Τα όρια αποτελούν μια σταθερή στάση και συμπεριφορά του γονέα απέναντι σε συγκεκριμένα ζητήματα της καθημερινότητας και εκπαίδευση ενός παιδιού να γίνει ένας υγιής και λειτουργικός ενήλικας. Τα όρια, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, είναι ένδειξη αγάπης και μέρος της φροντίδας που οι γονείς παρέχουν στα παιδιά τους.
Βοηθούν το παιδί να νιώθει ασφάλεια, να παραιτείται από την άμεση ικανοποίηση κάθε επιθυμίας του, χωρίς να είναι τραυματικό για το ίδιο και να κατανοεί τη συμπεριφορά των γονέων και τις προσδοκίες τους.
Βασικές αρχές οριοθέτησης
1) Είναι σημαντικό να μεταβάλλετε τα όρια ανάλογα με το αναπτυξιακό επίπεδο του παιδιού. Δεν μπορούμε να έχουμε τις ίδιες απαιτήσεις από ένα παιδί ενός έτους και από ένα παιδί πέντε ετών.
2) Είναι καλό, όταν μιλάτε για σημαντικά θέματα, να χαμηλώνετε στο ύψος του παιδιού και να διατηρείτε βλεμματική επαφή. Όταν φωνάζετε από μακριά πολλές φορές κάποιο κανόνα, μαθαίνετε το παιδί να σας αγνοεί.
3) Χρειάζεται να εξηγείτε, γιατί υπάρχει ο κάθε κανόνας και να τους τηρείτε κι εσείς! Για παράδειγμα, όταν ορίζουμε ως κανόνα ότι πλένουμε τα χέρια μας, όταν μπαίνουμε στο σπίτι, το κάνουμε κι εμείς!
4) Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να έχετε κοινή γραμμή διαπαιδαγώγησης και μία κοινή στάση αντιμετώπισης του παιδιού. Εάν ο ένας γονέας προσπαθεί να βάλει όρια, ενώ ο άλλος τα καταρρίπτει, αυτό φυσικά δημιουργεί σύγχυση στο παιδί, καθώς δεν ξέρει ποιοι είναι οι κανόνες μέσα στο σπίτι, ποια είναι τα όρια και αν υπάρχει λόγος ύπαρξης και τήρησής τους.
5) Είναι βοηθητικό να εστιάζετε και να κρίνετε τη συμπεριφορά του παιδιού καθ’ αυτή και όχι το παιδί ως προσωπικότητα. Για παράδειγμα πείτε: «Δεν είναι σωστό αυτό που έκανες» και όχι «είσαι κακό παιδί!».
6) Προσπαθήστε να μην αναφέρεστε στις άσχημες στιγμές του παρελθόντος. Δε λέμε: «Πάντα τα ίδια κάνεις».
7) Αποφύγετε τις απειλές. Χρησιμοποιήστε λογικές συνέπειες, οι οποίες δε φέρουν κανένα στοιχείο κριτικής και ο τόνος φωνής του γονέα είναι σταθερός και δίκαιος, αντί για τιμωρία που είναι προσωπική και περιέχει κριτική. Αν αρνείται να φάει, θα πεινάσει.
8) Καλό είναι να δίνετε επιλογές, όπου αυτό είναι εφικτό. Για παράδειγμα: «Αύριο να μαγειρέψω φακές ή φασολάδα;».
9) Προσπαθήστε να διαχωρίσετε τα λιγότερο σημαντικά από τα πολύ σημαντικά θέματα και επιτρέψτε τη διαπραγμάτευση.
10) Τέλος, είναι βοηθητικό να χρησιμοποιείτε θετική διατύπωση. Αντί να πούμε: «Μη χτυπάς την πόρτα!», λέμε: «Κλείσε την πόρτα ήρεμα!».
Τα αποτελέσματα της διαπαιδαγώγησης είναι θετικά με τη συζήτηση, την επεξήγηση, την ενθάρρυνση της αυτονομίας των παιδιών και της επιλογής.
Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου στο email μου efithoma82@gmail.com.
Η ψυχολόγος του σχολείου,
Θωμά Ευφροσύνη.