Αρχική » ΠΕ02 » γλώσσα

Αρχείο κατηγορίας γλώσσα

Κείμενα για τον Α.Β. Μουμτζάκη

Το Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας του Α.Β. Μουμτζάκη είναι το βιβλίο που βρίσκεται σε μαθητικά χέρια εδώ και σαράντα τέσσερα χρόνια. Νομίζω ότι δεν υπάρχει άλλο για το οποίο ο χρόνος έδειξε τόσο πολύ τη σημασία του.

Για τον συγγραφέα μπορείτε να βρείτε κείμενα διασκευασμένα με τρόπο, ώστε να λειτουργούν σαν εκπαιδευτικό υλικό και αφορμή κουβέντας με τους μαθητές.

Α΄ Γυμνασίου: Α.Β. Μουμτζάκης, Επικοινωνία, προφορικός και γραπτός λόγος γραπτός.

Β΄ Γυμνασίου: Α.Β. Μουμτζάκης, Νέοι τρόποι παιδαγωγικής πράξης.

Γ΄ Γυμνασίου: Α.Β. Μουμτζάκης, Εικόνες από την Οδύσσεια.

Α΄ Λυκείου: Α.Β. Μουμτζάκης, Το μάθημα των αρχαίων ελληνικών στην Α΄ Λυκείου.

Β΄ Λυκείου: Α.Β. Μουμτζάκης, Γλωσσικά θέματα στο ραδιόφωνο.

Β΄ Λυκείου: Α. Β. Μουμτζάκης (1929 – 2009), βιογραφικά

Γ΄ Λυκείου: Α.Β. Μουμτζάκης, Η εκπαίδευση χθες και σήμερα

Γ΄ Λυκείου: Α.Β. Μουμτζάκης, Η βαθμολόγηση των γραπτών εκθέσεως της Γ΄ Λυκείου.

 

εδώ σε ένα αρχείο pdf

και εδώ σε αρχεία doc

H παιδαγωγική Φρενέ

Παράδειγμα για την αξιοποίηση των διαδραστικών οθονών. 

σε αρχείο κειμένου doc

Μια από τις αδόκιμες πρακτικές αξιοποίησης των Νέων Τεχνολογιών στη διδασκαλία είναι η προβολή οπτικοακουστικού υλικού, συνήθως σκηνοθετημένων ταινιών που σχετίζονται με την ύλη του μαθήματος.

Ωστόσο, αν καταφεύγουμε σε τέτοια εποπτικά μέσα, θα πρέπει να τα προσαρμόζουμε στις διδακτικές ανάγκες. Βασικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχουν είναι:

  • Η διάρκεια, που θα πρέπει να είναι τόση ώστε το υλικό να λειτουργεί στο πλαίσιο του ωρολόγιου προγράμματος. Δηλαδή, δεν θα πρέπει να είναι περισσότερο από 15-20 λεπτά.
  • Η συνοδεία του υλικού με κατάλληλες καθοδηγητικές ερωτήσεις ή δραστηριότητες τις οποίες θα πρέπει να θέσουμε στους/ις μαθητές/τριες.

Θέτω στην κρίση και τη διάθεσή σας μια προσπάθεια να αξιοποιηθεί οπτικοακουστικό υλικό στη διδασκαλία. Πρόκειται για τρία σύντομα βίντεο που επιλέχθηκαν από κινηματογραφική ταινία «Σελεστίν Φρενέ, ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται».

Σχετίζεται με την παιδαγωγική Φρενέ, μπορεί να αξιοποιηθεί στην Α΄ Γυμνασίου, την Α΄ Λυκείου, αλλά και στις άλλες τάξεις, εφόσον αφορά την εκπαίδευση και μπορεί να ενταχθεί στη διδασκαλία σε συνάφεια με τα Προγράμματα Σπουδών.

 

1. Στο παράρτημα θα βρείτε:

    • τους υπερσυνδέσμους προς τα βίντεο στο Γιουτιούμπ,
    • τις καθοδηγητικές ερωτήσεις με βάση τις οποίες θα παρακολουθήσουν οι μαθητές/τριες (οι ερωτήσεις βρίσκονται και στις πληροφορίες των βίντεο στο Γιουτιούμπ).

2. Μπορείτε να βρείτε διαμορφωμένο ιντερνετικό περιβάλλον για την αξιοποίηση των αποσπασμάτων εδώ: https://smnds.webnode.gr/neoelliniki/celestin-freinet-selestin-frene/

3. Μπορείτε να βρείτε ολόκληρη την ταινία διαθέσιμη στο Γιουτιούμπ εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=AYBqo_9_8lk

4. Στο Φωτόδεντρο μπορείτε να βρείτε έναν Οδηγό για την εφαρμογή της Παιδαγωγικής Φρενέ στη Δημόσια Εκπαίδευση. Εδώ http://ebooks.edu.gr/ebooks/handle/8547/307

 

 

 

Παράρτημα

Βίντεο 1 https://www.youtube.com/watch?v=eBXesvTL8to

ερωτήσεις για την παρακολούθηση

00.00-02.30:

  1. Ποια πράγματα προτρέπει ο δάσκαλος Φρενέ στην πρώτη σκηνή;
  2. Πώς αντιμετωπίζεται ο αργοπορημένος μαθητής Τιτέν; Τι λένε “αυτόματα” οι συμμαθητές του; Πώς αντιδρά ο ίδιος; 3. Πώς αντιδρά ο δάσκαλος Φρενέ;
  3. Ποια είναι η εξήγηση της αργοπορίας του μικρού Τιτέν;
  4. Πώς κρίνει ο δάσκαλος Φρενέ την ύλη του σχολικού βιβλίου;
  5. Αμφισβητεί ο δάσκαλος Φρενέ τον σκοπό της διδασκαλίας; Ποιος είναι;
  6. Τι δείχνει το περιστατικό με τον χαρακτηρισμό του περιστεριού “άρρωστο” και τη διόρθωση σε “τραυματισμένο”;

02.30-03.45:

  1. Τι υποστηρίζουν οι δύο ενήλικες; Σε τι διαφέρει η οπτική τους; Σε τι συμφωνούν;

03.45-07.30:

  1. Τι δείχνει η ένταξη, από τον μαθητή, του ρήματος “πίνω” στην ίδια συζυγία με το “τρώω”;
  2. Πώς οδηγείται ο δάσκαλος Φρενέ στην αλλαγή διάταξης της αίθουσας;
  3. Τι συμβαίνει στη διπλανή αίθουσα;
  4. Πώς προέκυψε η αναγκαιότητα των ομάδων;
  5. Πώς αντιδρούν οι μαθητές στις προτάσεις του δάσκαλου Φρενέ;
  6. Σχολιάστε τουλάχιστον δύο από τις προτάσεις/αλλαγές που τίθενται.

07.30-07.45:

  1. Ποιες σκέψεις και αμφιβολίες έχει ο δάσκαλος Φρενέ για τις παιδαγωγικές πρακτικές που υιοθετεί;

07.45-08.00:

  1. Τι συμβαίνει στη διπλανή αίθουσα;

08.00-09.00:

  1. Τι συνιστά ο δάσκαλος Φρενέ στους μαθητές για τον τρόπο δουλειάς;
  2. Τι προβλήματα ανακύπτουν με τον νέο τρόπο δουλειάς; Πώς αντιμετωπίζονται;

09.00-10.00:

  1. Ποια ζητήματα θέτει ο συνάδερφος του Φρενέ;
  2. Τι υποστηρίζουν οι δύο ενήλικες; Σε τι διαφέρει η οπτική τους; Σε τι συμφωνούν;
  3. Σχολιάστε τη φράση: “δεν κάνουμε ένα παιδί μελετηρό μειώνοντάς το”.

Διαλέξτε και σχολιάστε ένα σημείο που σας κίνησε το ενδιαφέρον

 

 

Βίντεο 2 https://www.youtube.com/watch?v=4Jchu1Bl5R0

ερωτήσεις για την παρακολούθηση

00.00-01.50:

  1. Ποια είναι η σημασία της επίσκεψης στο σιδηρουργείο;

01.50-03.40:

  1. Ποια είναι η σημασία της επινόησης του Γουτεμβέργιου;
  2. Ποια είναι η συμπεριφορά του μικρού Τιτέν; Πώς τη δικαιολογεί; Πώς τον αντιμετωπίζει ο δάσκαλος Φρενέ;

03.40-04.20:

  1. Ποια ιδέα έχει ο δάσκαλος Φρενέ; Ποια είναι η στάση του δήμαρχου;

04.20-08.30:

  1. Πώς αντιμετωπίζουν οι μαθητές το μικρό τυπογραφείο; Τι επιλέγουν να τυπώσουν; Πώς κρίνετε τις επιλογές τους;
  2. Πώς αντιδρούν οι μαθητές στην αναγγελία του διαλείμματος;
  3. Ποιος προβληματισμός/ αμφιβολία διατυπώνεται σχετικά με τον ενθουσιασμό των μαθητών με την τυπογραφία;
  4. Με ποιον τρόπο γίνεται η σύγκριση με τα σχολικά βιβλία;
  5. Πώς έρχεται η πρόταση για τη σχολική εφημερίδα; Ποιον ρόλο θα παίζει; Με ποιον τρόπο παίρνεται η απόφαση;

08.30-11.20:

  1. Ποια απήχηση έχει η ιδέα του δάσκαλου Φρενέ με το τυπογραφείο;
  2. Πόσες πτυχές έχει η επικοινωνία με άλλα σχολεία;
  3. Εκτός από την τυπογραφία ποια άλλα μέσα χρησιμοποιούνται για εκπαιδευτικούς σκοπούς;

Διαλέξτε και σχολιάστε ένα σημείο που σας κίνησε το ενδιαφέρον.

 

Βίντεο 3 https://www.youtube.com/watch?v=ueAxt8bIkIQ&t=3s

ερωτήσεις για την παρακολούθηση

  1. Ποια προβλήματα προκύπτουν καθώς εφαρμόζονται νέες παιδαγωγικές πρακτικές;
  2. Ποιες λύσεις βρίσκονται;

(Μέχρι πόση δόση καινοτομίας μπορεί να αντέξει η δημόσια εκπαίδευση;)

  1. Ποια είναι η ιστορία του σχολείου που άνοιξε ο δάσκαλος Φρενέ;

Διαλέξτε και σχολιάστε ένα σημείο που σας κίνησε το ενδιαφέρον.

Σήμερα ήταν μια δύσκολη μέρα

Σήμερα ήταν μια δύσκολη μέρα
Κείμενο δημοσιευμένο σε κοινωνικό δίκτυο, A.P., 1 Νοεμβρίου 2021

Σήμερα ήταν μια δύσκολη μέρα, σε δύο τμήματα… ένταση, φασαρία, προκλήσεις… (η διαπίστωση αυτή δεν ήταν μόνο δική μου, αλλά και των συναδέλφων που μπαίνουν σε αυτά τα τμήματα).
Προβληματίστηκα… αποφάσισα, όταν τελείωσε το διδακτικό μου ωράριο, να μην φύγω από το σχολείο… μίλησα με δύο μαθητές (τους πιο επιθετικούς), ξεχωριστά… Τους ρώτησα τι θα….

 

Το κείμενο με ενδεικτικές ερωτήσεις για διδακτική χρήση στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας όλων των τάξεων εδώ: https://blogs.sch.gr/symfo/files/2024/09/20240930.AiaPe_mia_diskoli_mera.doc

Τρίωρη γραπτή δοκιμασία στη Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου

Κοινή γραπτή δοκιμασία μαθητών/τριών Γ΄ Λυκείου των Λυκείων Δράμας και Σερρών στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2023.

Τα θέματα και οι ενδεικτικές απαντήσεις εδώ

Γενικότερος προβληματισμός σχετικά με την προφορική και γραπτή αξιολόγηση των μαθητών/τιών εδώ.

Αναλύοντας κριτικά δημοσιογραφικά και άλλα κείμενα

Αναλύοντας κριτικά δημοσιογραφικά και άλλα κείμενα (pdf)

 

Βασίζεται στο Αργύρης Αρχάκης – Άννα Φτερνιάτη – Ανθίππη Δούκα, Αναλύοντας κριτικά την ειδησεογραφική αξιολόγηση στον ημερήσιο τύπο. Στο Κώστας Ντίνας (επιμ) 2018.Figura in Praesentia – Μελέτες αφιερωμένες στον καθηγητή Θανάση Νάκα. Εκδόσεις Πατάκη 2022

θέματα γλώσσας γυμνασίου

πώς το λέξατε αυτό;

απόσπασμα από την ταινία “ο Τζαναμπέτης”

ρητορικά κείμενα και πολιτικός λόγος

αξιοποίηση στα αρχαία ελληνικά (ρητορικός λόγος) και στην έκθεση έκφραση (γ΄ λυκείου, η πειθώ στον πολιτικό λόγο)

Παρακολουθήστε το σύντομο απόσπασμα από ομιλία στη Βουλή (εδώ)

Αρχαία Β΄, ρητορικά κείμενα

Ζητάμε από τους μαθητές

  1. Να ακούσουν προσεκτικά και να γράψουν τα λόγια που λέει ο Α. Παπανδρέου.
  2. Να το αξιολογήσουν ως προς τους σκοπούς που έχει η εισαγωγή/ προοίμιο ενός λόγου. Ακόμη, να κρίνουν αν αξιοποιούνται “πίστεις” στο σύντομο απόσπασμα. (αρχαία β΄ λυκείου, ρητορικά κείμενα)
  3. Να μελετήσουν το παρακάτω κείμενο και να το αξιολογήσουν ως προς τους σκοπούς του προοιμίου

Κύριοι βουλευτές, δεν απέχω πολύ από το να χρωστώ ευγνωμοσύνη στον κατήγορο, επειδή μου ετοίμασε αυτή εδώ τη δίκη. Γιατί, ενώ πρωτύτερα δεν είχα αφορμή, με βάση την οποία να λογοδοτήσω για τη ζωή μου, τώρα δα εξαιτίας του έχω πάρει (αφορμή). Και θα προσπαθήσω να σας αποδείξω με το λόγο μου ότι απ’ τη μια αυτός λέει ψέματα και απ’ την άλλη ότι έχω ζήσει μέχρι σήμερα άξιος πιο πολύ για έπαινο παρά για φθόνο· γιατί, νομίζω πως ετούτος δε μου ετοίμασε για κανένα άλλο λόγο αυτήν εδώ τη δίκη παρά μόνο από φθόνο.

  1. Να δουλέψουν την αρχή από το προοίμιο του λόγου Υπέρ Αδυνάτου:

[1] Οὐ πολλοῦ δέω χάριν ἔχειν, ὦ βουλή, τῷ κατηγόρῳ,ὅτι μοι παρεσκεύασε τὸν ἀγῶνα τουτονί. πρότερον γὰρ οὐκ ἔχων πρόφασιν ἐφ’ ἧς τοῦ βίου λόγον δοίην, νυνὶ διὰ τοῦτον εἴληφα. καὶ πειράσομαι τῷ λόγῳ τοῦτον μὲν ἐπιδεῖξαι ψευδόμενον, ἐμαυτὸν δὲ βεβιωκότα μέχρι τῆσδε τῆς ἡμέρας ἐπαίνου μᾶλλον ἄξιον ἢ φθόνου· διὰ γὰρ οὐδὲν ἄλλο μοι δοκεῖ παρασκευάσαι τόνδε μοι τὸν κίνδυνον οὗτος ἢ διὰ φθόνον.

  1. Να βρουν τα κοινά σημεία με την αρχή από το προοίμιο του λόγου Υπέρ Μαντιθέου:

[1] Εἰ μὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντὸς τρόπου κακῶς ἐμὲ ποιεῖν, πολλὴν ἂν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας· ἡγοῦμαι γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβλημένοις τούτους εἶναι μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους, οἵτινες ἂν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν αὐτοῖς βεβιωμένων καταστῆναι.

 

Έκθεση γ΄ λυκείου, η πειθώ στον πολιτικό λόγο

Ζητάμε από τους μαθητές

  1. Να ακούσουν προσεκτικά και να γράψουν τα λόγια που λέει ο Α. Παπανδρέου.
  2. Να αναγνωρίσουν τους τρόπους πειθούς στο σύντομο απόσπασμα και με ποια μέσα επιτυγχάνονται. (έκθεση γ΄ λυκείου)
  3. Να μελετήσουν το παρακάτω κείμενο, αρχή από το προοίμιο του λόγου Υπέρ Αδυνάτου, και να κρίνουν πόσο πετυχημένο είναι:

Κύριοι βουλευτές, δεν απέχω πολύ από το να χρωστώ ευγνωμοσύνη στον κατήγορο, επειδή μου ετοίμασε αυτή εδώ τη δίκη. Γιατί, ενώ πρωτύτερα δεν είχα αφορμή, με βάση την οποία να λογοδοτήσω για τη ζωή μου, τώρα δα εξαιτίας του έχω πάρει (αφορμή). Και θα προσπαθήσω να σας αποδείξω με το λόγο μου ότι απ’ τη μια αυτός λέει ψέματα και απ’ την άλλη ότι έχω ζήσει μέχρι σήμερα άξιος πιο πολύ για έπαινο παρά για φθόνο· γιατί, νομίζω πως ετούτος δε μου ετοίμασε για κανένα άλλο λόγο αυτήν εδώ τη δίκη παρά μόνο από φθόνο. (μτφρ. Γ.Α. Ράπτης)

  1. Να βρουν τα κοινά σημεία με την αρχή από το προοίμιο του λόγου Υπέρ Μαντιθέου:

Κύριοι βουλευτές, αν δε γνώριζα καλά ότι οι κατήγοροι θέλουν να με βλάψουν με κάθε τρόπο, θα τους χρωστούσα μεγάλη ευγνωμοσύνη γι’ αυτή την κατηγορία. Γιατί νομίζω ότι, για όσους έχουν συκοφαντηθεί άδικα, αυτοί είναι αίτιοι πολύ μεγάλων αγαθών, που θα τους ανάγκαζαν να λογοδοτήσουν για τις πράξεις της ζωής τους. (μτφρ. Γ.Α. Ράπτης)

  1. Να σκεφτούν πως μπορούν να αξιοποιήσουν σε δικά τους κείμενα ρητορικά σχήματα που θεωρούν πετυχημένα.

 

σε αρχείο pdf και σε αρχείο doc

 

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση