Καλωσήρθατε στο σχολείο μας. Θα θέλαμε να σας πάρουμε μια συνέντευξη για το χριστουγεννιάτικο φύλλο της εφημερίδας μας.
Είναι μεγάλη μου τιμή. Ωραία. Έχω δώσει κι άλλες φορές συνέντευξη αλλά πρώτη φορά είναι έξι οι δημοσιογράφοι! (γέλια)
Από πού είστε;
Λοιπόν εγώ γεννήθηκα στον Πειραιά. Η μαμά μου και ο μπαμπάς μου γεννήθηκαν και εκείνοι στον Πειραιά. Τώρα, άμα πιάσουμε τους παππούδες μου και τις γιαγιάδες μου, η μια γιαγιά μου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, o ένας μου παππούς στη Σύρο, ο άλλος μου παππούς στην Κρήτη και η άλλη μου γιαγιά στα Κύθηρα. Από όλα τα μέρη δηλαδή!
Τι κάνετε όταν δεν γράφετε βιβλία; Έχετε άλλο χόμπι;
Όταν δε γράφω βιβλία, δουλεύω σε μια εταιρεία διαφημιστική. Φτιάχνω διαφημίσεις. Ένα μεγάλο κομμάτι της μέρας μου δουλεύω, ένα μεγάλο κομμάτι της μέρας μου προσπαθώ να το περνάω με τα δύο παιδιά μου και μου αρέσει να κάνω και διάφορα άλλα πράγματα, μου αρέσει η μουσική, μ’ αρέσει να παίζω κιθάρα, μου αρέσει πάρα πολύ η θάλασσα, να κολυμπάω, να κάνω ιστιοπλοΐα, βαρκάδες, να πηγαίνω και ταξίδια όποτε μπορώ. Αυτά κάνω όταν δεν δουλεύω. Αλλά είναι πολύ λίγες οι ώρες που δεν δουλεύω δυστυχώς, οπότε μη φανταστείτε.
Τι σας ενέπνευσε να γίνετε συγγραφέας παιδικών βιβλίων;
Αυτό τώρα είναι μεγάλη ιστορία. Το πρώτο μου βιβλίο το έγραψα όταν ήμουν στη Β΄ Δημοτικού, γιατί μου άρεσε πάρα πολύ να λέω ιστορίες. Εσάς σας αρέσει να λέτε ιστορίες; Γενικά, δηλαδή άμα ακούσετε ας πούμε ένα αστείο ανέκδοτο, δεν θέλετε να πάτε να το πείτε αμέσως στους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές σας για να σκάσετε στα γέλια μαζί; Άμα μάθετε ένα νέο, δεν θέλετε αμέσως να πάτε να το μοιραστείτε με τους φίλους σας; Σας αρέσει να λέτε ιστορίες, πράγματα, να αφηγείστε; Ε, και μένα μου άρεσε αυτό όταν ήμουνα μικρός. Πάρα πολύ. Αλλά συνέχισε, συνέχισε να μου αρέσει και ήθελα να λέω όλο και πιο πολλές ιστορίες σε όλο και πιο πολλούς ανθρώπους, να τους κάνω να γελούν, να σκέφτονται, να ανακαλύπτουν. Έτσι γίνεται και αποφασίζεις κάποια στιγμή τις ιστορίες σου να τις βάλεις μέσα σε ένα βιβλίο για να τις διαβάζουν όσοι διαλέξουν να τις διαβάσουν και γίνεσαι αυτό που λέμε συγγραφέας. Λοιπόν, το πρώτο μου βιβλίο που έγραψα στη Β΄ δημοτικού λεγόταν «Η θυσία του Μάριαν». Το Μάριαν ήταν ένα πλοίο που τελικά βυθιζόταν στο τέλος του βιβλίου. Είχα πάρει ένα τετράδιο εκατό σελίδων, στην πρώτη σελίδα είχα γράψει την αρχή και στη δεύτερη σελίδα βυθιζόταν και όλες οι υπόλοιπες 98 σελίδες ήταν άδειες. Τόσο πολυγραφότατος συγγραφέας ήμουν, αλλά ευτυχώς δεν κυκλοφορεί αυτό. Μη φοβάστε. (γέλια)
Τι είναι αυτό που κάνει ένα παιδικό βιβλίο ξεχωριστό;
Λοιπόν, αυτή είναι η πιο εύκολη ερώτηση και έχει και την πιο εύκολη απάντηση. Άμα ένα παιδί πάρει ένα βιβλίο και βρει εκεί μέσα κάτι που του αρέσει, που θα το διασκεδάσει, που θα το κάνει να γελάσει, που θα το κάνει να νιώσει ότι δεν είναι μόνο εκείνο αλλά είναι και άλλοι άνθρωποι που νιώθουν σαν κι αυτό, που θα το κάνει να σκάσει στα γέλια, που θα το κάνει να συγκινηθεί, που θα το κάνει να θέλει να μοιραστεί αυτήν την ιστορία. Αυτό είναι ένα ξεχωριστό παιδικό βιβλίο! Τελείωσε! Δεν πα να είναι καλογραμμένο, κακογραμμένο, πρωτότυπο, όχι πρωτότυπο, μικρό, μεγάλο, παλιό, καινούργιο, δεν έχει σημασία. Άμα βρήκε το παιδί που θα γίνει το αγαπημένο του, τότε αυτό είναι ένα ξεχωριστό βιβλίο!
Πόσος χρόνος χρειάζεται συνήθως για να γράψετε ένα βιβλίο;
Για αυτό τώρα κάθε συγγραφέα που θα ρωτήσεις θα σου πει κάτι άλλο. Επειδή τα βιβλία που γράφω, άμα έχετε δει τα δικά μου βιβλία, είναι για πιο μικρά παιδιά από εσάς και είναι βιβλία που έχουν πάρα πολλές εικόνες και πολύ λίγο κείμενο, το σημαντικό είναι οι χαρακτήρες τους, η ιδέα τους, το τι συμβαίνει μέσα στο βιβλίο. Οπότε, εγώ μπορεί αυτή την ιδέα να την έχω μέσα στο μυαλό μου για πολλά χρόνια.
Μπορεί για δύο χρόνια να σκέφτομαι να φτιάξω μια ιστορία με έναν ράφτη, αλλά να μη ράβει με κλωστές, να ράβει με λέξεις. Αυτό μπορεί να το σκέφτομαι για χρόνια και να λέω «Είναι ωραία ιστορία; δεν είναι ωραία; ή τι θέλει να μου πει αυτή η ιστορία; Πώς να είναι αυτός ο χαρακτήρας;» Και σιγά σιγά σκέφτεσαι τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις αυτές μέσα στο μυαλό σου. Μέχρι που κάποιες από αυτές τις ιδέες γίνονται κάτι πιο συγκεκριμένο και γίνονται μια ιστορία που θέλεις να την πεις. Και τότε έρχεται η ώρα να τη γράψεις στο χαρτί. Το να τη γράψεις στο χαρτί είναι πολλές φορές πιο γρήγορο. Δηλαδή, τα βιβλία που γράφω εγώ μπορεί να μου πάρει ένα μήνα να τα γράψω στο χαρτί ή στον υπολογιστή, αλλά να βρω την ιστορία και να την ολοκληρώσω μέσα στο μυαλό μου, θα μου πάρει χρόνια.
Πόσο σημαντική είναι η συνεργασία σας με τον εικονογράφο;
Είναι πάρα πολύ σημαντική. Επειδή εσείς είστε και πιο μεγάλα παιδιά τώρα, Ε΄, Στ΄ τάξη, μπορώ να σας εξηγήσω τι βιβλία γράφω εγώ.
Ένα παράδειγμα αυτού που θα πω είναι τα πιο μικρά βιβλία που γράφω, που είναι αυτά που λένε picture books στα αγγλικά, εμείς τα λέμε εικονοβιβλία. Τι σημαίνει εικονοβιβλίο; Σημαίνει ένα βιβλίο που η εικόνα και το κείμενο λένε την ιστορία μαζί. Δεν μπορείς να διαβάσεις μόνο το κείμενο και να καταλάβεις.
Για φανταστείτε ότι υπάρχει ένα βιβλίο που λέει στην πρώτη σελίδα:
«Ο ιππότης ανέβηκε στο άλογό του».
Άμα έχουμε ζωγραφισμένο στην εικόνα έναν ιππότη που ανεβαίνει στο άλογο, τι είναι αυτό; Είναι μια ιστορία με ιππότες.
Για φανταστείτε όμως το κείμενο να γράφει: «Ο ιππότης ανέβηκε στο άλογό του», αλλά στην εικόνα να έχει ζωγραφίσει ο εικονογράφος ένα παιδί σαν και εσάς που έχει σκαρφαλώσει και κάθεται καβάλα στον καναπέ του σπιτιού του. Τι ιστορία είναι αυτή; Μα είναι ιστορία για ένα παιδί που θέλει να παίξει τον ιππότη. Άλλη ιστορία!
Για φανταστείτε τώρα να λέει: «Ο ιππότης ανέβηκε στο άλογό του» και στην εικόνα να έχει έναν διανομέα από εκείνους που μοιράζουν πίτσες με το μηχανάκι τους, που δουλεύει ντελίβερι όπως λέμε. Και τον βλέπουμε να φοράει το κράνος και να καβαλά το μηχανάκι του. Τι ιστορία είναι αυτή; Μα μιλάει για αυτόν τον διανομέα που είναι και αυτός ιππότης, γιατί είναι πολύ δύσκολη η δουλειά του κάθε μέρα και έχει και αυτός «άλογο» που δεν είναι άλογο, είναι μια μοτοσυκλέτα και πρέπει να πηγαίνει τις πίτσες προτού κρυώσουν και ζει και αυτός περιπέτειες για να τα καταφέρει.
Βλέπετε λοιπόν, άμα σας έλεγα μόνο «Ο ιππότης ανέβηκε στο άλογο», δεν θα τα φανταζόσασταν όλα αυτά γιατί οι διαφορετικές ιστορίες ήταν κρυμμένες μέσα στην εικόνα. Ε;
Για να το κάνεις αυτό, πρέπει να συνεργαστείς πάρα πολύ στενά με τον εικονογράφο ή την εικονογράφο, δηλαδή με τους ανθρώπους που ζωγραφίζουν τα βιβλία. Πρέπει να το γράψετε μαζί.
Όταν γράφετε ιστορίες, συναντάτε κάποιο πρόβλημα – δυσκολία; Και αν ναι, πώς την ξεπερνάτε;
Πάρα πολλές δυσκολίες συναντάς όταν γράφεις ένα βιβλίο. Πρώτον, στην αρχή όταν γράφεις κάτι πάντα σου φαίνεται αριστούργημα. Λες: «Ποπό τι ωραία ιδέα που είχα!» Το γράφεις εκεί, πέφτεις για ύπνο και μετά ξυπνάς το πρωί και το διαβάζεις και λες «Τι ανοησία είναι αυτή;» Και την επόμενη μέρα ξαναδιαβάζεις το ίδιο και λες «Μια στιγμή. Δεν είναι ανοησία, αλλά δεν είναι ούτε αριστούργημα. Είναι κάτι πολύ ωραίο που θέλει όμως να προσέξω κάποια πράγματα». Και εκεί είναι που βλέπεις τα προβλήματα που έχει, κάπου που δεν έχει τόσο ενδιαφέρον, κάπου που αυτό που λέει δεν είναι τόσο σωστό και πρέπει να το κάνεις διαφορετικό, κάπου όπου ο χαρακτήρας είναι βαρετός, ενώ εσύ ήθελες να είναι ένας πολύ δυνατός χαρακτήρας και όλοι να τον αγαπάνε και να θέλουν να μάθουν την ιστορία του. Οπότε, συναντάς διάφορα προβλήματα που πρέπει να τα λύσεις. Αλλά πάντα να ξέρετε συμβαίνει αυτό. Στην αρχή νομίζεις ότι είναι το τέλειο. Μετά νομίζεις ότι είναι χάλια τελείως και μετά ξαναβλέπεις την ομορφιά που έχει. Αυτό μπορεί να συμβεί και σε εσάς. Να φτιάξετε κάτι και να πείτε «Ποπό είμαι φοβερός! Τι έφτιαξα!» και μετά, την άλλη μέρα το πρωί να το δείτε και να πείτε «Σιγά εντάξει, δεν είναι και τίποτα φοβερό». Αλλά, άμα περιμένετε λίγο, θα δείτε ότι είναι φοβερό και έχει και κάτι κρυμμένο, αλλά πρέπει να το δουλέψετε λίγο παραπάνω για να γίνει.
Άρα φαντάζομαι έχετε πολλά συρτάρια γεμάτα με πολλές ιστορίες;
Όλοι όσοι γράφουν και όλοι όσοι ζωγραφίζουν γεμίζουν τα συρτάρια τους με πράγματα που έχουν δημιουργήσει. Γιατί θα μοιραστείς το έργο σου μόνο αν νιώθεις εσύ ότι είναι έτοιμο! Κι εγώ, αν κάτι που έχω γράψει δεν μου φαίνεται ακόμη έτοιμο, δεν θα βιαστώ να το κάνω βιβλίο. Μπορεί να μείνει και στο συρτάρι για πάντα γιατί κάτι άλλο που έγραψα στο μεταξύ με ενθουσίασε πιο πολύ!
Βέβαια κι όταν θα κυκλοφορήσω κάτι που μου αρέσει πολύ δεν σημαίνει ότι θα αρέσει σε όλους. Μπορεί κάποιοι να το βρίσκουν βαρετό ή αδιάφορο. Εκεί είναι θέμα γούστου των αναγνωστών. Σε κάποιον από εσάς μπορεί να αρέσουν τα βιβλία μου, σε κάποιον άλλο να μην αρέσουν καθόλου. Ο καθένας έχει τα γούστα του!
Πιστεύετε ότι τα παιδιά σήμερα διαβάζουν αρκετά βιβλία;
Δεν μπορώ να το ξέρω αυτό. Εγώ θα σου έλεγα ναι, διαβάζουν αρκετά βιβλία, αλλά ξέρεις τι; Τα παιδιά που βλέπω εγώ, όπως εσείς, είναι τα παιδιά που με καλούν στο σχολείο τους γιατί έχουν διαβάσει κάποιο βιβλίο μου. Άρα, τα παιδιά που βλέπω εγώ είναι αυτά που διαβάζουν βιβλία συνήθως, δηλαδή αυτά με καλούν και μιλάμε, οπότε δεν ξέρω τα άλλα παιδιά πόσο πολύ διαβάζουν. Ίσως οι δάσκαλοι και οι δασκάλες σας να ξέρουν περισσότερα τέτοια στοιχεία.
Μάλλον είναι ευκαιρία να κάνουμε μια έρευνα για την εφημερίδα.
Σίγουρα υπάρχουν παιδιά πολλά που διαβάζουν, υπάρχουν πολλά βιβλία και σίγουρα όλα τα παιδιά – αυτό μπορώ να σας το πω με σιγουριά – όλα τα παιδιά αγαπάνε τις ιστορίες. Τώρα την ιστορία μπορούν να τη βρουν μέσα σε ένα βιβλίο, μπορεί όμως να τη βρουν και στο σινεμά. Μπορεί να τη βρουν και σε ένα video game. Μπορεί να τη βρουν και σε ένα φίλο τους που θα συζητήσουν μαζί. Αλλά, όλα αγαπάνε τις ιστορίες, τους ήρωες, την αγωνία, τη συγκίνηση, την περιπέτεια, όλα τα παιδιά την αγαπάνε. Είμαι σίγουρος γι αυτό.
Πώς νιώθετε όταν βλέπετε τα παιδιά να διαβάζουν τα βιβλία σας;
Αγωνία νιώθω. Κάθομαι και λέω «Τώρα θα τους αρέσει;». Αλλά άμα τα βλέπω να διαβάζουν τα βιβλία μου και να γελάνε, εκεί νιώθω τέλεια! Λέω «Τα κατάφερα. Αυτό ήθελα. Να σκάσουν στα γέλια.»
Αν μπορούσατε να δώσετε μια συμβουλή σε παιδιά που θέλουν να γίνουν συγγραφείς, ποια θα ήταν;
Να γράφουν συνέχεια και να μην τους νοιάζει αν γράφουν με ορθογραφία, αν γράφουν σωστά, αν είναι τέλειο αυτό που γράψανε ή αν δεν είναι. Να γράφουν όσο πιο πολλές ιστορίες μπορούνε. Γιατί, άμα γράψεις δέκα ιστορίες, σίγουρα μία θα είναι πάρα πολύ ωραία και θα μπορείς να την αναπτύξεις και να την προχωρήσεις. Και όσο γράφεις, γράφεις και καλύτερα. Διαβάζω τώρα το πρώτο μου βιβλίο και λέω «Ποπό πώς έγραφα έτσι;» Γιατί περάσανε από τότε εικοσιπέντε χρόνια και έχω γίνει καλύτερος σε αυτό. Αλλά, άμα δεν είχα γράψει εκείνο, δε θα είχα γίνει καλύτερος σε αυτά που γράφω τώρα. Άρα, η μόνη συμβουλή είναι να γράφετε, να γράφετε, να γράφετε συνέχεια!
Μόλις μας καλύψατε την τελευταία μας ερώτηση που ήταν πώς ήταν το πρώτο σας βιβλίο και αν ήταν εύκολο να το εκδώσετε.
Γενικά, είναι δύσκολο να εκδώσεις οτιδήποτε. Ακόμα και τώρα είναι δύσκολο να εκδώσεις ένα βιβλίο γιατί ένας εκδοτικός οίκος πρέπει να επενδύσει πάρα πολλά χρήματα, πάρα πολλή δουλειά, πάρα πολλούς ανθρώπους σε ένα βιβλίο. Άρα είναι πολύ φειδωλός.
Διαλέγει πολύ προσεκτικά τι θα εκδώσει και κάθε μέρα παίρνει 100 επιστολές με ιστορίες που θέλουν να γίνουν βιβλία και πρέπει να διαλέξει μία που θα βγάλει εκείνο τον μήνα, ας πούμε, ή δέκα που θα βγάλει σε μια χρονιά. Άρα ακόμα είναι δύσκολο. Δεν σημαίνει ότι επειδή εγώ έχω γράψει βιβλία, ό, τι και να γράψω αμέσως θα μου το εκδώσουνε.
Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε γίνεται, γιατί όλοι έχουμε μέσα μας ωραίες ιστορίες και οι ωραίες ιστορίες θέλουν πάντα να διαβαστούν. Και επίσης να ξέρετε ότι οι ωραίες ιστορίες δεν χρειάζεται να είναι μόνο βιβλία. Δηλαδή, σήμερα που υπάρχει το internet, μπορούμε την ιστορία μας να τη βάλουμε σε ένα blog, να την ανεβάσουμε στο site του σχολείου. Τα παλιά χρόνια, την εποχή που ζούσε η γιαγιά μου ας πούμε, ο μόνος τρόπος να μοιραστείς τις ιστορίες ήταν τα τυπωμένα βιβλία. Τώρα υπάρχουν χιλιάδες τρόποι να μοιραστούμε ιστορίες.
Το αγαπημένο σας βιβλίο;
Το αγαπημένο μου παιδικό βιβλίο το έχει γράψει το 1977, την χρονιά που γεννήθηκα, ένας σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος, ο Αλέξης Κυριτσόπουλος και λέγεται «Το παραμύθι με τα χρώματα».
Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ!
Εγώ σας ευχαριστώ πολύ!
