kathimerini.gr | Οι καλοί σχολικοί βαθμοί είναι… μεταδοτικοί.
Η βία στα σχολεία και η σιωπή που τη θρέφει
Από www.kathimerini.gr
Hμερομηνία δημοσίευσης: 27-01-13
Της Μαριας Kατσουνακη
Γιατί ένας μαθητής να θέλει να προκαλέσει σε κάποιον άλλον πόνο ή αναστάτωση; «Οποιος δεν έχει λέξεις είναι ευάλωτος» θα απαντούσε η Νατάσα Πολονύ, Γαλλίδα δημοσιογράφος και εκπαιδευτικός, συγγραφέας του σημαντικού δοκιμίου «Τα χαμένα παιδιά μας», που αν και έχει κυκλοφορήσει πριν από έξι χρόνια, παραμένει υποδειγματικό για τον θεσμό της εκπαίδευσης και τη δυσλειτουργία των σύγχρονων σχολείων. Οσο η γλώσσα βάλλεται, είμαστε σχεδόν καταδικασμένοι να καταφεύγουμε στον θυμό και στη βίαιη έκφρασή του.
Θα πείτε ότι σε αυτή την περίοδο της ανεξέλεγκτης κρίσης, όπου οι οικογένειες διαλύονται από την ανεργία και την ανέχεια, τα παιδιά μεταφέρουν στο σχολείο ό,τι βιώνουν και συσσωρεύουν ως ατμόσφαιρα στο σπίτι. Η γλώσσα παύει να είναι, από μόνη της, επαρκής ερμηνεία.
Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 4η θέση ανάμεσα σε 41 χώρες σε περιστατικά ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού ή bullying όπως ονομάζεται διεθνώς. Βία λεκτική, ψυχολογική, σωματική, ακόμη και διαδικτυακή ή ηλεκτρονική. Οπως επισημαίνει ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κουμουτσάκος (ο οποίος προώθησε στην Ευρωπαϊκή Ενωση την καθιέρωση Ευρωπαϊκής Ημέρας κατά του εκφοβισμού και της βίας στα σχολεία) ο διαχωρισμός «θύματος – θύτη είναι λανθασμένος, αφού και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για παιδιά, μπλεγμένα στα δίχτυα αυτού του νοσηρού φαινομένου».
Η σιωπή που καλύπτει παρόμοιες πράξεις είναι το αυγό του φιδιού: ο θύτης γνωρίζει ότι η συμπεριφορά του είναι τιμωρητέα, το θύμα ντρέπεται, ο δάσκαλος φοβάται να αναλάβει την ευθύνη, η οικογένεια τις περισσότερες φορές αγνοεί. «Δημιουργείται ο κύκλος μιας ιδιότυπης ομερτά μεταξύ των εμπλεκομένων, που το μόνο που κάνει είναι να δηλητηριάζει τις ψυχές των μαθητών, στοιχειώνοντας τα όνειρα και τις ελπίδες τους», επισημαίνει ο ευρωβουλευτής.
Μπορεί αυτό που συνέβη πριν από τέσσερις μέρες στη Λάρισα -11 νεαροί κρατώντας ξύλινα ρόπαλα και φωνάζοντας ρατσιστικά συνθήματα επιτέθηκαν σε στέκι μεταναστών- να μην εντάσσεται στο φαινόμενο bullying. Τι συμβαίνει όμως όταν αποκαλύπτεται ότι τα περισσότερα παιδιά από την ομάδα είναι ανήλικοι μαθητές; Πώς αντιμετωπίζεται η τροφοδότηση μίσους; Πώς εξουδετερώνεται η κοινωνική αδικία, η ανισότητα, η αναπαραγωγή των παθογενειών που διογκώνονται και πολλαπλασιάζονται μέσα από το Διαδίκτυο;
Τα περιστατικά πληθαίνουν και βαθαίνουν σε σύγχυση και διαστροφή. Η πρώτη μαθήτρια ενός σχολείου έλαβε μέιλ όπου εμφανιζόταν σε γυμνές φωτογραφίες. Στο κεφάλι της είχε προσαρμοστεί το σώμα μιας άλλης. Το κορίτσι άρχισε να υποφέρει, να χάνει την όρεξή της, να υστερεί στα μαθήματα. Οι γονείς της απευθύνθηκαν στην υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Αποκαλύφθηκε ότι ο εκβιάζων ήταν ο δεύτερος τη τάξει μαθητής, ο οποίος συνέλαβε αυτό τον τρόπο για να εξουδετερώσει τον «αντίπαλο». Οι δυο γιοι του κ. Κουμουτσάκου πηγαίνουν σε δημόσιο σχολείο και ο ίδιος αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί όταν του μετέφεραν περιστατικά που υπέπιπταν στην αντίληψή τους, τα οποία μπορεί να μη χαρακτηρίζονταν από σφοδρότητα ή μεγάλη σκληρότητα, προεικόνιζαν όμως ένα δυσοίωνο μέλλον. Η ενδοσχολική βία είναι δύσκολο πολλές φορές να ανιχνευτεί και όταν εντοπιστεί μπορεί να είναι ήδη αργά. Μπορεί, δηλαδή, η ζημιά να έχει προκληθεί. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες καθηγητών που βρίσκονται απέναντι σε έξαλλα και απελπισμένα παιδιά, επειδή βλέπουν μπροστά τους έναν τοίχο. Η άμυνα μετασχηματίζεται σε επιθετικότητα. Για να ελέγξει το συναίσθημά του και να διατυπώσει τον συλλογισμό του χρειάζεται λέξεις. Αν αποκοπεί από την επικοινωνία αυτής της μορφής και απορροφηθεί από το Διαδίκτυο ο κίνδυνος μεγαλώνει.
Σημειώνει η Ν. Πολονύ: «Οταν ένας νέος λέει ότι κάτι είναι “κουλό” μπορεί να θέλει να πει “είναι εκπληκτικό”, “είναι τρομερά βαρετό”, “είναι συναρπαστικό” και πολλές ακόμα έννοιες της αντίληψης και του συναισθήματος, από το αρνητικό ώς το θετικό. Αλλά ο συνομιλητής γενικά μαντεύει τι θέλει να του μεταδώσει αυτή η φράση χωρίς να χρειαστεί να επιστρατεύσει συλλογισμούς. Μαντεύει γιατί και το δικό του αισθητήριο είναι παρόμοιο, γιατί οι παραστάσεις του είναι ίδιες. Αντίθετα με όποιον δεν ανήκει στην ίδια πολιτισμική σφαίρα».
Μπορεί η άποψη αυτή να φαντάζει ήδη μακρινό παρελθόν σε μια κοινωνία και ένα σχολικό περιβάλλον κατ’ επέκταση, όπου η βία αποτελεί ρυθμιστικό παράγονται σχέσεων και συμπεριφορών. Μαθητές ταπεινώνονται, στοχοποιούνται, ξυλοκοπούνται λόγω χρώματος, καταγωγής, επειδή τραυλίζουν, είναι παχύσαρκοι, φοράνε γυαλιά, αριστεύουν ή μένουν στην ίδια τάξη, είναι πολύ ντροπαλοί και συνεσταλμένοι, διαφοροποιούνται από το περιβάλλον τους (ένας ανήμπορος γονιός ή μια άρρωστη αδελφή). Η επιθετικότητα δεν έχει μία μόνο γενεσιουργό αιτία, εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, τραυματίζει για να «επιστρέψει» το τραύμα που την έχει θρέψει.
Τι δουλειά έχει η γλώσσα μέσα σε αυτό τον ορυμαγδό του bullying ή του cyber bullying. Μα η γλώσσα είναι η αρχιτεκτονική με την οποία χτίζουμε το εγώ και τον τρόπο που μας περιβάλλει· δίνει νόημα στον κόσμο που αντιλαμβανόμαστε, τον διευθετεί. Εμπλουτίζει την πραγματικότητα. Της δίνει σχήμα και περιεχόμενο. Αντιστρατεύεται τη σιωπή και ό,τι εκείνη συγκαλύπτει.
Σχολεία των «αρίστων» ξανά τα πειραματικά
Από το www.tovima.gr
Οι φιλόδοξες παρεμβάσεις θα ισχύσουν και θα δοκιμαστούν τη νέα χρονιά
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 27/01/2013 05:45
Μπορούν τα πρότυπα πειραματικά σχολεία να αποτελέσουν τα μαγικά εργαστήρια για την ανασυγκρότηση της ελληνικής εκπαίδευσης; Μπορεί να (ξανα)γίνουν σήμερα σημείο αναφοράς για τα υπόλοιπα δημόσια σχολεία; Η απάντηση θα δοθεί στο τέλος του ερχόμενου μήνα, όταν το υπουργείο Παιδείας θα ανακοινώσει τις αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους, με στόχο την επαναφορά στο εκπαιδευτικό τοπίο της χώρας του θεσμού των «αρίστων». Οι φιλόδοξες παρεμβάσεις θα ισχύσουν (και θα δοκιμαστούν) από την επόμενη σχολική χρονιά.
Οπως ακριβώς τα πρώτα πειραματικά σχολεία που ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 1910, έτσι και τα νέα πειραματικά σχολεία θα δέχονται στο εξής μαθητές μόνο με εξετάσεις, ενώ θα αξιολογούν με τον δικό τους τρόπο διδακτικό προσωπικό και αποφοίτους. Αυτή η παράδοση είχε διακοπεί από τη δεκαετία του 1980 και σε όλη τη διάρκεια των πρώτων κυβερνήσεων του ΠαΣοΚ, οπότε τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία έχασαν σταδιακά όλα τους τα χαρακτηριστικά και εξομοιώθηκαν με όλα τα άλλα σχολεία της μέσης εκπαίδευσης, κρατώντας μόνο τον τίτλο τους. Ηταν η εποχή της «Αλλαγής», που τα βρήκε «ελιτίστικα»• κι ας είχαν περάσει από τα θρανία τους ουκ ολίγοι από τους πολιτικούς ταγούς και των κυβερνήσεων του Ανδρέα Παπανδρέου – ο ίδιος ωστόσο τέλειωσε το ιδιωτικό Κολλέγιο Αθηνών. Ετσι καταργήθηκαν οι εξετάσεις για την επιλογή των μαθητών, η αυστηρή επιλογή των εκπαιδευτικών τους, τα ξεχωριστά προγράμματα, η στενή και καθημερινή σύνδεσή τους με τα ΑΕΙ και φυσικά η ευθύνη που είχαν τελικά οι πανεπιστημιακοί καθηγητές για τη λειτουργία τους.
Τώρα, στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, τα «σχολεία των αρίστων» – προσωνύμιο που κέρδισαν την εποχή της ακτινοβολίας τους – επανέρχονται όχι για να αποκλείσουν υποψηφίους, όπως είχαν συκοφαντηθεί κατά το παρελθόν, αλλά για να εμπνεύσουν την ανάγκη της αριστείας και στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα. Κατ’ αρχήν με απλά διαγνωστικά τεστ.
Κλήρωση τέλος
Σε αυτή τη συγκυρία, η ανάγκη πολλών οικογενειών να πάρουν τα παιδιά τους από ιδιωτικά σχολεία, στα οποία φοιτούσαν, λόγω της αδυναμίας τους να αντεπεξέλθουν οικονομικά στις υποχρεώσεις τους, έχει δημιουργήσει «ουρές» ενδιαφερομένων στις πόρτες πρότυπων και πειραματικών δημόσιων σχολείων, από τα οποία περιμένουν ξανά καινοτομίες στη διδακτική τους προσέγγιση και εκπαιδευτικές επιτυχίες. Ενας νέος νόμος για τα πρότυπα και πειραματικά λύκεια είχε ήδη ψηφιστεί πριν από ενάμιση χρόνο, επί υπουργίας στην Παιδεία της κυρίας Αννας Διαμαντοπούλου. Ωστόσο ουδέποτε εφαρμόστηκε. «Πάγωσε» λόγω της τεταμένης κατάστασης που επικρατούσε τότε στον χώρο της εκπαίδευσης. Ετσι και πέρυσι οι μαθητές των πρότυπων σχολείων επελέγησαν με κλήρωση, όπως γινόταν όλα τα προηγούμενα χρόνια, κι ας προέβλεπε εξετάσεις ο νέος νόμος.
Η επαναφορά των εξετάσεων θα είναι το κύριο στοιχείο και της υπουργικής απόφασης που αναμένεται να ανακοινώσει τον ερχόμενο μήνα ο υπουργός Παιδείας κ.Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος και προβλέπεται να ισχύσει στα πειραματικά σχολεία από την επόμενη χρονιά, και μάλιστα από το Δημοτικό (στην τελευταία τάξη του για το «πέρασμα» στο Γυμνάσιο). Εξετάσεις προβλέπονται, φυσικά, και για τη μετάβαση από το Γυμνάσιο στο Λύκειο. Στην πρώτη τάξη του Δημοτικού οι μαθητές θα εξακολουθήσουν να εισάγονται με κλήρωση.
Ετσι από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο τα πειραματικά σχολεία αποκτούν νέες συμβάσεις με τα πανεπιστήμια και σύνδεση με τα προγράμματά τους, εσωτερική αξιολόγηση, ομίλους αριστείας προκειμένου να αναπτυχθούν οι ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες των μαθητών που φοιτούν σε αυτά.
Οι όμιλοι θα λειτουργούν πέρα από το ωρολόγιο πρόγραμμα (δηλαδή την 8η και 9η ώρα), μία ή δύο φορές την εβδομάδα, και θα αφορούν γνωστικούς τομείς όπως τα Μαθηματικά, η Γλώσσα, η Λογοτεχνία, τα Εικαστικά, ο Αθλητισμός κ.ά. «Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία θα λειτουργούν σχεδόν κατά 90% σύμφωνα με το νέο τους πλαίσιο» λέει στο «Βήμα» εκπαιδευτικός και μέλος της επιτροπής που έχει οριστεί από το υπουργείο Παιδείας για την υλοποίηση των αλλαγών. Η επιτροπή αυτή λειτουργεί εθελοντικά.
Προτάσεις σχολείων
«Οι εξετάσεις που θα γίνονται σκοπό έχουν να ελέγχουν βασικές δεξιότητες των παιδιών, αν μπορούν να κατανοήσουν ένα κείμενο, αν κατανοούν σε ένα πρώτο επίπεδο τα Μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες. Φυσικά στις εξετάσεις αυτές μπορούν να λάβουν μέρος παιδιά απ’ όλη τη χώρα» λέει η συνομιλήτριά μας.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν και σκέψεις να εισάγονται σε ένα ποσοστό 40% οι καλύτεροι στις εξετάσεις αυτές και στη συνέχεια να επιλέγονται σε μια δεύτερη κατανομή οι καλύτεροι από εκείνους που συμπλήρωσαν βαθμολογίες από 11 ως 15 – θα ξέρουμε τον ερχόμενο μήνα αν θα γίνει αποδεκτή ή θα απορριφθεί αυτή η πρόταση.
«Περιμένουμε ως την 1η Φεβρουαρίου τις προτάσεις και των ίδιων των σχολείων, προτού ληφθούν από τον υπουργό οι τελικές αποφάσεις» αναφέρει η εκπρόσωπος της επιτροπής που θα εισηγηθεί τον τρόπο λειτουργίας των πρότυπων και πειραματικών σχολείων. Πάντως ήδη έχουν επιλεγεί διαδικασίες αξιολόγησης των εκπαιδευτικών των σχολείων αυτών, αλλά και των διευθυντών τους. Η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας πάντως έχει γνωρίσει από πρώτο χέρι τον θεσμό που επιχειρεί να αναβιώσει, και μάλιστα σε καλές εποχές του. Ο κ. Αρβανιτόπουλος είναι ο ίδιος απόφοιτος πειραματικού• της Ιωνιδείου Σχολής στον Πειραιά. Και δεν είναι ο μόνος. Απόφοιτοι πειραματικών είναι τόσο ο υφυπουργός κ. Θ. Παπαθεοδώρου (της Πάτρας) όσο και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου κ. Αθανάσιος Κυριαζής (της Βαρβακείου).
Διαδικασία
Τέλος Ιουνίου ανά σχολική μονάδα οι εξετάσεις
Οι εξετάσεις και τα τεστ δεξιοτήτων για την εισαγωγή στα πρότυπα και πειραματικά σχολεία υπολογίζεται ότι θα γίνουν στα τέλη του επόμενου Ιουνίου. Δεν πρόκειται φυσικά για εξετάσεις εθνικού τύπου, αλλά για εξετάσεις ανά σχολική μονάδα, πάνω σε θέματα που θα επιλεγούν από τους εκπροσώπους τους.
Σήμερα λειτουργούν περίπου 60, από τα οποία 28 είναι ολοήμερα δημοτικά και ορισμένα σχολεία πανεπιστημίων. Ωστόσο αρκετά είναι μόνο κατ’ όνομα πειραματικά, καθώς δεν εφαρμόζουν, στον βαθμό που το έκαναν στο παρελθόν, τα καινοτόμα προγράμματα των πανεπιστημίων. Οπως λένε οι εκπαιδευτικοί τους, σχεδόν κανένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα ή νεοεισαχθέν αντικείμενο ή έστω και βιβλίο δεν δοκιμάστηκε πρώτα στα πειραματικά τα τελευταία 15 χρόνια.
Κατά το σχέδιο νόμου τα σχολεία αυτά θα λειτουργούν με ξεχωριστό ωρολόγιο πρόγραμμα, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε μονάδας. Ακόμη, όπως αναφέρεται στο σχετικό άρθρο του νόμου, «ο αριθμός των μαθητών σε κάθε τμήμα για το νηπιαγωγείο ή την Α’ Δημοτικού ή την Α’ Γυμνασίου ή την Α’ Λυκείου κάθε σχολικού έτους καθορίζεται με απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων (ΔΕΠΠΣ), που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση του Επιστημονικού Εποπτικού Συμβουλίου (ΕΠΕΣ) κάθε σχολείου, αφού ληφθούν υπόψη οι συνθήκες λειτουργίας του».
Επίσης «με απόφαση της ΔΕΠΠΣ, ύστερα από αίτηση των ασκούντων τη γονική μέριμνα των ενδιαφερόμενων μαθητών, είναι δυνατή η κατά παρέκκλιση των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων εγγραφή και φοίτηση σε ΠΠΣ μαθητών με πιστοποιημένες ιδιαίτερες ικανότητες, σε αριθμό που δεν υπερβαίνει το 1% των μαθητών του σχολείου. Με απόφαση του υπουργού Παιδείας, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ορίζονται οι προϋποθέσεις, τα αρμόδια όργανα και οι διαδικασίες πιστοποίησης. Η επιλογή των μαθητών στα ΠΠΣ, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, γίνεται ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους. Η ευθύνη και τα έξοδα μετακίνησης των μαθητών βαρύνουν τους ασκούντες τη γονική τους μέριμνα, τόσο για την πλήρη φοίτησή τους όσο και για τη φοίτησή τους στους ομίλους».
Τι φοβούνται τα παιδιά με δυσλεξία
Από www.kathimerini.gr
Της Λινας Γιανναρου
Ενα συναισθηματικό τρενάκι στο οποίο επιβαίνει ολόκληρη η οικογένεια. Κάπως έτσι θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η εμπειρία της δυσλεξίας, της πιο γνωστής μαθησιακής δυσκολίας, που δυσχεραίνει την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία, η οποία, εκτός από τις σχολικές επιδόσεις, επηρεάζει τη συμπεριφορά του μαθητή και στο σπίτι.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μολονότι και στη χώρα μας έχουν γίνει άλματα σε ό,τι αφορά την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση γύρω από τις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, η προσοχή μας εξαντλείται στη βελτίωση των ακαδημαϊκών επιδόσεων του παιδιού, με αποτέλεσμα να παραμελούνται οι κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες που βιώνουν το ίδιο και η οικογένειά του.
Νιώθει άγχος, αποτυχία
«Μέχρι να πάρει τη διάγνωση, το παιδί με ειδική μαθησιακή δυσκολία έχει περάσει από σαράντα κύματα όχι μόνον ακαδημαϊκά, αλλά και συναισθηματικά», λέει στην «Κ» ο δρ Παναγιώτης Σιαπέρας, ψυχολόγος και εργοθεραπευτής που ειδικεύεται στις δυσκολίες ανάπτυξης παιδιών και εφήβων. Επί χρόνια, το παιδί ανησυχεί βλέποντας ότι δεν τα καταφέρνει ικανοποιητικά παρ’ όλο που διαβάζει πολύ, νιώθει διαφορετικό, αναρωτιέται εάν υπολείπεται νοητικά («αυτό το σχόλιο μπορεί να το έχει ακούσει από ενήλικες ή συνομηλίκους του στο σπίτι ή στο σχολείο»). «Πολύ συχνά, το γεγονός ότι ο μαθητής δυσκολεύεται να απομνημονεύσει και να ακολουθήσει τις οδηγίες του δασκάλου, οι γονείς το αποδίδουν σε ανωριμότητα η οποία με τον καιρό θα διορθωθεί. Αλλά όσο περνάει ο καιρός, η σύγκριση με τα άλλα παιδιά είναι αναπόφευκτη. Ο μαθητής έχει το αίσθημα της αποτυχίας και του άγχους, που μπορεί να εκδηλωθεί με διαφόρους τρόπους, όπως με νυχτερινή ενούρηση, εκρήξεις θυμού κ.λπ. Αυτή η αγωνία για το παιδί δεν έρχεται μόνο από τις δυσκολίες στο σχολείο, αλλά και από την πίεση που νιώθει στο σπίτι».
Ετσι, έως ότου διαπιστωθεί το πρόβλημα και αναζητηθεί λύση από την οικογένεια, τα παιδιά έχουν φτάσει στο γυμνάσιο ή ακόμα και στο λύκειο με πολύ χαμηλό επίπεδο αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης, με αποτέλεσμα να έχουν αναπτυχθεί «παράπλευρα» προβλήματα συμπεριφοράς. «Για παράδειγμα, το παιδί μπορεί να είναι ο γελωτοποιός του σχολείου, να εμφανίζει επιθετικότητα και σχολική άρνηση ή να είναι °εξαφανισμένο” στην τάξη από φόβο μην εξεταστεί. Δεν φτάνει, λοιπόν, η εκπαιδευτική υποστήριξη», τονίζει ο κ. Σιαπέρας. Το βάρος πέφτει φυσικά στους γονείς, που θα πρέπει να δείξουν κατανόηση και υποστήριξη. Εξάλλου, η διάγνωση τους έχει ανακουφίσει, αφού μέχρι τότε αισθάνονταν πως αυτά συμβαίνουν στο παιδί τους εξαιτίας δικών τους κακών επιλογών, επειδή δεν του έδωσαν όση αγάπη χρειαζόταν ή ακόμη και πως το παιδί τους έχει κάποιου είδους εγκεφαλική βλάβη.
Καθοριστικό ρόλο, φυσικά, μπορεί να διαδραματίσει και το σχολείο, που θα διαμορφώσει ένα περιβάλλον ελεύθερο από άγχος, το οποίο θα δίνει στον μαθητή αίσθημα ασφάλειας και θα τον ενθαρρύνει. «Με κατανόηση και υποστήριξη, το παιδί με ειδική μαθησιακή δυσκολία δεν μπορεί μόνο να τα καταφέρει, μπορεί να μεγαλουργήσει», καταλήγει ο ίδιος.
Πράγματι, η δυσλεξία έχει συνδεθεί με υψηλή νοημοσύνη. Η συγκεκριμένη διαταραχή είναι κληρονομική σε ποσοστό 70% – 80% και παρουσιάζεται εκ γενετής. Παιδιά και ενήλικες με δυσλεξία είναι το 12% – 15% του παγκόσμιου πληθυσμού, με την αναλογία ανδρών – γυναικών να κυμαίνεται στο 4:1. Στην Ελλάδα έχει βρεθεί ότι το ποσοστό δυσλεξίας είναι περίπου 5%.
Ορθολογικός σχεδιασμός στην Aνώτατη Παιδεία
Από www.kathimerini.gr
Του Νικολαου Μ. Σταυρακακη*
Ο αναγκαίος ορθολογικός σχεδιασμός της οργάνωσης και χωροθέτησης των Ιδρυμάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης και της Eρευνας πρέπει να εκπονηθεί στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδιασμού για την Παιδεία, την Eρευνα και την Καινοτομία, που οφείλει να διαμορφώσει άμεσα η ελληνική πολιτεία, ανεξάρτητα από Mνημόνια και κυρίως συγκυριακές-πελατειακές πολιτικές. Για να είναι αποτελεσματική η διαδικασία αυτή, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι:
Ο σχεδιασμός θα περιλαμβάνει οπωσδήποτε, πέραν της ανώτατης εκπαίδευσης, τους ευρύτερους χώρους (α) των ερευνητικών κέντρων, ινστιτούτων και τεχνολογικών φορέων και (β) της μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης και της γκρίζας ζώνης των κολεγίων και των λοιπών επιχειρηματικών μορφωμάτων που αυτοαποκαλούνται «ιδιωτικά πανεπιστήμια», όπου η κατάσταση είναι χαώδης.
Η θέσπιση ενιαίων κριτηρίων καθολικής εφαρμογής για τις αλλαγές του ακαδημαϊκού και ερευνητικού χάρτη της χώρας, με στόχο την ενίσχυση του δημόσιου ακαδημαϊκού και ερευνητικού συστήματος, θα πρέπει να λάβει υπόψη την πλούσια και μακρόχρονη εμπειρία που υπάρχει στον ευρωπαϊκό χώρο στα θέματα των συνεργασιών, συνενώσεων και συγχωνεύσεων Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της Eρευνας.
Η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαμόρφωσης και οδικού χάρτη υλοποίησης της αναδιάρθρωσης που θα πραγματοποιηθούν με βάση προεκπονηθείσα άρτια μελέτη, με ουσιαστική διαβούλευση μεταξύ όλων των εμπλεκομένων σε πνεύμα ειλικρίνειας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης, καθώς και με την απόλυτη και καθολική τήρηση σε βάθος χρόνου των όποιων κατευθύνσεων συναποφασιστούν.
Υπάρχουν τα εχέγγυα ότι θα προχωρήσει ορθολογικά και συντεταγμένα το σχέδιο ΑΘΗΝΑ; Δυστυχώς ο μέχρι σήμερα χειρισμός του όλου θέματος από τις εμπλεκόμενες πλευρές δεν παρέχει τα εχέγγυα για θετικά αποτελέσματα στο εν λόγω εγχείρημα. Συγκεκριμένα:
Το υπουργείο Παιδείας χειρίζεται το θέμα με αμιγώς επικοινωνιακούς όρους, με βιασύνη και προχειρότητα, με περίεργη και ανεξήγητη μυστικοπάθεια και με παρόντα τα γνωστά φοβικά σύνδρομα του πολιτικού κόσμου, ενώ συγχρόνως αγνοεί ή ακόμη και εμπαίζει συστηματικά τους εκπροσώπους της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας. Είναι μη αποδεκτό και πέραν κάθε πολιτικής σοβαρότητας: Να απαιτείται από ένα ίδρυμα να υποβάλει πρόταση αναδιοργάνωσής του σε διάστημα δύο (2!) εβδομάδων, τη στιγμή μάλιστα που στα περισσότερα ακαδημαϊκά Τμήματα δεν έχει ολοκληρωθεί η εξωτερική αξιολόγηση.
Να ανακοινώνεται καθημερινά ότι επίκειται η δημοσιοποίηση των κριτηρίων στα οποία θα βασιστεί το σχέδιο ΑΘΗΝΑ, τη στιγμή που δεν έχει καν συγκροτηθεί η προ μηνός εξαγγελθείσα επιτροπή του υπουργείου Παιδείας με τη συμμετοχή εκπροσώπων των συνόδων πρυτάνεων και προέδρων, και των ομοσπονδιών ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας με αντικείμενο -μεταξύ άλλων- και τη διαμόρφωση των κριτηρίων αναδιάρθρωσης.
Να αποφασίζεται η απευθείας ανάθεση έργων μελέτης του σχεδίου ΑΘΗΝΑ συνολικού ύψους 137.000 ευρώ σε επιτροπή ή επιτροπές-φαντάσματα με άγνωστα μέλη και κατά συνέπεια αγνώστων προσόντων και λοιπών χαρακτηριστικών. Αυτά, μάλιστα, συμβαίνουν τη στιγμή που η καθ’ ύλη αρμόδια νέα ΑΔΙΠ (ΑΔΙΠΠΑΕ) παραμένει σε χειμερία νάρκη και τα χρήματα, που της είχαν διατεθεί από το ΕΣΠΑ, παραμένουν ακόμη αναξιοποίητα.
Τα θεσμικά όργανα των πανεπιστημίων δεν έχουν συζητήσει το θέμα, παρότι ο σχετικός διάλογος έχει ουσιαστικά ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια, τη στιγμή μάλιστα που η διεθνής εμπειρία υποδεικνύει ότι ζητήματα αυτής της μορφής πρέπει να εκκινούν «από κάτω προς τα πάνω» για να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Δυστυχώς, κλείνω αυτήν την παρέμβασή μου εκφράζοντας την απαισιοδοξία μου για την εξέλιξη αυτού του στρατηγικά κρίσιμου ζητήματος της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης για το μέλλον και την ουσιαστική κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ανάπτυξη της χώρας. Φοβάμαι ότι η παρούσα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας σύντομα θα αποδειχθεί -όπως και κατά το παρελθόν- κατώτερη των περιστάσεων και της υπευθυνότητας που αυτές απαιτούν, ενώ πλέον «οι καιροί ου μενετοί»!
* Ο κ. Νικόλαος Μ. Σταυρακάκης είναι καθηγητής του ΕΜΠ, και πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ.
Η διάσωση των αρίστων
Από www.kathimerini.gr
Του Θανου Bερεμη*
Μετά τη διάσωσή μας από την καταβαράθρωση προς τη δραχμή, θα μπορούμε πλέον να θεσπίσουμε την έκφραση «ακριβά την γλιτώσαμε» έναντι του παραδοσιακού «φτηνά την γλιτώσαμε». Το κόστος της σωτηρίας σταθμίζεται κυρίως από την απώλεια της εθνικής μας αξιοπιστίας και την απομείωση του αυτοσυναισθήματος αξίας. Πώς θα επανακτήσουμε τους άυλους αυτούς τίτλους αν όχι με μια πλήρη ανακαίνιση της νοοτροπίας μας και της προβληματικής μας εκπαίδευσης; Και πρώτα απ’ όλα πρέπει να θεσπίσουμε ένα νέο περιεχόμενο στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, το οποίο να απαξιώνει τις πελατειακές σχέσεις που συνεισέφεραν στη διόγκωση του μετριοκρατικού μας συστήματος. Τα άτομα εκείνα που γαλουχήθηκαν με την πεποίθηση ότι μια θέση στο Δημόσιο εξασφαλίζει τους κατέχοντες από κάθε ανασφάλεια ισοβίως, δεν πρέπει να έχουν πια θέση πουθενά.
Η αδυναμία του μέσου Ελληνα να αντιληφθεί ότι τις περιττές θέσεις στο Δημόσιο συντηρούν οι φορολογούμενοι και όχι η θεία πρόνοια, κατασκεύασε το κράτος των ελλειμμάτων. Κάθε κοινωνική απολαβή χωρίς αντίστοιχη παραγωγή έργου, επιβαρύνει ανάλογα την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Η δομική αδυναμία του μέσου πολίτη να κατανοήσει την πολιτική οικονομία του Δημοσίου, οφείλει χάριτες στη χρόνια πολεμική που ασκεί η Αριστερά κατά της εκλογίκευσης της δημόσιας διοίκησης. Οι μαρξιστές στη χώρα μας αν και επιδίδονται σε οικονομικές ερμηνείες της ιστορίας αρνούνται να ποσοτικοποιήσουν τις επιδόσεις του κράτους φοβούμενοι μήπως έτσι το απαξιώσουν. Ωστόσο, η κοστολόγηση των υπηρεσιών του κράτους είναι το σοβαρότερο κριτήριο για τη διατήρησή τους ή την αντικατάστασή τους.
Οταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αποφάσισε την ολέθρια κατάργηση των προτύπων δημοσίων σχολείων, υπάκουε σε μια άλλη παθογένεια της ελληνικής Αριστεράς, την ποιοτική ισοπέδωση. Ετσι, η αριστεία που απορρέει από την εύνοια την οποία η φύση κατανέμει ανεξαρτήτως κοινωνικών ή εκπαιδευτικών προνομίων, έπρεπε να αγνοηθεί ώστε να εξομοιωθεί η απόδοση όλων των παιδιών αδιακρίτως. Επρόκειτο για μια πράξη συμπίεσης των φυσικών ικανοτήτων προς τα κάτω, την οποία δεν διανοήθηκε να εφαρμόσει ποτέ κανένας αθλητικός σύλλογος ή η Eπιτροπή για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δυστυχώς η κατάργηση των προτύπων δημοσίων σχολείων στέρησε την κοινωνία από τις υπηρεσίες των αρίστων των χαμηλών οικονομικά κοινωνικών στρωμάτων, υπέρ της μακροημέρευσης των ευνοημένων τάξεων. Ετσι, ενώ πριν από τριάντα χρόνια τα δημόσια γενικά προηγούνταν ποιοτικά των ιδιωτικών γυμνασίων και λυκείων, σήμερα, προς δόξα του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ, η εικόνα έχει αντιστραφεί. Η ανοησία εισβάλλει με διεκδικητική ορμή στο Δημόσιο. Είναι, πιστεύω, καιρός να αναθεωρήσουμε την πρακτική αυτή αναγνωρίζοντας και αξιοποιώντας τις ικανότητες των νέων που αποτελούν το σημαντικότερο κεφάλαιο της χώρας. Η επιλογή των προτύπων σχολείων πρέπει να επιστρέψει στις εξετάσεις για την επιλογή των μαθητών, αντί του ισχύοντος κλήρου. Ας αποκτήσει το υπουργείο Παιδείας το θάρρος να αναγνωρίσει το γεγονός ότι κάποια παιδιά διαθέτουν από την αφετηρία τους ικανότητες τις οποίες αν δεν αναδείξει η πολιτεία θα χαθούν ως κοινωνικό αγαθό, ή χειρότερα θα αποξενωθούν ολότελα από την κοινωνία.
Η εκπαιδευτική ισοπέδωση δεν αποτελεί προϊόν παρανόησης, αλλά συχνά κακόβουλης πολιτικής. Ο φθόνος τον οποίον προκαλεί η φυσική ικανότητα σε κάποιους λιγότερο ικανούς δεν θεραπεύεται με νομοθετικές πράξεις, αλλά με αναγνώριση ότι η κατηγορία των αρίστων αποτελεί κοινωνική ομάδα που χρειάζεται ειδική μεταχείριση. Οχι μόνο για να αξιοποιηθούν οι ικανότητές τους για το καλό του συνόλου, αλλά για να μη μεταλλαχθούν από την εγκατάλειψη σε προβληματικά άτομα. Για όποιον δυσπιστεί με την άποψη αυτή, ή την βρίσκει «ελιτίστικη», κάνω έκκληση στον κοινό νου του αναγνώστη αυτής της στήλης. Σκεφτείτε τους εκπροσώπους των κομμάτων στην κυβέρνηση ή τη Βουλή και πείτε στον εαυτό σας αν βλέπετε τις διαφορές ανάμεσα στους κ. Χατζηδάκη, Στουρνάρα και Δένδια έναντι των κ. Παναγιωτόπουλου και Ρουπακιώτη, τους κ. Σαχινίδη και Μανιάτη έναντι των κ. Παπουτσή και Σκανδαλίδη, τον κ. Σταθάκη έναντι του κ. Λαφαζάνη, το κόμμα της «Δράσης» έναντι του συνόλου των «Ανεξάρτητων Ελλήνων» κ.λπ., κ.λπ.
Θα τελειώσω εδώ την αναζήτηση της αριστείας στον κυβερνητικό χώρο, παρακαλώντας τον πρωθυπουργό να επιλέξει αυτή τη φορά τους αρίστους που διαθέτει η κοινωνία μας και όχι αναγκαστικά το κόμμα του, για τον ερχόμενο ανασχηματισμό. Η επιλογή είναι εύκολη όταν δεν σκιάζεται από την υστεροβουλία. Και επιτέλους υπάρχουν οι «τρελοί και αφοσιωμένοι» στον τόπο αυτό.
* O κ. Θάνος Βερέμης είναι αντιπρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ.
