Η ελιά βρίσκεται στη χώρα μας από την αρχαία εποχή. Σύμφωνα με το μύθο η θεά Αθηνά χάρισε την ελιά στην αγαπημένη της πόλη την Αθήνα, ενώ η ιστορία λέει πως πρώτοι οι Έλληνες καλλιέργησαν την ελιά και από εκεί και μετά έγινε γνωστή και στον υπόλοιπο κόσμο. Η ελιά είναι ένα οπωροφόρο δέντρο το οποίο μας χαρίζει το πολύτιμο λάδι, το οποίο αποτελεί βάση τη Μεσογειακής διατροφής και το χρησιμοποιούμε και για να φτιάξουμε φάρμακα, καλλυντικά, σαπούνια.

                                                         Βιωματική δραστηριότητα:

Αποφασίσαμε μαζί με τα παιδιά να βγούμε στην αυλή του σχολείου μας, στην οποία υπάρχουν φυτρωμένα δεντράκια ελιάς και θελήσαμε να τα δούμε από κοντά. Έτσι είδαμε τις ελιές από κοντά συζητήσαμε για το χρώμα τους, για τα μέρη τους και για το ποία είναι η υφή τους, μάλιστα το κάθε παιδί έπιανε το κλαδί της ελιάς. Έπειτα, μπήκαμε μέσα στην τάξη και καθίσαμε στα τραπεζάκια και δώσαμε στα παιδιά να δοκιμάσουν, αλλά και να δουν από κοντά την ελιά, το λάδι και μια νέα γεύση το πατέ ελιάς, έτσι ώστε να γνωρίσουν τη γεύση αυτού του πολύτιμου καρπού. Καλό είναι να σημειωθεί, ότι τα παιδιά το χάρηκαν πολύ και τους άρεσαν όλες οι γεύσεις, μάλιστα ζητούσαν να τους δώσουμε και άλλες ελιές να φάνε και πιο πολύ πατέ ελιάς. Τέλος, κατασκευάσαμε το δικό μας δέντρο ελιάς, αφού τα παιδιά έκοψαν σε χαρτόνι το περίγραμμα του δέντρου στη συνέχεια ζωγράφισαν με μαύρο μαρκαδόρο τις ελίτσες τους και αφού υλοποιήθηκε η κατασκευή μας κλείσαμε με το τραγουδάκι ελιά, όπου κάναμε αναπαράσταση με τα χεράκια μας  για το πως κουνιούνται τα φύλλα του δέντρου από τον αέρα.

Ασχοληθήκαμε με τον αέρα. Μάθαμε σε τι μας βοηθάει ο αέρας, ότι αν δεν υπήρχε ο αέρας δεν θα μπορούσαν να πετάξουν τα πουλιά και τα αεροπλάνα μεταξύ άλλων, μάθαμε για τον ανεμόμυλο. Έτσι μάθαμε και για το γράμμα Αα, από το οποίο αρχίζει ο αέρας και ο ανεμόμυλος.

Το φθινόπωρο είναι μια από τις τέσσερις εποχές του χρόνου που φημίζεται για τις βροχούλες του και για την πτώση της θερμοκρασίας του. Η φύση ετοιμάζεται για τα μεγάλα κρύα και μας προετοιμάζει για τον Χειμώνα, ο οποίος θα έρθει σε λίγο καρό. Αυτές τις μέρες ήταν έντονη και αισθητή η αλλαγή του καιρού και η βροχούλα ήρθε να μας τα κάνει «μούσκεμα». Με αφορμή τη μεταβολή του καιρού, που είχαμε βροχερές μέρες, διαβάσαμε μαζί με τα παιδιά το παραμύθι: «Πέφτει, πέφτει η σταγόνα», εκδόσεις Πατάκη. Μέσα από τις εικόνες του συγκεκριμένου παραμυθιού εξηγήσαμε στα παιδιά, πως δημιουργείται η βροχούλα, αλλά και σε ποια μέρη ταξιδεύει. Έπειτα, συζητήσαμε με τα παιδιά τι χρώματα έχει ο ουρανός και τα σύννεφα πώς αλλάζουν όταν βρέχει, θέσαμε στα παιδιά διάφορα ερωτήματα όπως: τι κάνουμε όταν βρέχει;,  και αν τους αρέσει η βροχή;,  όταν βρέχει  πως θα πρέπει να ντυνόμαστε;, αλλά και ποιο αξεσουάρ θα πρέπει να χρησιμοποιούμε για να μην βρεχόμαστε.  

Τα παιδιά έδωσαν τις δικές τους απαντήσεις, οι οποίες ήταν πολλές και ενδιαφέρουσες και καταλήξαμε όλοι μαζί στην παρεούλα, ότι ένα από τα πιο απαραίτητα αξεσουάρ που πρέπει να έχουμε  είναι η ομπρέλα για να μην βρεχόμαστε από τις σταγόνες της βροχής.

 Στη συνέχεια είπαμε να μάθουμε ένα τραγουδάκι για τη βροχή και το τραγουδήσαμε όλοι μαζί :

Πέφτει η βροχή πέφτει η βροχή { χ 2}

χορεύουν οι σταγόνες {χ2}

μαζί με αυτές και εγώ χορεύω τραγουδώ.{χ2 }

Στη συνέχεια, πραγματοποιήσαμε μια πολύ δημιουργική δραστηριότητα, που στόχευε στη λεπτή κινητικότητα των παιδιών και στην καλλιέργεια της φαντασίας τους.  Κατασκευάσαμε λοιπόν τις δικές μας ατομικές ομπρελίτσες, αλλά και τα δικά μας σαλιγκαράκια αφού πρώτα μιλήσαμε για το ζωάκι το σαλιγκάρι. Είναι γνωστό, ότι με τη βροχή βγαίνουν τα σαλιγκάρια και έχει ταυτιστεί θα λέγαμε η εμφάνιση τους με το νερό της βροχής, έτσι σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε τα δικά μας σαλιγκαράκια.

Κατασκευάσαμε ομπρέλες, κάποιες από χαρτόνι και κάποιες από χάρτινα πιατάκια τα οποία χρωματίσαμε με δαχτυλομπογιά. Κατόπιν τις διακοσμήσαμε, άλλες με πομ πον  και άλλες με κομματάκια χαρτί.   

Κατασκευάσαμε σαλιγκαράκια, κάποια από πλαστελίνη πάνω στο φύλλο τους το οποίο φτιάξαμε από χαρτί και κάποια από χαρτόνι και τα διακοσμήσαμε.  

Ο μήνας Νοέμβριος  είναι  γνωστός  ως μήνας της σποράς και του οργώματος.  Μόλις πέσουν οι πρώτες  φθινοπωρινές  βροχές, οι  γεωργοί  οργώνουν τα χωράφια τους και σπέρνουν  διάφορους καρπούς, αλλά και δημητριακά  όπως είναι το σιτάρι, το κριθάρι. Αποφασίσαμε  λοιπόν λόγω της εποχής, να μιλήσουμε, αλλά και να γνωρίσουμε μαζί με τα παιδιά  για το δημητριακό το σιτάρι και ταυτόχρονα για τη σπορά. 

Συγκεκριμένα, συζητήσαμε μαζί με τα παιδιά την ώρα που βρισκόμασταν στην παρεούλα, ότι η σπορά  στα παλιά τα χρόνια γινόταν μόνο με τα χέρια των γεωργών, ενώ τώρα οι γεωργοί  χρησιμοποιούν σύγχρονα μηχανήματα όπως είναι το τρακτέρ, το αλέτρι , για να κάνουν τη δουλειά τους πιο γρήγορα, αλλά και πιο εύκολα σε σύγκριση με τα παλιά τα χρόνια. Με το όργωμα το χώμα γίνεται πιο αφράτο, για να υποδεχθεί τους καινούργιους σπόρους που θα σπείρει ο γεωργός. Επίσης, το οργωμένο χώμα μπορεί  να απορροφήσει καλύτερα το νερό της βροχής.  Δείξαμε στα παιδιά  πως  είναι το σιτάρι, περιγράψαμε  το χρυσαφένιο του χρώμα, εξηγήσαμε ότι από το σιτάρι παράγονται τα δημητριακά, τα μακαρόνια, το ψωμί. Επιπλέον,  δώσαμε στα παιδιά να αγγίξουν το στάρι για να καταλάβουν την υφή του, ότι δηλαδή είναι πιο τραχεία και σκληρή . Δείξαμε και εικόνες με το γεωργό, περιγράψαμε  τι φοράει ο γεωργός όταν πηγαίνει στο χωράφι. Ζωγραφίσαμε επίσης το Γεωργό και το σιτάρι.

 Έπειτα, μια ακόμη δημιουργική δραστηριότητα που υλοποιήσαμε μαζί με τα παιδιά, ήταν ο πίνακας με το σιτάρι και το κουλούρι.  Κατασκευάσαμε το σιτάρι μας, αφού πρώτα σχηματίσαμε με το γκοφρέ τα δικά μας μπαλάκια και δημιουργήσαμε το δικό μας  σιτάρι, αλλά και το κουλουράκι που χάρη στο σιτάρι γίνεται το αλεύρι και το αλεύρι μας δίνει το ψωμί και το κουλούρι. Στη συνέχεια υλοποιήσαμε γλωσσικές δραστηριότητες, όπως ήταν η αναγνώριση γραμμάτων της λέξης  Σιτάρι, η αναγνώριση των συλλαβών σι-τα-ρι  και ικανότητα του σχηματισμού της λήξης σιτάρι με τη σωστή σειρά των γραμμάτων από τα ίδια τα παιδιά.                                                                                                                                                             Ακολούθως μιλήσαμε για τα σκιάχτρα , τα οποία τα τοποθετούν οι γεωργοί, έτσι ώστε να μπερδέψουν τα πουλιά και τα πουλιά να μην πλησιάζουν και τρώνε τους σπόρους από τα χωράφια, έτσι κατασκευάσαμε τα δικά μας σκιαχτράκια- κουκλάκια , σχηματίζοντας με κύκλο το κεφάλι και τρίγωνο το σώμα, έτσι ώστε να συνδυάσουμε μαθηματικά ( γεωμετρικά σχήματα)  με  ευφάνταστες κατασκευές. 

Τέλος, φτιάξαμε τα δικά μας γλαστράκια, έτσι ώστε να δούμε με ζωντανό πείραμα τι χρειάζεται ένας σπόρος για να αναπτυχθεί. Καταρχήν πήραμε χώμα από την αυλή του σχολείου και φυτέψαμε σε ποτηράκια. Κατόπιν γεμίσαμε σε ένα ποτηράκι φακές και λίγο βαμβάκι. Τοποθετήσαμε τα γλαστράκια μας σε ένα φωτεινό μέρος και  συμφωνήσαμε μαζί με τα παιδιά ότι θα τα ποτίζουμε κάθε μέρα για να παρατηρήσουμε την ανάπτυξη του βλαστού. Tέλος, στα γλαστράκια μας κατασκευάσαμε και τοποθετήσαμε μικρά σκιάχτρα. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα ήταν βιωματική και παρακίνησε πολύ το ενδιαφέρον των παιδιών αναμένοντας το αποτέλεσμα. 

(Στόχοι: αποδοχή της διαφορετικότητας, ενσυναίσθηση)

Υλικά: λεμόνια, μήλα.

Διαδικασία:

α) Ζητήθηκε από τα παιδιά να περιγράψουν τα χαρακτηριστικά ενός λεμονιού (κίτρινο, στρογγυλό, πικρό, ξινό κ.τ.λ.).

β) Στην συνέχεια, χωρίστηκαν τα παιδιά σε μικρότερες ομάδες και δόθηκε στην καθεμιά από ένα λεμόνι. Κάθε ομάδα χρειάστηκε να γνωρίσει το λεμόνι της εξετάζοντάς το, παρατηρώντας όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Υπήρχε η οδηγία να μην σημαδέψουν ή παραμορφώσουν το λεμόνι τους με οποιοδήποτε τρόπο. Μπορούσαν να δώσουν στο λεμόνι τους ένα όνομα, να δημιουργήσουν μια ιστορία, να αρχίσουν να το προσωποποιούν, σαν να είχε προσωπικότητα.

γ) Ένα παιδί από κάθε ομάδα μιλά στην ολομέλεια για το λεμόνι της ομάδας του και τους λέει την ιστορία του.

δ) Έπειτα, συγκεντρώνονται όλα τα λεμόνια στο κέντρο του κύκλου και ένα μέλος της κάθε ομάδας καλείται να έρθει να αναγνωρίσει και να πάρει το δικό του λεμόνι.

ε) Τα παιδιά βάζουν και πάλι όλα τα λεμόνια στο κέντρο του κύκλου. Τότε σε αυτόν τον κύκλο εμφανίζεται ένα κόκκινο μήλο. Τα παιδιά καλούνται να απαντήσουν αν αυτό το νέο φρούτο χωράει σε αυτό το λεμονόκοσμο.

Ακολούθησαν οι παρακάτω ερωτήσεις:

-Γιατί ήταν τόσο εύκολο να αναγνωρίσετε το λεμόνι σας;

-Είχατε υπάρξει ποτέ το μήλο μέσα σε μία παρέα;

-Είχατε ποτέ τον ρόλο των λεμονιών απέναντι σε ένα διαφορετικό ή νέο μέλος σε μία ομάδα;

-Υπήρξατε ποτέ το άλλο φρούτο σε ένα λεμονόκοσμο;  Πώς το χειριστήκατε;

Συζήτηση με τους μαθητές: Συζητήθηκε ότι όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα ακόμη και αν έχουμε διαφορετικά χαρακτηριστικά στην εμφάνιση, στην καταγωγή κλπ. Αποδεχόμαστε και στηρίζουμε ακόμη και τα άτομα που είναι διαφορετικά από εμάς. Σε μια σχολική τάξη όλα τα παιδιά είναι ίσα και αγαπημένα.

Τέλος, τα παιδιά καλέστηκαν ομαδικά να ζωγραφίσουν το μήλο και τα λεμόνια σε χαρτόνι, ζωγραφίζοντας το μήλο στην μέση κι γύρω τα λεμόνια, δείχνοντας ότι η διαφορετικότητα δεν αποτρέπει την αποδοχή και την φιλία, αλλά τα αγκαλιάζει.

Σε πρώτη φάση είδαμε τις κάρτες με τα βασικά συναισθήματα  και συζητήσαμε για αυτά. Κατόπιν τα παιδιά καλέστηκαν να τα αναγνωρίσουν από τις καρτέλες και να πουν πότε νιώθουν το κάθε συναίσθημα και τέλος να κάνουν παντομίμα ένα συναίσθημα ο καθένας, δείχνοντας στους συμμαθητές τους πως νιώθουν… 

Αρχικά, τα παιδιά ανέφεραν ποια συναισθήματα γνωρίζουν, δίνοντας την δική τους ερμηνεία για ένα συγκεκριμένο συναίσθημα. Ακολούθησαν προτάσεις των παιδιών για διαχείριση των συναισθημάτων των παιδιών που απεικονίζονται στις καρτέλες.

Στην συνέχεια, παρακολουθήσαμε σχετικά βίντεο με τα συναισθήματα και παίξαμε σενάρια όπου έπρεπε οι μαθητές να βρουν το σωστό συναίσθημα.

Ακολούθησαν φύλλα εργασιών με θέμα τα συναισθήματα.

Τέλος τα παιδιά ζωγράφισαν ελεύθερα  τον εαυτό τους με το συναίσθημα που επιλέγουν να αντιπροσωπεύσουν.

Με αφορμή το τραγούδι με τίτλο: “Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο”, τα παιδιά κατασκεύασαν ομαδικές εργασίες.

Κατασκεύασαν ομαδική εργασία “Εδώ Πολυτεχνείο“.

Έφτιαξαν ατομική εργασία για το Πολυτεχνείο και έγραψαν το σύνθημα: “Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία”.

Έφτιαξαν πανό με το σύνθημα: “Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία.”

Έφτιαξαν τηλεβόες/ντουντούκες και έγραψαν το σύνθημα: “Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία.”

Έφτιαξαν “το περιστέρι της ειρήνης”.

Έφτιαξαν γαρύφαλλα.

Διαβάσαμε την αγαπημένη μας Ντενεκεδούπολη, κάναμε δραματοποίηση, κατόπιν τα παιδιά κατασκεύασαν τους ήρωες και έπειτα έπαιξαν κουκλοθέατρο.

Διαβάσαμε το παραμύθι “Η Κυρά Δημοκρατία” και τα παιδιά έφτιαξαν σχετική ομαδική εργασία.

Τέλος, τα παιδιά ζωγράφισαν και έγραψαν, τί θα ήθελαν να γίνεται στο Πολυτεχνείο.

Μια γλυκιά θα λέγαμε δραστηριότητα που πραγματοποιήσαμε και πολύ σπουδαία για τα παιδιά, ήταν η κατασκευή « Το βάζο με τα γλυκά λογάκια».

Ξεκινήσαμε λοιπόν να διαβάζουμε  το παραμύθι  «Οι Καλοί τρόποι» : από τη μικρή Εγκυκλοπαίδεια Larousse.  Όταν τελειώσαμε την αφήγηση του συγκεκριμένου παραμυθιού, τέθηκαν ερωτήσεις στα παιδάκια της τάξης μας , οι οποίες είχαν σχέση με την κατανόηση του παραμυθιού. Το κάθε παιδί έδωσε τη δική του απάντηση σύμφωνα με το δικό του σκεπτικό και  τον ψυχικό του κόσμο.  Έτσι λοιπόν, μέσα από τον καταιγισμό των απαντήσεων των παιδιών,  καταλήξαμε,  ότι αυτό που αρμόζει σε μικρούς και μεγάλους είναι να μιλάμε ευγενικά προς  το συνάνθρωπο μας και να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας με ωραίο τρόπο, να διαχειριζόμαστε συναισθήματα θυμού , έτσι ώστε να μην πληγώνουμε  τους γύρω  μας , είτε αυτοί είναι η οικογένεια μας, είτε οι φίλοι μας,  είτε οι συμμαθητές μας , είτε οι δάσκαλοι μας.  

Πολλές παροιμίες εξάλλου έχουν ειπωθεί για τη γλώσσα: όπως «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».  Αφού αναφερθήκαμε  στους καλούς τρόπους  και εξηγήσαμε την αξία του να μιλάμε ευγενικά και γλυκά,  είπαμε  να κατασκευάσουμε το δικό μας βάζο της τάξης μας  που θα περιέχει γλυκά λογάκια.  Όπως είναι το μέλι που βρίσκεται μέσα στο βάζο, έτσι και εμείς θα έχουμε το βάζο με τις γλυκές λέξεις. Γι’ αυτό το λόγο παρομοιάσαμε τις γλυκές λέξεις με το γλυκό μέλι,  οι οποίες γλυκαίνουν τη καρδούλα μας ακούγοντας τες . 

                                        Κατασκευή: Βάζο με τα γλυκά λογάκια

 Όπως λοιπόν  το μέλι μας γλυκαίνει τον ουρανίσκο μας και  είναι θρεπτικό για την υγεία μας,  έτσι και τα γλυκά λογάκια γλυκαίνουν την καρδούλα μας – τα συναισθήματα μας.  Σε ένα χαρτόνι πορτοκαλί σχεδιάσαμε το περίγραμμα του βάζου το κόψαμε και γράψαμε σε μικρά χαρτάκια τις  γλυκές λέξεις που μας ανέφεραν τα ίδια τα παιδιά, όπως: «Ευχαριστώ, Ορίστε, Συγνώμη, Παρακαλώ, μεταξύ άλλων.»   Τέλος γράψαμε από πάνω από το βαζάκι μας,  ότι για να είναι όλα τα παιδάκια χαρούμενα στην ομάδα θα πρέπει όταν θα μιλούν, τα λόγια τους να στάζουν μέλι.

Με αφορμή την εθνική μας επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου και τις εμπόλεμες συρράξεις που σημειώνονται τις μέρες μας στον πλανήτη μας,  μιλήσαμε στα παιδιά για την αξία της Ειρήνης, για την ισότητα και τα ίσα δικαιώματα όλων των παιδιών του πλανήτη μας. Επίσης δεδομένου ότι έχουμε παιδάκια από άλλες χώρες που δεν γνωρίζουν καλά την γλώσσα μας, εξηγήσαμε στα νήπια ότι όλα τα παιδιά του κόσμου έχουν τα ίδια εξωτερικά χαρακτηριστικά , τις ίδιες ανάγκες και όλα χαίρονται και λυπούνται με τα ίδια πράγματα. Αν συνεργαστούμε όλοι μας θα βοηθήσουμε τα παιδιά που έχουν έρθει από άλλες χώρες να κατανοήσουν την γλώσσα μας και να γίνουν χαρούμενα, γιατί θα έχουν καταφέρει να επικοινωνούν μαζί μας. Για τον λόγο αυτό σχεδιάσαμε την υδρόγειο σφαίρα ,την οποία κρατούν 2 χέρια και γύρω γύρω τα παιδάκια σχεδίασαν τον εαυτό τους και άλλα παιδάκια, τα οποία χαρούμενα χορεύουν γύρω από τον πλανήτη μας!!! Σηκώνουν τα χεράκια τους όλα ψηλά για ν’ αγγίξουν την χαρά το ένα δίπλα στ’ άλλο, τόσο όμοια και τόσο διαφορετικά.

Τα παιδιά ζωγραφίζουν τον εαυτό τους σ’ ένα κομμάτι πάζλ ,γράφουν τ’ όνομα τους και κάποιες επιμέρους λεπτομέρειες για τον εαυτό τους με την βοήθεια των νηπιαγωγών και σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας (Τα μεγαλύτερα νήπια βοηθούν τα προνήπια στο να γράψουν τ’ όνομα τους). Κολλάει ένα ένα παιδάκι το κομμάτι του πάζλ σε χαρτί του μέτρου και το κρεμάμε σ’ ένα σημείο της παρεούλας! Παρατηρούμε τα κομμάτια του πάζλ, το κάθε παιδάκι αναγνωρίζει το δικό του, στη συνέχεια ο καθένας μιλάει για το δικό του κομματάκι πάζλ και αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι όλα ίδια! Θαυμάζουμε όλοι μας τόσο το δική μας δουλειά ,όσο και των υπολοίπων! Εξηγούμε στα παιδιά το πόσο σημαντική είναι η αξία του κάθε κομματιού προκειμένου να φτάσουμε σ’ ένα ολοκληρωμένο πάζλ και πόσο σημαντική ήταν η βοήθεια που πρόσφερε ο ένας στον άλλον. Τονίζουμε ότι παρόλο που είμαστε διαφορετικοί, μόνο με την συνεργασία και με την αλληλοβοήθεια μπορούμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ να τα καταφέρουμε και να γίνουμε ομάδα ξεχωριστή.