Το τελευταίο λαϊκό παραμύθι που γνωρίσαμε φέτος ταξίδεψε από την Κρήτη και είχε στο κέντρο του ένα μαγικό αντικείμενο: το περίφημο «χειρομυλάκι». Το επιλέξαμε γιατί θέλαμε τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με ένα είδος λαϊκού παραμυθιού όπου ένα αντικείμενο αποκτά δύναμη και αλλάζει τη ζωή των ηρώων. Παράλληλα, το παραμύθι μάς έδωσε την ευκαιρία να συζητήσουμε για δύο θέματα πολύ κοντινά στις εμπειρίες των παιδιών: τη σχέση μεταξύ αδελφών και τις συνέπειες της πλεονεξίας. Η αφήγηση συνεπήρε τα παιδιά και, με ενθουσιασμό και δημιουργικότητα, επινόησαν τα «μαγικά λόγια» που έβαζαν το χειρομυλάκι να ξεκινά ή να σταματά. Η δραστηριότητα ανέδειξε τον ρόλο της γλώσσας ως εργαλείου φαντασίας και τα παιδιά ανυπομονούν να τα “δοκιμάσουν” σαν βρεθούν κοντά στη θάλασσα….

Στη συνέχεια, ακολουθήσαμε τις πορείες των δύο αδελφών. Με τη βοήθεια της Beebot σχεδιάσαμε τη διαδρομή του φτωχού αδελφού, βήμα-βήμα, όπως εξελίσσεται μέσα στο παραμύθι. Έπειτα τα παιδιά δούλεψαν σε ζευγάρια, όπου το ένα παιδί έγινε «ανθρώπινη Beebot» και το άλλο έδινε οδηγίες για τη διαδρομή του πλούσιου αδελφού. Το «Χειρομυλάκι» μάς βοήθησε να δούμε ότι τα παραμύθια είναι ιστορίες συνάντησης: με τη φαντασία, με τις αξίες, με τον άλλον. Συμπερασματικά, το «Χειρομυλάκι» επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά ότι τα λαϊκά παραμύθια δεν είναι μόνο ιστορίες διασκέδασης, αλλά εργαλεία μάθησης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Η αφήγηση λειτούργησε ως γέφυρα για τη σύνδεση των παιδιών με αξίες, με τους χαρακτήρες και με τους συνομηλίκους, κάνοντας την εκπαιδευτική εμπειρία ενεργή και συμμετοχική!

Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού, τα παιδιά του νηπιαγωγείου μας συμμετείχαν σε μια βιωματική μαθησιακή διαδικασία, με στόχο να γνωρίσουν, να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους.

Μέσα από καταιγισμό ιδεών, τα παιδιά κατέγραψαν όσα δικαιώματα θεωρούν απαραίτητα για όλα τα παιδιά του κόσμου. Η δραστηριότητα αυτή αποτέλεσε σημαντικό σημείο εκκίνησης, καθώς ενίσχυσε την αυθόρμητη έκφραση των μαθητών.

Στη συνέχεια, τα παιδιά παρατήρησαν την αφίσα της UNICEF με τα 42 Δικαιώματα του Παιδιού. Η εικόνα λειτούργησε ως πλούσιο παιδαγωγικό ερέθισμα, καθώς επέτρεψε στους μαθητές να συγκρίνουν τις δικές τους ιδέες με τα διεθνώς κατοχυρωμένα δικαιώματα και να αναπτύξουν μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση των δικαιωμάτων μέσα από τον οπτικό γραμματισμό.

Η προβολή ενός σύντομου βίντεο σχετικά με τα Δικαιώματα του Παιδιού μας έδωσε την ευκαιρία να συζητήσουμε με ποιον τρόπο τα δικαιώματά τους τα βοηθούν να μεγαλώνουν με ασφάλεια, υγεία, αγάπη και σεβασμό. Μέσα από τον διάλογο, ενισχύθηκε η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής ευαισθησίας.

Κλείνοντας, οι μαθητές δημιούργησαν τη δική τους ομαδική αφίσα: ζωγράφισαν τον εαυτό τους και γύρω από έναν φωτεινό ήλιο κατέγραψαν ορισμένα από τα πιο σημαντικά δικαιώματα που αναγνώρισαν μέσα στη μέρα. Η κατασκευή αυτή δεν αποτέλεσε μόνο δημιουργική έκφραση, αλλά και ένα μέσο αναστοχασμού, μέσα από το οποίο τα παιδιά αποτύπωσαν αυτά που θεωρούν ουσιώδη για την ευημερία τους.

Μέσα από αυτή την διαδικασία, προετοιμάζουμε τα παιδιά να γίνουν ενεργοί, ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι πολίτες, που γνωρίζουν πως κάθε παιδί, σε κάθε γωνιά του κόσμου, αξίζει προστασία, σεβασμό και ίσες ευκαιρίες!

Στο νηπιαγωγείο μας, η επέτειος της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου αποτέλεσε μια ουσιαστική αφορμή για να καλλιεργήσουμε στα παιδιά τις έννοιες της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της συλλογικότητας, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες προσαρμοσμένες στην ηλικία και τις ανάγκες τους, θέτοντας τα πρώτα θεμέλια για δημοκρατική σκέψη και ενεργητική συμμετοχή.

Τα παιδιά παρατήρησαν φωτογραφίες από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, μέσα από τις οποίες ενθαρρύνθηκαν να συζητήσουν όσα τους έκαναν εντύπωση. Επιπλέον, ήρθαν σε επαφή με έργα του Γιάννη Γαΐτη, ενός καλλιτέχνη που αποτύπωσε με ιδιαίτερο εικαστικό τρόπο το κλίμα και τα μηνύματα της εποχής. Η παρατήρηση των πινάκων του με αξιοποίηση της ρουτίνας σκέψης “Βλέπω – Σκέφτομαι – Αναρωτιέμαι” αποτέλεσε έναυσμα όχι μόνο για για αισθητική καλλιέργεια αλλά και για συζήτηση γύρω από τον ρόλο της τέχνης ως μέσο έκφρασης και αντίστασης.

Η αφήγηση του βιβλίου «Η κυρά Δημοκρατία» της Κωνσταντίνας Αρμενάκου (Εκδόσεις Κέδρος) έδωσε στα παιδιά ένα συμβολικό πλαίσιο για να κατανοήσουν τη σημασία της ελευθερίας και του σεβασμού των δικαιωμάτων. Παράλληλα, ακούσαμε τραγούδια και απαγγείλαμε ποιήματα που συνδέθηκαν βαθιά με τον αγώνα για δημοκρατία. Η συζήτηση γύρω από το ιστορικό σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» βοήθησε τα παιδιά να συνδέσουν τις λέξεις με τις ανάγκες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.

Στη συνέχεια, τα παιδιά κατασκεύασαν μια συμβολική χειροτεχνία εμπνευσμένη από το τραγούδι «Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο»: έναν «τοίχο» με δύο καρδιές και έναν ήλιο, ενώ στο πίσω μέρος έγραψαν το σύνθημα «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία», εκφράζοντας με τρόπο καλλιτεχνικό την ανάγκη όλων των ανθρώπων για ειρήνη, φως και αγάπη.

Από την προσέγγιση των γεγονότων του Πολυτεχνείου δε θα μπορούσε να λείπει και η θρυλική «Ντενεκεδούπολη» της Ευγενίας Φακίνου σε παράσταση κουκλοθεάτρου. Η ιστορία λειτούργησε ως γέφυρα προς την έννοια της δημοκρατίας και την αξία της συλλογικής δράσης.

Μέσα από αυτή τη βιωματική προσέγγιση, τα παιδιά έκαναν τα πρώτα τους βήματα προς τη διαμόρφωση δημοκρατικής συνείδησης, μαθαίνοντας ότι η ελευθερία, ο σεβασμός και η συνεργασία αποτελούν θεμέλια μιας υγιούς και δίκαιης κοινωνίας.

Η εκμάθηση του ονόματος αποτελεί ένα από τα πρώτα και πιο σημαντικά βήματα στην ανάπτυξη της γλωσσικής και κοινωνικής ταυτότητας των παιδιών στο νηπιαγωγείο. Μέσα από δραστηριότητες που συνδυάζουν παιχνίδι, δημιουργικότητα και ανακάλυψη, τα παιδιά αναγνωρίζουν τα γράμματα που συνθέτουν το όνομά τους, μετρούν το μήκος του και αντιλαμβάνονται τη μοναδικότητά τους σε σχέση με τους άλλους.

Μια από τις πιο αγαπημένες δραστηριότητες των παιδιών που ξεκινήσαμε τον Οκτώβρη και θα συνεχιστεί μέσα στη χρονιά είναι το παζλ με πολύχρωμα γλωσσοπίεστρα. Κάθε ξυλάκι περιέχει ένα γράμμα του ονόματος κάθε παιδιού και ο στόχος είναι τα παιδιά να τοποθετήσουν τα ξυλάκια στη σωστή σειρά για να ολοκληρώσουν το όνομά τους. Η δραστηριότητα αυτή ενισχύει την αναγνωστική ικανότητα, τη λεπτή κινητικότητα και την οπτικο-χωρική αντίληψη, ενώ παράλληλα λειτουργεί ως πλαίσιο για την αναγνώριση της ταυτότητας του παιδιού.

Ωστόσο, καθώς βρισκόμαστε στη θεματική του φθινοπώρου και τον κύκλο ζωής των φυτών και αφού συζητήσαμε για το πώς τα φυτά μεγαλώνουν, δίνουν καρπούς και ανανεώνονται κάθε χρόνο, δημιουργήσαμε παράλληλα έναν μεταφορικό σύνδεσμο με τη δική τους ανάπτυξη και την πορεία της προσωπικής τους ταυτότητας. Έτσι, λοιπόν, κάτω από την κολοκύθα, τα παιδιά τοποθέτησαν τα γράμματα του ονόματός τους σε μικρά χαρτάκια, καθιστώντας το όνομα ορατό και λειτουργικό ως εργαλείο αναγνώρισης του εαυτού και προσωπικής έκφρασης.

Η παρουσίαση της κολοκύθας και του ονόματός τους στους συμμαθητές τους αποτέλεσε ευκαιρία για να κατανοήσουν μέσα και αυτή τη δραστηριότητα τη μοναδικότητα του καθενός και να εκτιμήσουν την αξία της διαφορετικότητας! Μα δε θα σταματήσουμε εδώ, μιας και το όνομα, ως πρώτη λέξη που εκφράζει την ταυτότητα κάθε παιδιού, θα γίνεται εργαλείο για ανακάλυψη, έκφραση και αλληλεπίδραση όλη τη διάρκεια της χρονιάς!

Υποσημείωση: Ο τίτλος της ανάρτησης είναι στίχος από το ποίημα του Νικηφόρου Βρεττάκου, Τ’ όνομά σου.