:
o Παρουσίαση εκπαιδευτικού βίντεο για την ανακύκλωση (π.χ. ΠΑΙΔΙΚΟ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΠΛΕ ΚΑΔΟ – ΕΕΑΑ
https://www.youtube.com/watch?v=jUXWKk3JLCU ).
Η φάση διερεύνησης περιλαμβάνει τη συλλογική διαβούλευση των μαθητών/-τριών
και την ανταλλαγή ιδεών αναφορικά με ενέργειες που μπορούν να σχεδιάσουν και
να υλοποιήσουν προκειμένου να εμπλακούν ενεργά και να δράσουν με δράσεις
ανακύκλωσης για την προστασία του περιβάλλοντος.
 Αποφάσεις των παιδιών κατόπιν συζήτησης:
– Δράσεις εντός της τάξης για την καλύτερη γνώση του θέματος.
– Δράσεις εντός της τάξης (εργαστήριο ανακύκλωσης χαρτιού).
– Δράσεις εκτός της τάξης με εντοπισμό εστιών ρύπανσης στη γειτονιά ή κοντά
στο σχολείο (έρευνα χώρου/αυτοψία, φωτογράφιση στοιχείων, καταγραφή
παρατηρήσεων, προτάσεις για βελτίωση).
– Δράσεις εκτός τάξης στο πλαίσιο εκπαιδευτικής επίσκεψης (π.χ. σταθμός
ανακύκλωσης, κτλ.).
– Δράσεις σε συνεργασία με τοπικούς φορείς ή οργανώσεις που
δραστηριοποιούνται στην προστασία του περιβάλλοντος ή την ανακύκλωση.
– Δράσεις κοινωνικής προσφοράς (π.χ. καθαρίζουμε το πάρκο/την ακτή/τη
γειτονιά, κτλ.).
Προετοιμασία/Σχεδιασμός [δυο (2) διδακτικές ώρες]
Στη φάση αυτή, πραγματοποιείται συλλογικός σχεδιασμός της δράσης, με περιγραφή
των επιμέρους φάσεων, οργάνωση των απαραίτητων υλικών και πιθανή
προετοιμασία συνεργασιών με εμπλεκόμενους φορείς.
1. Συλλογικός Σχεδιασμός Δράσης
 Δραστηριότητες:
o Συζήτηση και καταιγισμός ιδεών: Ο/Η εκπαιδευτικός συζητά με τα
παιδιά τις έννοιες της ανακύκλωσης και της προστασίας του
περιβάλλοντος, ενθαρρύνοντάς τα να εκφράσουν τις σκέψεις και τις
ιδέες τους σχετικά με τη σημασία της ανακύκλωσης στην καθημερινή
ζωή.
o Ανταλλαγή εμπειριών: Τα παιδιά μπορεί να μοιραστούν προσωπικές
εμπειρίες ή παρατηρήσεις σχετικά με τη χρήση των ανακυκλώσιμων
υλικών (π.χ. πλαστικά μπουκάλια, χαρτί, γυαλί κ.λπ.).
o Επιλογή δραστηριοτήτων: Με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού, τα
παιδιά επιλέγουν τις δραστηριότητες που θα ακολουθήσουν στη
6
διάρκεια της δράσης (π.χ. κατασκευή ανακυκλωμένων έργων τέχνης,
δημιουργία αφισών, διαχωρισμός απορριμμάτων, δημιουργία
ανακυκλωμένου χαρτιού, κ.λπ.).
2. Ετοιμασία Υλικών και Χώρου
 Δραστηριότητες:
o Προετοιμασία υλικών για τις δραστηριότητες: Ο/Η εκπαιδευτικός
ετοιμάζει τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν στις δραστηριότητες,
όπως:
 Ανακυκλώσιμα υλικά (χαρτόνια, πλαστικά μπουκάλια,
αλουμινένια κουτιά, χάρτινες συσκευασίες, εφημερίδες).
 Χαρτιά, μαρκαδόρους, χρώματα, κόλλα, ψαλίδι.
 Πίνακες ή αφίσες για τη δημιουργία έργων τέχνης.
 Υλικά για τη διαμόρφωση μιας γωνιάς ανακύκλωσης στην τάξη.
o Διαμόρφωση ειδικού χώρου: Δημιουργία γωνιάς στην τάξη για την
ανακύκλωση, όπου τα παιδιά θα μπορούν να τοποθετούν τα
ανακυκλώσιμα υλικά και να τα ξεχωρίζουν σε διαφορετικές
κατηγορίες. Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να προετοιμάσει πινακίδες ή
σήματα για να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τη διαδικασία του
διαχωρισμού των απορριμμάτων.
o Προετοιμασία για εκτός σχολείου δράση (εφόσον υπάρχει): Αν η
δράση περιλαμβάνει εξωτερική δραστηριότητα, όπως επίσκεψη σε
κέντρο ανακύκλωσης ή καθαρισμό πάρκου, ο/η εκπαιδευτικός
οργανώνει τα απαραίτητα βήματα, επικοινωνεί με τους υπεύθυνους
φορείς και προγραμματίζει τη μετακίνηση.
3. Σχεδιασμός Συνεργασιών και Εμπλοκής Ενηλίκων
 Δραστηριότητες:
o Συνεργασία με γονείς: Ενημέρωση των γονέων για τη δράση και
ενθάρρυνση της συμμετοχής τους. Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να
στείλει μια επιστολή ή email στους γονείς, ζητώντας να φέρουν
ανακυκλώσιμα υλικά από το σπίτι για την τάξη ή να συμμετέχουν σε
μια κοινή δράση ανακύκλωσης (π.χ. να φέρουν βιβλία ή να
συμμετέχουν στην κατασκευή έργων τέχνης).
o Συνεργασία με τοπικούς φορείς ή επαγγελματίες: Αν η
δραστηριότητα περιλαμβάνει εκπαιδευτικές επισκέψεις, ο
εκπαιδευτικός μπορεί να επικοινωνήσει με υπεύθυνους για κέντρα
ανακύκλωσης ή περιβαλλοντικούς οργανισμούς και να κανονίσει
συνεργασίες για την οργάνωση της επίσκεψης.
4. Οργάνωση Εργαστηρίων Δεξιοτήτων
 Δραστηριότητες:
o Προγραμματισμός εργαστηρίων: Ο/Η εκπαιδευτικός διαμορφώνει τα
εργαστήρια δεξιοτήτων που θα συνδυάζονται με την ανακύκλωση
7
(π.χ. χειροτεχνίες με ανακυκλώσιμα υλικά, κατασκευή αφισών για την
προστασία του περιβάλλοντος, δημιουργία διαφημιστικών
φυλλαδίων ή ενημερωτικών παρουσιάσεων).
o Σύνδεση με το πρόγραμμα Σπουδών: Διασφαλίζεται η σύνδεση των
δραστηριοτήτων με τα θεματικά πεδία του νέου Προγράμματος
Σπουδών.
5. Σχεδιασμός Ενέργειας Επικοινωνίας και Διάχυσης
 Δραστηριότητες:
o Ενημέρωση της σχολικής κοινότητας: Προγραμματίζεται η
παρουσίαση των αποτελεσμάτων της δράσης (π.χ. έργα τέχνης από
ανακυκλωμένα υλικά, διαφημιστικά φυλλάδια) μέσω εκθέσεων στην
τάξη ή σχολική γιορτή.
o Προετοιμασία υλικού για διάχυση: Ο εκπαιδευτικός μπορεί να
προγραμματίσει τη δημιουργία ενημερωτικών αφισών ή φυλλαδίων
που να εξηγούν τη σημασία της ανακύκλωσης και να καλούν τη
σχολική κοινότητα να συμμετέχει σε ανάλογες δράσεις.
Υλοποίηση [τέσσερις (4) διδακτικές ώρες]
Περιλαμβάνει τις δραστηριότητες που θα εφαρμοστούν στην τάξη και έξω από αυτήν
και οι οποίες στοχεύουν στην ενεργοποίηση των παιδιών γύρω από τις έννοιες της
ανακύκλωσης, της δημιουργικότητας και της περιβαλλοντικής συνείδησης.
Δραστηριότητες εντός σχολείου:
Εισαγωγή στην Ανακύκλωση και τη Σημασία της
 Δραστηριότητες:
o Εισαγωγή στο θέμα: (βλ. σελ. 5). Μπορεί να γίνει και ανάγνωση
παραμυθιού ή/και εκπαιδευτικού βιβλίου (π.χ.
https://www.agiaparaskevi.gr/portal/images/album/nea_dimou_201
7/xartini.pdf ). Ακόμη, η κούκλα της τάξης φωτογράφισε κάποιες
εικόνες ρύπανσης κοντά στο σχολείο (προβληματισμός με αξιοποίηση
της κούκλας της τάξης).
o Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη ή διαγράμματος KWLH: Γίνεται
ανίχνευση της προϋπάρχουσας γνώσης των μαθητών/-τριών και
σχετικές καταγραφές για τα σκουπίδια (π.χ. τι είναι, που έχετε δει, που
καταλήγουν/διαδρομή, ποιες είναι οι συνέπειες ρύπανσης, τι κάνετε
τα σκουπίδια στο σπίτι, τι μπορούμε να κάνουμε, τι είναι η
ανακύκλωση, κτλ.).
o Συζήτηση στην τάξη: Ο/Η εκπαιδευτικός ξεκινά με μια σύντομη
συζήτηση για την ανακύκλωση, εξηγώντας με απλά λόγια τι είναι, γιατί
είναι σημαντική και πώς μπορούμε να ανακυκλώνουμε υλικά όπως το
χαρτί, το πλαστικό, το γυαλί και το μέταλλο.
o Ερωτήσεις και Δραστηριότητες Εμπλοκής: Τα παιδιά συμμετέχουν σε
συζήτηση για την καλή/κακή διαχείριση των σκουπιδιών (βλ.
https://www.youtube.com/watch?v=D-GtaiL0PDM). Απαντούν σε
8
ερωτήσεις όπως: «Ποιες είναι οι χρήσεις των ανακυκλωμένων
υλικών;», «Ποιες υλικές κατηγορίες μπορούμε να ανακυκλώνουμε;»,
«Ποια είναι η σημασία της ανακύκλωσης για το περιβάλλον;». Γίνεται
σχετική κατηγοριοποίηση των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων (γυαλί,
πλαστικό, αλουμίνιο, λευκοσίδηρος). Για την εμπέδωση των
κατηγοριών μπορεί να υλοποιηθεί μια δραστηριότητα εκπαιδευτικής
ρομποτικής.
o Επιστολή στον Δήμο: Τα παιδιά μετά την αυτοψία στη γειτονιά και τη
διατύπωση/καταγραφή διαπιστώσεων για τη ρύπανση ή μη
αποφασίζουν να γράψουν μια επιστολή προς τον Δήμο.
o Δημιουργία πινακίδας Ανακύκλωσης: Τα παιδιά δημιουργούν μια
πινακίδα για την τάξη που θα θυμίζει τη σημασία της ανακύκλωσης
και θα δείχνει πώς να διαχωρίζονται τα υλικά.
o Επιπλέον δραστηριότητες στον Οδηγό Βιωματικού Προγράμματος
1,2,3…Ανακύκλωσε! Εκπαιδευτικό πρόγραμμα πεδίου για τη
διαχείριση των απορριμμάτων-ανακύκλωση (In action for a better
world).
https://inactionforabetterworld.com/wp-content/uploads/2020/05/123…
Δημιουργία Έργων Τέχνης με Ανακυκλώσιμα Υλικά
 Δραστηριότητες:
o Εργαστήριο Δημιουργικής Χειροτεχνίας: Τα παιδιά χρησιμοποιούν
ανακυκλώσιμα υλικά (όπως πλαστικά μπουκάλια, χαρτόνια, καπάκια,
εφημερίδες) για να δημιουργήσουν έργα τέχνης, όπως κατασκευές,
πινακίδες, ζωγραφιές ή γλυπτά.
o Δημιουργία ανακυκλωμένου χαρτιού.
Διαχωρισμός και Διαχείριση Ανακυκλώσιμων Υλικών
 Δραστηριότητες:
o Πρακτική Δραστηριότητα Διαχωρισμού: Ο/Η εκπαιδευτικός
οργανώνει δραστηριότητα διαχωρισμού ανακυκλώσιμων υλικών στην
τάξη. Τα παιδιά χωρίζονται σε μικρές ομάδες και αναλαμβάνουν να
τοποθετήσουν τα υλικά σε διάφορους κάδους (πλαστικό, χαρτί,
μέταλλο, γυαλί).
o Συζήτηση για τη Διαχείριση Απορριμμάτων: Τα παιδιά μαθαίνουν για
τη διαδικασία ανακύκλωσης, από το διαχωρισμό των υλικών μέχρι την
ανακύκλωση στις ειδικές μονάδες. Εξηγείται πώς αυτό βοηθά στη
μείωση των απορριμμάτων και στη προστασία του περιβάλλοντος.
Δημιουργία Ανακυκλωμένου Χαρτιού
 Δραστηριότητα: Τα βήματα για τη δημιουργία ανακυκλωμένου χαρτιού, είναι
τα εξής: Προετοιμασία του χαρτιού, Πολτοποίηση του χαρτιού, Δημιουργία
χαρτιού, Στράγγισμα του Υπολείμματος Νερού, Στέγνωμα του Χαρτιού, Χρήση
του Ανακυκλωμένου Χαρτιού.
9
Ενημέρωση και Διάχυση της Δράσης
 Δραστηριότητες:
o Δημιουργία Αφίσας και Παρουσίαση: Τα παιδιά δημιουργούν αφίσες
για την ανακύκλωση με χρώματα, ζωγραφιές και μηνύματα που
προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάγκη για
ανακύκλωση. Οι αφίσες θα αναρτηθούν στην τάξη ή στο σχολείο για
να ενημερώσουν τη σχολική κοινότητα.
o Σχολική Παρουσίαση: Στο τέλος της δράσης, τα παιδιά παρουσιάζουν
τις κατασκευές τους και εξηγούν τα βήματα της ανακύκλωσης στην
υπόλοιπη σχολική κοινότητα ή στους γονείς, μέσω μιας σχολικής
γιορτής ή επίδειξης.
o Επίσκεψη ή Σχολική Έκθεση: Αν είναι δυνατό, μπορεί να διοργανωθεί
μια έκθεση με τα έργα τέχνης που δημιουργήθηκαν ή να
πραγματοποιηθεί επίσκεψη σε κάποιο κέντρο ανακύκλωσης για να
δουν τα παιδιά πώς ανακυκλώνονται τα υλικά.
Δραστηριότητες εκτός σχολείου:
Επίσκεψη σε Κέντρο Ανακύκλωσης ή Χώρο Διαχείρισης Απορριμμάτων
Οργανώστε μια επίσκεψη σε ένα τοπικό κέντρο ανακύκλωσης ή χώρο διαχείρισης
απορριμμάτων, όπου τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν πώς
ανακυκλώνονται διάφορα υλικά (π.χ. πλαστικό, χαρτί, γυαλί) και πώς τα
ανακυκλωμένα υλικά επαναχρησιμοποιούνται.
Έρευνα (με τη συμβολή των γονέων) στη γειτονιά κάθε παιδιού.
Διερεύνηση της γειτονιάς κάθε παιδιού με τη συμβολή των γονέων, φωτογράφιση
και ανάρτηση του υλικού σε έναν κοινόχρηστο ψηφιακό πίνακα padlet στο ιστολόγιο
του σχολείου. Παρουσίαση των ευρημάτων στην τάξη.
Καθαρισμός της Τοπικής Κοινότητας ή Πάρκου
Δραστηριότητα: Τα παιδιά, με τη συνοδεία δασκάλων και γονέων, οργανώνουν μια
δράση καθαρισμού σε δημόσιο χώρο, όπως ένα πάρκο, μία πλατεία ή την αυλή του
σχολείου. Προτείνεται η χρήση ανακυκλώσιμων γαντιών και σακουλών για τη
συλλογή των απορριμμάτων.
Δραστηριότητα μετά την εκδήλωση: Τα παιδιά καταγράφουν τις εντυπώσεις τους
από τη δράση, ζωγραφίζουν ή γράφουν μικρές ιστορίες για το πώς ένιωσαν και γιατί
είναι σημαντικό να διατηρούμε καθαρό το περιβάλλον.
Συμμετοχή σε Τοπικές Εκδηλώσεις ή Δράσεις για την Ανακύκλωση
Δραστηριότητα: Τα παιδιά και οι γονείς τους συμμετέχουν σε τοπικές εκδηλώσεις για
την ανακύκλωση, όπως η συμμετοχή σε ημερίδες, εκθέσεις, καθαρισμούς ή
εκδηλώσεις ενημέρωσης για το περιβάλλον.
Δραστηριότητα μετά την εκδήλωση: Οργανώνεται συζήτηση στην τάξη για την
εμπειρία και δημιουργούνται αφίσες ή κατασκευές που θα προβάλλουν τη σημασία
της ανακύκλωσης στην κοινότητα.
10
Συνεργασία με Τοπικούς Φορείς για την Οργάνωση Εκδηλώσεων (π.χ. Τοπικό Δήμο,
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις)
Δραστηριότητα: Σε συνεργασία με τοπικούς φορείς (π.χ. Δήμος, περιβαλλοντικές
οργανώσεις), τα παιδιά οργανώνουν εκδηλώσεις για την ευαισθητοποίηση των
κατοίκων σχετικά με την ανακύκλωση, όπως θεατρικές παραστάσεις, θεματικές
εκθέσεις ή παρουσιάσεις.
Δραστηριότητα μετά την εκδήλωση: Τα παιδιά θα γράψουν ή θα ζωγραφίσουν το
πώς οι εκδηλώσεις αυτές βοήθησαν να γνωρίσουν καλύτερα την ανακύκλωση και
πώς η τοπική κοινωνία μπορεί να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος.
Επικοινωνία – Διάχυση [δύο (2) διδακτικές ώρες]
Η φάση αυτή επικεντρώνεται στη διάδοση των μηνυμάτων του σχεδίου δράσης τόσο
στη σχολική κοινότητα όσο και στην τοπική κοινωνία. Στόχος είναι η
ευαισθητοποίηση για θέματα περιβαλλοντικού χαρακτήρα με έμφαση στην
ανακύκλωση. Αφορά στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της δράσης και την
ενίσχυση της εμπλοκής της σχολικής και τοπικής κοινότητας μέσω διαδραστικών και
συμμετοχικών διαδικασιών. Εδώ τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να δείξουν τι έμαθαν
και πώς συνέβαλαν στην προστασία του περιβάλλοντος, ενώ οι εκπαιδευτικοί και οι
γονείς εμπλέκονται σε δράσεις που ενδυναμώνουν το μήνυμα της ανακύκλωσης και
της ενεργού πολιτειότητας.
 Δημιουργία Αφισών ή Εκθέσεων για την Ανακύκλωση.
 Παρουσίαση Στο Σχολείο ή στην Τοπική Κοινότητα.
 Δημιουργία Βίντεο ή Παρουσίασης για το Περιβάλλον.
 Ανακοίνωση και Διανομή Ενημερωτικών Φυλλαδίων για τους Γονείς.
 Δημιουργία Διαδικτυακής Καμπάνιας ή Παρουσίασης μέσω του Σχολικού
Ιστολογίου.
Αναστοχασμός [μία (1) διδακτική ώρα]
Ο αναστοχασμός αποτελεί την τελευταία φάση του σχεδίου δράσης, στην οποία
αξιολογούνται οι εμπειρίες, τα συναισθήματα και οι γνώσεις που αποκτήθηκαν από
τη διαδικασία. Συμμετέχουν τόσο τα παιδιά όσο και οι εκπαιδευτικοί, ενισχύοντας
την αυτοαξιολόγηση και τον κριτικό στοχασμό.
Ανασκόπηση της Δράσης
 Δραστηριότητα: Τα παιδιά συζητούν την εμπειρία τους από τις διάφορες
φάσεις της δράσης (π.χ., ανακύκλωση, καθαρισμός, δημιουργία έργων
τέχνης). Τι έμαθαν από αυτές τις δραστηριότητες; Ποιες ήταν οι πιο
ενδιαφέρουσες και ευχάριστες στιγμές; Είχαν προκλήσεις που χρειάστηκε να
ξεπεράσουν;
 Σκοπός: Να κατανοήσουν τα παιδιά τη σημασία της συμμετοχής τους και να
αναλογιστούν την αξία των πράξεών τους για το περιβάλλον.
11
Εκτίμηση Αποτελεσμάτων
 Δραστηριότητα: Οι μαθητές αξιολογούν τα αποτελέσματα της δράσης τους.
Ποια ήταν τα πιο σημαντικά πράγματα που κατάφεραν; Πώς αισθάνονται για
τις αλλαγές που δημιούργησαν στον χώρο τους; Πώς επηρεάστηκε η τοπική
κοινότητα από τις ενέργειές τους; Υπήρξε κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά
τους ή στις συνήθειες τους;
 Σκοπός: Να αναγνωρίσουν τις θετικές συνέπειες της δράσης τους και να
συνειδητοποιήσουν τη δύναμη που έχουν ως ενεργοί πολίτες.
Συζητήσεις για το Μέλλον
 Δραστηριότητα: Τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί συζητούν πώς μπορούν να
συνεχίσουν την προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος και μετά
το τέλος της δράσης. Θα ήταν καλό να υιοθετήσουν μια νέα συνήθεια, όπως
η τακτική ανακύκλωση στο σπίτι ή στο σχολείο; Μπορούν να συμμετάσχουν
σε μελλοντικές δράσεις για την προστασία της φύσης;
 Σκοπός: Να ενθαρρυνθούν τα παιδιά να συνεχίσουν να είναι ενεργοί πολίτες
και να εφαρμόζουν στις καθημερινές τους συνήθειες όσα έμαθαν για την
ανακύκλωση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ανατροφοδότηση από Γονείς και Κοινότητα
 Δραστηριότητα: Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί παρέχουν ανατροφοδότηση
για το έργο των παιδιών. Η ανατροφοδότηση μπορεί να είναι και προσωπική
ή και σε μορφή μικρής παρουσίασης (π.χ., γονείς ή άλλοι μαθητές που
παρακολούθησαν την παρουσίαση των δράσεων).
 Σκοπός: Να αναγνωρίσουν και να επιβραβεύσουν τα παιδιά για τις
προσπάθειές τους, ενισχύοντας τη θετική στάση τους απέναντι στην ενεργό
συμμετοχή και στην περιβαλλοντική δράση.
Συλλογική Αξιολόγηση της Δράσης
 Δραστηριότητα: Όλοι οι συμμετέχοντες (μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς)
αξιολογούν την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων και των δράσεων
που πραγματοποιήθηκαν. Χρησιμοποιώντας μικρά φυλλάδια ή ψηφοφορία,
μπορούν να εκφράσουν ποια δράση τους φάνηκε πιο χρήσιμη ή
ενδιαφέρουσα.
 Σκοπός: Να επισημάνουν ποιοι τομείς της δράσης ήταν πιο αποτελεσματικοί
και να προτείνουν βελτιώσεις για μελλοντικές δράσεις.
Αξιολόγηση Δεξιοτήτων Ενεργού Πολίτη
 Δραστηριότητα: Τα παιδιά αξιολογούν πόσο καλά κατάφεραν να
συνεργαστούν, να αναλάβουν πρωτοβουλίες, να εκφράσουν τις ιδέες τους και
να ενεργοποιηθούν ως ενεργοί πολίτες μέσα στην κοινότητα του σχολείου και
της γειτονιάς τους.
12
 Σκοπός: Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες και τις ικανότητες
που ανέπτυξαν ως ενεργοί πολίτες και να κατανοήσουν τη σημασία της
συλλογικότητας και της συμμετοχή

Αφίσες που χρησιμοποιήθηκαν ή Δημιουργήθηκαν