Ένα άρθρο του Παναγιώτη Νταβέλου
Μεγάλο είναι το κύμα λύπης που επικρατεί στην χώρας μας, ύστερα από τον θάνατο, του γνωστού σε όλους μας ζωγράφου, Αλέκου Φασιανού, ενός εμβληματικού, Έλληνα ζωγράφου, που σφράγισε με το έργο του την εποχή του, καθώς και την τέχνη της σύγχρονης Ελλάδας. Ο αγαπημένος μας Αλέκος Φασιανός απεβίωσε το βράδυ της Δευτέρας 16 Ιανουαρίου, σε ηλικία 87 ετών. Ποιος ήταν όμως ο Αλέκος Φασιανός και ποιο το έργο του;
Ο Αλέκος Φασιανός, γεννημένος στις 25 Νοεμβρίου, είχε μία έμφυτη κλίση στον τομέα της τέχνης, αφού σπούδασε βιολί στο Ωδείο των Αθηνών για δώδεκα χρόνια και σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών το διάστημα από το 1956-1960, κοντά στον εξίσου σπουδαίο ζωγράφο, Γιάννη Μόραλη. Στο μεσοδιάστημα των σπουδών του, έρχεται επαφή με σπουδαίους Έλληνες συγγραφείς και ποιητές, όπως τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Τάκη Σινόπουλο, την Ελένη Βακαλό, τον Νίκο Καρούζο και άλλους, των οποίων τα ποιήματα, θέλησε να εικονογραφήσει αργότερα. Είχε ήδη αρχίσει να επηρεάζεται από την εικαστική ζωή της πρωτεύουσας και δεν αργεί να παρουσιάσει στο κοινό την πρώτη του συλλογή στην γκαλερί Α23, παρ’ ότι είναι ακόμα φοιτητής.
Αφότου ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ελλάδα, συνεχίζει τις σπουδές του στο Παρίσι, από το 1960 έως το 1963,με μία υποτροφία της Γαλλικής Κυβέρνησης. Στο Παρίσι έχει την δυνατότητα να συναντήσει και να ανταλλάξει απόψεις με πολλούς σπουδαίους καλλιτέχνες. Αυτές οι εμπειρίες τον εμπνέουν σε μεγάλο βαθμό, και το 1966, στην Αθήνα παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Galerie 2+3, τα έργα του. Από τότε και για 50 χρόνια ζει μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας, ενώ η επιτυχία αυτής της έκθεσης αποτέλεσε την έναρξη μιας δυνατής καριέρας. Πραγματοποίησε περισσότερες από εβδομήντα ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Μόναχο, Τόκιο, Αμβούργο, Ζυρίχη, Μιλάνο, Βηρυτό, Στοκχόλμη, Λονδίνο και αλλού, ταξιδεύοντας την τέχνη του παντού! Στο διάστημα της ακμής του, ασχολείται με πολλούς από τους τομείς της τέχνης, καθώς αναλαμβάνει την εικονογράφηση αρκετών βιβλίων τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, και γράφει και ο ίδιος ποιήματα, πεζά και κείμενα.
Το έργο του; Τεράστιο και μοναδικό! Το χαρακτηριστικό ύφος του Φασιανού, το οποίο διαμορφώθηκε στις αρχές της δεκαετίες του ‘60, ήταν αυτό που τον καθόρισε. Είχε έναν χαρακτηριστικό τρόπο, σχεδίασης των χαρακτηριστικών του ανθρώπου, και τα χρώματα που χρησιμοποιούσε ήταν κατά βάση, το κόκκινο, το μπλε, το κίτρινο καθώς και οι αποχρώσεις του μαύρου. Χρησιμοποιούσε, δηλαδή καθαρά χρώματα το ένα δίπλα στο άλλο δημιουργώντας αντιθέσεις. Πηγή έμπνευσης του, υπήρξαν τα ερυθρόμορφα και τα μελανόμορφα αγγεία της Πομπηίας. Τρία βασικά θέματα έμειναν αναλλοίωτα στη διάρκεια της πορείας του: άνθρωπος, φύση, περιβάλλον. Τον απασχολεί η καθημερινότητα του ανθρώπου και οι σχέσεις του με το περιβάλλον. Χαρακτηριστικό δείγμα του τρόπου ζωγραφικής του, αποτελούν τα πουλιά, τα οποία και συναντάμε σε πολλούς από τους πίνακες του. Τα σπίτια, επίσης, που απεικονίζονται στα έργα του, μοιάζουν βγαλμένα από εικόνες της βυζαντινής εποχής με την γνωστή «ανάποδη» προοπτική. Επεμβαίνει στις μορφές του ανθρώπου, τις οποίες ζωγραφίζει πλατιές και χωρίς βάθος πάντα σε προφίλ, κάθε φορά με έναν διαφορετικό και πρωτότυπο τρόπο. Σπάνια συναντάμε σε πίνακες του, τις ανθρώπινες μορφές με τα φυσιολογικά τους χρώματα. Ζωγραφίζει όλη την ανθρώπινη φιγούρα μονόχρωμη άλλοτε κόκκινη , άλλοτε μπλε , άλλοτε λευκή , άλλοτε με το χρώμα της ώχρας Τα χρώματα αλλάζουν, ανάλογα με τα συναισθήματα που νιώθει και θέλει να μας περάσει, ο καλλιτέχνης. Οι πίνακες του, δεν κατατάσσονται στον ρεαλισμό, αφού δεν υπάρχει τρίτη διάσταση. Οι δυσδιάστατες φιγούρες, ήταν επηρεασμένες από τις φιγούρες του Θεάτρου Σκιών. Επίσης, τα πουλιά που πετούν, τα ποδήλατα σε κάποιους πίνακες, τα φτερά σε κάποιες φιγούρες και κυρίως τα χρώματα δημιουργούν μια ατμόσφαιρα γιορτής και γαλήνης! Τα έργα του δεν τα εντοπίζουμε μόνο στον καμβά, αλλά έργα του συναντάμε σε βιβλία, αφίσες αλλά και σε αγάλματα της Αθήνας και όχι μόνο…
Ο πολυαγαπημένος μας Αλέκος Φασιανός, δυστυχώς δεν είναι πια κοντά μας, όμως η παρακαταθήκη που μας άφησε είναι τεράστια και αξιοσημείωτη. Προσωπικά, θα χαρακτήριζα το έργο του, άκρως αντιπροσωπευτικό της ελληνικής κουλτούρας και της ελληνικής καθημερινότητας. Μέσα από τους πίνακες του, μπορώ να δω την Ελλάδα, απεικονισμένη μέσα από τα μάτια ενός σπουδαίου καλλιτέχνη. Το γεγονός, αυτό, με κάνει να αισθάνομαι πολύ οικεία με τους πίνακες του Φασιανού και να αισθάνομαι δέος για αυτούς τους πίνακες, αφού αποτυπώνουν αρκετά στοιχεία, που καθορίζουν τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της πατρίδας μας. Αυτό, προσωπικά μου αρκεί για να θαυμάζω το έργο του Αλέκου Φασιανού, και να τον χαρακτηρίζω ως έναν, από τους αγαπημένους μου ζωγράφους.
Σήμερα, υπάρχει μία τεράστια συλλογή από πίνακες ζωγραφικής, αφίσες και ποιήματα, εκτεθειμένα σε διάφορες πινακοθήκες ανά την Ευρώπη και την Ελλάδα. Η συλλογή αυτή, συνεχίζει να μας εμπνέει και να διατηρούμε την μνήμη του Αλέκου Φασιανού ενεργή, δίνοντας χρώμα στην ζωή μας! Γιατί όπως έλεγε χαρακτηριστικά και ο ίδιος, «Το χρώμα πρέπει πάντα να έχει μία σημασία!»
