Εύχομαι σε όλους τους συναδέλφους και σε όλους τους μαθητές μας καλή χρονιά υγεία, δύναμη και υπομονή να ανταπεξέλθουμε όλοι μαζί στα δύσκολα! Εύχομαι επίσης να μην καταργηθεί η σχολική μας βιβλιοθήκη γιατί είναι ένας χώρος που σε βοηθάει να αναπνέεις!!!! Εγώ συνεχίζω στην οργανική μου θέση ως καθηγήτρια Γερμανικής και ομολογώ πως μου είχε λείψει το μάθημα ….
Ζωή.gr
Δημήτρης Γιατζόγλου Χριστίνα Βίδου
Στην εκπομπή ΖΩΗ.gr από την Δευτέρα 19/09 έως την Παρασκευή 23/09 θα ακούσετε ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα με θέμα τις ευρωπαϊκές γλώσσες, την εκμάθησή τους στην χώρα μας, τη χρησιμότητα και την σημασία τους. Στο αφιέρωμα συμμετέχουν εκπρόσωποι από το Instituto Cervantes, το British Council, το Instituto Italiano di Cultura, το Goethe-Institut Athen και το Institut français d’Athènes. Την Δευτέρα 26/09 Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών στην εκπομπή θα φιλοξενηθεί εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα πραγματοποιηθεί κλήρωση για 5 υποτροφίες για το εξάμηνο που ξεκινάει τώρα. (μία για κάθε οργανισμό που συμμετέχει στο αφιέρωμα). Ενημερωθείτε στο Ινστιτούτο που σας ενδιαφέρει για το είδος της υποτροφίας και μετά δηλώστε συμμετοχή στο τηλέφωνο του σταθμού 2104800170-4 και στο www.skai.gr/1003 κάνοντας click στο „ΠΕΣ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΣΟΥ“
http://atenas.cervantes.es, http://www.britishcouncil.org/greece-english-learn-english-in-athens.htm,
www.iicatene.esteri.it, www.goethe.de/athen, www.ifa.gr
Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Το κείμενο που ακολουθεί, αποτελεί απομαγνητοφώνηση ομιλίας – με διαλογική μορφή – που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 26 Ιουλίου 2011 από την εκπαιδευτικό του 1ου Λυκείου Χαλκίδας κα Κωνσταντίνα Καλούση – Κατσώνη στην παιδική κατασκήνωση των Ορθόδοξων Χριστιανικών Ενώσεων «Άγιοι Άγγελοι» στην περιοχή Εκάλης (Νομού Αττικής), ύστερα από πρόσκληση της υπεύθυνης ιεραποστόλου κας Μαρίας Φρεμεντίδου.
* Η κα Καλούση είναι κάτοχος πτυχίου ειδίκευσης στην ψυχολογία (απόφοιτος του τμήματος ΦΠΨ, κατεύθυνση ψυχολογίας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών), μεταπτυχιακή υπότροφος του ΙΚΥ, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος με τίτλο «Θεωρία και Πράξη της Διδασκαλίας και της Αξιολόγησης», με ειδίκευση στη Διδακτική και της Ιστορίας και των Νέων Ελληνικών (του Τομέα Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών).
Ομιλήτρια: Αγαπημένα μου παιδιά για δεύτερη συνεχή χρονιά αποδέχομαι την πρόσκληση της κας Φρεμεντίδου, υπεύθυνης της κατασκήνωσης, να βρεθώ κοντά σας και ν’ ανταλλάξουμε απόψεις και προβληματισμούς αναφορικά με την ενασχόλησή σας με το Διαδίκτυο.
Όπως και πέρυσι, όπου το θέμα της ομιλίας ήταν «Η Ελπίδα στη Ζωή του Ανθρώπου», έτσι και φέτος, επιλέγω να μην πραγματοποιήσω μία στείρα ανακοίνωση σε παθητικούς ακροατές, αλλά μία συζήτηση, μία αλληλεπίδραση με έξυπνα και ζωηρά παιδιά, όπως είστε εσείς!
Θεωρώ υποχρέωσή μου να σας επισημάνω ότι η αποδοχή της πρόσκλησης εκ μέρους μου δεν έγινε ως ειδικού στο Διαδίκτυο (υπάρχουν άλλοι επιστήμονες ειδικότεροι εμού), αλλά ως εκπαιδευτικού με πολυετή πείρα στη δημόσια εκπαίδευση και ως πολύτεκνης μητέρας που αφουγκράζεται της κοινωνίας, γίνεται αποδέκτης παραπόνων και αγωνιών εκ μέρους των γονιών (για την πολύωρη ενασχόληση των παιδιών τους με τον Η/Υ), παραπόνων και δυσφορίας εκ μέρους των παιδιών, ότι οι γονείς τους δεν τ’ αφήνουν ν’ ασχοληθούν περισσότερο απ’ ό,τι θα ήθελαν με τον Η/Υ.
Πριν ξεκινήσουμε τη διαπραγμάτευση του θέματος, θα ήθελα να σας γνωρίσω, να μάθω και να θυμηθώ τα ονόματά σας, για να μπορώ ν’ απευθύνομαι προσωπικά στον καθένα. Θα εφαρμόσω μία τεχνική που έμαθα στο πλαίσιο του προγράμματος Αγωγής – Υγείας «Στηρίζομαι στα πόδια μου» που αποβλέπει στη συνοχή της ομάδας.
Θα ήθελα παρακαλώ, κάθε παιδάκι να μου παρουσιάσει όποιο άλλο παιδί της κατασκήνωσης επιθυμεί, αναφέροντας τ’ όνομα αυτού και ποιο στοιχείο του χαρακτήρα του ξεχωρίζει.
Εγώ θα καταρτίσω έναν χρωματιστό πίνακα με ονόματα και χαρακτηριστικά που θα κοσμήσει κάποιον τοίχο στο χώρο της κατασκήνωσης. Σας αφήνω λίγο χρόνο να σκεφτείτε…………………………………………………………………
[10λεπτη παρουσίαση ομάδας]
Θα σας μοιράσω ένα ερωτηματολόγιο προκειμένου ν’ αποκτήσουμε μία πιο σαφή εικόνα για την ενασχόλησή σας με τον Η/Υ.
Θα παρακαλέσω την κα Ιωάννα να μας παρουσιάσει τα στοιχεία στο τέλος της συζήτησης. Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τη συνεργασία. Ούσα μέλος του Δ.Σ. του Πολιτιστικού και Επιμορφωτικού Συλλόγου Βασιλικού Χαλκίδας, ευχαριστώ τη δεσποινίδα Ιωάννα Κούκουζα (γραμματέα του συλλόγου) για την επιμέλεια του ερωτηματολογίου.
[10 λεπτά Σιωπηρή Ενασχόληση με το Ερωτηματολόγιο]
Δωροθέα: Τι είναι εθισμός; Τι είναι εξάρτηση;
Ομιλήτρια: Η λέξη Εθισμός προέρχεται από τη λέξη έθος και σημαίνει συνήθεια. Ενώ η εξάρτηση είναι η σχέση κατά την οποία κάποιος βρίσκεται υπό τον έλεγχο κάποιου άλλου. Σύμφωνα με τον Αντ. Μαγκλή (Κοινωνικό Επιμορφωτή σε θέματα Ναρκωτικών) καθοριστικός παράγοντας εθισμού και εξάρτησης είναι η επιμονή.
O εθισμένος συνεχίζει τη συνήθεια παρά τα επιβλαβή επακόλουθα. Ο εθισμός είναι μία εξελικτική πορεία. σπάνια παραμένει στάσιμος. Πρόκειται για μία σειρά εμπειριών που προκαλούν αλλαγή στον εσωτερικό κόσμο του ατόμου. Ο εθισμένος ανταποκρινόμενος σε αυτές τις εσωτερικές αλλαγές, αρχίζει να ενεργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ικανοποιήσει τον εθισμό του. Έτσι βαθμιαία ο εθισμός γίνεται τρόπος ζωής.
Ο εθισμός είναι η εκτός ελέγχου ανίχνευση ευτυχίας ή αποφυγής του πόνου. Ο εθισμένος προσπαθεί να δημιουργήσει ανάμεσα σ’ αυτόν και τη συνήθειά του αισθήματα ηρεμίας, έξαψης ή φαντασίας. Η πρόσκαιρη αλλαγή διάθεσης δίνει στον εθισμένο την ψευδαίσθηση ότι όλα πάνε καλά, ότι βρήκε την πολυπόθητη ισορροπία στη ζωή του. Με την κάθε επίμονη συνήθεια βιώνει ένα αίσθημα ισορροπίας, δύναμης, ελέγχου. Αυτό τον βοηθάει να υπερνικάει την εσωτερική μειονεκτικότητα που νιώθει. Το εσωτερικό κενό, η ανασφάλεια, η φοβία για τους άλλους, η απόσταση και η απομόνωση οδηγούν τον εθισμένο σε μεγαλύτερη και συχνότερη χρήση.
Αυτή είναι η φύση του εθισμού: Ο εθισμένος αρχίζει να πιστεύει ψευδείς και άδειες υποσχέσεις, την υπόσχεση της ανακούφισης από τον πόνο, της συναισθηματικής ασφάλειας, της ψευδαίσθησης, της ολοκλήρωσης και του συνδέσμου με τους άλλους.
Παναγιώτης: Τι εννοείτε με τον όρο “επίμονη συνήθεια”;
Ομιλήτρια: “Επίμονη συνήθεια” μπορεί να είναι η χωρίς όρια, η χωρίς έλεγχο, η υπερβολική ενασχόληση με το αλκοόλ, το κάπνισμα, τα ναρκωτικά, το τζόγο και τα τυχερά παιχνίδια το φαγητό, το διαδίκτυο…
Ο εθισμένος είναι ο βαθιά εξαρτημένος άνθρωπος από τη συνήθειά του. Από πρόσωπο με αυτόβουλη και ελεύθερη προσωπικότητα γίνεται εξαρτημένο, ετεροκατευθυνόμενο Άτομο.
Μαρία: Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της έννοιας “εξάρτηση από το διαδίκτυο”;
Ομιλήτρια: Η εξάρτηση από το διαδίκτυο έχει προκαλέσει αντικείμενο έρευνας από διάφορους μελετητές. Η κυρία Ίλια Ν. Θεοτοκά [κλινική Ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Αθηνών (που εργάζεται στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο)] απαριθμεί τα χαρακτηριστικά της εξάρτησης ως εξής:
1) Ανάγκη για ολοένα μεγαλύτερη ενασχόληση
2) Αίσθημα στέρησης
3) Ενασχόληση περισσότερη απ’ αυτήν που είχε προγραμματιστεί
4) Ανεπιτυχείς προσπάθειες ελέγχου
5) Μείωση άλλων δραστηριοτήτων
Κατερίνα: Υπάρχουν έρευνες που έχουν γίνει και πιστοποιούν το φαινόμενο ή πρόκειται απλά για καταγραφή παραπόνων εκ μέρους των γονιών;
Ομιλήτρια: Αυτή τη στιγμή μπορώ να σας αναφέρω τουλάχιστον 2 έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί.
Η πρώτη έγινε το 2008 από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β’ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού». Πρόκειται για την πρώτη σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα παιδιών ηλικίας 15 – 16 ετών στην Αττική.
Η δεύτερη έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2010 σε σχολεία της Θεσσαλίας. Διεξήχθη στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής του κου Σιώμου (διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ειδικευμένου ψυχιάτρου παιδιών και εφήβων στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης) . Η μελέτη βασίστηκε σε δείγμα 2.200 μαθητών ηλικίας 12 – 18 ετών 85 σχολείων της Θεσσαλίας.
Τα βασικά συμπεράσματα και των δύο ερευνών συγκλίνουν στα εξής δεδομένα:
Τα παιδία με μέσο όρο ηλικίας 15 ετών που είναι εξαρτημένα από το διαδίκτυο είναι αγόρια, ασχολούνται με διαδικτυακά παιχνίδια με μέσο όρο καθημερινής χρήσης 5,5 ώρες. Προέρχονται από ένα δύσκολο οικογενειακό πλαίσιο (πρόκειται για μονογονεϊκές ή δυσλειτουργικές οικογένειες).
Ήδη το 2010, 70 παιδιά, εξαρτημένα από το διαδίκτυο παρακολουθήθηκαν στο ειδικό τμήμα που έχει δημιουργηθεί στο νοσοκομείο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού για την απεξάρτηση παιδιών και εφήβων από το διαδίκτυο.
Το πρόβλημα της εξάρτησης παιδιών από το διαδίκτυο έχει αποτελέσει θέμα συνεδρίων, όπως αυτό που πραγματοποιήθηκε το 2010 στην Αθήνα με θέμα «την ασφαλή χρήση του διαδικτύου για τα παιδιά», που οργάνωσαν το Ίδρυμα Νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου και η αντιπροσωπεία της Ε.Ε. στην Ελλάδα.
Αποστόλης: Κυρία Καλούση, θεωρώ ότι είστε λίγο υπερβολική. Κι εγώ ασχολούμαι καθημερινά με το διαδίκτυο παίζοντας παιχνίδια ή σερφάροντας στο facebook για 1 – 2 ώρες, είμαι δηλαδή εξαρτημένος;
Ομιλήτρια: Πολύ σωστή παρατήρηση… (αν και η επιθυμία του ν’ αντιδράσει και αν διαφοροποιηθεί ενοχλημένος ενέχει προβληματισμό). Κάθε παιδί που ασχολείται με το διαδίκτυο, δεν είναι ένα εξαρτημένο παιδί…
Το προφίλ του εξαρτημένου παιδιού συγκεντρώνει τα παρακάτω χαρακτηριστικά που αποτελούν βασικές σ υ ν έ π ε ι ε ς του εθισμού στο διαδίκτυο:
– αδιαφορία για άλλες δραστηριότητες
– μειωμένη επίδοση στο σχολείο
– διαταραχές ύπνου: έντονες αϋπνίες ή υπνηλία
– παραμέληση της προσωπικής υγιεινής, της διατροφής
– αδυναμία παύσης της ενασχόλησης με τον Η/Υ την καθορισμένη
ώρα
– εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς και ευερεθιστότητας όταν δεν
παίζει, δεν σερφάρει στο διαδίκτυο
– μείωση χρόνου ενασχόλησης με την οικογένεια
– περιορισμός κοινωνικών συναναστροφών
– αύξηση κινδύνου εμφάνισης παχυσαρκίας, μυοσκελετικών
προβλημάτων, οφθαλμικών παθήσεων, συνεπεία της ακινησίας
– εξοικείωση του παιδιού με τη βία και άρση των αναστολών στο αποτρόπαιο αυτό φαινόμενο προκαλεί η καθημερινή πολύωρη ενασχόληση με on line παιχνίδια βίας. Μαρτυρία: ένας 18χρονος συνελήφθη το 2007. Είχε σκοτώσει 3 αστυνομικούς που τον έκριναν ως ύποπτο ληστείας αυτοκινήτου. Ο νεαρός – με λευκό ποινικό μητρώο – είχε περάσει τη εφηβεία του, παίζοντας νύχτα – μέρα ένα βίαιο παιχνίδι το οποίο επιβραβεύει τον παίχτη που αριστεύει στις ληστείες αυτοκινήτων και στους φόνους αστυνομικών.
Μαριάννα: Αυτά είναι υπερβολές! Δεν γίνονται στη χώρα μας, Κυρία…
Ομιλήτρια: Ευτυχώς που δε γίνονται… Τουλάχιστον όχι ακόμα… Ωστόσο, η κυρία Τσιτσίκα Άρτεμις [Υπεύθυνη Επιστημονικής Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού»] αναφέρει ότι 1% των παιδιών εμφανίζουν συμπτώματα εξάρτησης από το διαδίκτυο. Το «προφίλ» των αγοριών δείχνει προτίμηση
στα παιχνίδια βίας ενώ, αντίθετα, τα κορίτσια εμφανίζονται να «σερφάρουν» στο διαδίκτυο κάνοντας chatting και ψώνια.
Ως πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα εθισμού στο διαδίκτυο καταγράφονται οι περιπτώσεις εφήβων που κλέβουν τους γονείς για να πάνε σε internet café, ενός μαθητή που έπειτα από 30 ώρες πάνω σ’ έναν υπολογιστή δεν μπορούσε να θυμηθεί πού είναι το σπίτι του, καθώς και εκείνο ενός παιδιού που δεν έπινε νερό και έπαθε αφυδάτωση λόγω εξάρτησης από το διαδίκτυο. Στην Αθήνα ένας 13χρονος έκατσε 50 ώρες χωρίς διακοπή σε internet café, τρώγοντας μόνο σοκολάτες και πίνοντας καφέδες για να κρατηθεί ξύπνιος.
Αντωνία: Μα πώς είναι δυνατόν, παιδιά γεμάτα ζωή, με χαμόγελο, με νιάτα και ενθουσιασμό, να “κολλάνε” τόσο πολύ μπροστά σε μία οθόνη Η/Υ; “Μέλι έχει”;
Ομιλήτρια: Πραγματικά! Μέλι έχει! Σύμφωνα με την ψυχολόγο Μυρτώ Αντωνοπούλου σε άρθρο της στο vita.gr, Σεπτεμβρίου 2010, το να εθιστεί κάποιος σε μία ουσία (π.χ. κάπνισμα, αλκοόλ, ναρκωτικά) ή σε μία συνήθεια (π.χ. Internet) απαιτείται η συνέργεια 3 παραγόντων. Πρόκειται για το «Τρίγωνο της Εξάρτησης».
Α. Η «ουσία» ή η «συνήθεια» προκαλεί ισχυρή ευφορία. Πράγματι, το internet καλύπτοντας συγκεκριμένες ανάγκες του ατόμου (όπως ενημέρωσης, ψυχαγωγίας), μπορεί να δημιουργήσει μία «ιδανική κατάσταση εαυτού». Μπορεί να καλύψει την όποια εξωτερική εμφάνιση, αφού αποκλείει την οπτική επαφή. Ο χρήστης μπορεί να ενσαρκώσει διαφορετικούς ρόλους ή να υιοθετήσει διαφορετικές ταυτότητες, ανάλογα με την εκάστοτε διαδικτυακή εμπειρία, εξαιτίας της ανωνυμίας που του εξασφαλίζει το μέσο. Επωδός του γίνεται το «δείχνω μόνο ό,τι θέλω, επικοινωνώ μόνο όταν θέλω, κανείς δεν ξέρει ποιος είμαι πραγματικά». Πρόκειται, πραγματικά, για ένα πολύ «γοητευτικό» μέσο που μπορεί να οδηγήσει στον εθισμό, αρκεί,
Β. Να διαθέτει ο χρήστης μία τέτοια προσωπικότητα που να έχει ροπή στον εθισμό. Αυτό το σημείο αποτελεί τη δεύτερη παράμετρο του «Τριγώνου Εξάρτησης».
Πιστεύετε ότι εσείς οι έφηβοι διαθέτετε μία τάση προς τον εθισμό; Γιατί νομίζετε ότι υπάρχουν παιδιά που, αντί να έχουν μία όμορφη φιλική, διαπροσωπική σχέση με κάποιο υπαρκτό πρόσωπο, καταφεύγουν στη δημιουργία μιας επίπλαστης φιλικής σχέσης μέσω του διαδικτύου; Υπάρχει κάποιο παιδάκι που θα ήθελε να μας περιγράψει την προσωπικότητα ενός εφήβου που γνωρίζει ότι είναι – ή που υποψιάζεται ότι είναι – εξαρτημένος από το διαδίκτυο; Αντλήστε παραδείγματα από τους συμμαθητές ή από τους φίλους σας.
Αντιγόνη: Εγώ γνωρίζω ένα παιδί που κουβαλάει πάντα μαζί του έναν μικρό – τελευταίας τεχνολογίας – υπολογιστή και παίζει συνεχώς και όπου βρεθεί παιχνίδια. Δε μιλάει πολύ. Δεν έχει πολλούς φίλους. Ποτέ δεν έχει έρθει σε σχολική εκδρομή ή σε κάποιο πάρτι γενεθλίων. Είναι ντροπαλός και όταν του μιλάνε τα κορίτσια κοκκινίζει. Τ’ αγόρια τον κοροϊδεύουν γιατί είναι αδέξιος και κοιτάει καχύποπτα.
Ομιλήτρια: Και αυτός πώς αντιδρά σε όλο αυτό το κλίμα που έχει διαμορφωθεί γύρω του;
Αντιγόνη: Δεν κάνει τίποτα. Απλά συνεχίζει να παίζει σκυφτός σε μια γωνία στο προαύλιο του σχολείου.
Ομιλήτρια: Είναι κάποιο άλλο παιδάκι που θα ήθελε να μας παρουσιάσει μια περίπτωση;
Μιχάλης: Εμένα ο ξάδερφός μου είναι Α.Μ.Ε.Α. Είναι ανάπηρος εκ γενετής, καθηλωμένος σ’ ένα καροτσάκι. Πηγαίνει σε ειδικό σχολείο στην Αθήνα και έχει φίλους άλλα παιδιά με σωματικές ιδιαιτερότητες. Γνωρίζει να χειρίζεται άψογα τον Η/Υ. Γι’ αυτόν ο υπολογιστής δεν αποτελεί απλά πηγή ενημέρωσης ή ψυχαγωγίας. Είναι η ίδια του η ζωή. Παρουσιάζει τον εαυτό του όπως θα ήθελε να είναι: γερός, δυνατός, όμορφος. Μόνο με τον υπολογιστή είναι χαρούμενος!
Ομιλήτρια: Και οι δύο περιπτώσεις που παρουσιάστηκαν είναι χαρακτηριστικές και συνθέτουν με επιτυχία το προφίλ ενός εφήβου που είναι εξαρτημένος στο διαδίκτυο. Η έρευνα αναφέρει ότι συνήθως στο εξαρτημένο άτομο ενυπάρχουν και άλλες ψυχικές διαταραχές (όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, υπερκινητικότητα, διαταραχές προσωπικότητας, κοινωνική φοβία, έλλειψη κοινωνικού status, ντροπαλότητα, έντονη συστολή).
Δωροθέα: Άρα, εμάς αυτό το θέμα δεν μας αφορά! Εμείς είμαστε μια χαρά παιδιά χωρίς ψυχικές ή άλλες διαταραχές!
Ομιλήτρια: Και πραγματικά είστε! Και είστε πολύ τυχερά, που έχετε πραγματικούς φίλους και όμορφες ανθρώπινες σχέσεις και εδώ στην κατασκήνωση και στο οικείο περιβάλλον της πόλης από την οποία προέρχεται ο καθένας. Ωστόσο, η ίδια η φύση της εφηβείας μπορεί (αν συντρέχουν και άλλοι λόγοι) ν’ αποτελέσει αιτία ικανή να οδηγήσει έναν έφηβο στον “διαδικτυακό εθισμό”.
Δωροθέα: Τι εννοείτε η ίδια η φύση της εφηβείας;
Ομιλήτρια: Εσείς οι έφηβοι αποτελείτε μια «ομάδα υψηλού κινδύνου» με τάση προς τον εθισμό. Σας χαρακτηρίζει έντονος πειραματισμός και περιέργεια. Λαμβάνετε αναρίθμητα ερεθίσματα, τα οποία, εξαιτίας της έλλειψης κριτικής ικανότητας, αδυνατείτε να τα επεξεργαστείτε και να τα κωδικοποιήσετε. Θέλετε να διαφοροποιηθείτε από τους γονείς σας και τους εκπαιδευτικούς. Θέλετε να είστε ανεξάρτητοι και ελεύθεροι να συνάψετε προσωπικές σχέσεις. Θέλετε να ξεχωρίζετε και να προκαλείτε. Και το πιο σημαντικό είστε ευκολόπιστοι.
Επικαλούμενη το site του Γυμνασίου και Λυκείου της ΦΥΛΗΣ (Ν. Αττικής) σας αναφέρω 2 πραγματικές ιστορίες.
- 1. Το Σεπτέμβριου του 2004, ένας ανήλικος μαθητής Λυκείου στην Αθήνα αυτοκτόνησε μ’ ένα πολύ τοξικό γεωργικό φάρμακο, αφού είχε λάβει προηγουμένως σχετικές οδηγίες από το internet μέσω e–mail και ενός char room. Το σοκ είναι μεγάλο, καθώς είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που καταγράφεται κάτι τέτοιο.
Καταλυτική υπήρξε η επικοινωνία του μ’ έναν 25χρονο σμηνία από τα Χανιά, ο οποίος χρησιμοποιούσε γυναικείο ψευδώνυμο στις επικοινωνίες του με τον αυτόχειρα και ήταν αυτός που τον πληροφόρησε σχετικά με το δραστικό γεωργικό φάρμακο. Η αστυνομία χρειάστηκε πολύμηνες έρευνες για να φτάσει στα ίχνη του χρήστη – συμβούλου και αυτό γιατί ο τελευταίος χρησιμοποιούσε όχι τον υπολογιστή του σπιτιού του, αλλά έναν από τους 3 υπολογιστές του internet café στα Χανιά.
- 2. Πουλούσαν σατανισμό στο διαδίκτυο
Κυριολεκτικά σατανική επιχείρηση είχαν στήσει 2 νεαροί, 19 και 23 χρόνων, για να βγάζουν λεφτά. Μέσα από 2 ιστοσελίδες του διαδικτύου προέτρεπαν, σύμφωνα με την Αστυνομία, τους «επισκέπτες» να διαβάζουν βιβλία μαύρης μαγείας και να βρίζουν τα θεία, αλλά εκτός από το σατανιστικό, προσέφεραν και πορνογραφικό υλικό.
Σε περίπου 4 μήνες τις συγκεκριμένες ιστοσελίδες είχαν «επισκεφτεί» περίπου 1500 άτομα, από τα οποία το 90% ήταν ηλικίας 15 -18 ετών.
Παναγιώτης: Είχατε πει ότι για να εθιστεί κάποιος σε μία συνήθεια πρέπει να συνυπάρχουν 3 παράγοντες. Ο πρώτος είναι να μας προκαλεί ισχυρή ευφορία η ουσία. Ο δεύτερος να διαθέτουμε μία προσωπικότητα που να έχει ροπή στον εθισμό. Ποιος είναι ο τρίτος;
Ομιλήτρια: Ο τρίτος παράγοντας είναι να βρισκόμαστε σε περιβάλλον που ενθαρρύνει τη χρήση. Η χρήση του διαδικτύου για ενημέρωση ή διασκέδαση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής. Κάθε σπίτι διαθέτει πια υπολογιστή, κάθε κινητό τηλέφωνο μπορεί να εξασφαλίσει την πρόσβαση. Οι διαφημίσεις παρουσιάζουν τη σύνδεση με το διαδίκτυο, ακόμα και στις διακοπές. Τα internet café έχουν πολλαπλασιαστεί, όπου ανεξέλεγκτα γίνεται πρόσβαση σε όποιο υλικό θέλει ο χρήστης. Στο οικογενειακό περιβάλλον, αν οι γονείς δεν ενθαρρύνουν τη χρήση (προβάλλοντας ως δικαιολογία το επιχείρημα ότι «τουλάχιστον το έχω το παιδί μου στο δωμάτιό του και ασχολείται με την τεχνολογία»), ωστόσο, εξαιτίας της έλλειψης επικοινωνίας δε θέτουν όρια στην ενασχόληση, ούτε συζητούν για το αντικείμενο ενασχόλησης του παιδιού με το διαδίκτυο.
Από τη σύντομη διαπραγμάτευση του θέματος «εθισμός στο διαδίκτυο» προκύπτει ότι η τεχνολογία παρέχει απεριόριστες δυνατότητες ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, αλλά κρύβει και πολλούς κινδύνους. Ο πιο σημαντικός τρόπος αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών είναι η γνώση, των δυνατοτήτων, η επίγνωση των αρνητικών αποτελεσμάτων και η προσπάθεια του χρήστη να γίνει αυτός διαχειριστής του μέσου και όχι επιχείριό του. Απαιτείται μεγάλη προσοχή. Θα επικαλεστώ τη μαρτυρία και συμβουλή που έδωσε ο κ. Άρης Αράπογλου [μέλος της συγγραφικής ομάδας των βιβλίων για τους υπολογιστές του Γυμνασίου] στο πλαίσιο ομιλίας προς τους γονείς μαθητών του Λυκείου που πραγματοποίησε στο Βασιλικό Χαλκίδος (1ο Δημοτικό Σχολείο, 9/4/2011), προσκεκλημένος από τον Πολιτιστικό και Επιμορφωτικό Σύλλογο Βασιλικού και τον Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Λυκείου Βασιλικού: «Μη δίνετε ποτέ αληθινά προσωπικά δεδομένα στις σελίδες κοινωνικής διατύπωσης. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κάθε φορά που επικοινωνείτε μέσω facebook. Μην γνωστοποιείτε σε αγνώστους μέσω του διαδικτύου τα στοιχεία της επικοινωνίας σας (e-mail, αριθμούς τηλεφώνων) και τη διεύθυνση κατοικίας ή του σχολείου σας. Μπορεί πολύ εύκολα επιτήδειοι να σας εντοπίσουν!»
Αφού σας ευχαριστήσω θερμά για την προσοχή σας και το ενδιαφέρον με το οποίο συμμετείχατε, σας παρακαλώ να περάσετε στη διπλανή αίθουσα προκειμένου εσείς να ζωγραφίσετε την «Αφίσα της φιλίας» για την κατασκήνωσή σας κι εγώ με τις ομαδάρχισσες και τους γονείς που παρευρίσκονται να δούμε τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου (τα οποία θα σας ανακοινωθούν με το πέρας της εκδήλωσης) και να συζητήσουμε διεξοδικότερα για τρόπους αντιμετώπισης ενδεχόμενης εξάρτησης από το διαδίκτυο.
Κα Φρεμεντίδου: Όπως προέκυψε από μια γρήγορη επεξεργασία του ερωτηματολογίου τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τα παιδιά της κατασκήνωσης μας. Δεν παρατηρήθηκε καμιά περίπτωση εθισμού στο διαδίκτυο. Πρόκειται για παιδιά με ενδιαφέροντα, κοινωνικά και εξωστρεφή, τα οποία έχουμε τη χαρά να τα συναναστρεφόμαστε μέρες τώρα. Είναι ζωηρά, έξυπνα, με ικανότητες και πρωτότυπες ασχολίες: κατασκευάζουν συναρμολογούμενα αυτοκινητάκια, φτιάχνουν κοσμήματα με χάντρες, δημιουργούν χειροτεχνίες με κοχύλια…
Ειδικότερα:
Το ερωτηματολόγιο το συμπλήρωσαν 25 παιδιά ηλικίας 10 έως 18 ετών (από Ε’ Δημοτικού έως Γ’ Λυκείου)
Στο 1ο ερώτημα “Πόσο συχνά μένεις on line περισσότερο απ’ όσο είχες προγραμματίσει αρχικά;” απάντησαν: Ποτέ: 7,28%, Σπάνια: 5,20%, Περιστασιακά: 3,12%, Μερικές φορές: 3,12%, Συχνά: 5,20%, και πάντα: 2,8%
Στο 2ο ερώτημα “Πόσο συχνά παραμελείς το διάβασμά σου για να περάσεις περισσότερο χρόνο on line;” απάντησαν: Ποτέ: 8,32%, Συχνά: 4,16%, Περιστασιακά: 4,16%, Μερικές φορές: 6,24%, Συχνά: 3,12%.
Στο 3ο ερώτημα “Πόσο συχνά προτιμάς το internet απ’ ‘ότι τον φίλο σου;” απάντησαν: Ποτέ: 15,60%, Σπάνια: 7,28%, Περιστασιακά: 2,8%, Μερικές φορές: 1,4%.
Στο 4ο ερώτημα “Πόσο συχνά συνάπτεις «σχέσεις» με άλλους χρήστες στο Internet” απάντησαν: Ποτέ: 17,68%, Σπάνια: 4,16%, Περιστασιακά: 4,16%,
Τέλος, στο 5ο ερώτημα “Πόσο συχνά διαμαρτύρονται οι άλλοι για τον χρόνο που εσύ αφιερώνεις στο internet;” απάντησαν: Ποτέ: 7,28%, Σπάνια: 6,24%, Περιστασιακά: 3,12%, Μερικές φορές: 3,12%, Συχνά: 3,12%, Πάντα: 3,12%.
Ομιλήτρια: Οφείλω να σας συγχαρώ για τα παιδιά σας! Αγαπητοί γονείς, το διαδίκτυο είναι μία αναπότρεπτη αναγκαιότητα, ένα τεχνολογικό επίτευγμα, με πολλαπλές, αξιοζήλευτες εφαρμογές, που η κακή του χρήση από τον άνθρωπο μπορεί εύκολα να το μετατρέψει από «ευλογία σε κατάρα». Δεν φταίει ο ηλεκτρονικός υπολογιστής για την κακοδαιμονία που του αποδίδεται. Όπως, «το μαχαίρι στα χέρια ενός γιατρού δίνει τη ζωή, ενώ στα χέρια ενός εγκληματία την αφαιρεί» έτσι και ο υπολογιστής από μόνος του δεν είναι καλός ή κακός, αφού, ως άψυχο ον, δεν έχει πρόθεση.
Για να αποφύγουμε τις αρνητικές επιπτώσεις του διαδικτύου πρέπει να επαγρυπνούμε, να είμαστε κοντά στα παιδιά μας και να τα αγαπάμε. Πράγματι, αρκεί και μόνο να δείχνουμε στα παιδιά μας αγάπη, που σημαίνει να τα αποδεχόμαστε όπως είναι. Να τους παρέχουμε ένα περιβάλλον ασφαλές και υποστηρικτικό, αυτό συμβουλεύουν οι ειδικοί. Η αγάπη είναι μία μαγική δύναμη: η αγάπη διεγείρει τις οδούς ανταμοιβής που προκαλούν ευχαρίστηση και επομένως το παιδί αισθάνεται πλήρες και δεν νιώθει την ανάγκη να αισθανθεί ευχαρίστηση με τεχνητούς τρόπους. Ειδικά για τον εθισμό στο διαδίκτυο οι ειδικοί προτείνουν οι γονείς να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο μαζί με το παιδί, ο υπολογιστής να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο (όχι στο δωμάτιο του παιδιού) για να μπορούν διακριτικά να παρακολουθούν τη δραστηριότητα του παιδιού και να συζητούν για τις διαδικτυακές διαδρομές που αυτό ακολουθεί.
Τέλος, οι γονείς πρέπει να θέτουμε όρια στην ενασχόληση του παιδιού μας με το διαδίκτυο και να καταφεύγουμε σε αυτές τις επιλογές, απαιτείται η γνώση της τεχνολογίας: οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να κάτσουνε στα θρανία της τεχνολογίας. «Μόνο τότε οι έφηβοι θα περάσουν με επιτυχία τις εξετάσεις του διαδικτύου χωρίς να μένουν μετεξεταστέοι στη ζωή». Βασικές προϋποθέσεις για να πετύχουμε το στόχο μας είναι πρώτον, ότι η μη δαιμονοποίηση του διαδικτύου, αφού αποτελεί τμήμα της κουλτούρας των εφήβων και δεύτερον καμιά απαγόρευση της χρήσης του διαδικτύου δεν μπορεί να φέρει αποτέλεσμα, αφού ο έφηβος έχει εύκολη πρόσβαση σ’ αυτό.
Κος Σωτήρης: Γνωρίζετε να υπάρχει εξειδικευμένη βοήθεια αν χρειαστούμε;
Ομιλήτρια: Στα μεγάλα αστικά κέντρα μπορείτε σίγουρα να βρείτε βοήθεια. Στην Αθήνα ειδικοί της «Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου Παίδων « Α γ λ α ΐ α Κ υ ρ ι α κ ο ύ » συμβουλεύουν και στηρίζουν κάθε ενδιαφερόμενο. Στη Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκε το πρώτο εξειδικευμένο ψυχιατρικό ιατρείο για την αντιμετώπιση του εθισμού παιδιών και εφήβων, ενώ στη Λάρισα συστάθηκε η μη κερδοσκοπική Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο. Τέλος, υπάρχει η τηλεφωνική γραμμή ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ 800 11 80015 του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.
Παραφράζοντας το γνωστό τραγούδι των αδελφών Κατσιμίχα και Γ. Νταλάρα «Η ζωή που χάθηκε στη σκόνη», για να μην χαθεί η ζωή των παιδιών μας στην οθόνη ενός υπολογιστή, ας είμαστε δίπλα τους συνοδοιπόροι στην προσωπική τους πορεία στη ζωή, ενθαρρύνοντάς τα και βοηθώντας τα να συνειδητοποιήσουν ότι αξίζει να βλέπουν:
Πίσω από κάθε νύχτα,
μια αυγή
πίσω από κάθε δάκρυ,
ένα χαμόγελο
πίσω από κάθε πτώση,
μια κορυφή
πίσω από κάθε πρόβλημα,
μια λύση.
Σ α ς ε υ χ α ρ ι σ τ ώ π ο λ ύ ! ! !
Η Ομάδα Αγωγής Υγείας του Σχολείου μας εργάστηκε για τη σχ. χρονιά 2010-2011 πάνω σε θέματα διατροφής. Μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων όπως π.χ. ενημέρωση από διατροφολόγο για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής στην εφηβεία, συμμετείχε και στον διαγωνισμό “σχολικά μαγειρέματα” του Υπουργείου Παιδείας με δύο συνταγές : μία παραδοσιακή και μία αυτοσχέδια που προέκυψε από τη μελέτη μας πάνω σε θέματα μεσογειακής διατροφής.http://www.i-create.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=622:suntag_para_autosxed&Itemid=232&lang=el
ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΥ 1ΟΥ ΓΕΛ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΕΚΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ 2011 ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ.
Εργασία στο μάθημα της Τεχνολογίας
Των μαθητών
ΘΕΟΔΩΡΟΥ Χαράλαμπου
ΚΑΡΑΠΙΠΕΡΗ Γεώργιου
1ο Γενικό Ενιαίο Λύκειο Χαλκίδας
Τάξη Α΄
ΘΕΜΑ
ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Υπεύθυνη καθηγήτρια
Πιλάτη Δέσποινα
1.ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
2.ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
3.Ο ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΑΣ
4.ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
5.ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ
6.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1
Πυρηνική ενέργεια ή Ατομική ενέργεια ονομάζεται η ενέργεια που απελευθερώνεται όταν μετασχηματίζονται ατομικοί πυρήνες. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέργεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμων λόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συνιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά τη σχάση ή σύντηξη των πυρήνων και εφόσον οι πυρηνικές αντιδράσεις είναι ελεγχόμενες ( αυτο συμβαινει κατα την σχαση των πυρηνων στουσ πυρηνικους αντιδραστηρες ) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει ενεργειακές ανάγκες.
Μέχρι σήμερα δεν έγινε δυνατή η κατασκευή θερμοπυρηνικού αντιδραστήρα,διάταξης δηλαδή ελέγχουσα τον ρυθμό μιας θερμοπυρηρινικής αντίδρασης.Φαινόμενα πυρηνικής συντήξεως λαμβάνουν χώρα στον ήλιο και σε άλλους απλανείς αστέρες και εκλύονται τεράστιες ποσότητες θερμικής ενέργειας ( ηλιακή ακτινοβολία).
Το τεράστιο μέγεθος της πυρηνικής ενέργειας προσδιορίζεται από την γνωστή εξίσωση του ΑΙΝΣΤΑΙΝ ( ενέργεια ισούται με την μάζα επί την ταχύτητα του φωτός στο τετράγωνο ).Έτσι εκ της σχάσεως ενός κιλού καθαρού ουράνιου η εκλυόμενη ενέργεια
ισοδυναμεί προς την θερμότητα η οποία ελευθερώνεται κατά την καύση 2500 τόνων γαιανθράκων
ΕΝΟΤΗΤΑ 2
Στις 16 Σεπτεμβρίου του 1954 ο Lewis Strauss, ο πρόεδρος της Αμερικάνικης επιτροπής Ατομικής ενέργειας, στάθηκε μπροστά σε ακροατήριο επιστημόνων στη Νέα Υόρκη και με σιγουριά τους διαβεβαίωσε ότι τα παιδιά τους θα απολάμβαναν την ηλεκτρική ενέργεια, υπερβολικά φτηνή, με μηδαμινό κόστος. Η πρώτη εργαστηριακή πυρηνική σχάση επιτεύχθηκε από τους φυσικούς Ότο Χαν και Λίζα Μάιτνερ, το 1938 στο Βερολίνο. Οι δυο τους “βομβάρδισαν” ουράνιο με νετρόνια, σε μια προσπάθεια να το μετατρέψουν στο άγνωστο τότε στοιχείο με ατομικό αριθμό 93 (το ουράνιο έχει Α.Α. 92 και η προσθήκη στον πυρήνα του ενός νετρονίου θα έπρεπε, όπως είχε ήδη διαπιστωθεί ότι συνέβαινε με ελαφρύτερα στοιχεία, να το μετασχηματίσει σε ένα νέο στοιχείο με ένα πρωτόνιο παραπάνω). Το παραγόμενο όμως στοιχείο είχε ιδιότητες πολύ διαφορετικές από τις αναμενόμενες (για ένα βαρύ στοιχείο με Α.Α. 93), γεγονός ανεξήγητο για τους δύο επιστήμονες.
Εκείνη την περίοδο η Μάιτνερ λόγω της εβραϊκής καταγωγής της υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το Βερολίνο και ο Χαν συνέχισε τα πειράματά του με τον επίσης γερμανό φυσικό Φριτζ Στράσμαν. Σύντομα οι τρεις (η Μάιτνερ εξόριστη στη Σκανδιναβία) κατέληξαν σε ένα πολύ τολμηρό συμπέρασμα: Το παραγόμενο στοιχείο με τις αναπάντεχες ιδιότητες ήταν βάριο, που έχει Α.Α. μόλις 56. Αυτό σήμαινε ότι με κάποιο τρόπο η προσθήκη νετρονίου στον πυρήνα του ουρανίου προκαλούσε τη “σχάση” του, όπως ονόμασε τη διαδικασία η Μάιτνερ, σε δύο στοιχεία: Το Βάριο που ήδη ήταν γνωστό και ένα ακόμα στοιχείο (το οποίο αργότερα ονομάστηκε Τεχνήτιο) με Α.Α. 43, απελευθερώνοντας μάλιστα τεράστια ποσά ενέργειας. Εκείνο όμως που έκανε ακόμα πιο ενδιαφέρουσα την ανακάλυψη, ήταν η απελευθέρωση (με τη σχάση) δύο νετρονίων, παρέχοντας τη δυνατότητα για μια αλυσιδωτή αντίδραση. Έτσι, τα δύο νετρόνια που απελευθερώνονται κατά τη σχάση του πυρήνα Ουρανίου προκαλούν τη σχάση δύο πρόσθετων πυρήνων Ουρανίου, απελευθερώνοντας 4 νετρόνια που με τη σειρά τους προκαλούν τη σχάση τεσσάρων πυρήνων κοκ. Με τον τρόπο αυτό μια ελάχιστη ποσότητα Ουρανίου μπορεί να απελευθερώσει με την αλυσιδωτή σχάση της ένα γιγαντιαίο ποσό ενέργειας, που -όπως έγινε σύντομα κατανοητό- είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί είτε για ειρηνικούς σκοπούς (την κάλυψη ενεργειακών αναγκών) είτε για την κατασκευή πυρηνικών βομβών.
ΕΝΟΤΗΤΑ 3
Πυρηνικός αντιδραστήρας ονομάζεται η διάταξη εκείνη εντός της οποίας παράγεται ενέργεια με ελεγχόμενη αντίδραση σχάσης. Ο Πυρηνικός αντιδραστήρας θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί σαν μια μεγάλη δεξαμενή όπου το πυρηνικό καύσιμο υφίσταται πυρηνική σχάση απελευθερώνοντας έτσι θερμότητα. Τα άτομα του εν λόγω καυσίμου υπό ορισμένες συνθήκες διασπώνται αυθόρμητα εκπέμποντας νετρόνια, τα οποία στη συνέχεια προκαλούν τη διάσπαση άλλων ατόμων, με τελικό αποτέλεσμα μια γεωμετρικά αυξανόμενη αλυσιδωτή αντίδραση.
Στην “καρδιά του αντιδραστήρα” φέρονται επιβραδυντικό υλικό και ρυθμιστικές ράβδοι (ή “ράβδοι ελέγχου” ή “ράβδοι ρύθμισης“) που συγκρατούν την αλυσιδωτή αντίδραση σε σταθερό ρυθμό ανάπτυξης έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η ομαλή ροή της θερμότητας. Ένα “ψυκτικό μέσο” (που μπορεί να είναι αέριο ή υγρό όπως το νερό) κυκλοφορεί μέσα στον αντιδραστήρα και θερμαίνεται. Στη συνέχεια αυτό οδηγείται σε ένα “εναλλάκτη θερμότητας” όπου προκαλεί βρασμό σε νερό που υπάρχει εκεί. Ο παραγόμενος ατμός στη συνέχεια θέτει σε κίνηση στροβίλους που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και κινητική ενέργεια (π.χ. πυρηνοκίνητα πλοία).
Ο Πυρηνικός αντιδραστήρας εκπέμπει έντονη ακτινοβολία που αξιοποιείται στη παραγωγή ραδιοϊσοτόπων. Η διαρροή της ακτινοβολίας αυτής εμποδίζεται από τα προστατευτικά στρώματα της “θωράκισης” του αντιδραστήρα. Όλοι όσοι εργάζονται σε τέτοιους χώρους υποχρεούνται να είναι εφοδιασμένοι με ειδικούς φορητούς ανιχνευτές ραδιενέργειας.
Είδη πυρηνικών αντιδραστήρων
■ Οι Πυρηνικοί αντιδραστήρες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος ονομάζονται Πυρηνικοί αντιδραστήρες ισχύος ή Πυρηνικοί σταθμοί ισχύος και διακρίνονται σε τέσσερις βασικούς τύπους στους οποίους όλοι χρησιμοποιούν νερό ως ψυκτικό μέσο και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το είδος του νερού που χρησιμοποιούν ως επιβραδυντή. Αυτοί οι τύποι είναι:
■ Α. Αντιδραστήρες ελαφρού ύδατος (LWR – Light-Water Reactors). Αυτοί διακρίνονται στους δύο επιμέρους τύπους:
- Αντιδραστήρας πεπιεσμένου ύδατος (PWR – Pressurized-Water Reactors) και
- Ζέοντος ύδατος (BWR – Boilling-Water Reactors).
■ Β. Αντιδραστήρες βαρέoς ύδατος (HWR – Heavy-Water Reactors) που με τη σειρά τους διακρίνονται σε:
- Πιεσμένου ύδατος (HPWR – και Heavy Pressurized-Water Reactors)
- Ζέοντος ύδατος (HBWR – Heavy Boilling-Water Reactors).
Οι τύποι Α1 και Α2 αποτελούν το 72% των εγκατεστημένων Πυρηνικών Σταθμών ισχύος. Επίσης τύπου Α1 (που είναι μικρότερου όγκου) είναι εκείνοι που φέρονται στα πυρηνοκίνητα πλοία.
Υπάρχουν επίσης οι αεριόψυκτοι πυρηνικοί αντιδραστήρες που χρησιμοποιούν ως επιβραδυντή γραφίτη και ως ψυκτικό μέσο διοξείδιο του άνθρακα. Δε χρησιμοποιούνται εκτεταμένα πλέον και γίνονται προσπάθειες ώστε να εγκαταλειφθεί η χρήση τους για λόγους ασφάλειας και ελαχιστοποίησης του κινδύνου επιβάρυνσης του περιβάλλοντος.
Ένας άλλος τύπος πυρηνικών αντιδραστήρων που έχουν κατασκευαστεί είναι οι αναπαραγωγικοί αντιδραστήρες (breeder reactors). Αυτοί δε χρησιμοποιούνται για παραγωγή ενέργειας, αλλά ο σκοπός της λειτουργίας τους είναι η παραγωγή σχάσιμων ισοτόπων για χρήση από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες ισχύος. Σε αυτούς χρησιμοποιείται το Th232, για παραγωγή U233, και το U238, για παραγωγή Pu239 και αναπόφευκτα Pu240.
ENOTHTA 4
Από όλες τις δυνατότητες εκμετάλευσης της πυρηνικής σχάσεως πολύ μεγάλη σημασία έχει η χρησιμοποίηση της εκλιόμενης ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς . Έτσι με την βοήθεια ειδικών εγκαταστάσεων οι οποίες αποτελούν τους καλούμενους ατομικούς ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς ή πυρηνοηλεκρικούς σταθμούς παράγεται ηλεκτρική ενέργεια από την μετατροπή της θερμότητας του πυρηνικού αντιδραστήρα . Μια άλλη ειρηνική χρήση της γίνεται στην κίνηση υποβρηχίων , τα οποία μπορούν να παραμείνουν πολλές μερές κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, και πλοίων.
Στον αντίποδα των ανωτέρω δυστυχώς έχουμε την χρήση της πυρηνικής ενέργειας στα πυρηνικά και ατομικά όπλα τα καταστροφικά αποτελέσματα των οποίων γνώρισε ήδη η ανθρωπότητα στην Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι κατά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ
1.THREE-MILE ISLAND:Το πρώτο και χειρότερο ατύχημα στις Η.Π.Α
28 Μαρτίου του 1979. Η ηµέρα που σηµειώθηκε το πρώτο µεγάλο πυρηνικό ατύχηµα στην ανθρώπινη ιστορία,και το χειρότερο στην ιστορία της αµερικανικής πυρηνικής βιοµηχανίας. Ο σταθµός πυρηνικής ενέργειας του Three-mile island, του Νησιού των Τριών Μιλίων στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ,περιελάµβανε δύο αντιδραστήρες πεπιεσµένου ύδατος (PWR) των 900 µεγαβάτ. Μια αλληλουχία τεχνικών προβλημάτων και ανθρώπινων λαθών προκάλεσε βλάβη στο σύστηµα ψύξης µε νερό της Μονάδας 2 – η οποία βρισκόταν τότε σε λειτουργία λιγότερο από τρεις µήνες. Το επίπεδο του νερού στον πυρήνα του αντιδραστήρα μειώθηκε, τµήµα των ράβδων καυσίµου υπέστησαν τήξη και ραδιενεργά αέρια απλώθηκαν στον ουρανό – απελευθερώθηκαν έως και 481 PBq ραδιενεργών αερίων, αλλά λιγότερο από 74 GBq του ιδιαίτερα επικίνδυνου ιωδίου-131. Επιθεώρηση που πραγµατοποιήθηκε έξι χρόνια αργότερα κατέδειξε πως είχε υποστεί τήξη το 45% του πυρήνα και περίπου 20 τόνοι ουρανίου είχαν κατακαθίσει στον πυθµένα του κελύφους.Το προστατευτικό περίβληµα του αντιδραστήρα όµως επιτέλεσε σωστά τον ρόλο του και η ραδιενεργή µόλυνσητου περιβάλλοντος υπήρξε όπως επισηµαίνει η «Monde» αµελητέα. Αρκετές επιδηµιολογικές έρευνες που έχουν γίνει έκτοτε στήριξαν το πρώτο πόρισµα πως η έκλυση ραδιενέργειας από τον αντιδραστήρα δεν είχε διακριτές επιπτώσεις στη συχνότητα του καρκίνου στους κατοίκους της περιοχής.
Το ατύχηµα όµως άλλαξε τη στάση των πολιτών απέναντι στην πυρηνική ενέργεια.
2.ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ:Επηρέασε την υγεία εκατομμυρίων Ευρωπαίων
Ο αντιδραστήρας Νο 4 του πυρηνικού σταθµού παραγωγής ενέργειας του Τσερνόµπιλ, στην τότε ΕΣΣ∆ και σηµερινή Ουκρανία, εκρήγνυται στη 1.23 π.µ. της 26ης Απριλίου του 1986. Πρόκειται για έναν αντιδραστήρα ζέοντος ύδατος µε επιβραδυντή γραφίτη, τύπου RBMK-1000, σοβιετικής κατασκευής, χωρίς προστατευτικό κέλυφος. Κατασκευαστικά προβλήµατα και παραβιάσεις των κανονισµών ασφαλείας προκαλούν δύο εκρήξεις, στη διάρκεια προγράµµατος ελέγχου. Στην οροφή του κτιρίου ανοίγει τρύπα, ο πυρήνας του αντιδραστήρα έρχεται σε επαφή µε το εξωτερικό περιβάλλον, µεγάλο µέρος του ουρανίου που χρησιµοποιούνταν ως καύσιµο φεύγει στον αέρα µαζί µε υπερουράνια στοιχεία και προϊόντα της σχάσης από τον πυρήνα του αντιδραστήρα. Η στήλη του καπνού φτάνει σε ύψος το ένα χιλιόµετρο, το ραδιενεργό σύννεφο εξαπλώνεται, θα επηρεάσει ολόκληρη την Ευρώπη – αλλά οι αρχές θα παραδεχθούν την αλήθεια µόνο τρεις ηµέρες µετά το τραγικό συµβάν. Για να περιοριστούν οι εκποµπές, ο κατεστραµµένος πυρήνας θα «πνιγεί» κάτω από 5.000 τόνους υλικά. Κάπου 600.000 «ρευστοποιητές» (στρατιώτες και εργάτες) από ολόκληρη την ΕΣΣ∆ θα συµµετάσχουν στον καθαρισµό και την κατασκευή µιας σαρκοφάγου. Πέραν των περίπου 30 ανθρώπων που πέθαναν εξαιτίας της έκθεσης σε ραδιενέργεια αµέσως µετά το δυστύχηµα, εκτιµάται πως λόγω της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος επηρεάστηκε η υγεία εκατοµµυρίων ανθρώπων. Μέχρι και σήµερα, το Τσερνόµπιλ παραµένει το χειρότερο πυρηνικό ατύχηµα, το µέγιστο προβλεπόµενο στην επταβάθµια ∆ιεθνή Κλίµακα Πυρηνικών Συµβάντων.
3.ΦΟΥΚΟΥΣΙΜΑ:Το επίπεδο σοβαρότητας, στο 5 της επταβάθµιας κλίµακας (στο 6 για τους Γάλλους)
Τη στιγµή που σηµειώθηκε ο σεισµός των 9 ρίχτερ στην Ιαπωνία, οι αντιδραστήρες 1, 2 και 3 του πυρηνικού σταθµού της Φουκουσίµα τέθηκαν αυτόµατα, όπως ακριβώς προβλεπόταν, εκτός λειτουργίας.Οι υπόλοιποι τρεις αντιδραστήρες του βρίσκονταν ήδη εκτός λειτουργίας για λόγους συντήρησης.
Πώς έφτασε λοιπόν η Ιαπωνία και ο πλανήτης ολόκληρος να φοβάται µια πυρηνική καταστροφή; Ο λόγος είναι πως ο σεισµός και το τσουνάµι που ακολούθησε διέκοψαν την ηλεκτρική τροφοδοσία του σταθµού.Οι ηλεκτρογεννήτριες έκτακτης ανάγκης δεν λειτούργησαν.
Κατά συνέπεια, τα συστήµατα ψύξης, που διοχετεύουν νερό ώστε να µην υπερθερµαίνονται οι ράβδοι καυσίµου στον πυρήνα των αντιδραστήρων, διαδικασία απαραίτητη ακόµα και όταν ο αντιδραστήρας είναι εκτός, έπαψαν να λειτουργούν.Η πρώτη έκρηξη, στον αντιδραστήρα Νο 1, σηµειώθηκε µία ηµέρα µετά τον σεισµό, το Σάββατο. Οι ράβδοι καυσίµου είχαν υπερθερµανθεί, η µεταλλική τους θήκη είχε εν µέρει λειώσει. Κατασκευασµένη καθώς είναι από κράµα ζιρκονίου, αλληλεπίδρασε µε τον ατµό και δηµιούργησε ιδιαίτερα ασταθή αέρια υδρογόνου.Οταν οι τεχνικοί απελευθέρωσαν τα αέρια, το υδρογόνο εξερράγη.
Το κτίριο του αντιδραστήρα Νο 1 κατέρρευσε. Ο πυρήνας του υπέστη µερική τήξη. Παρά τις προσπάθειες των υπευθύνων να ψύξουν τους αντιδραστήρες ρίχνοντας θαλασσινό νερό, έκρηξη σηµειώθηκε τη ∆ευτέρα και στον αντιδραστήρα Νο 3, την Τρίτη ακολούθησε ο αντιδραστήρας Νο 2, πυρκαγιά ξέσπασε την ίδια ηµέρα στον αντιδραστήρα Νο 4, νέα πυρκαγιά σηµειώθηκε στον ίδιο αντιδραστήρα την Τετάρτη.Το επίπεδο σοβαρότητας του συµβάντος αναβαθµίστηκε από το 4 στο 5 της επταβάθµιας κλίµακας, χαµηλά επίπεδα ραδιενέργειας έφτασαν µέχρι το Τόκιο, 220 χιλιόµετρα µακριά, και η κατάσταση χειροτερεύει. Μικρές ποσότητες ραδιενεργού ιωδίου ανιχνεύθηκαν σήμερα στο νερό βρύσης στο Τόκιο και σε άλλες πέντε ιαπωνικές περιφέρειες εντείνοντας τους φόβους για τη διαρροή από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα.Επίσης, ανιχνεύθηκε ραδιενέργεια στο γάλα και το σπανάκι των περιοχών που βρίσκονται γύρω από τον πυρηνικό σταθμό.
ΕΝΟΤΗΤΑ 6
Για το καλό της ανθρωπότητας θα πρέπει να απαγορευτούν η παραγωγή και η εξάπλωση και η χρήση των πυρηνικών και ατομικών όπλων.Για την χρήση δε της πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς θα πρέπει να αξιοποιηθεί η αποκτηθήσα εμπειρία από τα ατυχήματα που έγιναν σε διάφορες πυρηνικές εγκαταστάσεις έτσι ώστε με μεγαλη προσοχή και σύνεση και εφόσον δεν γίνεται διαφορετικά να την χρησιμοποιήσουμε. Θα ήταν δε ευχής έργο εάν η επιστημονική έρευνα κατόρθωνε να δώσει λύσεις στο ενεργειακό πρόβλημα του πλανήτη αξιοποιώντας ασφαλέστερες πηγές ενέργειας όπως είναι η ηλιακή , η αιολική και οι υπόλοιπες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
2) WWW.PHYSICS4U.GR
4) ΚΛΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΥΣΙΚΗ του K.W.FORD
Εκπαιδευτική επίσκεψη ομάδας μαθητών του 1ου ΓΕ.Λ. Χαλκίδας στο ΕΚΕΦΕ (Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών ) «Δημόκριτος», http://www.demokritos.gr/ την Τρίτη 29-3-2011.
Η επίσκεψη έγινε στα πλαίσια του μαθήματος Φυσικής Γενικής παιδείας.
Συνοδοί ήταν οι καθηγητές:
Έλληνας Γεώργιος (Διευθυντής 1ου ΓΕ.Λ.Χαλκίδας) ,
Σταμάτιος Λουπάκης (Υπεύθυνος επίσκεψης-εκπαιδευτικός ΠΕ04-Φυσικός), Κατερίνα Μιχαήλ (εκπαιδευτικός ΠΕ04).
ΧΑΛΚΙΔΑ 04-4-2011