Η παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου γιορτάζεται στις 2 Απριλίου.
Σε όλες τις χώρες, τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκάριοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί γιορτάζουν την παγκόσμια αυτή ημέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες κι άλλους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και το διάβασμα.
Η μέρα αυτή επιλέχθηκε γιατί στις 2 Απριλίου γεννήθηκε ένας από τους σπουδαιότερους παραμυθάδες του κόσμου, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.
Ο σπουδαίος Δανός συγγραφέας έγραψε πολλά παραμύθια που σίγουρα αρκετά από αυτά τα γνωρίζεις:
Το ασχημόπαπο
Η βασιλοπούλα και το ρεβίθι
Η Τοσοδούλα
Το κοριτσάκι με τα σπίρτα
Η βασίλισσα του χιονιού
Η μικρή γοργόνα
Τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα
Δες κι άκουσε κάποια από τα παραμύθια του Χανς-Κρίστιαν Άντερσεν.
1.Ο Αρλεκίνος (παραμύθι)
Ποια είναι η πιο όμορφη αποκριάτικη στολή;
Ίσως αυτή του Αρλεκίνου.
Πώς όμως δημιουργήθηκε αυτή η πολύχρωμη στολή;
Διάβασε αυτό το όμορφο βιβλίο της Ζωρζ Σαρή, με εικονογράφηση του Νικόλα Ανδρικόπουλου, για να μάθεις.
Ήταν η τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στην πόλη της Βενετίας.
Η πλατεία είχε γεμίσει με μασκαράδες, βασιλιάδες, ιππότες, πιερότους, κλόουν, πριγκίπισσες.
Ο Αρλεκίνος, το μικρό αγόρι, τους έβλεπε από το παράθυρο του σπιτιού του να χορεύουν, να γελούν και να διασκεδάζουν.
Έβλεπε τις πολύχρωμες σερπατίνες να ανεμίζουν και ήθελε τόσο πολύ να πάει και εκείνος, όμως πώς;
Δεν είχε μία αποκριάτικη στολή.
Το μόνο που είχε ήταν ένα τρύπιο παντελόνι και ένα ξεβαμμένο πουκάμισο.
Βλέπετε ο Αρλεκίνος ήταν πολύ φτωχός.
Ο μπαμπάς του είχε πεθάνει και η μαμά του δούλευε όλη μέρα για να πληρώσει το νοίκι.
Έτσι λοιπόν ο Αρλεκίνος καθόταν στο παράθυρο και κοιτούσε από μακρυά, τους μασκαράδες να γλεντούν.
Ένα δάκρυ κύλισε στο πρόσωπο του και μόλις το είδε η μαμά στεναχωρήθηκε.
Σκέφτηκε τότε να ανέβει στη σοφίτα και να ψάξει τα μπαούλα μήπως καταφέρει να βρει κάτι για να φορέσει το παιδί της και να κατέβει στην πλατεία.
Μέσα σε ένα μπαούλο λοιπόν βρήκε κάτι πολύχρωμα κουρελάκια, μπλε, κόκκινα, κίτρινα, ρόζ, πορτοκαλί, πράσινα.
Τα μάζεψε όλα και πήγε στο δωμάτιο της.
Όλο το βράδυ έραβε και ένωνε τα κουρελάκια.
Έτσι κατάφερε να δημιουργήσει ένα μακρόστενο και φαρδύ πανί το οποίο άπλωσε στο τραπέζι και το χώρισε σε κομμάτια. Το ένα έγινε σακάκι και το άλλο παντελόνι.
Η στολή του Αρλεκίνου ήταν έτοιμη!
Μόλις την φόρεσε ο Αρλεκίνος ένιωσε σπουδαίος και ευτυχισμένος.
Η μαμά του, πήρε ένα βελούδινο μαύρο ύφασμα και άνοιξε 2 τρύπες, αυτή ήταν η μάσκα του.
Του έφτιαξε και ένα ωραίο καπέλο και τώρα φορούσε την πιο φανταχτερή στολή!
Ο Αρλεκίνος έδωσε ένα τεράστιο φιλί στην μαμά του και έτρεξε προς την πλατεία.
Μόλις τον είδαν σταμάτησαν όλοι να χορεύουν και πήγαν κοντά του.
Τον περικύκλωσαν και θαύμαζαν την στολή του, ήταν η πιο ωραία και διαφορετική αποκριάτικη στολή που είχαν δει.
Ένας παλιάτσος… χραπ! του τράβηξε τη μάσκα και είδαν όλοι ότι ήταν ο Αρλεκίνος.
Όλοι μαζί οι μασκαράδες αποφάσισαν ότι ο Αρλεκίνος και η μαμά του θα ήταν οι βασιλιάδες του καρναβαλιού!
Ο Αρλεκίνος σ’ αυτό το καρναβάλι χόρεψε ξέφρενα μέχρι το πρωί και το χαμόγελο δεν έφυγε ποτέ ξανά από το πρόσωπό του.
Από τότε κάθε χρονιά ,σε κάθε καρναβάλι μαζευόντουσαν όλοι στο σπίτι του και ζητούσαν από την μαμά του να τους ράψει αυτή την τόσο ξεχωριστή στολή.
Αν θέλεις, μπορείς να κατεβάσεις το παρακάτω σχέδιο και να το χρωματίσεις
Σαν σήμερα, το 1902 γεννήθηκε στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη, ο σπουδαίος Τούρκος ποιητής, Ναζίμ Χικμέτ.
Έγραψε ποιήματα για την ειρήνη, την αγάπη, την ελευθερία, το δίκιο του εργάτη και την αδελφοσύνη των λαών.
Το 1950 του απονεμήθηκε για το έργο του το «Διεθνές Βραβείο Ειρήνης».
Εκτός από ποίηση, έγραψε και γύρω στα τριάντα θεατρικά έργα.
Κυνηγήθηκε και φυλακίστηκε στην Τουρκία για τις ιδέες του.
Τα βιβλία του απαγορεύτηκαν εκεί, αλλά έγιναν πασίγνωστα σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου.
Από το 1922 έως το 1925 σπούδασε οικονομικές και πολιτικές επιστήμες στη Μόσχα και επηρεάστηκε πολύ από τη ρωσική λογοτεχνία.
Το 1924 επέστρεψε στην πατρίδα του, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε διάφορα έντυπα, αλλά συνελήφθη και παρέμεινε στη φυλακή για πολλά χρόνια εξαιτίας των προοδευτικών ιδεών του.
Το 1949 σπουδαίες προσωπικότητες της τέχνης, όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Ζαν Πολ Σατρ ζήτησαν την απελευθέρωσή του.
Το 1951 αποφυλακίστηκε και εγκατέλειψε την Τουρκία και εγκαταστάθηκε οριστικά στη Μόσχα.
Παρόλο που κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας πολέμησε κατά των Ελλήνων, στη συνέχεια εξέφρασε με πολλούς τρόπους την αγάπη του για τον ελληνικό λαό και υποστήριξε την αδελφοσύνη των δύο λαών.
Το 1956, ζήτησε από τους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους να ζήσουν ειρηνικά και να συνεργαστούν για να διώξουν τους Βρετανούς κατακτητές από την Κύπρο.
Πέθανε στη Μόσχα της Ρωσίας, το 1963.
Το 2009 η τουρκική κυβέρνηση τού απέδωσε μετά θάνατον και πάλι την τουρκική ιθαγένεια, η οποία του είχε αφαιρεθεί το 1959.
Η επιθυμία του να ταφεί κάτω από έναν πλάτανο σ’ ένα οποιοδήποτε νεκροταφείο της Μικράς Ασίας, δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα.
Ας ακούσουμε τα παιδιά να διαβάζουν το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ, «Η πιο όμορφη θάλασσα» και ας θαυμάσουμε τους πίνακες του Πάμπλο Πικάσο.
Τα ποιήματά του στα ελληνικά μεταφράστηκαν κυρίως από τον σπουδαίο Έλληνα ποιητή, Γιάννη Ρίτσο.
Πολλά από τα ποιήματα του Ναζίμ Χικμέτ έχουν μελοποιηθεί από τον διάσημο Τούρκο συνθέτη και συγγραφέα Ζουλφί Λιβανελί καθώς και από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Λοΐζο και τον Θάνο Μικρούτσικο.
Η Ζωρζ Σαρή ήταν Ελληνίδα ηθοποιός και συγγραφέας.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925.
Ο πατέρας της ήταν Μικρασιάτης και η μητέρα της Γαλλίδα.
Από πολύ μικρή εκδήλωσε την αγάπη της για το θέατρο και σπούδασε σε Δραματική σχολή.
Έζησε τα σκληρά χρόνια της Κατοχής συμμετέχοντας στην Αντίσταση κατά των Γερμανών.
Το 1947 έφυγε εξόριστη για τη Γαλλία.
Εκεί έκανε διάφορες δουλειές για να ζήσει, ενώ συγχρόνως φοιτούσε σε σχολή υποκριτικής.
Στο Παρίσι γνώρισε σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος όπως και τον χειρουργό Μαρσέλ Καρακώστα, με τον οποίο παντρεύτηκε και έκαναν δύο παιδιά.
Tο 1962 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και συνέχισε να παίζει στο θέατρο και τον κινηματογράφο.
Στην περίοδο της δικτατορίας αντιστάθηκε και αρνήθηκε να παίξει θέατρο.
Tο 1968 έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά, «O Θησαυρός της Bαγίας».
Το βιβλίο είχε μεγάλη επιτυχία και αργότερα έγινε τηλεοπτική σειρά.
Συνέχισε να γράφει παιδικά και εφηβικά βιβλία που αγαπήθηκαν πολύ.
Ήταν επίσης πολύ στενή φίλη της Άλκης Ζέη.
Γνωρίστηκαν σε ηλικία 12 ετών, όταν ήταν και οι δύο μαθήτριες στην Ιόνιο Σχολή της Αθήνας και έμειναν αγαπημένες φίλες μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Έζησαν παρέα και έγραψαν μαζί και το βιβλίο «Ε.Π.», το οποίο εξιστορεί γεγονότα από τα μαθητικά τους χρόνια.
Η Ζωρζ Σαρή έφυγε από τη ζωή το 2012.
Έγραψε μυθιστορήματα, παιδικά βιβλία, μια νουβέλα, ένα θεατρικό και έκανε πολλές μεταφράσεις.
Τα έργα της είναι εμπνευσμένα από την πραγματικότητα και από ιστορικά γεγονότα.
Οι ήρωές της είναι απλοί, συνηθισμένοι άνθρωποι που αγαπάνε τη ζωή και αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα.
Το 1994 η συγγραφέας βραβεύτηκε με το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το μυθιστόρημα «Νινέτ», ενώ το 1995 και το 1999 βραβεύτηκε από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Επίσης ως ηθοποιός έχει βραβευτεί το 1960 με το βραβείο Β’ Γυναικείου ρόλου του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Ήταν επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων από το 1972 μέχρι και τον θάνατό της.
Εργογραφία:
1969 Ο θησαυρός της Βαγίας
1970 Το ψέμα
1971 Όταν ο Ήλιος
1973 Το γαϊτανάκι
1974 Κόκκινη κλωστή δεμένη
1977 Τα γενέθλια
1979 Τα στενά παπούτσια
1980 Ο Φρίκος ο Κοντορεβυθούλης μου
1980 Ο φαντασμένος κι άλλα παραμύθια
1982 Η σοφή μας η δασκάλα 1983 Οι νικητές
1986 Η κυρία Κλοκλό
1987 Τα Χέγια
1988 Ο Τοτός και η Τοτίνα
1988 Το τρακ
1989 Το παραράδιασμα
1989 Η αντιπαροχή
1990 Κρίμα κι άδικο
1993 Ο Αρλεκίνος
1993 Η Πολυλογού
1993 Νινέτ
1994 Ζουμ
1995 Ε.Π.
1996 Μια αγάπη για δύο
1998 Σοφία
1998 Ο Χορός της ζωής
2001 Κλειστά χαρτιά
2002 Ο Κύριός μου
2003 Με οικογένεια
2003 Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο
2004 Τότε
2005 Γράμμα από την Οδησσό
2009 Το προτελευταίο σκαλοπάτι
2010 Το κουμπί και μια βελόνα
Ας ακούσουμε την ίδια την συγγραφέα να διαβάζει την ιστορίας της, «Αθηνόδωρος».
Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο.
Την περίοδο της κατοχής αγωνίστηκε κατά των Γερμανών ενώ τα επόμενα χρόνια εξορίστηκε για τις πολιτικές της πεποιθήσεις.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας.
Από το 1954 έως το 1964 έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση.
Το 1963 εκδίδει το πρώτο της μυθιστόρημα Το καπλάνι της βιτρίνας, που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό.
Το βιβλίο αυτό είναι έργο-σταθμός για την ελληνική παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον ένα κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963 και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό.
Το 1964 επέστρεψε από τη Ρωσία, οικογενειακώς στην Ελλάδα.
Το 1967, με τον ερχομό της Χούντας, ξανάφυγε, για το Παρίσι και γύρισε, με την οικογένειά της, όταν έπεσε η δικτατορία.
Τα επόμενα χρόνια έγραψε πολλά παιδικά βιβλία που αγαπήθηκαν και μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες.
Το 1971 κυκλοφόρησε ένα από τα πιο αγαπημένα, παγκοσμίως, παιδικά βιβλία, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου.
Το μυθιστόρημα αυτό παρουσιάζει ένα αγόρι, τον Πέτρο, που στην ηλικία των εννιά ετών ζει τον πόλεμο του 1940 και κατόπιν μεγαλώνει μέσα στην κατεχόμενη, από τους Γερμανούς, Αθήνα.
Το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα.
Έχει επίσης μεταφράσει από τα γαλλικά, τα ιταλικά και τα ρωσικά, αρκετά βιβλία.
Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.
Αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου Πατρών.
Το 2013 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία της με τον τίτλο Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο.
Το 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής.
Επίσης την ίδια χρονιά τιμήθηκε από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων.
Η Άλκη Ζέη είχε μια πολύ στενή σχέση με την επίσης σπουδαία συγγραφέα παιδικών βιβλίων, Ζορζ Σαρρή.
Οι δύο φίλες έζησαν παρέα από τα νεανικά τους χρόνια, μέχρι το τέλος της ζωής τους, ευτυχισμένες αλλά και δύσκολες στιγμές της ελληνικής ιστορίας.
Καθιέρωσαν κι οι δύο ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, με πολλά αυτοβιογραφικά αλλά και πολιτικά, κοινωνικά, ιστορικά στοιχεία.
Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών στις 27 Φεβρουαρίου 2020.
Τα βιβλία της Άλκης Ζέη απευθύνονται κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους αλλά διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση και από τους ενήλικες.
Τα περισσότερα είναι εμπνευσμένα από προσωπικές της εμπειρίες και ιστορικά γεγονότα.
Ναι, αν θα μπορούσα τον κόσμο να άλλαζα, ένα είναι σίγουρο, θα ξαναέβαφα γαλάζια τη θάλασσα, όπως λέει και το γνωστό τραγούδι!
Δεν είναι τυχαίο το γαλάζιο του ουρανού μας, το γαλάζιο της θάλασσας. Από όλες τις αποχρώσεις του ουράνιου τόξου εκείνο που γαληνεύει το βλέμμα μου είναι το γαλάζιο. Λατρεύω τον καθαρό ουρανό, όταν δεν τον σκιάζει κανένα ίχνος από γκρίζα σύννεφα. Το απέραντο γαλάζιο του πελάγους που απλώνεται ως το άπειρο και έχει την ικανότητα να σε ταξιδέψει και μόνο με τη σκέψη σαν το αντικρίζεις. Δεν έχει σύγκριση κανένα πρωινό πλάι στο κύμα, δεν υπάρχει κανένα συναίσθημα να συγκριθεί με την καθαρότητα του απείρου στο βλέμμα όταν η γαλαζωπή κυρά συναντά τον προστάτη της ουράνιο θόλο.
Ω, πόσο θα ’θελα να σ’ αντικρίζω σε κάθε ξύπνημά μου!
Ακόμη και μες στο Χειμώνα έχει μια απίστευτη δύναμη να σε μαγεύει με το κάλεσμά της, να σε κρατάει δέσμιο των υποσχέσεών της. Σαν αφουγκράζεσαι τον κυματισμό της, όταν το μανιασμένο αγέρι αναμετράτε με τη δύναμή της.
Σαν Σειρήνα σου τραγουδάει μέχρι να σε κάνει ένα ακόμη θύμα της.
Ποιος άκουσε το κάλεσμά της και δεν γοητεύτηκε άραγε; Πώς να αντισταθείς σε όλες αυτές τις υπέροχες εναλλαγές των χρωμάτων του μπλε που μπορεί να φορέσει και να τις αλλάζει συνεχώς ώστε να σε γοητέψει ακόμη περισσότερο;
Κι αν τύχει δε και με κάποιο ταίρι της τάξεις αιώνιους όρκους, σαν κυλιστείς στα βοτσαλωτά της πόδια, σαν μπλέξεις με τα λογής λογής πετραδάκια τα μαλλιά σου και αγγίξεις την άμμο προσπαθώντας να την κλείσεις στην παλάμη σου, τότε είναι που δε θα σ’ αφήσει ποτέ να τη λησμονήσεις.
Όποια πίκρα κι αν σε κυνηγάει, ό,τι κι αν σου σκοτίζει το μυαλό, μόνο αν βρεθείς κοντά της τα ξεχνάς όλα και αντιλαμβάνεσαι τη μηδαμινότητά σου.
Πόσο μικρός είσαι στο σύμπαν άνθρωπε; Έχεις αντιληφθεί τη μικρότητά σου, το απειροελάχιστο πέρασμά σου από αυτή την επίγεια ζωή;
Ποιος έχει τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο; Τι είναι αυτό που θα γινόταν διαφορετικά αν κάποιος είχε αυτή τη δυνατότητα; Τίποτα θαρρώ. Όλα ίδια θα έμεναν, και ο ουρανός και η θάλασσα και η φύση ολάκερη. Τα μόνα όντα που αλλάζουν κάθε φορά και τόσο συχνά, με τόσο σύντομο πέρασμα, είμαστε οι άνθρωποι. Και όμως, πάντα θέλουμε να αλλάξουμε όσα οι άλλοι μας κληροδότησαν και πάλι τα ίδια αφήνουμε κι εμείς κληρονομιά στους επόμενους. Και ο κύκλος συνεχώς μεγαλώνει και κλείνει και κάποιος άλλος ανοίγει. Και μετά, ποιος αντιλαμβάνεται πότε πρέπει να δώσει το τέλος, πότε έρχεται η ώρα για να αλλάξει κάτι;
Μα, αν δεν αλλάξει ο καθένας μας πρώτα το δικό του κύκλο, αν δεν καταλάβει πότε πρέπει να τον κλείσει για να πάει παρακάτω, να δημιουργήσει κάτι διαφορετικό, τότε;
Πώς μπορεί να έχει την απαίτηση κάποιος από αόριστες δυνάμεις να αλλάξουν κάτι, πώς, όταν ο ίδιος δεν κουνάει το μικρό του δαχτυλάκι για να αλλάξει τη δική του δεινή θέση;
Δεν έχει όφελος λοιπόν να θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο γενικά, αν πρώτα δεν επιχειρήσουμε να αλλάξουμε το δικό μας μικρόκοσμο, τον περίγυρό μας, τον εαυτό μας πρώτιστα.
Και συνεχίζω να θαυμάζω την απεραντοσύνη της, την ηρεμία της και ενίοτε την ανταριασμένη της όψη.
Τις γαλάζιες, τις γκρίζες, τις βιολετιές της αποχρώσεις, την καθαρότητα στην αφρισμένη επιφάνεια που αφήνει πίσω του το γρήγορο πέρασμα ενός πλεούμενου, το πάντρεμά της με το απέραντο γαλάζιο του ουρανού που συναντάει το βλέμμα σαν αφήνεται ελεύθερο…
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότερα
