Ως εκ τούτου, και περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο προσδόκιμο της ζωής μας. Συνιστάται συνεπώς η χρήση κατάλληλης ολιγοθερμιδικής δίαιτας, η βελτίωση του τρόπου ζωής μας (π.χ. μη κάπνισμα) και η σωματική άσκηση προκειμένου να συμβάλλουμε στην ευζωία/μακροζωία μας. Υπάρχει συνεπώς ένα ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΡΟΛΟΙ που προβλέπει πόσο θα ζήσουμε. Μόνο αν είμαστε μάστορες, μπορούμε να το ΡΥΘΜΙΣΟΥΜΕ για να κινείται με βραδύτερους ρυθμούς.
Η ανθρώπινη διάρκεια ζωής είναι ένα εξαιρετικά μεταβλητό και ετερογενές γνώρισμα. Μέχρι το 19ο αιώνα το μέσο προσδόκιμο ζωής ήταν ~ 30-40 έτη. Η ραγδαία αύξηση του προσδόκιμου ζωής τον τελευταίο αιώνα οφείλεται κυρίως στη βελτίωση της στέγασης, της διατροφής, της υγιεινής και των εμβολίων, γεγονός που αύξησε σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης μας.
Ωστόσο, κάποιες από τις μυριάδες γενετικές παραλλαγές, η λειτουργία όμως λίγων από αυτές έχει αποκρυπτογραφηθεί μέχρι σήμερα, ενδέχεται να επηρεάζουν και το προσδόκιμο της ζωής μας. Οπότε, η απάντηση στο πόσο θα ζήσει ο καθένας μας ίσως είναι εν μέρει κωδικοποιημένη στο γονιδίωμα (DNA) μας. Ερευνητές από το Ελβετικό Ινστιτούτο Βιοπληροφορικής του Πανεπιστημίου της Λωζάννης (Aaron F., et al. 27 Ιουλίου 2017, Bayesian association scan reveals loci associated with human lifespan and linked biomarkers. Nature Communications, 8: 15842, η εργασία είναι ελεύθερα προσβάσιμη) ταυτοποίησαν 16 γενετικούς δείκτες που σχετίζονται με μειωμένη διάρκεια ζωής. Περίπου το 10% του πληθυσμού φέρει ορισμένες παραλλαγές αυτών των γενετικών δεικτών που συντομεύουν τη ζωή σε σύγκριση με τον μέσο όρο του πληθυσμού. ΄Ενα άτομο που ενδέχεται να έχει κληρονομήσει μια παραλλαγή ενός από αυτούς τους 16 γενετικούς δείκτες ενδέχεται να πεθάνει μέχρι και επτά μήνες νωρίτερα. Αυτή δηλ. η μελέτη εξηγεί, εν μέρει, γιατί κάποιοι άνθρωποι ζουν περισσότερο από άλλους; Παρόλα αυτά καθοριστικοί παράγοντες του προσδόκιμου ζωής εξακολουθούν να είναι και περιβαλλοντικοί (παράγοντες, όπως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, το κάπνισμα, η ολιγοθερμιδική διατροφή, η άσκηση, ο τρόπος ζωής, κλπ) μια και μόνο το 30% της διακύμανσης της ανθρώπινης διάρκειας καθορίζεται σε γενετικούς παράγοντες στα νεαρά άτομα, ενώ το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 40%-50% όταν εξετάζεται η επιβίωση σε άτομα ηλικίας πέραν των 85-100 ετών.
Αυτή η μελέτη μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση των μηχανισμών της γήρανσης του ανθρώπου και της μακροζωίας. Προτείνει επίσης ένα καινοτόμο υπολογιστικό πλαίσιο για τη βελτίωση της δύναμης των γενωματικών διερευνήσεων ασθενειών γενικότερα. Ως εκ τούτου, το υπολογιστικό πλαίσιο ενδέχεται να έχει ελπιδοφόρες εφαρμογές στον τομέα της εξατομικευμένης ιατρικής.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ. Αναλύθηκαν 2,3 εκατομμύρια απλοί νουκλεοτιδικοί πολυμορφισμοί (SNPs) σε 116.279 άτομα.
του Κωνσταντίνου Τριανταφυλλίδη, Καθηγητή Γενετικής ΑΠΘ