Χιλιάδες καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από τη μορφή της μητέρας.
Ας δούμε πανέμορφους πίνακες Ελλήνων ζωγράφων και ας διαβάσουμε όμορφα ποιήματα που έγραψαν για αυτές σπουδαίοι Έλληνες ποιητές.
Ας απολαύσουμε την τέχνη τους κι ας νιώσουμε την απέραντη αγάπη.
Κου-Κου
Νικόλαος Γύζης
Πώς να πειράξω τη μητέρα,
να κάμω εγώ να λυπηθεί,
που όλη νύχτα κι όλη μέρα
για το καλό μου προσπαθεί;
(Γεώργιος Βιζυηνός)
Μητέρα με παιδί
Γεώργιος Ιακωβίδης
Μάνα! Δε βρίσκεται
λέξη καμία
να ΄χει στον ήχο της
τόση αρμονία,
σαν ποιος να σ’ άκουσε
με στήθος κρύο,
όνομα θείο
(Γεράσιμος Μαρκοράς)
Μάνα που παίζει με το παιδί της
Γιώργος Σικελιώτης
Ποιος την κούνια μας κουνάει,
όταν είμαστε μικράκια;
Ποιος χαμογελά στο πλάι
και γλυκά μας λέει λογάκια
και τον ύπνο προσκαλεί;
Η μαμά μας η καλή!
(Στέλιος Σπεράντζας)
Η Ψυχομάνα
Νικόλαος Γύζης
Το μικρό μου παιδί
σοβαρή αταξία έκανε πάλι.
Στο πεζούλι του σύμπαντος σκαρφάλωσε,
σκούντησε με το χέρι του
το κρεμασμένο
στον τοίχο τ’ ουρανού
κόκκινο πιάτο,
κι έχυσε όλο το φως επάνω του.
(Κική Δημουλά)
Μητέρα
Πολύκλειτος Ρέγκος
Την πλάση αδειάστε! φέρνω τη μητέρα μου
κι ο θεός για λίγο απέξω ας περιμένει
την κούραση της να χωρέσει η μέρα μου.
Ανοίχτε! Ανοίχτε! Φερνω τη μητερα μου
μ’ όλο το σύμπαν του εαυτού μου αγκαλιασμένη.
(Νικηφόρος Βρετάκος)
Μητέρα με κοριτσάκι
Γεώργιος Ιακωβίδης
Δεν είναι τίποτα στο σπίτι, Μάνα μου,
να μη Σε φέρνει ολάκερη στη σκέψη,
και μήτε τίποτα στη ζωή μου, Μάνα μου,
που να μη το ’χεις κάπως σημαδέψει.
(Ναπολέων Λαπαθιώτης)
Μητρότητα
Αμφιτρίτη Αναγνωστοπούλου
Είχαμε τον κήπο στην άκρη της θάλασσας.
Απ’ τα παράθυρα γλιστρούσε ο ουρανός
κι η μητέρα καθισμένη
στο χαμηλό σκαμνί
κεντούσε τους αγρούς της άνοιξης
με τα ανοιχτά κατώφλια των άσπρων σπιτιών
με τα όνειρα των πελαργών στην αχυρένια στέγη
γραμμένη στη λευκή διαφάνεια…
(Γιάννης Ρίτσος)
Η σύζυγος και ο γιος του καλλιτέχνη
Γεώργιος Ιακωβίδης
Μητέρα, αγιόκλημα γλυκό της ψυχής μας!
Τα μάτια σου θάλασσες της σιωπής,
τα σύνορά σου στην αγκάλη του Θεού,
οι φτερούγες σου από αίμα της καρδιάς και δάκρυ.
Τα όνειρά σου εμείς,
το τραγούδι σου εμείς,
ο πόνος σου εμείς.
(Ιωάννα Αθανασιάδου)
Πέπη και Κατερίνα
Δημοσθένης Κοκκινίδης
Όλα τα άνθη χαρωπά, με τη δροσιά λουσμένα,
στης άνοιξης την αγκαλιά ανθίζουν ένα, ένα.
Μα κάθε τι, το πιο μικρό, τη μυρωδιά χαρίζει
Εις την καλή μητέρα του, όπου γι’ αυτό φροντίζει,
Και όταν την πρωτομαγιά γιορτάζει τ’ όνομά της
Η άνοιξη, γιορτάζουνε μαζί και τα παιδιά της.
(Γεώργιος Δροσίνης)
Μητρότητα
Χαράλαμπος Ποταμιάνος
Η μάνα ακούμπαγε το μπάλωμα στα γόνατα κι άκουγε σιωπηλή.
Μάνα πού είσαι; Μάνα,
έζησες όλες σου τις μέρες με δάκρυα
έζησες όλα τα βράδια σου με μια κούπα φασκόμηλο και μια φέτα ψωμί
ήμουν μεγάλος, άντρας πια, κι έκλαψα σαν μικρό παιδί
σαν έμαθα πως είχες κάποτε ζητιανέψει
για μας μάνα.
Η 18η του Μαΐου έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα Μουσείων. Τα μουσεία του σήμερα είναι ζωντανοί οργανισμοί. Έχουν σπουδαίο κοινωνικό ρόλο. Λειτουργούν ως φορείς πολιτισμού, τέχνης αλλά και ως σύνδεσμοι με το παρελθόν και την ιστορία. Όταν τα μουσεία είναι σύγχρονα, έχουν ρόλο οδηγού σε νέες δρόμους καινοτομίας. Σε κάθε περίπτωση, τα μουσεία αποτελούν πηγές έμπνευσης, ανοιχτές σε όλους. Όπως και τα βιβλία, έχουν την δύναμη να σε μεταφέρουν στον κόσμο τους. Μέσα από αυτό το ταξίδι αποκτάμε νέες γνώσεις, ψυχαγωγούμαστε, αισθανόμαστε, εμπνεόμαστε. Ας επισκεφτούμε τον Μαγικό κόσμος των Μουσείων.
Τα μουσεία της εποχής μας, είναι μουσεία νέας γενιάς. Εξελίχθηκαν από τις παραδοσιακές παρουσιάσεις εκθεμάτων, σε βιωματικά σημεία αναφοράς πολιτισμού, εκπαίδευσης και καινοτομίας. Τα μουσεία σήμερα έχουν διαδραστικό χαρακτήρα. Δεν παραθέτουν απλά πληροφορίες για τα εκθέματα. Δημιουργούν βιώματα με αφορμή τα εκθέματα. Με την χρήση των νέων τεχνολογιών παρέχουν μια πολυαισθητηριακή εμπειρία, που μας μορφώνει χωρίς να μας διδάσκει. Μεταφερόμαστε στον κόσμο των εκθεμάτων. Ζούμε μια καινούργια εμπειρία, στην οποία τα εκθέματα έχουν τον κεντρικό ρόλο.
Ταμουσεία πια, εκτός από φυσική παρουσία έχουν και ψηφιακή. Οι ψηφιακές πλατφόρμες των μουσείων μας επιτρέπουν να τα επισκεφτούμε από οπουδήποτε βρισκόμαστε. Οι δράσεις που οργανώνουν τα μουσεία και οι ενημερώσεις από τα site τους, έχτισαν έναν κανάλι άμεσης ενημέρωσης και επικοινωνίας με το κοινό.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΒΟΛΤΑ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ
Πλέον έχουμε τη δυνατότητα, εκτός τη δια ζώσης επίσκεψη, επίσης να περιηγηθούμε στα μουσεία ψηφιακά. Το google art & culture μας ξεναγεί σε πολλά από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου: https://artsandculture.google.com/partner. Μπορούμε να “περπατήσουμε” στις αίθουσες, να παρατηρήσουμε τις λεπτομέρειες στα έργα που μας ενδιαφέρουν να δούμε βίντεο που μας ενδιαφέρουν ή να επισκεφτούμε τις σελίδες των Μουσείων που κέρδισαν την προσοχή μας.
Πίσω στην Ελλάδα, σας προτείνουμε να περιηγηθείτε:
Η ζωγραφική είναι μια από τις αγαπημένες δραστηριότητες όλων των παιδιών. Μπορούμε πολύ εύκολα να δημιουργήσουμε μαζί με τα παιδιά την δική τους έκθεση. Τα έργα σίγουρα θα είναι πολλά! Για αυτό ας επιλέξουμε πρώτα το θέμα της έκθεσής μας. Για να πάρουμε ιδέες ας επισκεφτούμε πρώτα μια έκθεση ζωγραφικής. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στις 18 του Μάη, εγκαινιάζει την οn-line έκθεση ” Είμαι… Πώς βλέπω τον εαυτό μου” με παιδικές ζωγραφιές από τον αντίστοιχο διαγωνισμό που οργάνωσε. Ας την επισκεφτούμε: https://cycladic.gr/paidikos-diagonismos. Εναλλακτικά μπορούμε να επισκεφτούμε την έκθεση όποιας πινακοθήκης επιθυμούμε.
Αφού επιλέξουμε το θέμα της έκθεσής μας, επιλέγουμε μαζί με τα παιδιά ζωγραφιές τους που θα εκθέσουμε ή ζωγραφίζουμε καινούργιες. Αν φτιάξουμε καινούργιες ζωγραφιές μπορούμε να τις ζωγραφίσουμε σε χαρτιά με έτοιμα σχέδια κορνιζών. Θα τα βρείτε στο PDF:
Τα έργα μας είναι έτοιμα! Αν θέλουμε μπορούμε να κατασκευάσουμε κορνίζες για να τοποθετήσουμε. Μια άλλη ιδέα είναι να τα κρεμάσουμε με πολύχρωμα μανταλάκια σε ένα κομμάτι σπάγκο ή σκοινί!
Τέλος, ας ετοιμάσουμε την αφίσα της έκθεσης μας:
Τώρα είμαστε έτοιμοι!
Το δικό μας Μουσείο
Με οδηγό τα εκθέματα που είδαμε στην βόλτα μας στα μουσεία, μπορούμε να κατασκευάσουμε δικά μας με πηλό ή όποιο άλλο υλικό επιλέξουμε και να δημιουργήσουμε το μουσείο μας. Ανάλογα με τα αντικείμενα που θα φτιάξουμε δίνουμε όνομα στο μουσείο μας. Αν τα εκθέματά μας έχουν μικρό μέγεθος, κόβοντας την μια πλευρά από ένα μεγάλο κουτί ή ενώνοντας μεγάλα κομμάτια χαρτόνι δημιουργούμε την αίθουσα του μουσείου. Τοποθετούμε τα εκθέματα όπως μας αρέσει και την διακοσμούμε.
Τέλος ετοιμάζουμε την αφίσα του μουσείου:
γράφουμε το όνομα του μουσείου μας και διακοσμούμε όπως θέλουμε.
Οι δράσεις και το εκπαιδευτικό υλικό για παιδιά που παρέχουν τα μουσεία είναι εξαιρετικά. Καταφέρνουν να καταρρίψουν το στερεότυπο της βαρετής ξενάγησης σε αίθουσες εκθεμάτων και μεταμορφώνουν τα μουσεία στο μυαλό των παιδιών σε νέες φανταστικούς κόσμους παιχνιδιού με άπειρες δυνατότητες.
Το μουσείο των αναμνήσεων
Για το μουσείο των αναμνήσεων θα χρειαστούμε ένα άδειο κουτί ή ένα μεγάλο βάζο που θα διακοσμήσουμε όπως θέλουμε. Στο εσωτερικό τους τα παιδιά θα επιλέξουν να τοποθετήσουν αντικείμενα που είναι σημαντικά για αυτά και τους θυμίζουν κάτι. Για κάθε αντικείμενο αφηγούνται την ιστορία που το κάνει ξεχωριστό.
Ο Vincent Van Gogh (1853-1890) είναι ένας από τους σημαντικότερους και πιο φημισμένους ζωγράφους στην ιστορία της τέχνης. Ζωγραφίζει επηρεασμένος από τον ιμπρεσιονισμό και θα αποτελέσει πρόδρομο του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού και γενικότερα της σύγχρονης αφηρημένης τέχνης. Οι πίνακες τους είναι παγκοσμίως γνωστοί και τους ξεχωρίζεις από την πρώτη ματιά. Η χαρακτηριστική τεχνοτροπία του ζωγράφου, η θεματολογία και οι χρωματικές του επιλογές είναι η προσωπική του σφραγίδα. Η σειρά έργων του Vincent Van Gogh με θέμα τα ηλιοτρόπια είναι μια από τις ωραιότερες σειρές έργων.
Τα ηλιοτρόπια του Vincent Van Gogh χωρίζονται σε δύο επιμέρους σειρές έργων. Είναι τα ηλιοτρόπια που ζωγράφισε στο Παρίσι το 1887 και βρίσκονται στο έδαφος και τα ηλιοτρόπια σε βάζο που ζωγραφίζει το 1888 στην Άρλ. Τα ηλιοτρόπια της Άρλ ζωγραφίζονται περιμένοντας την επίσκεψη του φίλου του, καλλιτέχνη Πωλ Γκωγκέν. Ο Πωλ Γκωγκέν ήταν το είδωλο του Βίνσεντ βαν Γκονγκ. Ο θαυμασμός του Γκωγκέν για τα έργα του με ηλιοτρόπια του έδωσε το κίνητρα για την δημιουργία περισσότερων έργων.
Τα ηλιοτρόπια για τον Vincent Van Gogh είναι σύμβολο του φωτός, της ευγνωμοσύνης και της χαράς. Για εκείνον συμβόλιζαν και την φιλία του με τον Γκωγκέν όπως και την πορεία της ζωής. Τα ηλιοτρόπια του Van Gogh ζωγραφίστηκαν από την άνθιση μέχρι το μαρασμό.
Εμείς είδαμε τους πίνακες με τα ηλιοτρόπια σε κάθε τους φάση…
H Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης (World Art Day) καθιερώθηκε το 2012 από τον Διεθνή Οργανισμό Τέχνης (IAA), με τη διακήρυξη της Γκουανταλαχάρα, μετά από πρόταση της Τουρκίας. Έκτοτε, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Απριλίου, ημερομηνία γέννησης Λεονάρντο Ντα Βίντσι.
Ο εμβληματικός αναγεννησιακός καλλιτέχνης επελέγη ως σύμβολο της παγκόσμιας ειρήνης, της ελευθερίας της έκφρασης, της ανοχής, της συναδέλφωσης και της πολυπολιτισμικότητας.
Μία εικονική περιήγηση στο Μουσείο του Λούβρου – ένα από τα δημοφιλέστερα καθώς και παλαιότερα μουσεία τέχνης στον κόσμο με περισσότερα από 35.000 εκθέματα παγκόσμιας κληρονομιάς, με το πρώτο έργο τέχνης που προστέθηκε στη συλλογή να είναι ο πίνακας της Μόνα Λίζα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι τον 16ο αιώνα.
Πριν πολλά-πολλά χρόνια υπήρχε ένας Ιταλός ζωγράφος, ο Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο.
Αυτός ζωγράφιζε στους πίνακές του φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, ζώα, βιβλία, πουλιά, σκεύη. Αλλά αν κοιτούσες από μακριά τον πίνακα, όλα αυτά σχημάτιζαν ένα πρόσωπο.
Ήταν εκπληκτικό. Μερικοί πίνακες από την καλή έμοιαζαν με καλάθι με φρούτα. Αν τους γύριζες ανάποδα έμοιαζαν με πρόσωπα.
Η Μάτι και ο Ντάντα επισκέπτονται το εργαστήρι του καλλιτέχνη και βλέπουν πώς εμπνέεται.
Το ξέρεις ότι μπορείς να ζωγραφίσεις με τον χυμό των φρούτων, των λαχανικών και των μπαχαρικών;
Πώς θα σου φαινόταν να ζωγράφιζες χωρίς να χρησιμοποιήσεις, ούτε χαρτί, ούτε χρώματα, παρά μόνο άμμο;
Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που φτιάχνουν απίθανους πίνακες μόνο με άμμο και φως. Και σε μια στιγμή, με ένα άπλωμα του χεριού, ο πίνακας χάνεται και ένας άλλος δημιουργείται.
Ας απολαύσουμε τις εντυπωσιακές δημιουργίες της Ουκρανής καλλιτέχνιδας, Ξένια Σιμονόβα. Κάθε έργο της έχει ένα θέμα.
Σ΄αγαπώ μωρό μου
Ελλάδα
Θέλω ειρήνη
Οι τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι (κινούμενα σχέδια με άμμο)
Θα ακούσουμε τις 4 Εποχές του Βιβάλντι μέσα από κινούμενα σχέδια με άμμο.
Οι τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι, είναι ίσως το δημοφιλέστερο έργο κλασικής μουσικής όλων των εποχών.
Είναι τέσσερα κοντσέρτα για βιολί, ένα για κάθε εποχή του χρόνου.
Γράφτηκαν το 1716, σε μια εποχή που στη μουσική ονομάζεται Μπαρόκ.
Ο συνθέτης, προσπάθησε να περιγράψει τις εποχές μόνο με τα όργανα της ορχήστρας.
Έγραψε συνοδευτικά και κάποια σονέτα (ποιήματα), που διαβάζοντάς τα το κοινό μπορούσε να κατανοήσει καλύτερα τα κοντσέρτα (κάτι σαν τα σημερινά προγράμματα των συναυλιών).
Έτσι, με τις τέσσερις εποχές, μπήκαν οι ρίζες για αυτό που αργότερα θα ονομαστεί προγραμματική μουσική.
Οι τέσσερις εποχές,Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο
Θα απολαύσουμε τη μουσική του Βιβάλντι μέσα από τέσσερις υπέροχες ταινίες κινουμένων σχεδίων με άμμο!
Είναι θαυμάσιο πού μπορεί να φτάσει η φαντασία των ανθρώπων, ειδικά όταν οι διάφορες τέχνες αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους!
Τα σχήματα υπάρχουν παντού, ακόμη και στους πίνακες ζωγραφικής. Πολλοί ζωγράφοι όπως ο Πάμπλο Πικάσο, ο Ζόρζ Μπρακ ζωγράφιζαν τις φιγούρες στα έργα τους, με σχήματα. Ήταν ένα παζλ κυρίως από κύβους. Γι’ αυτό αυτοί οι ζωγράφοι ονομάστηκαν κυβιστές.
Κάποιοι άλλοι ζωγράφοι δεν έκαναν ούτε φιγούρες, ούτε τοπία, ούτε αντικείμενα.
Ζωγράφιζαν μόνο αφηρημένα σχήματα και γραμμές στα έργα τους.
Ένας τέτοιος ζωγράφος ήταν ο Ρώσος, Βασίλι Καντίνσκι. Ρίξε μια ματιά στους τόσο παράξενους πίνακες του καλλιτέχνη.
Κάνε τώρα μια επίσκεψη στο εργαστήρι του Καντίνσκι παρέα με τη Μάτι και τον Ντάντα.
Ήρθε η σειρά να ζωγραφίσεις κι εσύ σαν τον Καντίνσκι. Πάρε έμπνευση απ’ τον μεγάλο ζωγράφο και ξεκίνα. Θα σχεδιάσεις πρώτα τα σχήματα. Το ένα δίπλα στο άλλο ή μέσα στο άλλο ή πάνω από το άλλο. Θα τραβήξεις γραμμές, ίσιες, τεθλασμένες, καμπύλες. Μετά ξεκίνα να τα χρωματίζεις με χρώματα πολλά. Κάνε όλο το φόντο ένα χρώμα που σου αρέσει. Για να πάρεις καμιά ιδέα, δες το παρακάτω βίντεο.
Μπορείς αντί να ζωγραφίσεις, να κόψεις κομμάτια από χρωματιστά χαρτιά σε διάφορα σχήματα, να τα κολλήσεις σε ένα χαρτί και να φτιάξεις έτσι ένα πολύ ενδιαφέρον κολάζ που θα μοιάζει με τους πίνακες του Καντίνσκι.
Ένας διαφορετικός ζωγράφος ήταν ο Ολλανδός Πιτ Μοντριάν.
Στους περισσότερους πίνακές του δε θα δεις ούτε ανθρώπους, ούτε τοπία, ούτε λουλούδια, ούτε κτίρια, ούτε αντικείμενα.
Θα δεις μονάχα γραμμές, οριζόντιες, κάθετες και χρωματιστά σχήματα, κυρίως τετράγωνα και ορθογώνια.
Δες όση ώρα θες από το παρακάτω βίντεο για να απολαύσεις μερικούς από τους πιο γνωστούς πίνακες του Μοντριάν.
Έλα τώρα να ζωγραφίσουμε κι εμείς σαν τον Μοντριάν.
Πάρε τον μαύρο μαρκαδόρο για να κάνεις τις παράλληλες γραμμές και μετά πάρε τους χρωματιστούς.
Φυσικά αντί για χρώματα μπορείς να χρησιμοποιήσεις πολύχρωμα γυαλιστερά γλασέ χαρτιά. Κόψε τις χοντρές μαύρες γραμμές και μετά τα σχήματα σε διάφορα έντονα χρώματα. Για δες τα παρακάτω βιντεάκια.
Ο τρόπος που ζωγράφιζε ο Μοντριάν ήταν τόσο ιδιαίτερος που έκανε πολλούς να απορούν.
Χρησιμοποιούσε τα βασικά χρώματα
άσπρο,μαύρο, κόκκινο, μπλε, κίτρινο,πράσινο.
Του άρεσε η αφαίρεση, να αφαιρεί τα πάντα από τα έργα του και να αφήνει μόνο τα σχήματα και τα χρώματα.
Μια ωραία ιδέα είναι να σχεδιάσεις κάτι, ένα ζώο, ας πούμε, να τραβήξεις μαύρες γραμμές σχηματίζοντας κουτάκια και μετά να τα χρωματίσεις με τα χρώματα που έχουν οι γνωστοί πίνακες του Μοντριάν.
Έλα τώρα να φτιάξουμε τα πολύχρωμα κυβάκια του Μοντριάν.
1. Πρώτα κατέβασε και εκτύπωσε το σχέδιο με τις οδηγίες.
«Το υπνοδωμάτιο στην Αρλ» είναι ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του Βίνσεντ Βαν Γκογκ.
Σε ένα γράμμα στον αδελφό του, Τεό, ο Βίνσεντ έγραφε: «Έβαψα τους τοίχους ανοικτό βιολετί. Το πάτωμα με καρό. Το ξύλινο κρεβάτι και τις καρέκλες, κίτρινα όπως το φρέσκο βούτυρο. Το σεντόνι και τα μαξιλάρια, ανοιχτό κιτρινοπράσινο. Το κάλυμμα μπορντό. Το παράθυρο, πράσινο. Τον νιπτήρα, πορτοκαλί. Το μπουκάλι, μπλε. Τις πόρτες, απαλό μοβ. Κι αυτό είναι όλο.» Ο Βίνσεντ ζωγράφισε τρεις ίδιους πίνακες που παρουσίαζαν την κρεβατοκάμαρά του στο κίτρινο σπίτι, στην πόλη Αρλ.
Πραγματικά είναι πανέμορφοι πίνακες με ζωντανά χρώματα. Θέλετε να ζωντανέψουμε το δωμάτιο του Βίνσεντ; Θα κάνουμε τον πίνακα τρισδιάστατο και φυσικά θα βάλουμε και τον ίδιο τον Βίνσεντ μέσα.
Πρώτα θα κατεβάσουμε τις οδηγίες με τις φιγούρες και θα τις εκτυπώσουμε.
Επίσης θα χρειαστούμε: ένα σκληρό κουτί παπουτσιών χρώματα (μαρκαδόρους ή τέμπερες ή λαδοπαστέλ) χαρτόνι, κόλλα, ψαλίδι
Αφού κατεβάσουμε τις φιγούρες, τις εκτυπώνουμε. Αν μπορέσουμε να τις εκτυπώσουμε σε σκληρό χαρτί, τότε δε θα χρειαστεί να τις κολλήσουμε σε χαρτόνι. Στη συνέχεια διαλέγουμε με τι είδους χρώματα θα τις χρωματίσουμε. Αν χρησιμοποιήσουμε μαρκαδόρους θα γίνει το δωμάτιό μας πιο εύκολα και πιο γρήγορα. Μετά βγάζουμε το καπάκι του κουτιού. Για να γίνει πιο όμορφο το δωμάτιό μας, αν θέλουμε, μπορούμε να χρωματίζουμε το εσωτερικό του κουτιού στο χρώμα που έχουν οι τοίχοι του δωματίου του Βίνσεντ. Φυσικά μπορούμε να αλλάξουμε τα χρώματα και να βάλουμε ό,τι μας αρέσει.
1. Πρώτα χρωματίζουμε όλα τα περιγράμματα με μαύρο χρώμα. 2. Κατόπιν βάζουμε τα υπόλοιπα χρώματα. Δεν πειράζει αν τα χρώματα μπερδευτούν σε κάποια σημεία. Ίσα-ίσα τότε θα φαίνονται πιο φυσικά.
3. Μετά κόβουμε τις φιγούρες γύρω-γύρω. Αν δυσκολευόμαστε αφήνουμε λίγο άσπρο περιθώριο, δεν πειράζει. 4. Χρωματίζουμε το άσπρο περιθώριο στο χρώμα που έχει το εσωτερικό του κουτιού μας.
5. Στις φιγούρες που έχουν βάση, χρωματίζουμε και τη βάση τους στο χρώμα του κουτιού. 6. Κολλάμε με κόλλα στικ τις φιγούρες με τη βάση σε χαρτόνι και κόβουμε γύρω-γύρω. Πρέπει να κολλήσει όλη η επιφάνεια πάνω στο χαρτόνι.
7. Στη συνέχεια τα πράγματα είναι απλά. Κολλάμε στα τοιχώματα του κουτιού ό,τι είναι κρεμασμένο στο δωμάτιο του Βίνσεντ.
Τσακίζουμε τις βάσεις από τις υπόλοιπες φιγούρες και τις τοποθετούμε ώστε να στέκονται, μέσα στο κουτί. Αν θέλουμε τις κολλάμε αλλά μπορούμε να τις αφήσουμε ελεύθερες, έτσι ώστε να τις μετακινούμε όποτε θέλουμε και να αλλάζουμε τη διακόσμηση του δωματίου.
8. Αν χρωματίσουμε τις φιγούρες με τέμπερες, θα φαίνονται σαν πίνακας ζωγραφικής αλλά θα είναι πιο δύσκολο. 9. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να στερεώσουμε τις φιγούρες. Μπορούμε να κολλήσουμε ένα ξυλάκι πίσω τους και να τις καρφώσουμε πάνω σε σφουγγάρι ή φελιζόλ που θα βάψουμε.
10. Μπορούμε επίσης να χρωματίσουμε τις φιγούρες και με λαδοπαστέλ. Μια καλή ιδέα είναι να κολλήσουμε τις πόρτες στα πλάγια του κουτιού.
Ας ανοίξουμε την πόρτα κι ας αφήσουμε τον Βίνσεντ να μας ξεναγήσει στο δωμάτιό του στην Αρλ. Κάνε κλικ στο παρακάτω βίντεο.
Φυσικά μπορούμε τις φιγούρες να τις σχεδιάσουμε εντελώς μόνοι μας ή ακόμη και να κάνουμε τα έπιπλα από πλαστελίνη ή πηλό.
Ακόμη μπορούμε να κάνουμε ένα κουτί προσθέτοντας πολλές φιγούρες από διαφορετικούς πίνακες του Βαν Γκογκ.
Με τη βοήθεια και την επίβλεψη ενός μεγάλου μπορούμε να βάλουμε ακόμη και φωτισμό.
Μπορούμε να προσθέσουμε ακόμη και τη δική μας φιγούρα και να κάνουμε όποιες αλλαγές θέλουμε.
Τώρα το δωμάτιο δεν είναι μόνο του Βίνσεντ αλλά και δικό μας.
Θέλεις να γνωρίσεις το παρελθόν; Θέλεις να δεις εικόνες από το χθες; Θέλεις να ταξιδέψεις σε άλλες εποχές και να μάθεις τι έγινε; Θέλεις να γνωρίσεις καινούρια πράγματα; Σίγουρα μπορείς να το κάνεις. Δεν έχεις παρά να επισκεφτείς ένα μουσείο. Στη χώρα μας υπάρχουν πάρα πολλά μουσεία. Είναι από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου. Κι αν δεν μπορείς να πας, μπορείς να κάνεις μια βόλτα στους χώρους τους μέσα από το διαδίκτυο. Ας επισκεφτούμε το μουσείο της Ακρόπολης.
Ας ακούσουμε το όμορφο τραγουδάκι «Μες στο μουσείο» από τη ραδιοφωνική εκπομπή Εδώ Λιλιπούπολη; Θα δούμε το βίντεο, θα θαυμάσουμε τις ωραίες ζωγραφιές που έκαναν τα παιδιά της Τρίτης Τάξης του 2ου Δημοτικού Σχολείου Ιστιαίας και θα τραγουδήσουμε μαζί τους.
Τώρα φαντάσου ότι βρίσκεσαι σ’ ένα μουσείο με αρχαία αγάλματα. Ζωγράφισέ τα. Μπορείς να πάρεις πολλές ιδέες από το παρακάτω βίντεο που παρουσιάζει μερικά από τα σημαντικότερα αγάλματα της αρχαιότητας.
Σε κάθε χώρα, σε κάθε μεγάλη πόλη υπάρχει ένα μουσείο.
Φυσικά το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να επισκεφτούμε ένα αληθινό μουσείο.
Ο Λεονάρντο άφησε τα χρώματα στο τραπέζι και έτρεξε να κλείσει το παράθυρο που χτυπούσε από το απογευματινό αεράκι. Ήταν πενήντα ετών αλλά έμοιαζε πολύ γέρος.
Ξαφνικά χτύπησε η πόρτα και πήγε ν’ ανοίξει.
Ήταν ο κύριος Ντελ Τζοκόντο, ένας πλούσιος της Φλωρεντίας. Ζήτησε από τον Λεονάρντο να κάνει το πορτραίτο της όμορφης γυναίκας του, της Μόνα Λίζα.
Ο ζωγράφος δέχτηκε. Την άλλη μέρα χτύπησε και πάλι η πόρτα. – Καλησπέρα, είμαι η Λίζα Ντελ Τζοκόντο, είπε η κοπέλα.
Μόλις την είδε ο καλλιτέχνης πάγωσε. Τα μάτια του είχαν κολλήσει στα μάτια της κοπέλας και μαγεύτηκε από το αινιγματικό χαμόγελό της. Για τέσσερα χρόνια έφτιαχνε το πορτραίτο της κοπέλας,
σαν να μην ήθελε να τελειώσει ποτέ.
Έτσι δημιουργήθηκε ο πιο διάσημος πίνακας ζωγραφικής,
η Μόνα Λίζα ή αλλιώς Τζοκόντα.
Αλήθεια όμως, παιδιά, θα θέλατε να μάθετε ποιος ήταν αυτός ο σπουδαίος καλλιτέχνης που έζησε στην Ιταλία πριν από πεντακόσια περίπου χρόνια και τον έλεγαν Λεονάρντο Ντα Βίντσι;
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν ένας σπουδαίος Ιταλός ζωγράφος που έζησε στη Φλωρεντία την εποχή της Αναγέννησης.
Το όνομά του στα ιταλικά σημαίνει ο Λεονάρντο από το Βίντσι, επειδή γεννήθηκε στο χωριό Βίντσι.
Δεν ήταν όμως μόνο ζωγράφος αλλά και επιστήμονας, γλύπτης, μουσικός, γιατρός, αστρονόμος, γεωγράφος, εφευρέτης.
Ο Λεονάρντο παρατηρούσε πολύ τη φύση, τους ανθρώπους και τις κινήσεις των πουλιών.
Είχε σχεδιάσει πολλές παράξενες μηχανές, ακόμη και αεροπλάνα. Δες όση ώρα θες από το παρακάτω βίντεο για να θαυμάσεις τους μοναδικούς πίνακες του ΛεονάρντοΝτα Βίντσι.
Ας μπούμε σιγά-σιγά στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσιτης Γαλλίας για να δούμε από κοντά τον πίνακα με τη Μόνα Λίζα.
Είναι προφυλαγμένος πίσω από ένα μεγάλο τζάμι.
Απόλαυσε τώρα τα παρακάτω χιουμοριστικά βιντεάκια.
Έχει πλάκα να δεις πώς έκαναν κάποιοι τη δική τους Μόνα Λίζα.
Ελάτε να γυρίσουμε πίσω στο χρόνο και να μπούμε μαγικά, μαζί με τη Μάτι και τον Ντάντα στο εργαστήριο του Λεονάρντο.
Ήρθε η ώρα να ζωγραφίσουμε τη δική μας Μόνα Λίζα. Πρώτα θα κάνουμε το σχεδιάγραμμα με μαύρο χρώμα,
όπως μας δείχνει η κυρία Άννα στο παρακάτω βίντεο.
Δες το καλά και πολλές φορές. Θα τραβήξεις περίπου δέκα μαύρες γραμμές και μετά θα προσθέσεις τα χρώματα. Μπορείς φυσικά να βάλεις τη φαντασία σου. Θα ήταν ωραίο να κάνεις τον πίνακα με λαδοπαστέλ,
θα γίνει πιο ζωντανός, σαν τους πίνακες στα μουσεία. Πρόσεχε, θα φανεί πιο ωραίος αν γεμίσεις όλο το φόντο με χρώμα, όπως κάνουν οι ζωγράφοι. Μη κάνεις το έργο σου βιαστικά. Τα όμορφα πράγματα πολλές φορές θέλουν υπομονή και επιμονή. Κάνε κλικ στο παρακάτω βίντεο για να δεις πώς σχεδιάζει η κυρία Άννα τη Μόνα Λίζα.
Για το τέλος σού άφησα το πιο διασκεδαστικό.
Πάτησε τον παρακάτω σύνδεσμο να κατεβάσεις τη μάσκα της Μόνα Λίζα. Εκτύπωσέ τη. Ακολούθησε προσεκτικά τις οδηγίες και φτιάξε τη μάσκα. Φόρεσέ τη, βάλε και τα ανάλογα ρούχα, πάρε και τη σωστή πόζα για να μιμηθείς τον φημισμένο πίνακα.
Βγάλε και φωτογραφίες να τις βλέπετε όλη η οικογένεια και να διασκεδάζετε.
Φυσικά τη μάσκα μπορούν να τη φορέσουν όλοι. Α… και αν δεν έχεις εκτυπωτή, δεν πειράζει· μπορείς να τη ζωγραφίσεις.
Στις 17 του Νοέμβρη του 1973 έγινε η εξέγερση του Πολυτεχνείου, που ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και βοήθησε στην πτώση της δικτατορίας των Συνταγματαρχών.
Η δικτατορία είχε επιβληθεί στην Ελλάδα από τις 21 Απριλίου του 1967 και κράτησε για επτά χρόνια.
Για το λόγο αυτό λέγεται και Επταετία.
Θέλεις να φτιάξουμε ένα βιβλιαράκι που θα σε πληροφορήσει, με τρόπο απλό και κατανοητό, για τα γεγονότα της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου;
Πρώτα κατέβασε τις 4 σελίδες και εκτύπωσέ τες σε 2 φύλλα Α4, μπρος-πίσω.
Πρέπει να προσέξεις τον αριθμό των σελίδων, για να εκτυπωθούν σωστά οι σελίδες και να είναι τα γεγονότα στη σωστή χρονική σειρά.
Παιδικά βιβλία για τη δικτατορία και το Πολυτεχνείο
Ένα βιβλίο είναι ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσουμε τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, τους αγώνες των φοιτητών κατά της δικτατορίας και υπέρ της ελευθερίας.
Ας μάθουμε ακόμη για την αξία της δημοκρατίας και της ισότητας.
Έλα να ταξιδέψουμε σ΄εκείνα τα σκοτεινά χρόνια μέσα από τις σελίδες των βιβλίων· να ζήσουμε τους αγώνες των Ελλήνων ενάντια στη Χούντα, να μπούμε στο Πολυτεχνείο μαζί με τους εξεγερμένους φοιτητές που ζητούσαν «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία».
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – Φίλιππος Μανδηλαράς
Ηλικίες: 5+
Σ΄αυτό το όμορφο βιβλίο, με απλά στιχάκια, που εύκολα μπορεί να μάθει ένα παιδί, μαθαίνουμε τα σπουδαία γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη του 1973.
Ο Φίλιππος Μανδηλαράς μάς μεταφέρει σε εκείνη την εποχή με ευαισθησία και σεβασμό, ενώ η Ναταλία Καπατσούλια με την χιουμοριστική και πολύχρωμη εικονογράφηση ζωντανεύει τις εικόνες εκείνου του Νοέμβρη.
Το κείμενο του βιβλίου αυτού μπορεί να γίνει μια ωραία θεατρική παράσταση για τα παιδιά των μικρότερων τάξεων του δημοτικού σχολείου.
Απόσπασμα από το βιβλίο:
Στο Πολυτεχνείο αποφάσισε να κλειστεί,
απαγορεύσεις, φύλακές να μην τις φοβηθεί.
Γιατί το γνωρίζει πως πάλευε για την ελευθερία,
στον τόπο μας για να ξανάρθει η δημοκρατία.
Κι όταν είδε στρατό και τανκς να πλησιάζουν,
όταν άκουσε «Φύγε από κει!» να τον διατάζουν,
δε δίστασε στιγμή να τους περιγελάσει,
γιατί γι’ αυτόν η Χούντα είχε πια περάσει.
Η κυρά Δημοκρατία – Κωνσταντίνα Αρμενιακού
Ηλικίες: 6-9 ετών
Όλοι στο χωριό αγαπούν την κυρά Δημοκρατία που όμως φυλακίζεται από την Ρία τη Δικτατορία και τους 21 φύλακές της. Την επόμενη μέρα η Ρία βάζει τους δικούς της νόμους στο χωριό και οι χωριανοί σιγά σιγά ξεχνούν τη δημοκρατία. Όμως, μια μέρα ένα παιδί θυμάται το όμορφο τραγούδι της και οι κάτοικοι θυμούνται την κυρά Δημοκρατία και επαναστατούν, ξεσηκώνονται. Η Ρία διατάζει τους φύλακές της να επιτεθούν στους κατοίκους αλλά τελικά εκείνοι αρνούνται και ενώνονται μαζί τους. Η Δημοκρατία ελευθερώνεται και η Δικτατορία φεύγει από το χωρίο.
Το βιβλίο αυτό της Κωνσταντίνας Αρμενιακού εξηγεί με απλό τρόπο στα μικρά παιδιά την αξία της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Το μικρό σκουλήκι ο Ναπολέων – Σωτήρης Χατζάκης
Ηλικίες: 5+
Ο Ναπολέων είναι ένα φαντασμένο σκουλήκι γεμάτο εγωισμό και αλαζονεία. Νομίζει ότι είναι σπουδαίος και η μόνη του έννοια είναι να κατακτήσει τον κόσμο σαν τον στρατηγό Ναπολέων. Τίποτα δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στα σχέδιά του. Ο εγωισμός του δεν τον αφήνει να είναι δημοκρατικός, δεν υπολογίζει κανέναν, αλλά σαν δικτάτορας αποφασίζει για όλα ο ίδιος. Έχει τρέλα και πάθος με την εξουσία κι αυτό τον κάνει κακό και άδικο.
Αυτό το έξυπνο βιβλίο του Σωτήρη Χατζάκη εξηγεί με απλό τρόπο πως μπορεί κάποιος παρασυρμένος από την φιλοδοξία του και τον κακό του χαρακτήρα να εξελιχθεί σε δικτάτορα και να καταπιέζει τους άλλους.
Ντενεκεδούπολη – Ευγενία Φακίνου
Ηλικίες: 5+
Στη διάσημη αυτή ιστορία της Ευγενίας Φακίνου, που αγαπήθηκε από χιλιάδες παιδιά, η Ντενεκεδούπολη είναι μια πολιτεία αλλιώτικη απ’ τις άλλες. Δεν είναι φτιαγμένη από τούβλα, πέτρες, τσιμέντο ή γυαλί. Είναι ολόκληρη φτιαγμένη από ντενεκέδες. Και μένουν σ’ αυτή, φυσικά, τενεκεδάκια. Άδεια, σκουριασμένα, παλιά τενεκεδάκια. Βρέθηκαν όλα πεταμένα σ’ ένα σκουπιδότοπο κι αποφάσισαν να φτιάξουν τη δική τους πολιτεία, για να μένουν μόνα τους και να ‘χουν την ησυχία τους. Τα τενεκεδάκια που μένουν εδώ έχουν περίεργα ονόματα: Σαρδέλας, Μηλίτσα, Βουτυρένιος, Σοφός, Οκέυ-μπαμ-μπαμ. Ο Σαρδέλας είχε πριν τον πετάξουν σαρδέλες, η Μηλίτσα είχε κομπόστα μήλο, ο Βουτυρένιος βούτυρο, ο Οκέυ-μπαμ-μπαμ είχε κόκα-κόλα κι ο Σοφός είχε μέσα του καφέ.
Ζούσαν όλα πολύ ευτυχισμένα στην Ντενεκεδούπολη, ώσπου ξαφνικά όλα αλλάζουν. Τα τενεκεδάκια χάνουν την ηρεμία τους όταν μια μέρα θα εμφανιστεί στην πόλη τους ο αυταρχικός Λαδένιος και θα αρχίζει να τους διατάζει ασταμάτητα. Τα τενεκεδάκια δε θα το ανεχθούν και θα συμμαχήσουν για να τον διώξουν.
Στο δάσος – Σοφία Ζαραμπούκα
Ηλικίες: 6+
Λίγο μετά την πτώση της δικτατορίας η Ευγενία Φακίνου έγραψε αυτό το βιβλίο δείχνοντας ότι η σοφία και η σωστή σκέψη είναι σημαντικότερα από τη σωματική δύναμη.
Είναι ένα παραμύθι με πρωταγωνίστρια την κουκουβάγια που είναι το πιο σοφό πουλί. Διαβάζει, μελετάει, μιλάει τις γλώσσες των ζώων και των ανθρώπων. Έτσι, τα ζώα τη διάλεξαν για αρχηγό τους. Η κουκουβάγια με τη σοφία της κατάφερε να σώσει τα ζώα πολλές φορές και με τη βοήθεια του ελέφαντα, να απομακρύνει τους επικίνδυνους κυνηγούς από το δάσος. Μόνο που τώρα ο ελέφαντας, μεγάλος και δυνατός, πιστεύει πως μπορεί εκείνος να είναι ο αρχηγός των ζώων. Βγάζει λοιπόν με το ζόρι την κουκουβάγια και κάθεται στη θέση της. Φυσικά τα ζώα όταν διαπιστώνουν πόσο ανίκανος είναι ο δυνατός ελέφαντας ετοιμάζουν τις βαλίτσες για άλλο δάσος. Μόνο που ήρθαν ξανά κυνηγοί στο δάσος και τώρα δεν υπήρχε η σοφία της κουκουβάγιας για να τους σώσει.
Λίγα γαρίφαλα για το Πολυτεχνείο – Κατερίνα Μουρίκη
Ηλικίες: 6+
Ο παππούς Περικλής συζητά με τον εγγονό του τον Αλέξανδρο και του μαθαίνει έννοιες όπως η ελευθερία, η δημοκρατία, η δικτατορία, η Χούντα, ο λαϊκός ξεσηκωμός, ο αγώνας, τα δικαιώματα των ανθρώπων. Η Κατερίνα Μουρίκη σ΄αυτό το βιβλίο της δίνει στα παιδιά την ευκαιρία να μάθουν απλά και κατανοητά την αξία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και των αγώνων των φοιτητών. Η σοφία και οι μνήμες του παππού Περικλή ανταμώνουν με την παιδική ζωντάνια, την περιέργεια και αφέλεια του Αλέξανδρου. Οι σκέψεις και τα λόγια του μικρού Αλέξανδρου προκαλούν γέλιο, κρύβουν όμως μικρές και μεγάλες αλήθειες της ζωής μας. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου ο μικρός Αλέξανδρος μάς λέει: «Γεια σας! Με λένε Αλέξανδρο και πηγαίνω στο νηπιαγωγείο. Η αδελφή μου, πάει στην Τρίτη τάξη και τη λένε Ελευθερία, όπως και τη γιαγιά. Όμως ο παππούς Περικλής πότε-πότε τη γιαγιά τη λέει “Χούντα” κι εκείνη κάνει ότι θυμώνει. Μάλλον δεν της αρέσουν τα χαϊδευτικά ονόματα… Τώρα τι με έπιασε και σας λέω τα οικογενειακά μας; Εγώ είχα σκοπό να σας μιλήσω για το Πολυτεχνείο!»
Η σοφή ελιά – Ειρήνη Καμαράτου-Γιαλλούση
Ηλικίες: 5+
Σ’ ένα αλλιώτικο και παράξενο περιβόλι οι κάτοικοι είναι οι καρποί των δέντρων και των φυτών. Η τεράστια κολοκύθα τους καταπίεζε γιατί ήθελε να είναι αυτή αρχηγός όλων. Τους έβαζε να δουλεύουν σκληρά με αντάλλαγμα μόνο έναν κουβά νερό την εβδομάδα. Για άλλους καρπούς αυτό ήταν αρκετό, για άλλους όμως όπως το καρπούζι, ένας κουβάς νερό δεν έφτανε. Οι φρουροί της κολοκύθας φυλάκισαν το καρπούζι αλλά ο ξάδερφος του, το πεπόνι, αποφάσισε να λύσει τον γρίφο. Με τη βοήθεια και τα συνετά λόγια της σοφής ελιάς εξουδετέρωσαν την κολοκύθα και αποφάσισαν να ορίζουν μόνα τους τις τύχες τους.
Το βιβλίο αυτό της Ειρήνης Καμαράτου-Γιαλλούση εξηγεί με απλό τρόπο στα μικρά παιδιά την αξία της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Τι είναι δημοκρατία – Μαρίζα Ντεκάστρο
Ηλικίες: 7+
Αλήθεια, τι είναι η δημοκρατία;
Τι είναι η δικτατορία;
Τι είναι τα πολιτεύματα;
Σ΄αυτό το εικονογραφημένο βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο τα παιδιά θα ανακαλύψουν την ιστορική πορεία της διαμόρφωσης των πολιτευμάτων μέχρι τις μέρες μας, θα διαπιστώσουν γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει το δημοκρατικό πολίτευμα σε μια χώρα αλλά και πως εύκολα μπορεί να απειληθεί και να κινδυνεύσει. Θα προβληματιστούν σχετικά με τα δικαιώματα της πλειοψηφίας αλλά και της μειοψηφίας και θα ανακαλύψουν τους αγώνες των γυναικών για τη διεκδίκηση ψήφου.
Ο Φωκίων δεν είναι ελάφι – Μάνος Κοντολέων
Ηλικίες: 9+
Ο Φωκίων είναι ένα παλικάρι που μοιάζει με ελάφι. Έρχεται από μια φανταστική χώρα, όπου οι άνθρωποι συνομιλούν με τα ζώα. Ο Φωκίων συνειδητοποιεί πως υπάρχουν τόποι όπου κάποιοι στερούν την ελευθερία και την αξιοπρέπεια των άλλων κατοίκων. Και αποφασίζει να δράσει. Οι περιπέτειες οι δικές του και των φίλων του φέρνουν στον νου μας συνθήκες παρόμοιες με αυτές που έχουμε ζήσει και στον τόπο μας όπως η χούντα των συνταγματαρχών, η εξέγερση του Πολυτεχνείου, η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, αλλά και σε άλλα μέρη της γης. Ο Φωκίων είχε μάθει από τους γονείς του να είναι ελεύθερος και να κρίνει όσα βλέπει. Ο Φωκίων παρόλο που ζούσε σε μια κοινωνία που δεν την κατανοούσε, δεν τον εξέφραζε, ήταν ωστόσο ελεύθερος. Έπαιρνε πρωτοβουλίες, σκεφτόταν. Όσο και να θέλεις να καταπιέσεις ένα ελεύθερο πνεύμα, μια καρδιά που χτυπά στους ρυθμούς της Ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας, δεν θα το πετύχεις. Ο Φωκίων είναι μοναδικός, διαφορετικός, σπάνιος και παράλληλα γρήγορος, ενεργεί χωρίς φραγμούς και θέλει να παρατηρεί τα πάντα.
Αυτό το γεμάτο δράση, νοήματα και συναίσθημα, παραμύθι του Μάνου Κοντολέων ανήκει πλέον στα κλασικά κείμενα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας για παιδιά. Ένα παραμύθι διαχρονικό, γραμμένο από ένα συγγραφέα που ξέρει καλά πώς να μας μεταφέρει στο χτες μέσα από μια σύγχρονη ματιά. Επιπλέον τώρα ο ίδιος ο συγγραφέας το ανανέωσε μ’ έναν εντελώς απροσδόκητο τρόπο.
Τα μαγικά μαξιλάρια – Ευγένιος Τριβιζάς
Ηλικίες: 9+
Ο βασιλιάς Αρπατίλαος στύβει τους υπηκόους του σαν λεμονόκουπες, για να δουλεύουν όλο και περισσότερο και να γεμίζουν το στέμμα του πετράδια. Με μια σειρά από μέτρα, απαγορεύσεις και νόμους που προάγουν την εργασία και τα εργοστάσια, έχει μετατρέψει τη ζωή των πολιτών της Ουρανούπολης σε μια γκρίζα κόλαση. Όπως είναι φυσικό όλοι τον μισούν γι’ αυτό, και στρώνουν στο δρόμο του μπανανόφλουδες για να πέφτει. Τότε και κείνος, συγκαλεί την Τρόικα των συμβούλων του, που καταλήγει σε ένα καταχθόνιο σχέδιο: Να κατασκευάσουν για τους Ουρανουπολίτες μαγικά μαξιλάρια που θα τους στερήσουν τα όμορφά τους όνειρα και θα τους γεμίσουν με απαίσιους εφιάλτες. Τι θα συμβεί άραγε όταν το μοχθηρό του πλάνο μπει σε εφαρμογή; Υπάρχει σωτηρία από ένα μέλλον που διαγράφεται μαύρο;
Το βιβλίο αυτό είναι μια από τις κορυφαίες ιστορίες του Ευγένιου Τριβιζά. Είναι καλογραμμένο, χαριτωμένο, αλλά ταυτόχρονα σοβαρό και επίκαιρο. Προτείνεται σε μαθητές των μεσαίων και μεγάλων τάξεων και σε όσους ενηλίκους αναρωτιούνται πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από την καταπίεση αυτών που μας κυβερνούν. Από τα βιβλία που καλό είναι να βρίσκονται σε κάθε παιδική βιβλιοθήκη.
Η σφεντόνα του Δαβίδ – Παντελής Κολιότσος
Ηλικίες: 9+
O μικρόσωμος και ανίσχυρος Δαβίδ, μάς λέει η Bίβλος, έχοντας για μοναδικό του όπλο μια σφεντόνα, εξόντωσε το σιδερόφρακτο γίγαντα Γολιάθ. H άνιση αυτή μονομαχία έγινε πριν από χιλιάδες χρόνια αλλά επαναλαμβάνεται ωστόσο από καιρό σε καιρό μέχρι σήμερα. Συχνά οι ανίσχυροι νικούν τους ισχυρούς. Eδώ μπορούμε στ’ αλήθεια να πούμε ότι τα τανκς υποχώρησαν μπροστά στις σφεντόνες. Πώς γίνεται αυτό το θαύμα; Να η απάντηση: Aν έχεις για σύμμαχό σου το δίκιο και την αλήθεια, μπορεί να χάσεις μερικές μάχες, τελικά όμως, αργά ή γρήγορα, θα κερδίσεις τον πόλεμο. Στην ιστορία αυτή θα δεις πώς τα κατάφεραν δεκαεννιά πιτσιρίκια της Δευτέρας Δημοτικού. Kαι θα τρίβεις τα μάτια σου!
Το πολυβραβευμένο αυτό βιβλίο αυτό του Παντελή Κολιότσου τονίζει τη δύναμη της αλήθειας, του δίκιου, της ελευθερίας απέναντι στο άδικο, τη δικτατορία και τον φασισμό.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου μέσα από την τέχνη (ποιήματα και πίνακες)
Στις 17 του Νοέμβρη έγινε η εξέγερση του Πολυτεχνείου, μία μαζική και δυναμική εκδήλωση λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της στρατιωτικής δικτατορίας ή αλλιώς της Χούντας των Συνταγματαρχών, που κατέλαβε με πραξικόπημα την εξουσία και κυβέρνησε την Ελλάδα από τον Απρίλιο του 1967 μέχρι τον Ιούλιο του 1974.
Οι καλλιτέχνες δεν έμειναν αμέτοχοι σε όλα αυτά τα γεγονότα.
Ποιητές, ζωγράφοι, μουσικοί, ο καθένας με τον δικό του τρόπο εξέφρασε την αντίθεσή του στον φασισμό της δικτατορίας.
Την άλλη μέρα
Κώστας Μαλάμος
Οι κυνηγοί (Πάνος Κυπαρίσης)
Γκρεμισμένη πύλη και οι συνδαυλιστές, στις στολές, οργιάζουν Έρπει το αίμα αργά ψιθυρίζει η Μαρία. Άδεια τα μάτια, γυαλιά
Βαθαίνει η νύχτα μέσα στη νύχτα κλέβοντας κι άλλο σκοτάδι, άσωστα νιάτα μ’ ένα φως στα μαλλιά
χαμηλωμένο κούτελο του ταύρου έρχονται κι άλλοι κι άλλοι
μικρά μεγάλα σκολιαρόπαιδα με μια φούχτα στραγάλια με τσάντες
δυο κόκκινα πουλιά σταυρωτά ζωγραφισμένα στα τετράδιά τους
οι νεόνυμφοι βγήκαν απ’ το φωτογραφείο δένουν τις άσπρες ταινίες
στο κιγκλίδωμα
τυφλοί λαχειοπώλες μια όρθια κιθάρα λαμπιόνια φαρμακείων
νυχτώνει η πολιτεία ηλεκτρικοί αριθμοί κλεισμένα θέατρα
κλεισμένα τα μικρά τεφτέρια τα υπόγεια ποιήματα τα τρύπια
λουλούδια
η μυστική γεωγραφία ανεβαίνει βουβή πάνω απ’ τη νύχτα απ’ το
απόρθητο βάθος
απόψε είναι ο καιρός για όλα λέει
απόψε είναι η συνέχεια όλων λέει
αύριο για όλο τον άνθρωπο για όλο το μέλλον
έτσι είπε πάνω στη στέγη
κράταγε ένα μεγάλο αόρατο τιμόνι κι έστριβε την πολιτεία
κάτω απ την άσφαλτο ακουγόταν ο θόρυβος του κόσμου
ένα μαύρο σκυλί ένα καλάθι ένας μικρός καθρέφτης
δυο τεράστια παπούτσια του πικρού γελωτοποιού και το
σπασμένο ποτήρι
κι η μυρωδιά απ’ τη φουφού του καστανά μεγάλη σαν καράβι
Μάχη Κενταύρων και φοιτητών
Διονύσης Γερολυμάτος
Μας ξάφνιασε η νύχτα (Σπύρος Κατσίμης)
Το πρωί διασχίζαμε τους δρόμους
με τα σχολικά μας βιβλία
Τη νύχτα συνεχίζαμε τη ζωή της ημέρας,
φυλάγοντας τον ήλιο. Οι φοιτήτριες
χόρευαν και τραγουδούσαν.
Έτσι μας χαρακτήρισαν συνωμότες.
Στο Μεγάλο Σχολείο μάς ξάφνιασε ηνύχτα
με τόσους βαριά τραυματισμένους γύρω μας,
χωρίς γάζες, οξυγόνο,
χωρίς φάρμακα, γιατρό, ασθενοφόρα.
Μια ριπή πολυβόλου τραυματίζει το φως.
Στα υπνοδωμάτια των παιδικών μας χρόνων
με το εικόνισμα της Παναγιάς ποιός ονειρεύεται
ειρηνικές παρελάσεις;
Μας κυνηγούσαν στα ερημικά πάρκα και τις παρόδους,
γιατί -λέει- θα καίγαμε την πόλη
με τον ήλιο που κρύβαμε.
Ξέσπασμα
Θανάσης Μήνης
Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου (Λένα Παππά)
Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα
κείτεται
-δεκοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε-
για να έχω εγώ πουλιά-φτερά στα χέρια μου,
και συ στο σπιτάκι σου,
μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.
Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,
η άνοιξή του παίζει καi δεν την εξέρει πια.
Στις φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό,
γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.
Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο
Και συ γαρίφαλο χαμόγελο στο στόμα σου,
για να ‘χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο…
Η πρώτη επέτειος
Κώστας Μαλάμος
Εδώ Πολυτεχνείο (Βασίλης Ρώτας)
Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ
Πολυτεχνείο! Εδώ καλώ
βοήθεια, πρόφτασε, λαέ,
βοήθεια, πρόφτασε, λαέ,
σκοτώνουν τα παιδιά σου, οϊμέ!
Τα νιάτα που έστησαν εδώ
του Αγώνα τραγικόν χορό
και τραγουδούν τη Λευτεριά,
σου τα σκοτώνουν τα παιδιά.
Της βίας ο δούλος ο μωρός
δουλέμπορος, φονιάς μιαρός,
σκοτώνει, λαέ, τα τέκνα σου,
τ’ αγόρια, τα κορίτσια σου.
Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ
τα νιάτα σέρνουνε χορό.
Της Επιστήμης τα παιδιά
και τραγουδάν τη Λευτεριά.
Εδώ της νιότης ο άξιος νους,
που χτίζει θέατρα, ναούς,
σκεδιάζει ιδέες και μηχανές
και δένει το αύριο με το χτες,
Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ
μέσα στης τέχνης το ιερό
σκοτώνει η βία τα παιδιά
που τραγουδούν τη Λευτεριά.
Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ
γίνεται ανήκουστο κακό!
Της βίας ο δούλος ο μωρός
του Χάρου μαύρος έμπορος,
σφάζει τα τέκνα του λαού.
τη νιότη, την ελπίδα του,
το άνθος του αύριο, τον καρπό
της τέχνης και της γνώσης, ω!
Εδώ Πολυτεχνείου κραυγή
καλούν το Χρέος κι η Τιμή
Λαέ μας, βοήθα τα παιδιά.
Ο αγώνας για τη Λευτεριά.
Ναι
Κυριάκος Ρολός
Εδώ Πολυτεχνείο (Φώτος Γιοφύλης)
Στον άγιο ήχο της φωνής: «Εδώ Πολυτεχνείο!…»
στο κάλεσμα της νιότης μας, που φέρνει προς το φως
άστραψε σ’ όλες τις ψυχές τ’ άφταστο μεγαλείο
της Λευτεριάς και ξέσπασε κάθε καημός κρυφός!
Τ’ ατράνταχτα τα στήθια σας, παιδιά, γινήκαν κάστρα,
και πάλεψαν σκληρά κι ορθά με τανκς και με πιστόλια
σαν η ψυχή σας έφερνε στον ουρανό και στ’ άστρα
το θρίαμβο της Λευτεριάς, μες σε βροχή από βόλια.
Στα παλληκάρια που’ πεσαν στην άνιση την πάλη
δόξα τούς πρέπει και τιμή μες σε χιλιάδες χρόνια!
Μα και σε σας που ζήσατε, για να χαρείτε πάλι
ολάκαιρη την Λευτεριά, την πάμφωτη κι αιώνια!
Ο κύριος Π.
Κυριάκος Κατζουράκης
Εδώ Πολυτεχνείο (Γιώργος Σαράντης)
Τρεις νύχτες καίγανε οι φωτιές
την τελευταία ακούστηκαν καμπάνες
Κάπου αλλού θα παίζεται η ζωή μας σκέφτηκα
και τότε τον είδα
λαμπαδιασμένο απ’ τις ζητωκρυαγές
να τρέχει προς το θάνατο
Αλέξανδρε του φώναξα
Αλέξανδρε
κι ύστερα πιο σπαραχτικά Αλέξανδρεεε,
πάλι και πάλι
Καθώς έσκυψα να τον σηκώσω από την άσφαλτο
δε βρήκα παρά στάχτη
Σ’ όλους τους δρόμους
οι στρατιώτες πυροβολούσαν το φόβο τους.
Χωρίς τίτλο
Γιάννης Ρίτσος
Αντί στεφάνου (Κοραλία Θεοτοκά)
Ποια απάντηση, ποιος χτύπος στο κοιμισμένο στήθος σου αγόρι
γαζωμένο από τις σύγχρονες μηχανές σε σχήμα χελιδονιού
άγγελε με χλωρή γενειάδα κάτω από τις ερπύστριες
συνείδηση βαμμένη στον τοίχο και στις πέτρες
σώπασες τ’ όνομά σου μες στη βοή της λάσπης
περιστέρι μπροστά στα ηλεκτροφόρα σύρματα
με το σύνθημα της δικαιοσύνης στο χώμα.
Με το τραγούδι χαιρετίζω όσους μοχθούν
για τη ζωή, όχι στο χαμό της
για την τροφή, όχι τη στέρηση της
για τη γνώση, με τη γνώση
ενάντια στις αριθμομηχανές των κρεάτων
ενάντια στον οργασμό της κατανάλωσης
ενάντια στις τρομερές λυχνίες της δισχιλιετηρίδας.
Θα ‘ρθει ένας κόσμος χλόης αγόρι
και θα δουλεύουμε στη μοιρασιά των λουλουδιών.
Ο Παρθενώνας-φυλακή
Γιώργος Αργυράκης
Πολυτεχνείο (Γιώργης Κρόκος)
Πολυτεχνείο, υψώθηκες της
Ρωμιοσύνης κάστρο
στην ποτισμένη δάκρυα,
ματοβαμμένη γη.
Σ’ είδε η Ελλάδα η ξάγρυπνη στον
ουρανό της άστρο
κι άνοιξες θύρα, για να μπει της
λευτεριάς η αυγή.
SOS Άνθρωπος
Ισμήνη Βογιατζόγλου-Σκληρού
Ο εκφωνητής (Λουκάς Θεοδωρακοπούλος)
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τη φωνή σου
γενναίο παιδί:
Εδώ Πολυτεχνείο!
Εδώ Πολυτεχνείο!
Σας μιλάει ο σταθμός
των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών
των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων!
Είχες βραχνιάσει να μιλάς με τις ώρες
μα πιο πολύ ήταν το πάθος που ράγιζε
το πυρωμένο μέταλλο της φωνής σου
γεμίζοντας τους αιθέρες μ’ ανατριχίλες και δάκρυα.
Κι ο πλανταγμένος λαός συσπειρωμένος
μισός στους δρόμους και μισός στα σπίτια
ρουφούσε λαίμαργα το τραύλισμα της λευτεριάς
που σπαρταρούσε μέσα στο στήθος σου
κι αγωνιούσε και παθαίνονταν κι έκανε
προσευχές, Χριστέ μου, να μη σωπάσεις.
Γιατί χρόνια και χρόνια σ’ αυτό τον τόπο
είναι στη μοίρα του ν’ ακούει αυτό το τραύλισμα
που δεν προφταίνει να γίνει φωνή
που δεν προφταίνει να γίνει φθόγγος
και μουσική αναστάσιμη.
Γιατί χρόνια και χρόνια
στην κρίσιμη στιγμή
τα δολερά χέρια των τυράννων
υπογράφουν το διάταγμα της σιγής σου.
Μοιρολόι
Θεμιστοκλής Ακριτίδης
Μικρός τύμβος (Νικηφόρος Βρεττάκος)
Δίχως τουφέκι και σπαθί, με το ήλιο στο μέτωπο,
υπήρξατε ήρωες και ποιητές μαζί. Είστε το Ποίημα.
Απλώνοντας το χέρι μου δεν φτάνει ως εκεί
που ωραία λουλούδια τις μορφές σας
Λιτανεύει ο αέρας της αρετής. Ω παιδιά μου,
Μπροστά σ’ αυτό το ποίημα μετράει μόνο η σιωπή.
17 Νοέμβρη 1973
Τάσσος
Άλλη οικογένεια δέντρων (Νίκος Συμεωνίδης)
Εγώ δεν ήξερα,
εγώ δεν είδα τίποτα.
Εκείνη την εποχή κοίταγα τη δουλειά μου μόνο
κι άκουγα ροκ μουσική.
Δεν ήθελα μπλεξίματα με τη Χούντα.
Κι αυτοί δε με πείραξαν.
Αυτά λες κι εγώ φοβάμαι,
φοβάμαι που είμαι ο σπόρος σου.
Τι δέντρο άραγε είμαι;
Τι δέντρο ήσουν;
Ποιο είναι το δικό μας δάσος, πατέρα;
Μνήμη ΙΙ – Κατάθεση Στεφάνου
Βάσω Κατράκη
Η λευτεριά (Μαίρη Τρανάκα)
Η λευτεριά είναι ζωή.
Και είναι η ψυχή του λεύτερου αδέσμευτη
και είναι το πνεύμα του καθάριο και λυτό.
Και είναι σε θέση να
συγκρατεί τον εαυτό του
και όχι να σκύβει δουλικά
στους μισητούς δεσπότες το κεφάλι.
Τη λευτεριά ο άνθρωπος
τη φέρνει μέσα του .
Δε μπαίνει το πνεύμα στη φυλακή.
Δε σαπίζουν οι ιδέες στα σίδερα.
Δεν πιάνεται ο αετός στην αιχμαλωσία,
είναι πάντα λεύτερος,
έτσι γεννιέται κι έτσι πεθαίνει.
Ο Διομήδης Κομνηνός στην άσφαλτο
Τάσσος
Στον Διομήδη Κομνηνό (Δημήτρης Ραβάνης Ρέντης)
Βεβαίως,
είχε βεβαρυμένο παρελθόν ο Διομήδης.
Πέντε χρονών, στους ώμους του πατέρα του
φώναζε για λευτεριά στην Κύπρο,
δέκα χρονών, ξυπόλυτος,
με μια φέτα ψώμι στην τσέπη,
βάδιζε στην πορεία της ειρήνης,
στα δώδεκα ζητούσε δημοκρατία.
Στα δεκαεπτά
μ’ ένα πλακάτ στο χέρι:
ψωμί – παιδεία – ελευθερία.
Τι κρύβει η τσέπη
Κωστής Τριανταφύλλου
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος (Τάσος Λειβαδίτης)
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι
για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους , θα φωνάξεις
τα χείλη σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές
Το πρόσωπό σου θα ματώσει απ’ τις σφαίρες
μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου θα ‘ ναι μια πετριά
στα τζάμια των πολεμοκάπηλων.
Κάθε χειρονομία σου θα ‘ναι
για να γκρεμίζει την αδικία.
Δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις,
ούτε στιγμή να ξεχαστείς.
Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε.
Μια στιγμή αν ξεχαστείς,
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται
στη δίνη του πολέμου,
έτσι και σταματήσεις
για μια στιγμή να ονειρευτείς.
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα
θα γίνουν στάχτη απ’ τις φωτιές.
Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις
για να ζήσουν οι άλλοι.
Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι
ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι
μπρος στα ντουφέκια!
Πολυτεχνείο
Νίκη Καραγάτση
Πολυτεχνείο (Γιώργης Κρόκος)
Πολυτεχνείο, υψώθηκες της
Ρωμιοσύνης κάστρο
στην ποτισμένη δάκρυα,
ματοβαμμένη γη.
Σ’ είδε η Ελλάδα η ξάγρυπνη στον
ουρανό της άστρο
κι άνοιξες θύρα, για να μπει της
λευτεριάς η αυγή.
Στη μνήμη των θυμάτων του Πολυτεχνείου
Μέμος Μακρής
Αντί στεφάνου (Κοραλία Θεοτοκά)
Ποια απάντηση, ποιος χτύπος στο κοιμισμένο στήθος σου αγόρι
γαζωμένο από τις σύγχρονες μηχανές σε σχήμα χελιδονιού
άγγελε με χλωρή γενειάδα κάτω από τις ερπύστριες
συνείδηση βαμμένη στον τοίχο και στις πέτρες
σώπασες τ’ όνομά σου μες στη βοή της λάσπης
περιστέρι μπροστά στα ηλεκτροφόρα σύρματα
με το σύνθημα της δικαιοσύνης στο χώμα.
Με το τραγούδι χαιρετίζω όσους μοχθούν
για τη ζωή, όχι στο χαμό της
για την τροφή, όχι τη στέρηση της
για τη γνώση, με τη γνώση
ενάντια στις αριθμομηχανές των κρεάτων
ενάντια στον οργασμό της κατανάλωσης
ενάντια στις τρομερές λυχνίες της δισχιλιετηρίδας.
Θα ‘ρθει ένας κόσμος χλόης αγόρι
και θα δουλεύουμε στη μοιρασιά των λουλουδιών.
Φοιτήτρια του ’73
Νίκος Αίμα
Το τέρας του φασισμού (Νίκος Συμεωνίδης)
Ξαναβγήκε το τέρας του φασισμού,
το είδα στην Ομόνοια να κλωτσάει τον πάγκο ενός Πακιστανού μικροπωλητή,
το είδα να βρίζει έναν Αλβανό εργάτη, στη διπλανή οικοδομή,
το είδα να κρατά το βρώμικο μαχαίρι του,
κάθετα στο στήθος του τραγουδιστή, στο Κερατσίνι.
Ναι,
το είδα να με κοιτάει απαξιωτικά γιατί,
κάπως ήμουν, λέει,
κάπως του φάνηκα μ΄αυτά τα ρούχα,
διαφορετικός, και δε με αντέχει, λέει.
Ξαναβγήκε το τέρας του φασισμού
αλλά εγώ δε φοβάμαι,
δε φοβάμαι, όσο εσύ δε το ταΐζεις.
Δε φοβάμαι,
γιατί αυτά τα τέρατα, αν δεν τρώνε μυαλά,
δεν τρώνε τίποτα
και ψοφάνε σε μια στιγμή.
Κάτω ο φασισμός
Γιάννης Τσαγκάρης
Εδώ Πολυτεχνείο (Χρονικό)
Στις 21 Απριλίου 1967, οι στρατιωτικοί με αρχηγό τον Γεώργιο Παπαδόπουλο έδιωξαν με βίαιο τρόπο τη νόμιμη κυβέρνηση και πήραν με τα όπλα την εξουσία.
Επέβαλαν δικτατορία στην Ελλάδα και μια κυβέρνηση που δεν την ψήφισε ο λαός.
Τα τανκς βγήκαν στους δρόμους και ο κόσμος δεν ήταν καθόλου ελεύθερος να λέει τη γνώμη του.
Όποιος διαφωνούσε μαζί τους φυλακιζόταν, βασανιζόταν ή σκοτωνόταν.
Για εφτά χρόνια φόβος και δυστυχία υπήρχε σε όλη την Ελλάδα.
Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου δεν άντεξαν άλλο και το 1973 ξεκίνησαν έναν αγώνα για να φύγουν οι δικτάτορες και να έρθει η δημοκρατία στη χώρα.
Στις 14 του Νοέμβρη κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της Χούντας. Κόσμος μαζεύτηκε γύρω από το κτίριο του Πολυτεχνείου.
Οι φοιτητές έφτιαξαν έναν ραδιοφωνικό σταθμό για να ακούγεται η φωνή τους στις γειτονιές της Αθήνας και να δίνει θάρρος σε όλους τους Έλληνες.
«Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο» φώναζαν οι φοιτητές και οι Έλληνες τούς άκουγαν και έπαιρναν δύναμη.
Έγραφαν προκηρύξεις με συνθήματα και τις σκόρπιζαν στους γύρω δρόμους. Σταματούσαν τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ και τις πετούσαν μέσα από τα παράθυρα για να δώσουν κουράγιο στους καταπιεσμένους Έλληνες.
Τις επόμενες μέρες ο κόσμος γύρω από το Πολυτεχνείο γινόταν όλο και περισσότερος, παρόλο που η αστυνομία του εμπόδιζε.
Χιλιάδες λαού μαζεύτηκαν στους δρόμους γύρω από το Πολυτεχνείο και φώναζαν συνθήματα κατά της δικτατορίας:
«Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία»,
«Κάτω η χούντα», «Έξω οι Αμερικανοί»,
«Λαέ πεινάς, γιατί τους προσκυνάς», και πολλά άλλα.
Η Χούντα -έτσι λέγεται η δικτατορία- νόμιζε ότι οι φοιτητές θα σταματούσαν και θα γύριζαν στα σπίτια τους αλλά αυτοί συνέχιζαν ακόμη πιο δυναμικά.
Τότε η αστυνομία άρχισε να χτυπά τους διαδηλωτές για να τους αναγκάσει να διαλυθούν. Ο κόσμος όμως ήταν αποφασισμένος να μείνει στο Πολυτεχνείο, κοντά στους φοιτητές.
Στις 16 Νοέμβρη το απόγευμα ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος διέταξε τον στρατό να επέμβει. Τα τανκς βγήκαν στους δρόμους της Αθήνας και κατευθύνονταν προς το Πολυτεχνείο.
Το βράδυ της ίδιας μέρας οι συγκρούσεις γύρω από το Πολυτεχνείο φούντωσαν. Στις εννιά και μισή έπεσε νεκρός ο Διομήδης Κομνηνός, 16 ετών, μαθητής Λυκείου, από αστυνομικούς που τον πυροβόλησαν. Τις επόμενες ώρες οι νεκροί έγιναν ακόμη περισσότεροι.
Τα ξημερώματα του Σαββάτου, στις 17 Νοέμβρη, τα τανκς είχαν κυκλώσει το Πολυτεχνείο και περίμεναν την εντολή για να μπούνε μέσα.
Οι φοιτητές, ανεβασμένοι στα κάγκελα, φώναζαν συνθήματα στους φαντάρους και τραγουδούσαν. Τους ζητούσαν να μην πυροβολήσουν λέγοντάς τους ότι είναι όλοι αδέρφια.
Λίγο μετά όμως ένα τανκς παίρνει την εντολή να ρίξει τη σιδερένια πόρτα του Πολυτεχνείου και να εισβάλει. Ανάβει τους προβολείς του και ξεκινά…
Οι σκηνές που ακολούθησαν ήταν συγκλονιστικές.
Οι φοιτητές έτρεχαν να σωθούν και οι αστυνομικοί τούς χτυπούσαν αλύπητα.
Το Πολυτεχνείο άδειασε.
Το πρωί του Σαββάτου 17 Νοέμβρη, η χούντα έβαλε τους αστυνομικούς να μαζέψουν και να ξεπλύνουν τον χώρο του Πολυτεχνείου από τα αίματα, για να μη φανεί το έγκλημα που είχαν διαπράξει το βράδυ.
Στις 11 το πρωί κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος σε όλη την Ελλάδα.
Απαγορεύονται οι συναθροίσεις περισσότερων από 5 ατόμων.
Απαγορεύεται η κυκλοφορία των πεζών, κάθε μέρα, από το απόγευμα έως το πρωί και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων από το βράδυ έως το πρωί.
Τα τανκς γέμισαν τους δρόμους.
Οι δικτάτορες προσπαθούσαν με τη βοήθεια του στρατού και της τρομοκρατίας να παραμείνουν στην εξουσία.
Το χουντικό καθεστώς αναγκάστηκε να παραδεχθεί λίγες ημέρες μετά, την ύπαρξη 15 νεκρών στην Αθήνα εκείνο το πενθήμερο 14, 15, 16, 17 και 18 Νοέμβρη 1973. Τα επόμενα χρόνια, αποδείχτηκε ότι οι νεκροί ήταν πολύ περισσότεροι ενώ οι τραυματίες εκατοντάδες.
Ο νεαρότερος νεκρός ήταν ένα παιδάκι πεντέμισι ετών, ο Δημήτρης Θεοδωράς.
Οι δικτάτορες δεν έφυγαν αμέσως.
Οι αγώνες του ελληνικού λαού συνεχίστηκαν και το 1974 τελικά ήρθε και πάλι η Δημοκρατία στην Ελλάδα.
Οι δικτάτορες δικάστηκαν και κλείστηκαν στη φυλακή.
Ο κόσμος άρχισε σιγά-σιγά να νιώθει και πάλι ασφαλής και ελεύθερος.
Δες στο παρακάτω βίντεο μερικές από τις συγκλονιστικές στιγμές από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Δες ακόμη ένα βιντεάκι με κινούμενα σχέδια για εκείνες τις μέρες του Νοέμβρη του 1973.
Το σχολείο μας, πιστό στις παραδόσεις, ανήμερα της εορτής, παρέστη στην Ιερά Δοξολογία στο Ναό της Ευαγγελίστριας στον Ασπρόπυργο για την ευλογία των άρτων 2022-2023 με τη Δ/ντρια και τη σημαία της σχολικής μονάδας. Καλή φώτιση και πρόοδο σε μαθητές και διδάσκοντες.
Η πρώτη Μαΐου είναι η μέρα που γιορτάζουν όλοι οι εργαζόμενοι.
Οι άνθρωποι δουλεύουν σκληρά για να ζουν με αξιοπρέπεια.
Πολλές φορές όμως δεν αμείβονται όπως πρέπει ή δουλεύουν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες.
Άλλοτε χάνουν τα δικαιώματά τους.
Έτσι τότε, διαμαρτύρονται, φωνάζουν, απεργούν όλοι μαζί για να μπορέσουν να ζήσουν αυτοί και οι οικογένειές τους.
Όταν σε αδικούν δεν πρέπει να σιωπάς, δεν πρέπει να φοβάσαι, δεν πρέπει να κρύβεσαι. Πρέπει να ζητάς το δίκιο σου.
Αυτό έκαναν και οι εργάτες στο Σικάγο πριν από 100 περίπου χρόνια.
Δες το βίντεο, για να μάθεις γιατί γιορτάζουμε την πρώτη Μαΐου ως ημέρα των εργαζομένων.
Δες ένα ακόμη βίντεο με εντυπωσιακές φωτογραφίες από την εποχή που χτίζονταν οι ουρανοξύστες στην Αμερική.
Πριν από έναν αιώνα περίπου Αμερικανοί εργάτες δούλεψαν σκληρά και με μικρούς μισθούς για να χτιστούν οι ουρανοξύστες.
Πολλοί από αυτούς έχασαν ακόμη και τη ζωή τους.
Βλέποντας αυτές τις εντυπωσιακές φωτογραφίες γεμίζουμε με δέος αλλά και βαθιές σκέψεις.
Ο κόσμος μας γίνεται όμορφος γιατί απλοί άνθρωποι που ποτέ δε μάθουμε τα ονόματά τους, δουλεύουν σκληρά γι’ αυτό.
Η Πρωτομαγιά είναι όμως και μια γιορτή της φύσης, της άνοιξης, της ζωής, της ομορφιάς και της αγάπης.
Διάβασε το πολύ όμορφο ποίημα, Εαρινή συμφωνία, δηλαδή, ανοιξιάτικη συμφωνία του Γιάννη Ρίτσου.
Εαρινή Συμφωνία, ένας ύμνος του Γιάννη Ρίτσου για την αγάπη
Το 1938, λίγο πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ο Γιάννης Ρίτσος ολοκλήρωσε μια ποιητική συλλογή 27 ποιημάτων, με τον τίτλο Εαρινή Συμφωνία, δηλαδή, ανοιξιάτικη συμφωνία.
Είναι ποιήματα κοινωνικά αλλά και ερωτικά, γεμάτα με συναισθήματα, μουσική και εικόνες φωτεινές, ζωγραφισμένες με όλα τα χρώματα και τις μυρωδιές της φύσης.
Ο ποιητής υμνεί με την πένα του την ομορφιά της αγάπης και της ζωής που γεννιέται μέσα από τον θάνατο.
Η άνοιξη, με την ουσιαστική αλλά και με την μεταφορική σημασία τής λέξης, πρωταγωνιστεί σ΄αυτό το έργο του Γιάννη Ρίτσου.
Η μία εποχή διαδέχεται την άλλη και η φύση ξαναγεννιέται όπως ξαναγεννιέται η ζωή.
Ας διαβάσουμε μερικά αποσπάσματα από τα ποιήματα και ας απολαύσουμε τους πανέμορφους πίνακες ζωγραφικής με θέματα εμπνευσμένα από τη φύση, την αγάπη και τη ζωή.
ΕΑΡΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ
Θ’ αφήσω
τη λευκή χιονισμένη κορυφή
που ζέσταινε μ’ ένα γυμνό χαμόγελο
την απέραντη μόνωσή μου.
Θα τινάξω απ’ τους ώμους μου
τη χρυσή τέφρα των άστρων
καθώς τα σπουργίτια
τινάζουν το χιόνι
απ’ τα φτερά τους…
Δημήτρης Γέρος – Διχασμένο σπουργίτι
Θα ‘μαι το γλυκό παιδί
που χαμογελάει
στα πράγματα και στον εαυτό του
χωρίς δισταγμό και προφύλαξη.
Περικλής Πανταζής – Ο Μικρός Κλέφτης
Σαν να μην γνώρισα τα χλωμά μέτωπα
των χειμωνιάτικων δειλινών
τις λάμπες των άδειων σπιτιών
και τους μοναχικούς διαβάτες
κάτω απ’ τη σελήνη του Αυγούστου.
Ένα παιδί.
Νικόλαος Γύζης – Άνοιξη
Είχα κλείσει τα μάτια
για ν’ ατενίζω το φως…
Τις νύχτες
αφουγκραζόμουν τους θρόους της σιγής
κ’ η ανάσα του χαμόγελου
δε γνώριζε τη μετάνοια…
Κ’ ήρθες εσύ.
Γεώργιος Ιακωβίδης – Άνοιξη
Κοίταξε αγαπημένη
πώς σε κοιτάζουν
τα λυπημένα χέρια μου…
Κρατούσαν
ένα λουλούδι σιωπηλό
και παίζαν τρυφερά κι αδέξια
στους ραγισμένους δρόμους…
Γιώργος Βαρλάμος – Κυκλάμινα
Βηματίζεις
μέσα στα σκονισμένα δώματά μου
μ’ ένα πλατύ ανοιξιάτικο φόρεμα,
που ευωδιάζει πράσινα φύλλα,
φρεσκοπλυμένο ουρανό
και φτερά γλάρων
πάνω από θάλασσα πρωινή.
Συμεών Σαββίδης – Μελέτη χρωμάτων
Μέσα στο βλέμμα σου ηχούν
κάτι μικρές φυσαρμόνικες
από κείνες που παίζουν
τα πολύ εύθυμα παιδιά
στις εαρινές εξοχές…
Συμεών Σαββίδης – Γύρω-γύρω όλοι
Πάμε στους αγρούς,
να φορέσουμε στα δάχτυλα
τις παπαρούνες και τον ήλιο
και τη νέα χλόη…
Δημήτρης Γέρος – Λιβάδι με παπαρούνες
Να ο ήλιος πού τρέχει
μέσα στα δάση.
Δεν έχουμε αργήσει.
Γερανιώτης Δημήτριος – Κοπέλα σε Αγρό
Η κωδωνοκρουσία του φωτός
μας υποδέχεται
στο ξανθό ακροθαλάσσι.
Η αυγή περνάει στην αμμουδιά
βρέχοντας μόλις τα γυμνά της πέλματα
στο χρυσό κύμα.
Κωνσταντίνος Βολανάκης – Το σπίτι του ψαρά
Μια νέα κοπέλα
άνοιξε το παράθυρο
και χαμογέλασε στη θάλασσα.
Έκλεισε τα μάτια της στο φως
για να ατενίσει βαθιά της
την υπόκωφη λάμψη
του χαμογέλιου της.
Γεώργιος Άβλιχος – Κοπέλα στο Παράθυρο
Άκου τα σήμαντρα
των εξοχικών εκκλησιών.
Φτάνουν από πολύ μακριά
από πολύ βαθιά.
Απ΄ τα χείλη των παιδιών
απ΄ την άγνοια των χελιδονιών
απ΄ τις άσπρες αυλές της Κυριακής
απ΄ τ΄ αγιοκλήματα και τους περιστεριώνες
των ταπεινών σπιτιών.
Μιχάλης Οικονόμου – Πόρος, Άγιος Ιωάννης
Άκου τα σήμαντρα
των εαρινών εκκλησιών.
Είναι οι εκκλησίες
που δεν γνώρισαν τη σταύρωση
και την ανάσταση…
Λίτσα Κασούμη – Παπαρούνες
Μακριά, μακριά
μ΄ ένα γλαυκό χαμόγελο
κοιτούσες τον ουρανό
ενώ τα μύρα των σταχυών
και τα βήματα των γυναικών
γελούσαν
μπρος στο παράθυρο σου.
Αγλαΐα Παπά – Κόρη στο Παράθυρο
Αγαπημένη
κόβοντας χαμομήλια
και βλέποντας τη θάλασσα
θα ξαναπούμε
την παιδική μας δέηση
με τα πουλιά και με τα φύλλα.
Άννα Γρηγορά – Μαργαρίτες
Κι από βαθιά κι από μακριά τα σήμαντρα
των παιδικών εκκλησιών
θα τραγουδούν το τραγούδι
της τρυφερής Ναζαρέτ
πάνω από τους πράσινους κάμπους.
Ντιάνα Αντωνακάτου – Μονή Αγίου Δημητρίου Καρακαλά
Αγαπημένη
δεν έχω παρά μόνο μιας στιγμής
τη ζωή και το φτερούγισμα…
Αλέκος Φασιανός – Ο φτερωτός φίλος
Δεν ακούς
μες στις ίνες μου
μύρια φτερά μικρών κορυδαλλών
που μόλις τ’ άγγιξε
η πρώτη ακτίνα
της αυγής;
Πόσο είμαι νέος.
Πόσο είμαι νέος
κάτω απ’ τα βλέφαρά σου…
Επαμεινώνδας Παπαδόπουλος – Ζευγάρι σε πλοίο
Γεύομαι στα χείλη σου
την πρασινάδα της εξοχής
και τους θρύλους της θάλασσας.
Η ζέστα του κορμιού σου
με ντύνει τον ήλιο…
Νικόλαος Λύτρας – Ψάθινο καπέλο
Βυθίζονται τ’ άστρα
στους βυθούς των ματιών σου
κι ανθίζουμε εμείς
έμπιστοι κι ωραίοι
καθώς τα πλάσματα
την πρώτη μέρα του Θεού
που δεν είχαν ρωτήσει κι’ απορήσει.
Γιώργος Σταθόπουλος – Ζευγάρι
Τι ζέστα.
Δεν ακούγεται πια
το βήμα του αιώνιου επαίτη
έξω στους παγωμένους δρόμους…
Κι η μεγάλη θερμάστρα ανασυνθέτει
τους θρόους των φυλλωμάτων
το φεγγάρι της άνοιξης
και τα κουδούνια των προβάτων
στις ανθισμένες πλαγιές της βραδιάς.
Αντωνοπούλου Νικολέττα – Παπαρούνες
Πέταξα
στο φωτεινό σου διάδρομο
την πανοπλία μου.
Ήμουν γυμνός όταν εχτύπησα
τη θύρα του κοιτώνα σου.
Γιάννης Μόραλης – Κλασική Αθήνα
Λουσμένος τα φέγγη
της προσδοκίας
μιας ακέριας ζωής
έσταζαν απ’ τα μέλη μου
σταγόνες του ήλιου…
Γιάννης Τσαρούχης – Νέος μπρούμυτα
Γονατισμένος προσεύχομαι
Θεέ μου Θεέ μου
η αγάπη μου ΄χε λείψει
για να χαρώ και να νοήσω
το μεγαλείο σου.
Γιώργος Σαμαρτζής – Ανθισμένος κάμπος
Οι φλοίσβοι της βραδιάς
κι οι ανταύγειες των γιασεμιών
περιμένουν μπροστά στο κατώφλι μας
μιαν απάντηση…
Αχιλλέας Χρηστίδης – Λουλούδια
Η αγάπη
πιο μεγάλη
απ’ τη σιωπή
γεφυρώνει το θεό με τον άνθρωπο
και γεμίζει το απέραντο χάσμα
με φτερά και λουλούδια…
Έφη Σούτογλου – Άνθη
Χαράζει.
Ησυχία.
Κούραση των θεών.
Ποιος είναι;
Μια αχτίνα κρούει
με το μικρό της δάχτυλο
το κλειστό τζάμι.
Μη μιλήσεις.
Δυο κορμιά
στίλβουν στην πάχνη —
δυο πελαργοί
ασάλευτοι
στη στέγη του κόσμου
πάνω απ’ την κατανυκτικότητα
των πρωινών ανθισμένων πεδιάδων.
Χρύσα Βέργη – Η γλώσσα της γης
…Τα τρυφερά λυκόφωτα
οι πράες καμπύλες των βουνών
και τα λαμπρά βράδια του θέρους
με ρωτούσανε πού είσαι ω Αγάπη…
Κωνσταντίνος Μαλέας – Τοπίο με βουνό
Τις νύχτες του έαρος
που η γύρη των άστρων
και των λουλουδιών
αγρυπνούσε στο δέρμα μου
μια λυπημένη ανταύγεια
σερνόταν στην απέραντη ψυχή μου
γιατί αργούσες να ‘ρθεις, Αγάπη…
Δημήτριος Γερανιώτης – Κόρη με παπαρούνες
Εσένα περιμένοντας
γέμισα τους κήπους μου
με λευκούς κρίνους
για να βυθίζεις τις κνήμες σου
αυτά τα βράδια τ’ αργυρά
που η σελήνη ραντίζει με δρόσο
τη φιλντισένια υψωμένη μορφή σου.
Θάνος Τσίγκος – Λουλούδια
Για σένα, Αγάπη, ετοίμασα τα πάντα
κι αν έμαθα να τραγουδώ τόσο γλυκά
ήταν γιατί στην ίδια τη φωνή μου
ζητούσα να ‘βρω τα ίχνη των βημάτων σου
ζητούσα να φιλήσω
μονάχα και τη σκόνη του ίσκιου σου
ω Αγάπη.
Γεώργιος Προκοπίου – Άνοιξη
Εγώ που κοιμήθηκα
(πόσα χρόνια)
δίχως φωτιά δίχως λυχνία
εγώ που αγκάλιαζα μονάχα
τη σιωπηλή σκιά μου
γύμνωσα τα χείλη μου
για να ψάλλουν
τον ερχομό σου…
Άφησέ με να κλάψω
στα γόνατά σου
μες στην ευεργεσία του χαδιού σου.
Γιώργος Σταθόπουλος – Ζευγάρι
Πλάθοντας άνθη ανώφελα
λησμόνησα να ζήσω.
Πίσω
απ’ των βιβλίων τα κάγκελα
φυλάκισα τα ρόδινα
των ημερών μου πρόσωπα…
Δημήτρης Μυταράς – Βάζο με λουλούδια
Το κίτρινο φέγγος
της λάμπας
δάκρυζε το δώμα μου
ενώ οι φωνές των κάμπων
και των πουλιών
πλημμυρούσαν την απέραντη νύχτα
του Ιουλίου.
Μαρία Γιαννακάκη – Το χωριό
Έξω
η θάλασσα και ο ουρανός.
Μέσα
η καθηλωμένη μορφή
τα κενά χέρια…
Αλίνα Μάτσα – Δάσος
Ρόδινες ώρες
ρόδινες οπώρες.
Γελά ο καιρός γελάει
κυλάει ρυάκι υγείας
ανάμεσα σε ροδοδάφνες.
Έξω η κατάχρυση μεσημβρία
καίγεται στις φλέβες
των τζιτζικιών.
Ορέστης Κανέλλης – Το Παιδί με το ηλιοτρόπιο
Ακούμε τις φωνές των παιδιών
που λούζονται στον ήλιο
και στη θάλασσα.
Ξέρουμε τα εξοχικά κέντρα
κρυμμένα στο δάσος
λίγο πιο πάνω απ’ τ’ ακρογιάλι.
Γεράσιμος Στέρης – Ομηρικό ακρογιάλι
Στα πλυμένα τζάμια τους
γελούν οι ανταύγειες
του γλαυκού και του πράσινου.
Δροσερό φως
μισοκλείνει τα μάτια του
κάτω απ’ τα δέντρα…
Κωνσταντίνος Παρθένης – Το λιμάνι της Καλαμάτας
Αραγμένα τ’ άσπρα καΐκια
οι σκιές των γλάρων
γράφονται
στην υγρήν αμμουδιά
και στη σάρκα σου…
Ιωάννης Γεωργιόπουλος – Κήπος
Απλώνουμε τα χέρια
στον ήλιο
και τραγουδάμε.
Το φως κελαηδάει
στις φλέβες του χόρτου
και της πέτρας.
Οι κραυγές της ζωής
τεντώσαν τόξα δύναμης
τα κλαδιά…
Πολύκλειτος Ρέγκος – Κρίνα στο Σέιχ-Σου
Κάθε πουλί
που βουτάει στο γαλάζιο
κάθε χορταράκι
που φυτρώνει στην άκρη του δρόμου
μας φέρνει το μήνυμα του Θεού.
Έλλη Βασίλαρου – Πουλιά
Οι άνθρωποι
περνούν πλάι μας
ωραίοι αγαπημένοι
ντυμένοι
τ’ όνειρό μας τη νιότη μας
και την αγάπη μας.
Οικονόμου Οδυσσέας – Κυρία στα λευκά
Αγαπούμε
τον ουρανό και τη γη
τους ανθρώπους και τα ζώα
τα ερπετά και τα έντομα.
Είμαστε κι εμείς
όλα μαζί
κι ο ουρανός και η γη.
Δημήτρης Ανδρεαδάκης – Από τη γη στον ουρανό
Το κορμί μας περήφανο
απ’ της χαράς την ομορφιά.
Το χέρι μας παντοδύναμο
απ’ την ορμή της αγάπης.
Μέσα στη φούχτα της αγάπης
χωράει το σύμπαν.
Σπύρος Βασιλείου – Ανοιξιάτικα λουλούδια
Άξιζε να υπάρξουμε
για να συναντηθούμε.
Το φιλί μας εσφράγισε
την αιώνια σιγή.
Δε μένει πια κενή
μήτε μια ρόδινη γωνία
των κυττάρων μας…
Αχιλλέας Χρηστίδης – Λουλούδια
Χαρά χαρά.
Δε μας νοιάζει
τι θ’ αφήσει το φιλί μας
μέσα στον χρόνο και στο τραγούδι…
Παύλος Σάμιος – Το φιλί
Ένα μικρό παράθυρο
βλέπει τον κόσμο.
Ένα σπουργίτι λέει
τον ουρανό.
Σώπα…
Άγγελος Παναγιώτου – Γυναίκα με ορχιδέες
Σωπαίνουμε κι ακούμε
μες στο γαλάζιο βράδυ
την ανάσα της θάλασσας
καθώς το στήθος κοριτσιού ευτυχισμένου
που δε μπορεί να χωρέσει
την ευτυχία του.
Ένα άστρο έπεσε.
Είδες;
Σιωπή.
Κλείσε τα μάτια.
Ουμβέρτος Αργυρός – Βουνοπλαγιά
Δε φοβούμαι.
Ντυμένος το φέγγος
της θωπείας σου
περνώ τολμηρός
μέσ’ απ’ το δάσος της νύχτας…
Ουμβέρτος Αργυρός – Ποτήρι με τριαντάφυλλα
Εγώ θα δείχνω στη βροχή
αυτό το εαρινό τριαντάφυλλο
που απόθεσε στα χέρια μου η θωπεία σου
και θα χαμογελώ ιλαρός
μέσα στη μόνωσή μου…
Γιώργος Χαδούλης – Κήπος
Κλείνω τα βλέφαρα
κάτω απ’ την ήρεμη νύχτα
κι ακούω να κελαηδούν μυριάδες άστρα
εκεί όπου σύρθηκαν τα δάχτυλά σου
πάνω στη σάρκα μου.
Είμαι
ο έναστρος ουρανός
του θέρους…
Δάφνη Αγγελίδου – Πυγολαμπίδες
Αγαπημένη
έλα να μοιραστούμε
τα δώρα που μου ‘φερες.
Ιδού, το δάσος λυγίζει
απ’ το βάρος των ανθών και των φύλλων του.
Θάνος Τσίγκος – Λουλούδια
Η εσπέρα γέρνει.
Μια δέσμη ρόδα
στα μαλλιά σου.
Ανάλαφρη, ανάλαφρη.
Γέρνει.
Κοιτάω τις ώρες
φωτεινές
να διαλύονται στα βάθη
του προσώπου σου.
Αλέκος Φασιανός – Ζευγάρι
Ένα χελιδόνι
μέσα στο δείλι
φωνάζει.
Δυο άνθρωποι.
Ο ίσκιος τους στο δρόμο.
Δεν προσέχουμε.
Μια μικρή λάμψη
γυρεύει ακρόαση.
Δεν είμαστε εδώ…
Νίκος Αίμα – Το δέντρο της άνοιξης
Η γύρη του φιλιού μας
προετοιμάζεται
με τις ανταύγιες των πραγμάτων.
Ωραία που ριγούν
πυκνώνουν
πάνω στη σάρκα σου.
Γιάννης Μόραλης – Ερωτικό
Μέσ’ απ’ το βλέμμα σου
αγαπημένη
κοιτάω
τον κόσμο…
Δεν ξέρω πια να τραγουδώ.
Σου ανήκω.
Η ζωή μου ανήκει.
Βασίλης Σπεράντζας – Ζευγάρι στην εξοχή
Η καλοκαιρινή βραδιά
έμπαινε απ’ το παράθυρο
στη λευκή κάμαρα
του πατρικού σπιτιού μου.
Ξαπλωμένος
στο παιδικό κρεβάτι μου
με μισόκλειστα βλέφαρα
άκουγα τ’ άστρα και τους γρύλους
να τετερίζουνε στους κάμπους.
Νικόλαος Γύζης – Παιδί που κοιμάται
Κάτω από την εγκάρδια λάμπα
η μητέρα κεντούσε
μιαν άγκυρα με μπλε μετάξι
στη λινή μου ποδιά…
Μια μυρωδιά χόρτου νωπού και γιασεμιού
κυμάτιζε στον ήπιο αέρα.
Κι ένα βήμα ελαφρό,
σαν από ακτινοβόλο πόδι Αγγέλου
τριγύριζε το σπίτι μας.
Ουμβέρτος Αργυρός – Μύκονος
Ήταν το βήμα σου, ω Αγάπη,
που έψαχνε τόσα χρόνια πριν
κάτω απ’ τη θερινή σελήνη
να μ’ ανταμώσει…
Αγάπη, εσύ μου ξανάφερες
τ’ άσπρα πουλιά της μητέρας
κι αυτή την άγκυρα που δένει
στο σιγαλό λιμάνι
τα πληγωμένα καΐκια…
Γιάννης Τσαρούχης – Άνοιξη
Τα μαλλιά σου
αρωματίζουν τη νύχτα…
Στις διάφανες φλέβες
των λουλουδιών
ακούμε
το ρόδινο σφυγμό της διάρκειας
που συγγενεύει με το αίμα μας.
Αχιλλέας Χρηστίδης – Λουλούδια
Ακούμε την καρδιά των εντόμων
και των φύλλων
να πάλλει σιμά στην καρδιά μας…
Τύλιξέ με.
Φοβούμαι, αγαπημένη.
Πώς μπορεί η γη
να κρατήσει στα χέρια της
τόση ευτυχία…
Στέλλα Καριάκα – Πανδαισία λουλουδιών
Απόψε η νύχτα στάθηκε
ανάμεσα στην επαφή μας.
Ριγείς αγαπημένη
περιβλημένη
τ’ αργυρό ψύχος της σελήνης…
Δάφνη Αγγελίδου – Ο άντρας και το σύννεφο
Εμείς σε ντύσαμε
μ’ όλο τον ήλιο
μ’ όλη την καρδιά μας
κι όταν θα χάνεσαι
στου δρόμου τη στροφή
θα χάνονται μαζί σου
— σκόνη χλωμή πίσω απ’ το βήμα σου
τ’ αστέρια τα πουλιά και τ’ άνθη…
Σπύρος Βασιλείου – Ένα μπουκέτο λουλούδια και κοχύλια
Γερμένοι
στην ανθισμένη βάρκα
βρέχουμε τα δάχτυλα
στην ανήσυχη θάλασσα
νιώθοντας ως τα βάθη μας
το ρίγος της αιώνιας διάρκειας…
Μέσα στον ύπνο μου θ’ ακούω
των ιστίων το πλατάγισμα
και τις ανάσες των ανέμων.
Αλέκος Φασιανός – Απελευθερωτης
Αντίκρυ
ένας αμίλητος Θεός
ήρεμος θα κωπηλατεί
και στα μαλλιά του θα σπιθίζουν
θρύμματα διαμαντιών
οι ωχρές ρανίδες
του φεγγαριού
και του νερού.
Μη με ξυπνήσεις…
Ας κοιμηθούμε
στην ανθισμένη πλώρη
δίχως όνειρο…
Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας – Το πρώτο πρωινό του κόσμου
…Στους αυλούς των οστών μας
εκπνέει ο τελευταίος
φλοίσβος του ηλίου…
Κρυώνεις;
Τα φύλλα θρόισαν.
Τυλίγεις το γυμνό σου τράχηλο
με την εσάρπα μιας χλωμής ανταύγειας
και προσηλώνεσαι στους βυθούς…
Μαρία Φιλοπούλου – Κολυμβήτριες
Όμως η αόρατη θάλασσα
παφλάζει ακόμα
κι ακούμε πάλι εντός μας
τους βόμβους των ρόδων
που ανασυγκροτούνται.
Νίκος Αίμα – Νυχτερινό τοπίο στη θάλασσα
Η δεσποτεία της νύχτας
πάνω στα μέτωπά μας και στους δρόμους.
Του χεριού σου η λευκότητα
θαμπώνει και δύει
στη γαλανή διαφάνεια των σκιών
— κρίνος χλωμός που βυθίζεται
σε βραδινά νερά…
Θεόδωρος Πανταλέων – Φρούτα και λουλούδια
Κοίταξε πέρα
η χιονισμένη κορυφή
λαμπρή και σιωπηλή
μου νεύει
λευκό μαντήλι ειρήνευσης.
Η ομιλία της μοναξιάς
περνάει τα παγωμένα δάχτυλά της
στο μέτωπό μου
ζητώντας να σφετεριστεί
το ύστερο μύρο
του κήπου μας…
Νικόλαος Γύζης – Παπαρούνες και τουλίπες
Μας άγγιξε ψυχρό
το φθινοπωρινό λυκόφως…
Πως ερημώθηκε ο τόπος.
Τα εξοχικά κέντρα κλεισμένα.
Απ’ τα σπασμένα τζάμια τους
περνοδιαβαίνουν οι άνεμοι
σφυρίζοντας
στις άδειες φιάλες
και στα κατάκοπα πολύφωτα.
Νίκος Αίμα – Φθινοπωρινό πουλί
Μέσα στο δάσος
οι έρημοι πάγκοι
συνομιλούν μυστικά
με τα πεσμένα φύλλα
και με τους ίσκιους.
Γιάννης Μητρακας – Ο αληθινός έρωτας των ηλιοτρόπιων
Εδώ κι εκεί απομένουν
τα μαύρα σημάδια
κι οι στάχτες
απ’ τις φωτιές που ανάβαν
χαρούμενα παιδιά
τα βράδια του θέρους.
Γιάννης Τσαρούχης – Θέρος
Λίγο πιο κάτω
η θάλασσα θαμπή
ξεδιπλώνει τα ρίγη
του ατελεύτητου δέους…
Ακούμε το βήμα της ομίχλης
στους έρημους δρόμους…
Ο ήλιος με φωνάζει.
Στάθης Κουκόπουλος – Ένας μάστορας ήλιος
Ξημερώνει.
Η αχλύ παραμερίζει.
Τα πράγματα
σκληρά λαμπερά κι αδιάψευστα.
Πόσους μήνες κοιμηθήκαμε.
Ξεχασμένοι ξεχαστήκαμε
σ’ ένα θάμβος πυκνό
από νύχτα κι από ήλιο.
Δεν κλαίω
γιατί ο ύπνος μ’ αρνήθηκε.
Πίσω απ’ τον κήπο μας
υπάρχουν κι άλλοι κήποι…
Κλειώ Νάτση – Κήπος
Φεύγει το θέρος
μα το τραγούδι μένει…
Άνοιξε τα παράθυρα
να μπει το φως
η ατίθαση ριπή του ανέμου
το αψύ χνώτο
των μεγαλόπρεπων βουνών…
Χρόνης Μπότσογλου – Παράθυρο
Άνοιξε τα παράθυρα
να δεις το σύμπαν ανθισμένο
μ’ όλες τις παπαρούνες του αίματός μας
– να μάθεις να χαμογελάς.
Ιόλη Ξιφαρά – Άνοιξη
Δε βλέπεις;
Καθώς απομακρύνεται η άνοιξη
πίσω της έρχεται η νέα μας άνοιξη.
Νά τος ο ήλιος
πάνω απ’ τις μπρούντζινες πολιτείες
πάνω απ’ τους πράσινους αγρούς
μες στην καρδιά μας.
Αλίνα Μάτσα – Ηλιοτρόπιο
Νιώθω στους ώμους
το βαθύ μυρμήγκιασμα
καθώς φυτρώνουν
όλο πιο νέα και πιο μεγάλα
τα φτερά μας…
Γιάννης Τσαρούχης – Φτερωτό πνεύμα
Νίβομαι στο φως
βγαίνω στον εξώστη
γυμνός
ν’ αναπνεύσω βαθιά
τον αιώνιο αγέρα
με τ’ αδρά μύρα
του νοτισμένου δάσους
με την αλμύρα
της απέραντης θάλασσας.
Αστράφτει ο κόσμος
ακούραστος.
Κοιτάχτε.
Νικόλαος Γύζης – Εαρινή Συμφωνία
Ας δούμε και ας ακούσουμε τον ίδιο τον ποιητή να απαγγέλει ένα πολύ μικρό απόσπασμα από την Εαρινή συμφωνία.
Έξι τραγούδια για την Εργατική Πρωτομαγιά
Εργάτες,
Δ.Διαμαντόπουλου
Η 1η Μαΐου, είναι μια ημέρα αφιερωμένη στους αγώνες των εργατών για αξιοπρεπή εργασία.
Αυτό δεν είναι καθόλου αυτονόητο, παιδιά. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, οι αγώνες αυτοί είναι πάντα επίκαιροι και ζωντανοί.
Ποια νομίζετε είναι η καλύτερη συντροφιά σε αυτούς τους αγώνες;
Μα φυσικά το τραγούδι.
Αυτό που εμψυχώνει και δίνει θάρρος και σπίθα στην ψυχή.
Αυτό που συγκινεί μιλώντας για το θάρρος και την δύναμη που κρύβουν μέσα τους οι άνθρωποι που αγωνίζονται.
Αυτό που μιλάει για τον πόνο που αφήνουν στους αγαπημένους τους εκείνοι που φεύγουν.
Πολλά είναι τα τραγούδια που γράφτηκαν για τους αγώνες της εργατικής Πρωτομαγιάς.
Ακόμη περισσότερα έχουν γραφτεί για τον αγώνα των ανθρώπων ενάντια στην αδικία και στην ανισότητα.
Η παρακάτω λίστα είναι μια επιλογή αφιερωμένη στην σημαντική αυτή ημέρα.
Ίσως το πιο εμβληματικό ελληνικό τραγούδι για την εργατική Πρωτομαγιά.
Μπετατζής,
Δ.Διαμαντόπουλου
Μέρα Μαγιού μου μίσεψες
μέρα Μαγιού σε χάνω άνοιξη γιε που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης Και μου ιστορούσες με φωνή γλυκιά ζεστή κι αντρίκεια τόσα όσα μήτε του γιαλού δεν φτάνουν τα χαλίκια Και μου ‘λεγες πως όλ’ αυτά τα ωραία θα ειν’ δικά μας και τώρα εσβήστης κι έσβησε το φέγγος κι η φωτιά μας.
Δείτε περισσότερα για την ιστορία του τραγουδιού στην ανάρτηση
Αυτό το τραγούδι αναφέρεται στον Μάη του 1968, τότε που οι φοιτητές και οι εργάτες του Παρισιού διαδήλωναν με σθένος, για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κατάφεραν να εμπνεύσουν τους αγώνες και άλλων λαών κυρίως εκεί όπου υπήρχε δικτατορία.
Αυτό βοήθησε στο να έρθει η δημοκρατία. Πρώτη Μαΐου κι απ’ τη Βαστίλη
Εργάτες-Επιστροφή, Γιώργου Σικελιώτη
ξεκινάνε οι καρδιές των φοιτητών. Χίλιες σημαίες κόκκινες-μαύρες, ο Φεντερίκο, η Κατρίν και η Σιμόν. Μέσα στους δρόμους, μέσα στο πλήθος, τρέχω στους δρόμους, ψάχνω στο πλήθος, που ‘ν’ το κορίτσι, το κορίτσι που αγαπώ. Πες μου Μαρία, μήπως θυμάσαι, κείνο το βράδυ που σε πήρα αγκαλιά. Πρώτη Μαΐου, όπως και τώρα κι εγώ φιλούσα τα μακριά σου τα μαλλιά. Μέσα στους δρόμους, μέσα στο πλήθος, τρέχω στους δρόμους, ψάχνω στο πλήθος, που ‘ν’ το κορίτσι, το κορίτσι που αγαπώ. Πρώτη Μαΐου μαύρα τα ξένα, κλείσε το τζάμι, μην κρυώσει το παιδί.
3. Working class hero
Στίχοι/Μουσική: John Lennon/Plastic Ono Band Σε αυτό το αυτοβιογραφικό τραγούδι, ο τραγουδιστής των θρυλικών Beatles, John Lennon, μιλάει με καυστικό και ειρωνικό τρόπο, για το πως είναι να μεγαλώνεις σαν παιδί εργατικής τάξης στην Αγγλία, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Πως είναι να βιώνεις τον ρατσισμό, την απομόνωση και τον εκφοβισμό, απλά και μόνο εξαιτίας της καταγωγής σου.
Τα λόγια του τραγουδιού θα τα βρείτε στο βίντεο.
4. Here is to you (Nicola and Bart) Στίχοι: Joan Baez Μουσική: Ennio Moricone
Αυτό το τραγούδι γράφτηκε για δύο εργάτες, τους Nicola και Bart, Ιταλούς μετανάστες της Αμερικής, που κατηγορήθηκαν, συκοφαντήθηκαν και θανατώθηκαν το 1927, απλά και μόνο επειδή πρωτοστάτησαν σε απεργίες για τα δικαιώματα των εργατών.
Here’s to you, Nicola and Bart,
rest forever here in our hearts,
the last and final moment is yours,
that agony is your triumph.
5. Bella Ciao
Ιταλικό εργατικό τραγούδι
Το δημοφιλές αυτό τραγούδι, ήταν αρχικά ένα παραδοσιακό τραγούδι, που μιλούσε για τα βάσανα και την ταλαιπωρία των γυναικών που δούλευαν στις φυτείες ρυζιού στην Ιταλία των αρχών του 20ου αιώνα. Αργότερα, τα λόγια τροποποιήθηκαν και έγινε επαναστατικό πολεμικό τραγούδι.
Οι ψαράδες, Β.Κατράκη
Alla mattina apenza alsata
O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao Alla matina apenza alsata
in risaia mi tocca andar. Esta mattina mi son alsato
O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
Esta mattina mi son alsato
Eo ho trovato l’invasor
O partigiano porta mi via
O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
O partigiano porta mi via
Che mi sento di morir
E se io muoio da partigiano O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
E se io muoio da partigiano
Tu mi devi seppellir
E seppellire lassù in montagna
O bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao
E seppellire lassù in montagna
Sotto l’ombra di un bel fior
Tutte le genti che passeranno
O bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao
Tuttle le genti che passeranno
Mi diranno: Che bel fior
E quest’ è il fiore del partigiano
O bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao
E quest’è il fiore del partigiano
Morto per la libertà
E quest’è il fiore del partigiano
Morto per la libertà
6. Sometimes I feel like a motherless child Νέγρικο σπιρίτουαλ
Ένα θρησκευτικό τραγούδι των νέγρων της Αμερικής, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου το 1870.
Μιλάει για όλα τα ορφανά παιδιά του πολέμου, αλλά και για κάθε άνθρωπο που νοιώθει ορφανός, επειδή έχασε ότι είχε δικό του: αγαπημένους ανθρώπους, γη, πατρίδα, δικαιώματα, ελευθερία.
Sometimes I feel like a motherless child,
sometimes I feel like a motherless child,
sometimes I feel like a motherless child,
A long way from home, a long way from home.
Sometimes I feel like I’m almost done,
sometimes I feel like I’m almost done,
sometimes I feel like I’m almost done,
And a long, long way from home, a long way from home.
True believer…
True believer…
A long, long way from home,
a long, long way from home.
Πόσο μεγάλη είναι η αγάπη;
Πότε η αγάπη τελειώνει;
Αν είναι η αγάπη της μητέρας… τότε είναι τα πάντα, είναι τόσο μεγάλη που δε χωράει στο σύμπαν, ποτέ δεν τελειώνει κι εκατομμύρια αιώνες να περάσουν, η αγάπη της μητέρας θα πετάει μαζί με τα ταξιδιάρικα πουλιά, θα μοσχοβολάει μαζί με τα δροσερά λουλούδια της άνοιξης, θα χαμογελάει μαζί με τα μικρά παιδιά και θα ζει παντού, σαν αέρας, σαν νερό, σαν χώμα, σαν ζωή.
Γιατί η αγάπη της μητέρας είναι ζωή.
Η γιορτή της μητέρας είναι κάθε χρονιά, τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.
Οι μανούλες όλου του κόσμου γιορτάζουν.
Και τα παιδιά τους, μικρά, μεγάλα, πολύ μεγάλα, τις σκέφτονται·
κι αυτές που είναι κοντά τους κι αυτές που έχουν φύγει για πάντα.
Η μέρα αυτή καθιερώθηκε τον 20ο αιώνα από μια Αμερικανίδα μητέρα και από τότε γιορτάζεται σε όλον τον κόσμο.
Βέβαια πρώτοι οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τη μητέρα Γη, τη Γαία.
Ακόμη έκαναν κάθε άνοιξη, γιορτές για την κόρη της Γαίας, τη Ρέα.
Η Ρέα θεωρούνταν η μητέρα όλων των θεών και η θεά της γονιμότητας, αφού ήταν η πρώτη που γέννησε με τοκετό και ανάθρεψε τα παιδιά της με μητρικό γάλα.
Κάνε κλικ τώρα στο παρακάτω βίντεο για να ακούσεις τα γλυκά λόγια που είπαν τα παιδιά στις μαμάδες τους.
Κι αν σκέφτεσαι τι δώρο να πάρεις στη μαμά, τότε να ξέρεις,
μια ζεστή αγκαλιά κι ένα γλυκό φιλί είναι τα ομορφότερα δώρα του κόσμου.
Αν όμως θέλεις να της κάνεις κάτι, μπορείς να πάρεις πολλές ιδέες από το παρακάτω βίντεο με κατασκευές.
Εκτυπώνεις, διπλώνεις και κόβεις μόνο στη διακεκομμένη γραμμή.
Ζωγραφίζεις, χρωματίζεις και γράφεις τα πιο όμορφα λόγια για τη μανούλα σου και της το δίνεις να το χαρεί.
Δες με ποιον τρόπο διπλώνουμε μια σελίδα Α4 για να γίνει βιβλιαράκι χωρίς να χρησιμοποιήσουμε συρραπτικό ή κόλλα.
Ας δούμε τώρα ένα βιντεάκι με όμορφους πίνακες του Πάμπλο Πικάσο για τη μαμά.
Το γλυκό της το παιδί (τραγούδι)
Γι΄ αυτήν, είσαι το πιο καλό, το πιο όμορφο, το πιο γλυκό παιδί του κόσμου.
Γι΄ αυτήν, είσαι όλος ο κόσμος.
Τι είναι όμως για μας, η μαμά μας;
Ελάτε, παιδιά, να μάθουμε το πολύ ωραίο τραγούδι, Το γλυκό της το παιδί με τον Ζακ Στεφάνου.
Πρώτα κατέβασε τους στίχους του τραγουδιού για να τραγουδήσεις κι εσύ.
Η «Αναφορά στον Γκρέκο», είναι το τελευταίο έργο τού μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, Νίκου Καζαντζάκη.
Είναι ένα είδος αυτοβιογραφίας.
Ξεκινά από τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα.
Δεν αφηγείται, βέβαια, όλη του τη ζωή, αλλά παρουσιάζει τους σημαντικότερους σταθμούς της πνευματικής του πορείας.
Το παρακάτω κείμενο είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο.
Ο συγγραφέας θυμάται και γράφει για τη μητέρα του.
Η μάνα μου, μια άγια γυναίκα.
Με υπομονή, μ’ αντοχή κι όλη τη γλύκα της γης απάνω της.
Όλοι από το αίμα της μάνας μου οι πρόγονοι ήταν χωριάτες. Σκυμμένοι στο χώμα, κολλημένοι στο χώμα, τα πόδια τους, τα χέρια τους, τα μυαλά τους γεμάτα χώματα. Αγαπούσαν τη γης και της εμπιστεύουνταν όλες τις ελπίδες. Είχαν γίνει, πάππου προς πάππου, ένα μαζί της. Στην αβροχιά, κοράκιαζαν κι αυτοί μαζί της, κι όταν ξεσπούσαν τα πρωτοβρόχια, τα κόκαλά τους έτριζαν και φούσκωναν σαν καλάμια. Κι όταν αλέτριζαν και χαράκωναν βαθιά την κοιλιά της με το γενί, ξαναζούσαν στα στήθια και στα μεριά τους την πρώτη νύχτα που κοιμήθηκαν με τη γυναίκα τους…
Ποτέ δεν είχα δει τη μητέρα μου να γελάει, χαμογελούσε μόνο, και τα βαθουλά, μαύρα μάτια της κοίταζαν τους ανθρώπους γεμάτα υπομονή και καλοσύνη. Πηγαινοέρχονταν σαν πνέμα αγαθό μέσα στο σπίτι, κι όλα τα πρόφταινε ανέκοπα κι αθόρυβα, σαν να ‘χαν τα χέρια της μια καλοπροαίρετη μαγική δύναμη, που κυβερνούσε με καλοσύνη την καθημερινή ανάγκη. Μπορεί και να ‘ναι η νεράιδα συλλογιζόμουν κοιτάζοντάς την σιωπηλά…
Οι ώρες που περνούσα με τη μητέρα μου ήταν γεμάτες μυστήριο. Καθόμασταν ο ένας αντίκρα στον άλλο, εκείνη σε καρέκλα πλάι στο παράθυρο, εγώ στο σκαμνάκι μου, κι ένιωθα, μέσα στη σιωπή, το στήθος μου να γεμίζει και να χορταίνει, σαν να ‘ταν ο αγέρας ανάμεσά μας γάλα και βύζαινα.
Από πάνω μας ήταν η γαζία, κι όταν ήταν ανθισμένη, η αυλή μας μοσκομύριζε. Αγαπούσα πού τα ευωδάτα κίτρινα λουλούδια της, τα ‘βαζε η μητέρα μου στις κασέλες και τα σώρουχά μας, τα σεντόνια μας, όλη μου η παιδική ηλικία μύριζε γαζία.
Μιλούσαμε, πολλές ήσυχες κουβέντες, πότε η μητέρα μού διηγόταν για τον πατέρα της, για το χωριό που γεννήθηκε, και πότε ‘γω της στορούσα τους βίους των αγίων που ‘χα διαβάσει, και ξόμπλιαζα τη ζωή τους με τη φαντασία μου. Δεν έφτανα τα μαρτύριά τους, έβαζα κι από δικού μου, ωσότου έπαιρναν τη μητέρα μου τα κλάματα, τη λυπόμουν, κάθιζα στα γόνατά της, της χάιδευα τα μαλλιά και την παρηγορούσα: Μπήκαν στον παράδεισο, μητέρα, μη στεναχωριέσαι, σεριανίζουν κάτω από ανθισμένα δέντρα, κουβεντιάζουν με τους αγγέλους και ξέχασαν τα βάσανά τους. Και κάθε Κυριακή βάζουν χρυσά ρούχα, κόκκινα κασκέτα με φούντες και πάνε να κάμουν βίζιτα στο Θεό.
Κι η μητέρα σφούγγιζε τα δάκρυά της, με κοίταζε σαν να μου έλεγε: Αλήθεια λες; Και μου χαμογελούσε.
Και το καναρίνι, μέσα στο κλουβί του, μας άκουγε, σήκωνε το λαιμό του και κελαηδούσε μεθυσμένο, ευχαριστημένο, σαν να ‘χε κατέβει από τον παράδεισο, σαν να ‘χε αφήσει μια στιγμή τους αγίους κι ήρθε στη γης να καλοκαρδίσει τους ανθρώπους.
Η μητέρα μου, η γαζία, το καναρίνι, έχουν σμίξει αχώριστα, αθάνατα μέσα στο μυαλό μου, δεν μπορώ πια να μυρίσω γαζία, ν’ ακούσω καναρίνι, χωρίς ν’ ανέβει από το σπλάχνο μου η μητέρα μου και να σμίξει με τη μυρουδιά τούτη και με το κελάηδημα του καναρινιού…
Ας ακούσουμε τη Μίνα Καθέρη να διαβάζει το απόσπασμα αυτό.
Μάνα μ’ (τραγούδι)
Το σημερινό τραγούδι είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο που τη μιλάνε ακόμη και σήμερα οι Πόντιοι, μικροί και μεγάλοι.
Λέγεται «Μάνα μ’» και είναι ένα τραγούδι για τη μάνα.
Μιλάει για μια μάνα που έχει φύγει από τη ζωή, αλλά το παιδί της δεν την ξεχνάει, κάθεται δίπλα στο μνήμα της, μιλάει μαζί της και θυμάται τις όμορφες στιγμές που πέρασε μαζί της.
Μάνα μ’
(Στίχοι, Μουσική: Νίκος Συμεωνίδης)
(Στα ποντιακά)
Μάνα μ΄, καμέντσα,
άχαρεσα, μάνα μ΄,
μάνα μ΄, πονεμέντσα.
Έλα σο πλάι μ’,
όραμα να λέπω σε
και, μανά μ΄, σο μαξιλάρι μ΄.
Ποίσον φελία,
ράεψον με, μάνα μ΄
σην άλλην γειτονίαν.
Μάνα μ΄, σερεύω
άθια , για τε σεν,
μα την γερά μ΄, μάνα μ΄, κι γιατρεύω.
Μάνα μ΄, απογριζεύω
το ταφί σ΄ και με τε σεν,
μανά μ΄, μανά μ΄, μανά μ΄, γονουσιεύω.
Μάνα μ΄, καμέντσα,
άχαρεσα, μάνα μ΄,
μανά μ΄, μανά μ΄, μανά μ΄, πονεμέντσα.
(Στα νέα ελληνικά)
Μάνα μου, καμένη,
χωρίς χαρά, μάνα μου,
μάνα μου, πονεμένη.
Έλα στο πλάι μου,
όνειρο να σε δω
και, μάνα μου, στο προσκεφάλι μου.
Φτιάξε αυγοφέτες,
ψάξε με, μάνα μου,
στην άλλη γειτονιά.
Μάνα μου, μαζεύω
άνθη για σένα,
μα την πληγή μου, μάνα μου, δεν γιατρεύω.
Μάνα μου καθαρίζω
το μνήμα σου και με σένα,
μάνα μου, μιλάω.
Μάνα μου, καμένη,
χωρίς χαρά, μάνα μου,
μάνα μου, μάνα μου, μάνα μου, πονεμένη.
Νανουρίσματα
Τα νανουρίσματα είναι τραγούδια, συνήθως μικρά σε διάρκεια, που σκοπός τους είναι να ηρεμήσουν το παιδί και να το κάνουν να κοιμηθεί.
Παλιότερα η μαμά ή η γιαγιά ήταν εκείνες που νανούριζαν το παιδί, αλλά στις μέρες μας και οι μπαμπάδες σιγοτραγουδούν στα παιδάκια τους νανουρίσματα.
Κουνώντας απαλά και ρυθμικά την κούνια ή το κρεβατάκι, η μητέρα τραγουδά γλυκά και ψιθυριστά απλές μελωδίες που συνήθως έχουν μέσα τη λέξη «νάνι».
Πάρα πολλά νανουρίσματα είναι παραδοσιακά και η προέλευσή τους χάνεται μέσα στους αιώνες και στους λαούς.
Διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα, από τη μάνα στο παιδί και από το παιδί στο δικό του παιδί.
Πολλοί όμως σύγχρονοί δημιουργοί ένιωσαν την ανάγκη και έφτιαξαν τα δικά τους νανουρίσματα.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
%203.bmp)
%202.bmp)
%20pages.bmp)
ογιατζόγλου-Σκληρού
.jpg)
.jpg)
