Ένα άρθρο του Παναγιώτη Νταβέλου
Έχεις κοιτάξει ποτέ, τον νυχτερινό έναστρο ουρανό; Φυσικά και το έχεις κάνει! Όλοι μας το έχουμε κάνει, γιατί πολύ απλά το διάστημα αποτελεί κάτι ανοίκειο σε εμάς, κάτι το ανεξερεύνητο, και πάντα μας ωθούσε στο να το ανακαλύψουμε! Ποια όμως η σημασία που μπορεί να έχει η αστρονομία και η παρατήρηση των άστρων, στη ζωή ενός εφήβου; Σε τι μπορεί να βοηθήσουν έναν έφηβο;
Η εφηβεία, ως γνωστόν, αποτελεί μία μεταβατική περίοδο, μεταξύ της παιδικής μας ηλικίας και την ενηλικίωσής μας. Σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, ο έφηβος έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με τις μεγάλες αλλαγές που διαπράττονται γύρω του. Τα πάντα αλλάζουν! Αλλάζει το σώμα, ο νους, η κριτική σκέψη και η στάση του εφήβου απέναντι στα ζητήματα της καθημερινότητας. Αλλάζει η αντίληψη του εφήβου για τον κόσμο και για ό,τι θεωρούσε δεδομένο και οικείο. Μέσα σε αυτό το κλίμα αλλαγής και μετάβασης ο έφηβος πολλές φορές βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα αδιέξοδο και έχει την ανάγκη διαφυγής από την καθημερινότητα και τα γεγονότα. Αναζητεί ένα μέρος όπου θα μπορεί να απολαύσει την ηρεμία και την γαλήνη. Ένα μέρος που θα νιώθει ο εαυτός του!
Την ασφάλεια αυτή, μπορεί να την προσφέρει η ενασχόληση με την αστρονομία και γενικότερα η παρατήρηση των άστρων και του διαστήματος. Εξερευνώντας αυτό τον άγνωστο κόσμο που ξεδιπλώνεται στα μάτια ενός εφήβου, ο έφηβος θα μπορέσει να παρασυρθεί από την ομορφιά του διαστήματος και να ξεχάσει για λίγο την καθημερινότητα και τα ζητήματα που τον απασχολούν. Θα μπορέσει με αυτό τον τρόπο να βγει από το αδιέξοδο της εφηβείας και να χαλαρώσει, να ηρεμήσει ανακαλύπτοντας τη μαγεία του διαστήματος!
Σε πρώτο επίπεδο, δε χρειάζεται η προμήθεια ειδικού εξοπλισμού, για να κάνουμε την πρώτη μας εξερεύνηση του διαστήματος. Μπορούμε προαιρετικά να συμβουλευτούμε μία από την δεκάδες εφαρμογές που κυκλοφορούν στα κινητά τηλέφωνα, η όποια μας προσανατολίζει και μας εντάσσει βήμα -βήμα στον μαγικό αυτό κόσμο του διαστήματος. Ξεκινώντας την παρατήρησή μας, μπορούμε να ψάξουμε να βρούμε τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, να βρούμε τον πολικό αστέρα, τη μικρή και τη μεγάλη Άρκτο και γενικότερα του δεκάδες αστερισμούς που υπάρχουν στον νυχτερινό ουρανό. Ύστερα, μπορούμε να βρούμε και να συλλέξουμε στοιχεία για τη φύση του κάθε αστέρα ή πλανήτη, να βρούμε πόσο απέχει από τη Γη, καθώς και ένα πλήθος πληροφοριών ενδιαφέρουσες για τον κάθε παρατηρητή.
Η ενασχόληση μας αυτή, πέρα από την παρατήρηση, θα μας ωθήσει στη διατύπωση ερωτημάτων που θα κληθούμε να σκεφτούμε και να αναλύσουμε, όπως «πόσο μεγάλο είναι το σύμπαν;», «πότε και πώς ξεκίνησαν όλα;». Ερωτήματα τα οποία μένουν εν μέρει αναπάντητα μέχρι σήμερα και απασχολούν την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Οι σκέψεις αυτές θα μπορέσουν να μας βοηθήσουν αργότερα στην καλύτερη και ωριμότερη λήψη αποφάσεων, και κριτικής σκέψης, βοηθώντας μας, στην ομαλότερη ένταξη μας στην ενήλικη ζωή.
Η απεραντοσύνη του σύμπαντος, μπορεί να μας διδάξει, πως δεν είμαστε εμείς το κέντρο όλων των πραγμάτων και κατά συνέπεια να μην δίνουμε μεγάλη βαρύτητα σε ζητήματα που μπορούν να μας καταβάλλουν ψυχολογικά, σε κακίες που εν τέλει είναι ασήμαντες για τη ζωή μας. Αρχίζουμε να βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας, πιο σφαιρικά και όχι μόνο από μία οπτική γωνία.
Η αστρονομία λοιπόν, παρότι αρχικά μπορεί να φαντάζει ως κάτι ανούσιο και άσκοπο για τους εφήβους, μπορεί εν τέλει να αποτελεί κίνητρο παρατήρησης, μελέτης και αναζήτησης για κάθε έφηβο και να τον οδηγήσει στη γνώση και την ανακάλυψη. Ο νυχτερινός έναστρος ουρανός, μπορεί να αποτελέσει τον ασφαλή μικρόκοσμο του εφήβου, όπου θα μπορεί να καταφεύγει κάθε φορά που νιώθει τα πάντα γύρω του να αλλάζουν. Τα αστέρια είναι αυτά, που θα μας φωτίζουν και θα μας δείξουν το δρόμο που πρέπει να πάρουμε. Το δρόμο προς την ενηλικίωση…
