1ο 2/θέσιο Νηπιαγωγείο
Αιγινίου
Πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
Θέμα : «Το σποράκι πηγή ζωής – Αν ήμουν αγρότης»
Σχολικό έτος 2008 – 2009
Νηπιαγωγοί που συμμετείχαν στο πρόγραμμα : Λυκίδου Χρυσούλα, Ζωγράφου Ιωάννα, Θεοχάρη Βιολέττα, Καστραντά Ευγενία
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Σκοπός του προγράμματος
Κριτήρια επιλογής του θέματος
Επί μέρους θέματα του προγράμματος
Στόχοι του προγράμματος
Συνεργασία με άλλους φορείς – πρόσωπα
Επισκέψεις – μετακινήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος
Δραστηριότητες
Παγκόσμια μέρα υγροτόπων
Ο σποράνθρωπος
Η ελιά
Το σπορείο μας
Το ταξίδι του σπόρου
Ο κύκλος του νερού
Τα σποράκια μας
Το φυτολόγιό μας
Το σπορολεξικό μας
Φύλλα εργασίας
Δραματοποίηση
Αξιολόγηση
Αντί επιλόγου
Πρόλογος
Η φύση κεντρίζει πάντοτε το ενδιαφέρον των παιδιών καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να δραστηριοποιηθούν, να την εξερευνήσουν, να προβληματιστούν και να αισθανθούν ελεύθερα να ανακαλύψουν τα μυστικά της. Έτσι λοιπόν, η συμμετοχή του νηπιαγωγείου μας στο πρόγραμμα περιβαλλοντικής αγωγής με θέμα «Το σποράκι, πηγή ζωής» έγινε αυθόρμητα με τη βεβαιότητα ότι αποτελεί ένα θέμα το οποίο μπορεί να επεκταθεί ακόμα περισσότερο από τα ίδια τα παιδιά. Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2008 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2009 με τη γιορτή λήξης και του διδακτικού έτους, με τη συμμετοχή και συνεργασία και των δύο τμημάτων του νηπιαγωγείου μας.
Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παιδιών σε θέματα ανάπτυξης στάσεων και συμπεριφορών που οδηγούν στην υιοθέτηση περιβαλλοντικής συνείδησης.
Κριτήρια επιλογής του θέματος
1. Η περιοχή του Αιγινίου είναι κατ’ εξοχήν αγροτική και η επαφή των παιδιών είναι περισσότερο άμεση
2. Θελήσαμε να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά να έρθουν σε στενότερη επαφή με το περιβάλλον μέσα από τις αγροτικές καλλιέργειες, που τους είναι ήδη γνωστές, να συμμετέχουν ενεργά και να αναπτύξουν κατάλληλες ικανότητες με σκοπό τον εντοπισμό και ίσως την επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων
3. Επίσης, θεωρήσαμε πως θα ευαισθητοποιήσουμε μέσω των παιδιών τις αγροτικές οικογένειες προς την κατεύθυνση μιας σφαιρικής αντίληψης για το περιβάλλον, ώστε να διαμορφώσουν μια νέα και πιο υπεύθυνη περιβαλλοντική στάση
Έτσι λοιπόν, έπειτα από συζήτηση στην παρεούλα αποφασίσαμε να δώσουμε ένα δικό μας τίτλο στην εργασία μας κι αυτός ήταν «Αν ήμουν αγρότης».
Επί μέρους θέματα του προγράμματος
1. Γνωριμία με τους σπόρους, αναγνώριση ορισμένων ειδών χλωρίδας της περιοχής μας.
2. Γνωριμία με τις καλλιέργειες και σύνδεσή τους με την οικονομία
3. Φυσική και χημική λίπανση – επιπτώσεις στο περιβάλλον και στον άνθρωπο
4. Καιρικές συνθήκες – η σημασία των κλιματικών αλλαγών
5. Ποτάμι – γεώτρηση – άρδευση. Η αναγκαιότητα του νερού για τις καλλιέργειες και συνεπώς για τους ανθρώπους
6. Τι είναι τα βιολογικά προϊόντα;
7. Πόσιμο νερό – Φυσικός και τεχνητός καθαρισμός του
Στόχοι του προγράμματος
1. Να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά τις διάφορες ανάγκες των καλλιεργειών (ενέργεια – νερό – υπέδαφος)
2. Να αναλογιστούν τις συνέπειες της έλλειψης υδάτινων πόρων
3. Να προβληματιστούν και να γνωρίσουν τους κινδύνους που εγκυμονεί η εξαφάνιση κάποιων ειδών του φυτικού βασιλείου και τις επιπτώσεις αυτής της εξαφάνισης στο “τροφικό πλέγμα”
4. Να τονώσουν την κοινωνικότητα και τη συνεργατικότητά τους μέσα από διάφορες δραστηριότητες
5. Να ψυχαγωγηθούν με τις επισκέψεις στον υδροβιότοπο, πλάθοντας ιστορίες – παραμύθια με φυτά και ζώα που γνώρισαν
6. Να πλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με ορολογίες και να αναπτύξουν την ικανότητά τους να επιχειρηματολογούν
7. Να δουν και να εκτιμήσουν έργα τέχνης μεγάλων ζωγράφων με σχετικά θέματα και να δημιουργήσουν δικά τους έργα
8. Να εκφραστούν ελεύθερα με συνοδεία κατάλληλων για το θέμα μουσικών κομματιών με χορό και κίνηση
9. Να αισθανθούν τη χαρά της δημιουργίας μέσα από την κατασκευή σπορίων και φυτωρίων
10. Να μάθουν να μετρούν, να ομαδοποιούν, να ταξινομούν και να σειροθετούν μέσα από κατάλληλες δραστηριότητες
2. Να είναι σε θέση να ανακτούν με κάθε ευκαιρία πληροφορίες για το θέμα μέσα από τη χρήση του Η/Υ (Internet, παιδαγωγικά CD-ROM)
Συνεργασία με άλλους φορείς – πρόσωπα
1. Συνεργασία με γονείς, αγρότες, ελαιοπαραγωγούς, βαμβακοπαραγωγούς και αγρότες με οπωροκηπευτικά
2. Με γεωπόνο του ΕΛΓΑ
Επισκέψεις – μετακινήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος
Στο νηπιαγωγείο μας
Επίσκεψη γεωπόνου στο νηπιαγωγείο μας
Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν ιδιαίτερα με την επίσκεψη της γεωπόνου στο σχολείο μας, η οποία τους εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουν τα φυτά και τους μοίρασε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο με τα στάδια ανάπτυξής τους.
Τα παιδιά εξοικειώθηκαν με τις επιστημονικές ορολογίες που αναφέρθηκαν και της έθεσαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ερωτήσεις τις οποίες είχαν καταγράψει πριν την επίσκεψή της, προκειμένου να είναι προετοιμασμένα.
Επίσκεψη αγρότη για τη συλλογή των ελιών της αυλής μας
Μια ιδιαίτερα ευχάριστη στιγμή ήταν και η επίσκεψη του κ. Γιανκίδη Τάσου , ο οποίος μαζί με τα παιδιά βοήθησε στο μάζεμα των ελιών από τα δέντρα που υπάρχουν στην αυλή μας και τους μίλησε για τον τρόπο παραγωγής του λαδιού. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν κυρίως όταν μετά από λίγες μέρες φέραμε στην τάξη να δοκιμάσουν από τις ελιές που είχαν συγκεντρώσει.
Εκτός νηπιαγωγείου
Επίσκεψη στο ανθοπωλείο
Μιας και το θέμα μας ήταν αρκετά ευρύ μας δόθηκε η ευκαιρία να βγούμε εκτός του χώρου του νηπιαγωγείου και να επισκεφθούμε το ανθοπωλείο της περιοχής, ώστε να δουν τα παιδιά πώς μεγαλώνουν οι σπόροι των λουλουδιών. Επίσης, πήγαμε και στο φυτώριο του ανθοπωλείου, όπου τα παιδιά είδαν πώς διατηρούνται τα λουλούδια και τι
χρειάζονται για να αναπτυχθούν. Ο ανθοπώλης τους μίλησε για το λίπασμα και τα διάφορα είδη του (χημικά και φυσικά λιπάσματα).
Επίσκεψη στο θερμοκήπιο
Μετά από μια μεγάλη πεζοπορία όπου τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν τη χλωρίδα του τόπου τους φτάσαμε στο φυτώριο της κας. Παντούδη Ευθυμίας. Τα παιδιά παρατήρησαν τα διάφορα είδη φυτών κι εντόπισαν διαφορές ως προς τον τρόπο ανάπτυξής τους, αλλά και ως προς το σχήμα και το μέγεθος των βλαστών και των φύλλων τους. Την περιέργεια τους κίνησε ιδιαίτερα η παρουσία μιας ειδικής σόμπας μέσα στο θερμοκήπιο, της οποίας τη λειτουργία τους εξήγησε η κα. Παντούδη Ευθυμία.
Δραστηριότητες
Παγκόσμια μέρα υγροτόπων
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα των υγροτόπων στις 2 Φεβρουαρίου μιλήσαμε για τους υδροβιότοπους, μιας και υπάρχει κοντά στο Αιγίνιο το δέλτα του Αλιάκμονα και ο υδροβιότοπος της Μεθώνης, και για το πώς συμβάλουν στην ισορροπία του οικοσυστήματός μας. Στη συνέχεια τα παιδιά δημιούργησαν μια δική τους ιστορία σε ομάδες σχετικά με τη ζωή σε έναν υγρότοπο.
Πρόσκληση για τη γιορτή μας
Τα παιδιά διασκέδασαν καθώς επεξεργάζονταν τους σπόρους και παρατήρησαν το διαφορετικό χρώμα και σχήμα τους κατά τη διάρκεια της κατασκευής των προσκλήσεων για τη γιορτή των Χριστουγέννων και της λήξης του διδακτικού έτους.
Ο σποράνθρωπος
Ας φτιάξουμε τον δικό μας σποράνθρωπο! Τα παιδιά εξασκήθηκαν και διασκέδασαν κατασκευάζοντας τον σποράνθρωπο της τάξης τους δουλεύοντας αρμονικά σε ομάδες.
Η ελιά
Το μάζεμα της ελιάς από τα παιδιά αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και δημιουργίας!
Το σπορείο μας
Φυτέψαμε μαζί με τα παιδιά σποράκια στο θερμοκήπιό μας και παρακολουθήσαμε την ανάπτυξή τους, αλλά και τι συμβαίνει όταν τα αμελούμε!
Το ταξίδι του σπόρου
Μιλώντας για τον τρόπο μεταφοράς των σπόρων βγήκαμε στην αυλή και παίξαμε με τους σπόρους.
Επιστρέφοντας στην αίθουσα κατέγραψαν όλους τους τρόπους μεταφοράς των σπόρων.
Ο κύκλος του νερού
Τα σποράκια μας
Τα παιδιά συγκέντρωσαν διάφορα είδη σπόρων και τα κατηγοριοποίησαν.
Το φυτολόγιό μας
Οι σπόροι των φυτών και τα είδη τους διαχωρίστηκαν και δημιουργήσαμε το φυτολόγιο της τάξης από τα παιδιά!
Οι καλλιέργειες του Αιγινίου είναι αρκετά πλούσιες, ώστε τα παιδιά έφεραν πολλά και διαφορετικά είδη σπόρων και φυτών, προκειμένου να συμπληρώσουν το φυτολόγιο.
Το σπορολεξικό μας
Τα παιδιά ασκήθηκαν στη δημιουργία λεξικού, όπου σημειώναμε διάφορες λέξεις που σχετίζονται με το σποράκι. Με την ολοκλήρωση της χρονιάς τα παιδιά ήταν σε θέση να αναγνωρίζουν πού βρίσκεται η κάθε λέξη και να ανατρέχουν στο λεξικό για να δώσουν την κατάλληλη ερμηνεία.
Φύλλα εργασίας
Κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του προγράμματος χρησιμοποιήθηκαν αρκετά φύλλα εργασίας από το «Σποροτετράδιο», τα οποία επιλέχθηκαν συμπληρωματικά για την κατανόηση συγκεκριμένων εννοιών και την ανάπτυξη μαθησιακών δεξιοτήτων.
Δραματοποίηση
Στη γιορτή λήξης του διδακτικού έτους κι αφού διαβάσαμε διάφορα βιβλία σχετικά με το σποράκι, συναποφασίσαμε να διασκευάσουμε το παραμύθι «Το κουκουτσάκι» της κας. Λίτσας Ρακά – Ζαγγελίδου και να το παρουσιάσουμε στους γονείς που ήλθαν για να παρακολουθήσουν τη γιορτή μας. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την ιδέα και συμμετείχαν ενεργά καθ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας.
Αξιολόγηση
Η συμμετοχή των παιδιών ήταν μεγάλη. Ωστόσο χρειάζονταν συνεχώς ανατροφοδότηση, μιας και κατά διαστήματα το ενδιαφέρον τους μειωνόταν, αφού το πρόγραμμα ήταν αρκετά μακρύ σε διάρκεια. Οι περισσότεροι από τους στόχους που είχαν τεθεί κατά τον προγραμματισμό επετεύχθησαν, ωστόσο συναντήσαμε κάποιες δυσκολίες σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις μας εκτός σχολείου και λόγω κακών καιρικών συνθηκών και ελλείψει μεταφορικού μέσου. Το βασικότερο ωστόσο ήταν τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με το φυσικό τους περιβάλλον και να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση, γεγονός που το βλέπαμε καθημερινά. Τα παιδιά άρχισαν να ενδιαφέρονται περισσότερο για το οικοσύστημα και μέσα από τις απορίες τους και τις δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν άρχισαν να αποκτούν περιβαλλοντική συνείδηση, που ήταν άλλωστε κι ο σκοπός της όλης προσπάθειας.
Αντί επιλόγου
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους όσους συνέβαλλαν στην ομαλή διεξαγωγή του προγράμματος, περισσότερο όμως τα ίδια τα παιδιά των οποίων η φαντασία και ο ζήλος που επέδειξαν καθ’ όλη τη διάρκεια μας δίνει ελπίδα και μας εξάπτει την περιέργεια, προκειμένου να επιχειρήσουμε να συνεχίσουμε το πρόγραμμα και την επόμενη χρονιά. Άλλωστε, το συγκεκριμένο πεδίο είναι τόσο ευρύ και το πλήθος των δραστηριοτήτων τέτοιο που πιστεύουμε ότι το ενδιαφέρον των παιδιών θα παραμείνει αμείωτο. . .