Την Τρίτη 21 Μαΐου ο όμιλός μας ταξίδεψε στο μακρινό παρελθόν που «ζωντανεύει» στην παραδοσιακή συνοικία της πόλης μας, το Ντολτσό.

Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία μέσα από το πρόγραμμα, που σε όλη τη διάρκειά του, υλοποιήθηκε σύμφωνα με το περιεχόμενο του ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού «Ντολτσό: Μια Παραδοσιακή Συνοικία της Καστοριάς στο Πέρασμα του Χρόνου» και με τη χρήση tablet να εργαστούν σε συγκεκριμένη διαδρομή, που ξεκινά από τη συμβολή των οδών Ορεστιάδος – Πατρ. Γενναδίου (νότια παραλία» της πόλης της Καστοριάς) και ολοκληρώνεται στην οδό Πηχεών (μετά την Πλατεία Αφών Εμμανουήλ) στον Ναό των Αγίων Αποστόλων.

Στον φυσικό χώρο της συνοικίας «Ντολτσό», πραγματοποίησαν μια διαδρομή που περιλαμβάνει εικοσιπέντε σημεία/σταθμούς παρατήρησης. Κινούμενοι με βάση το ίχνος της τοποθεσίας τους, εντόπιζαν τα προτεινόμενα σημεία ενδιαφέροντος, που εμφανίζονταν διαδοχικά ως κόκκινες ή κίτρινες κουκίδες σε ψηφιακό χάρτη της διαδρομής.

Ο εντοπισμός των σημείων ενεργοποιεί αυτόματα μία σειρά ερωτήσεων, στις οποίες ο χρήστης καλείται να απαντήσει κερδίζοντας πόντους και βραβεία, ενώ για κάθε απάντηση εμφανίζεται σύντομο κείμενο ανατροφοδότησης. Στη διάρκεια της διαδρομής, ο χρήστης υιοθετούσαν διαδοχικά τέσσερις ρόλους: του περιηγητή, του αρχιτέκτονα, του κατοίκου της περιοχής, του ενεργού πολίτη, μέσα από τους οποίους επιχειρείται η ανάδειξη της αισθητικής, ιστορικής, αρχιτεκτονικής, οικονομικής αξίας των μνημείων της περιοχής και των τάσεων ένταξής τους στον σύγχρονο τρόπο ζωής.

Κατά την περιήγησή μας θαυμάσαμε, αναρωτηθήκαμε, διαπιστώσαμε, γνωρίσαμε διάφορες πτυχές της ιστορίας της παραδοσιακής συνοικίας και ανακαλύψαμε «κρυμμένους θησαυρούς»!

Η Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός

Βόλτση Αγγελική

Την Τετάρτη 24 Απριλίου ο όμιλός μας ταξίδεψε στο Μέτσοβο.

Κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής επίσκεψης αρχικά επισκεφτήκαμε την Πινακοθήκη του Ε. Αβέρωφ στο Μέτσοβο. Η Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ είναι μουσείο νεοελληνικής τέχνης και είναι η δεύτερη Πινακοθήκη της Ελλάδας μετά την Εθνική Πινακοθήκη. Λειτουργεί στο Μέτσοβο του νομού Ιωαννίνων από τον Αύγουστο του 1988 και έχει σε μόνιμη έκθεση αντιπροσωπευτικά έργα των σημαντικότερων Ελλήνων ζωγράφων, χαρακτών και γλυπτών του 19ου και του 20ού αιώνα, όπως των Γύζη, Λύτρα, Βολανάκη, Ιακωβίδη, Παρθένη, Μαλέα, Γαλάνη, Μόραλη, Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Τέτση και πολλών ακόμα.

Τους περισσότερους από τους παραπάνω ζωγράφους τους διδαχτήκαμε στις συναντήσεις μας, έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να θαυμάσουμε και να μελετήσουμε από κοντά πίνακες που είχαμε γνωρίσει. Περιηγηθήκαμε με δέος, ενδιαφέρον και ακράτητο ενθουσιασμό..Σταθήκαμε μπροστά στους πίνακες, απολαύσαμε τη ζωντάνια τους, τα χρώματά τους, τους αναλύσαμε, ανακαλύψαμε τα κρυμμένα τους μηνύματα και γεμίσαμε όμορφες εικόνες και θαυμασμό. Ο πίνακας του Γ. Ιακωβίδη «Τα πρώτα βήματα» μας κέντρισε το ενδιαφέρον και πραγματοποιήσαμε το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα. Πλούσιο το περιεχόμενο της Πινακοθήκης ακόμα και σε έργα μοντέρνας Τέχνης και Φωτογραφίας.

Στη συνέχεια, επισκεφτήκαμε ΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕΤΣΟΒΟΥ, γνωστό και ως «Αρχοντικό», είναι ένα απ’ τα πρώτα έργα του Ιδρύματος Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα στο Μέτσοβο και λειτουργεί από το 1955. Στεγάζεται στο ανοικοδομημένο Αρχοντικό Τοσίτσα, το πατρογονικό της γνωστής οικογένειας ευεργετών, που κτίστηκε αρχικά το 1661.

Η περιήγηση στους χώρους του μουσείου ζωντάνευσε την ατμόσφαιρα περασμένων αιώνων και μας παρουσίασε τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας ενός μετσοβίτικου αρχοντικού. Με τη φιλοσοφία του «ανοιχτού μουσείου», πολύτιμα αντικείμενα και πλούσιες συλλογές αναδεικνύονται στο φυσικό τους

χώρο, μέσα στις αίθουσες, τους στάβλους, τις αποθήκες και τα μεγάλα σαλόνια του παλιού αρχοντικού.

Τα εκθέματα περιελάμβαναν ό,τι θα μπορούσε να υπάρχει σ’ ένα αρχοντικό την εποχή της μεγάλης οικονομικής ακμής του Μετσόβου αλλά και αντικείμενα που αποτελούν για το έθνος ιστορική μνήμη: Συλλογές όπλων και σπαθιών από τον αγώνα του 1821, χάλκινα και ξύλινα σκεύη μαγειρικής, κοσμήματα, ενδυμασίες, διακοσμητικά πιάτα και ασημικά, χρυσοκέντητες σέλες, σεντούκια, αγροτικά εργαλεία, αργαλειοί και περίτεχνα υφαντά.

Στο μουσείο εκτίθεται επίσης μια σημαντική συλλογή 66 εικόνων που χρονολογούνται από τον 15ο ως τις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς και συλλογή αντικειμένων βυζαντινής μεταλλοτεχνίας που καλύπτουν μια χρονική περίοδο από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια έως την υστεροβυζαντινή εποχή. Το 1991 άνοιξε στον τρίτο όροφο το διαμέρισμα του Ευάγγελου Αβέρωφ, με προσωπικά είδη και φωτογραφίες από τη ζωή του.

Το Λαογραφικό Μουσείο και η ιστορία του Αρχοντικού, μας ταξίδεψε στον χρόνο! Οι μαθητές παρακολουθούσα με αμείωτο ενδιαφέρον την ξενάγηση, είχαν συνεχώς απορίες, έκαναν διαπιστώσεις και συσχετίσεις της ζωής της εύρωστης οικογένειας με το παρόν.

Η εκπαιδευτική μας επίσκεψη ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη στη Βυζαντινή Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Μόλις ολοκληρώσαμε τις επισκέψεις μας, επισκεφτήκαμε τα τουριστικά μαγαζάκια για μετσοβίτικα αναμνηστικά και απολαύσαμε την τοπική κουζίνα!

Την Τρίτη 26 Μαρτίου ο όμιλός μας ταξίδεψε στο μακρινό και ένδοξο 1821 και γνωρίσαμε τις ένδοξες σελίδες της ιστορίας μας.  Οι μαθητές παρουσίασαν τους ήρωες και ξεχώρισαν αυτόν που θαυμάζουν περισσότερο με επιχειρήματα.

Δώσαμε έμφαση στους ήρωες του 1821και τις μεγάλες μάχες που άφησαν το στίγμα τους μέσα από πίνακες ζωγραφικής που φιλοτέχνησαν Έλληνες και ξένοι ζωγράφοι.

Η ιστορική ζωγραφική και η προσωπογραφία, βρέθηκαν στο επίκεντρο της πρώτης περιόδου της ελληνικής τέχνης μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ο ηρωισμός, η αυτοθυσία και η γενναιότητα των αγωνιστών του ΄21 αποτυπώθηκαν ως ηθικό πρότυπο, αλλά και ως μια μορφή μαρτυρίας της ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού. Στη ζωγραφική ιστορικών γεγονότων τα έργα είναι μνημειακά, μεγάλων διαστάσεων, οι συνθέσεις σκηνοθετημένες και το ύφος τελετουργικό. Από τους κυριότερος ζωγράφους ιστορικών σκηνών, υπήρξε ο Θεόδωρος Βρυζάκης, ο οποίος έχασε τον πατέρα του στον πόλεμο, όταν τον κρέμασαν οι Τούρκοι. Ο Διονύσης Τσόκος, ο Νικόλαος Γύζης και ο Ανδρέας Κριεζής είναι μερικοί ακόμη από τους Έλληνες ζωγράφους που απομνημόνευσαν με την τέχνη τους την Επανάσταση. Παράλληλα, υπήρξαν και αρκετοί ακόμα φιλέλληνες καλλιτέχνες, όπως ο Ντελακρουά.

Η πλειοψηφία των μαθητών θυμόταν πίνακες της ελληνικής επανάστασης που είχαν συναντήσει στα σχολικά εγχειρίδια. Πρώτα ανακάλεσαν στη μνήμη τους τον πίνακα του Θ. Βρυζάκη «Η Ελλάδα ευγνωμονούσα» και έδωσαν τη δική τους ερμηνεία.

 «Η Ελλάδα ανοίγει τα χέρια της και αγκαλιάζει όλους τους ήρωες, τους ευλογεί».Ένα έργο με ιδιαίτερο συμβολισμό και μεγάλη φήμη, «Η Ελλάς ευγνωμονούσα» του Θεόδωρου Βρυζάκη, απεικονίζει την Ελλάδα ως αρχαία κόρη, πάνω σ’ ένα σύννεφο που την κρατά υπερυ­ψωμένη και κυρίαρχη στο κέντρο του πίνακα. Φορά δάφνινο στεφάνι στα ξέπλεκα μαλλιά της, ενώ τα χέρια της είναι απλωμένα δεξιά και αριστερά, σε μία συμβολική κίνηση εναγκαλισμού. Γύρω της συνωστίζονται οι γνώριμοι πρωτεργάτες της Επανάστασης

Στη συνέχεια παρατηρήσαμε πίνακες της ελληνικής επανάστασης και ανατρέξαμε στα σπουδαία γεγονότα της εποχής. Οι πίνακες άλλωστε είχαν και έχουν διδακτική μορφή.

Ο πίνακας του Γύζη «Το Κρυφό Σχολειό» αποτελεί σύμβολο του αγώνα του Έθνους για τη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας μέσω της παιδείας. Σ’ αυτή είχαν επενδύσει οι υπόδουλοι Έλληνες έχοντας φωτισμένους δασκάλους, λαϊκούς και κληρικούς,

Την πυρπόληση φιλοτέχνησε ο Νικηφόρος Λύτρας, βασισμένος στις διηγήσεις του ίδιου του Κανάρη, ο οποίος επισκεπτόταν τον ζωγράφο στο εργαστήριό του κατά την περίοδο δημιουργίας του έργου. Τον Λύτρα ενδιέφερε κυρίως η προβολή των πρωταγωνιστών, οι οποίοι κυριαρχούν σε πρώτο πλάνο, ενώ το φλεγόμενο πλοίο απωθείται στο βάθος.

Το έργο «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» του Ντελακρουά με τη σειρά του, είναι εμπνευσμένο από την μάχη των Ελλήνων στην τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου και απεικονίζει την προσωποποίηση της ηρωικής Ελλάδας. Η γυναικεία φιγούρα φοράει ελληνική παραδοσιακή φορεσιά, ξεκούμπωτη στο στήθος, είναι στραμμένη προς τον θεατή με τα χέρια σε στάση απόγνωσης, ενώ το πρόσωπο σε τρία τέταρτα στραμμένο προς τα αριστερά. Στέκεται όρθια πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου, που έχουν καταπλακώσει έναν αγωνιστή, ζητώντας ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του. Στο βάθος, ένας άνδρας με κίτρινο τουρμπάνι που συμβολίζει τον εχθρό, καρφώνει μια σημαία στο έδαφος.

Άφιξη του Καραϊσκάκη στο Φάληρο.Βολανάκης Κωνσταντίνος.

Θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη στη μάχη κοντά στο Καρπενήσι (1823).
Ζωγραφική του Θεόφιλου (1932).

Η δολοφονία του Καποδίστρια, Διονύσης Τσόκος

Αφού μελετήσαμε, θαυμάσαμε, ξεχωρίσαμε τον αγαπημένο μας πίνακα αποφασίσαμε να φτιάξουμε την ελληνική σημαία και να την «στολίσουμε» με σπουδαία λόγια των αγωνιστών του ’21. Καταγράψαμε στον πίνακα όσα θυμόμασταν, ανατρέξαμε σε ιστορικά βιβλία και γεμίσαμε την σημαία μας!

Την Τρίτη 11 Μαρτίου ξεκινήσαμε το ταξίδι μας με δύο πίνακες που είναι «γεμάτοι Ελλάδα» όπως χαρακτηριστικά είπε μια μαθήτρια.

Ένας από τους γνωστότερους πίνακες του Σπύρου Βασιλείου «Τα σαρακοστιανά» είναι αυτός με το τρίποδο τσίγκινο τραπεζάκι υπαίθριου καφενείου πάνω στο οποίο βρίσκονται λίγα σαρακοστιανά. Είναι μάλλον στην ταράτσα του σπιτιού του, κάτω από την Ακρόπολη. Στα πόδια του τραπεζιού βρίσκεται ένας χαρταετός κι ένα ψάθινο καπέλο σαν κάποιος να τα ξέχασε προσωρινά.

Στο βάθος του πίνακα φαίνεται ο Υμηττός φωτισμένος από τον ήλιο του μεσημεριού, παρά τα σύννεφα. Στα σύρματα του ηλεκτρικού διακρίνεται μπλεγμένος ένας μισοτρύπιος χαρταετός, που υπομένει εκεί κρεμασμένος.

Αυτό που εντυπωσιάζει είναι τα απλά και λιτά σαρακοστιανά εδέσματα. Μαύρες ελιές, λαγάνα άζυμη, ισχνή και όχι φουσκωτή όπως σήμερα, φρέσκα κρεμμυδάκια, χαλβάς του μπακάλη με το αμύγδαλο. Στο κίτρινο πήλινο πιάτο η μαρουλοσαλάτα μαζί με ρόκες και κάρδαμα και κρασί ρετσίνα χύμα.

Τα παιδιά για ακόμη μια φορά ξεδίπλωσαν το ταλέντο τους και περιέγραψαν τον πίνακα με μεγάλο ενδιαφέρον.

 «Ο πίνακας μοιάζει με παιδική ζωγραφιά γιατί ο ζωγράφος θέλει να τονίσει την χαρά των παιδιών που πετούν χαρταετό», είπε η Ιουλιανή.

Συζητήσαμε για την  κυρά Σαρακοστή, τη νηστεία που ακολουθεί και καταγράψαμε έναν κατάλογο με νηστίσιμα εδέσματα.  Στη συνέχεια συμπληρώσαμε το λιτό άσπρο τραπεζάκι του ζωγράφου με σαρακοστιανά πιάτα.

Συνεχίσαμε με έναν Έλληνα ζωγράφο, τον Αλ. Φασιανό και τον πίνακά του «Χαρταετός». Παραλλήλισαν το κεντρικό πρόσωπο με αρχαίο Έλληνα Θεό, σχολίασαν τα μπλε μαλλιά του με την θάλασσα της Ελλάδας και τα φρούτα με το ελληνικό καλοκαίρι (Μαρίλια, Ιλάειρα, Αλεξάνδρα).

Από την περιήγησή μας δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι φωτογραφίες και τα κείμενα με τον χαρταετό από τα πρώτα αναγνωστικά.

Συζητήσαμε για τα σχέδια μας την Καθαρά Δευτέρα, φτιάξαμε τους χαρταετούς μας και φύγαμε πολύ χαρούμενοι!!

Αποκριάτικες μάσκες εμπνευσμένες από μεγάλους ζωγράφους…

Ενθουσιασμένοι για τις φετινές Απόκριες και τον 3ο διαγωνισμό μάσκας στο σχολείο μας, αποφασίσαμε να ζήσουμε μια ζωγραφική περιπέτεια με μάσκες…

Εμπνευσμένοι από τους σπουδαίους ζωγράφους που γνωρίσαμε. Τα παιδιά δημιουργούν μοναδικές μάσκες, γεμάτες χρώμα, φαντασία και καλλιτεχνική έκφραση. Τα παιδιά επέλεξαν έναν ζωγράφο, ξεκινήσαμε μια συζήτηση για να θυμηθούμε τα έργα τους, τα μοτίβα, τα χρώματα και τα σχήματα. Ακόμα συζητήσαμε και για άλλους ζωγράφους που δεν τους έχουμε συναντήσει. Στη συνέχεια, κάθε παιδί επέλεξε τον δικό του ζωγράφο και τη μάσκα του. Με μεράκι και φαντασία, χάρηκαν πολύ τη διαδικασία και παρουσίασαν τη μάσκα τους!

Καλές Απόκριες σε όλους!!