Σκοπός του προγράμματος «Γιατί και τα «σκουπίδια» αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία» είναι η οικολογική διαχείριση των απορριμμάτων και η μείωση του όγκου των σκουπιδιών μέσα από την ανακύκλωση, και την επαναχρησιμοποίηση. Να γνωρίσουν την ανακύκλωση και να συνειδητοποιήσουν τη συμβολή της στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ποιότητα της ζωής μας.

·              Να αποκτήσουν τα παιδιά θετική στάση και συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον.

·              Να αναγνωρίζουν ποια προϊόντα ανακυκλώνονται και να τα ξαναχρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους.

·              Να γνωρίσουν την έννοια της ανακύκλωσης και πώς αυτή συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος.

·              Να κατανοήσουν τη συμβολή της σωστής κατανάλωσης και διαχείρισης των απορριμμάτων στη μείωση σπατάλης φυσικών πόρων.

·              Να συνειδητοποιήσουν τις επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον  από την υπερκατανάλωση και την αύξηση των απορριμμάτων.

Έγινε διαθεματική προσέγγιση του θέματος και σύνδεση με όλα τα γνωστικά αντικείμενα του ΔΕΠΠΣ: Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος, Εικαστικά, Πληροφορική.

Χρησιμοποιήθηκαν ως μεθοδολογικές προσεγγίσεις η επίλυση προβλήματος, ο καταιγισμός ιδεών, η μέθοδος project και η μελέτη στο πεδίο.

Τη σχολική χρονιά 2008-2009 είχε αρχίσει το συστεγαζόμενο δημοτικό πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού, οπότε είχα ξεκινήσει από πέρσι να μαζεύω τα χαρτιά που δεν μπορούσαμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε και τα πήγαινα μέσα στο δημοτικό. Στις αρχές της φετινής χρονιάς με είδαν κάποια στιγμή τα παιδιά να παίρνω το κουτί που είχα γι’ αυτό το σκοπό και να φεύγω, οπότε με ρώτησαν πού πάω. Τους εξήγησα πού πήγαινα και για ποιο σκοπό.

Νοέμβριος 2009 – Μάιος 2010 (7 μήνες)

9/11/2009 Οικολογικό Πάρκο Ψυχικού

23/11/2009 ΚΠΕ Δραπετσώνας

Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης και Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), ΑΦΗΣ, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ)

ΕΕΠΦ «Φύση χωρίς σκουπίδια»

      Μετά το έναυσμα που δόθηκε, ξεκινήσαμε συζήτηση για τους λόγους που πήγαινα τα χαρτιά στο δημοτικό και για το τι μπορούμε να κάνουμε στην τάξη για να μη σπαταλάμε πολύ χαρτί. Πολλά παιδιά ανέφεραν την ανακύκλωση, αφού σχετικά πρόσφατα ο δήμος είχε ξεκινήσει πρόγραμμα ανακύκλωσης. Αποφασίσαμε να ασχοληθούμε και εμείς με την ανακύκλωση στην τάξη μας.

      Αναφέραμε τα υλικά που μπορεί να ανακυκλωθούν και χωριστήκαμε σε ομάδες ανάλογα με το υλικό.

      Αποφασίσαμε να στείλουμε γράμμα στους γονείς για να τους ενημερώσουμε για το πρόγραμμα που θα υλοποιήσουμε, ζητώντας τους τη βοήθειά τους για να βρουν πληροφορίες, εικόνες κ.λ.π. και να φέρουν στο σχολείο «σκουπίδια». (παράρτημα)

      Τα παιδιά έφεραν στο σχολείο τσάντες με υλικά, τα οποία αδειάσαμε στην τάξη, τα χωρίσαμε σε κατηγορίες και γράψαμε ταμπέλες με το όνομα του υλικού που ήταν φτιαγμένα.

      Έστειλα e–mail στην ΑΦΗΣ, ζητώντας κάδο και υλικό, ανταποκρίθηκαν άμεσα κι έτσι ήρθε κάδος στην τάξη μας για ανακύκλωση μπαταριών. Μοίρασα τα ενημερωτικά φυλλάδια που μας έστειλαν, είδαμε το CD–ROM και συζητήσαμε για τις μπαταρίες, τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους και για τα οφέλη που προκύπτουν από τις επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Τα παιδιά ξεκίνησαν άμεσα να φέρνουν μπαταρίες από το σπίτι, ενώ για τη φωτογραφική μηχανή του σχολείου αγοράσαμε επαναφορτιζόμενες.

      Έστειλα, επίσης e–mail στην ΕΕΑΑ ζητώντας υλικό. Και αυτοί ανταποκρίθηκαν και μας έστειλαν φυλλάδια, μαγνητάκια, τσάντες ανακύκλωσης, αφίσες και CD–ROM. Το παρακολουθήσαμε στον υπολογιστή και συζητήσαμε σχετικά με τα περιεχόμενα του . Παράλληλα βρήκαμε εικόνες στο διαδίκτυο και φτιάξαμε δικό μας κάδο ανακύκλωσης. Εξηγήσαμε πώς πρέπει να είναι οι συσκευασίες που ρίχνουμε στον κάδο, καθαρές και συμπιεσμένες για εξοικονόμηση χώρου. Αποφασίσαμε κάθε Παρασκευή να παίρνει ένα παιδί τη σακούλα που γεμίζαμε και να την αδειάζει στον μπλε κάδο που θα έβρισκε στο δρόμο για το σπίτι του. (παράρτημα.)

      Το σχολείο γράφτηκε στο δίκτυο της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης με θέμα «Φύση χωρίς σκουπίδια», οι οποίοι μας έστειλαν αφίσες, βιβλιαράκια, φυλλάδια και CD–ROM. Είδαμε και συζητήσαμε και αυτό το υλικό. Όλες τις αφίσες και τα φυλλάδια τα αναρτούσαμε στο ταμπλό της τάξης, το οποίο υπήρχε εκεί όλη τη χρονιά.

      Επικοινώνησα με το Κέντρο Ανακύκλωσης Αλουμινίου για να το επισκεφτούμε, αλλά, για λόγους ασφάλειας,  πλέον δε δέχονταν παιδιά νηπιαγωγείου. Έτσι απλώς είδαμε στον υπολογιστή την ιστοσελίδα του και φωτογραφίες από επίσκεψη που είχα πραγματοποιήσει προηγούμενη σχολική χρονιά.

      Επισκεφτήκαμε το Οικολογικό Πάρκο Ψυχικού, χωρίσαμε τα απορρίμματα που είχαμε πάρει μαζί μας σε κατηγορίες υλικών και τα ρίξαμε στους αντίστοιχους κάδους. Τα παιδιά έκαναν βόλτα με το τρενάκι και στο τέλος πήραν σαν αναμνηστικό από ένα μολύβι.

      Τα παιδιά έφερναν κατά διαστήματα πληροφοριακό υλικό για τις κατηγορίες των ανακυκλώσιμων υλικών, που είχαν χωριστεί και συζητούσαμε για τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους, άρα το όφελος που προκύπτει από την οικονομία των πρώτων υλών και τη διατήρηση των φυσικών πόρων.

      Συζητήσαμε για το τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για την οικονομία του χαρτιού στην τάξη και τα παιδιά πρότειναν διάφορες ιδέες. Αποφασίσαμε να χρησιμοποιούμε και τις δυο όψεις του χαρτιού για ζωγραφική και φωτοτυπίες και αυτά που έχουν περισσέψει να τα κόβουμε μικρότερα και να τα χρησιμοποιούμε για σημειώσεις.

      Επισκεφτήκαμε το ΚΠΕ Δραπετσώνας και παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα «Δεν πετάω … Ανακυκλώνω».

      Φτιάξαμε στην τάξη μας ανακυκλωμένο χαρτί και κατασκευάσαμε απ’ αυτό τα ημερολόγια για το 2010.

      Φτιάξαμε ψηφιδωτούς πίνακες από κομματάκια περιοδικών.

      Στη γιορτή της μητέρας φτιάξαμε ανθοδοχείο από άδειες κονσέρβες

      Φτιάξαμε χταπόδια από ρολά υγείας και κουζίνας και επίσης από ρολά φτιάξαμε ανεμόμυλους.

      Διαβάσαμε τμηματικά σε διάστημα μιας εβδομάδας το βιβλίο «Σκουπιδιστάν» του Κώστα Μάγου και το επεξεργαστήκαμε σύμφωνα με τις οδηγίες του Γραφείου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Συζητήσαμε για τα σκουπίδια που παράγουμε, τις κατηγορίες των σκουπιδιών, για τις εναλλακτικές καταναλωτικές συμπεριφορές, προτάσεις για οικολογική συμπεριφορά, τους θεσμούς που εμπλέκονται στη διαχείριση των σκουπιδιών και ζωγράφισαν τα παιδιά σε ζευγάρια το «Σκουπιδιστάν»και του «Ουτενασκουπιδικάν».

      Γράψαμε καρτέλες με τα ονόματα των κατηγοριών των ανακυκλώσιμων υλικών και τα παιδιά σε ζευγάρια τις αντέγραψαν στον υπολογιστή, στην αναζήτηση εικόνων και διάλεξαν μια εικόνα από κάθε κατηγορία για να την εκτυπώσουν.

      Διαβάσαμε τα βιβλία «ο κύριος Μπεν, η Μου και τα σκουπίδια», «Ήταν ένα μικρό χαρτάκι», «Ιστορίες για τα σκουπίδια», «Η Μικρή Γοργόνα πώς να ζήσει στο Σκουπιδονήσι» και «Αγαπώ το περιβάλλον». Σε κάθε βιβλίο συζητούσαμε τα θέματα που διαπραγματεύονταν μέσα σ’ αυτό, σχολιάζαμε και αναζητούσαμε πιθανές λύσεις και ζωγράφιζαν ανάλογα με αυτά που είχαν ειπωθεί.

      Γράψαμε και μάθαμε ποίημα για το πρόγραμμα μας.

      Φτιάξαμε μολυβοθήκη-καραβάκι από άδειες κονσέρβες και πήρε κάθε παιδί από μια στο τέλος της χρονιάς.

      Σαν αναμνηστικό του προγράμματος δημιούργησα DVD με βίντεο από φωτογραφίες που είχαμε βγάλει κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Επίσης τους έβαλα φωτογραφίες και από άλλες δραστηριότητες και επισκέψεις που είχαμε πραγματοποιήσει στη σχολική χρονιά.

      Παραγγείλαμε μπλουζάκια με τα ονόματα των παιδιών και το σχολείο, στα οποία στην πίσω μεριά είχε μια εικόνα σχετική με την ανακύκλωση και τον τίτλο του προγράμματός μας. Επίσης πήραμε καπέλα και πάνινες τσάντες όπου βάλαμε τις εργασίες της χρονιάς. Επισημάναμε ότι τις πάνινες τσάντες μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε για τα ψώνια μας για να μην παίρνουμε πλαστικές.

Ø      Στείλαμε fax στο Δήμο (8/10/2009) για να τοποθετήσουν μέσα στο σχολείο μικρό μπλε κάδο ανακύκλωσης, τον οποίο δεν παραλάβαμε μέχρι το τέλος της χρονιάς.

Ø      Τα παιδιά ζωγράφισαν και φτιάξαμε αφίσα με το μήνυμα του προγράμματός μας. Την αναρτήσαμε στην τάξη μας και στο συστεγαζόμενο δημοτικό και πήραν το κάθε παιδί 2-3 για να τις προωθήσουν σε γνωστά τους μαγαζιά της περιοχής, ώστε να κοινοποιηθεί το πρόγραμμά μας.

Τα παιδιά κατανόησαν τη σημασία της ανακύκλωσης για την προστασία του περιβάλλοντος, έδειχναν ενδιαφέρον καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς στο να ανακυκλώνουν ό,τι έφερναν από το σπίτι και στο ποιος θα πάρει την σακούλα της ανακύκλωσης κάθε Παρασκευή.

Έμαθαν τις κατηγορίες των υλικών που ανακυκλώνονται και ευαισθητοποιήθηκαν στο θέμα της υπερκατανάλωσης και της εξοικονόμησης ενέργειας, όσο αυτό είναι δυνατό σ’ αυτή την ηλικία. Έμαθαν να συνεργάζονται και καλλιεργήθηκε η κριτική τους σκέψη.

Τον ενδιαφέρον τους για το πρόγραμμα το μετέφεραν και στο σπίτι, αφού πολύ συχνά οι γονείς μας ανέφεραν ότι τους έκαναν «παρατηρήσεις» τα παιδιά, αν κάτι δεν το έριχναν στην ανακύκλωση.

Γενικά το πρόγραμμα κύλησε αρκετά καλά και μείναμε όλοι ικανοποιημένοι από την πορεία του και το τελικό αποτέλεσμα.

Βασιλάκη Α., Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο Νηπιαγωγείο, Αθήνα, 2008, Κέδρος

Βάσιλα Β., Κάντζου Ν., Παπανικολοπούλου Κ., Της Τάξης και της Πράξης, τόμος Β’, Αθήνα, 2007, Δίπτυχο

Μωραϊτη Τ., Διανέλλου Γ., Τι θέμα να διαλέξω στο χρόνο για να τρέξω, Αθήνα, 2006, Μεταίχμιο

Ναούμ Ε., Παπαμιχαήλ Γ., Θεματικές προσεγγίσεις Σχέδια εργασίας για το Νηπιαγωγείο, τεύχος 3, Ανακύκλωση, Αθήνα, 2005, Ελληνικά Γράμματα

v     Παιδικά βιβλία

Ζαραμπούκα Σ., ο κύριος Μπεν η Μου και τα σκουπίδια, Αθήνα, Πατάκης

Παρούση A., Ήταν ένα μικρό χαρτάκι, Αθήνα, 2000, Ελληνικά Γράμματα

Σβορώνου-Σωκιαλίδη Ε., Ιστορίες για τα … σκουπίδια, Αθήνα, 2008, Παπαδόπουλος

Μάγος Κ., Μια νύχτα στη χωματερή, Αθήνα, Μικρή Άρκτος

Μάγος Κ., Σκουπιδιστάν, Αθήνα, Πατάκης

Ηλιόπουλος Β., Η μικρή γοργόνα πώς να ζήσει στο σκουπιδονήσι, Αθήνα, 2009, Πατάκης

Οι συμβουλές του Μικρού Λύκου, Αγαπώ το περιβάλλον, μετ. Γαβριηλίδου Σ., Θεσσαλονίκη, Φλούδας

Μυστικά για το περιβάλλον, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2003

http://www.canal.gr/