Οι κάστες υπάρχουν στην Ινδία ακόμη και σήμερα!

Οι κατώτερες κάστες στην Ινδία εξακολουθούν να καθαρίζουν τα ανθρώπινα περιττώματα με γυμνά χέρια

 

Ας σχολιάσουμε το παρακάτω βιντεάκι. Συμφωνούμε; Έχουμε ενστάσεις;

3.1 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ 

• Η θέση που καταλαμβάνει το άτομο στις κοινωνικές ομάδες όπου συμμετέχει.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ	ΘΕΣΕΙΣ
Οικογένεια Σχολείο Επιχείρηση Πολιτικό κόμμα	γονιός, παιδί δάσκαλος, μαθητής εργοδότης, εργαζόμενος στέλεχος, μέλος

• Εξουσίαπου έχει το άτομο: ανάλογη της κοινωνικής του θέσης

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ	ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ-ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ	ΕΞΟΥΣΙΑ
μεγάλη μικρή	πολλά λίγα	μεγάλη μικρή

3.1 ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 

• Τρόπος κατάληψης κοινωνικής θέσης: ανάλογα με τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του ατόμου

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ	ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
εκ γενετής ηλικία φύλο εθνότητα	δοτές μαθητής στρατιώτης Έλληνας
επίκτητα μόρφωση εισόδημα	κεκτημένες φοιτητής, καθηγητής επιχειρηματίας

Η σημασία των εκ γενετής ή επίκτητων χαρακτηριστικών διαφέρει από κοινωνία σε κοινωνία.

(παλαιότερες κοινωνίες ð δινόταν βάρος στα εκ γενετής χαρακτηριστικά, π.χ. η γυναίκα αποκλειόταν από θέσεις εξουσίας

 σύγχρονες κοινωνίες ð δίνεται βάρος στα επίκτητα χαρακτηριστικά π.χ. η μόρφωση και οι δεξιότητες οδηγούν σε κεκτημένες κοινωνικές θέσεις, εφόσον υπάρχει ισότητα)

3.2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ 

• ΕΙΝΑΙ η συμπεριφορά που οφείλει να έχει το άτομο που κατέχει μια κοινωνική θέση απέναντι στα άλλα άτομα
• ΑΠΟΡΡΕΕΙ από δικαιώματα / υποχρεώσεις που πηγάζουν από την κοινωνική του θέση
• ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΤΑΙ από κοινωνικούς κανόνες

(π.χ. σχολικοί κανόνες : προσδιορίζουν το ρόλο του μαθητή

νόμοι : προσδιορίζουν το ρόλο του πολίτη)

• ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΕΤΑΙ με βάση την προσωπικότητα του καθενός.

Η ελευθερία στην προσαρμογή του κοινωνικού ρόλου στην προσωπικότητά μας, εξαρτάται από την κάθε κοινωνία.

(παλαιότερες κοινωνίες ð λιγότερη ελευθερία επιλογής συμπεριφοράς

 σύγχρονες κοινωνίες ð περισσότερη ελευθερία επιλογής συμπεριφοράς)

ΣΥΓΡΟΥΣΗ ΡΟΛΩΝ (π.χ. γονέας – εργαζόμενος)
Συμμετοχή σε πολλές κοινωνικές ομάδες -> Πολλοί κοινωνικοί ρόλοι -> Πολλές υποχρεώσεις -> Σύγκρουση ρόλων

3.3 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ 

• ΕΙΝΑΙ πρότυπα συμπεριφοράς (π.χ. ισομερής κατανομή οικογενειακών βαρών)
• ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ από κοινωνικές αξίες (π.χ. αξία ισότητας)
• ΕΙΔΗ:  τυπικοί – άτυποι (γραπτοί – άγραφοι)

αυστηροί – ελαστικοί (προβλέπουν ή όχι ποινές)

γενικοί – ειδικοί (αφορούν όλο ή μέρος του κοινωνικού συνόλου)

.4 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ 

• Ο τρόπος που η κοινωνία  κατατάσσειτα άτομα σε κοινωνικές θέσεις,  με βάση τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά.
• Κλειστό σύστημα διαστρωμάτωσης: η  κοινωνική θέσητου ατόμου παραμένει  σταθερή (π.χ. δούλοι αρχαίας εποχής)

Ανοιχτό σύστημα διαστρωμάτωσης: η  κοινωνική θέση του ατόμου

αλλάζει (π.χ. οικονομική ανέλιξη του ατόμου στις σύγχρονες κοινωνίες)

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ

• Η ανισότητα που δημιουργείται ανάμεσα σε άτομα μιας κοινωνίας που διαθέτουν  διαφορετικά κοινωνικά χαρακτηριστικά.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ	ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ	ΚΑΤΑΤΑΞΗ (ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ)	ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑΣ
Κτηνοτροφική	φύλο	εργάτης / οικογενειάρχης	ανδρικά / γυναικεία επαγγέλματα,ή ασχολίες
Παραδοσιακή	αριστοκρατική προέλευση	διάδοχος θρόνου / απλός πολίτης	μεγάλη / μικρή εξουσία
Σύγχρονη	εισόδημα	εργατική / αστική τάξη	μεγάλη / μικρή εξουσία

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 

• Η αλλαγή κοινωνικής διαστρωμάτωσης με μετακίνηση του ατόμου σε άλλη κοινωνική τάξη. Παρατηρείται εφόσον υπάρχει για όλους  ισότητα ευκαιριών (π.χ. δωρεάν παιδεία)
• ΑΝΟΔΙΚΗ: μετακίνηση σε ανώτερη κοινωνική τάξη (π.χ. από φοιτητής ð εργαζόμενος)

ΚΑΘΟΔΙΚΗ: μετακίνηση σε κατώτερη κοινωνική τάξη (π.χ. απώλεια εργασίας)

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: μετακίνηση στην ίδια κοινωνική τάξη (π.χ. αλλαγή εργασίας)

ΔΙΑΓΕΝΕΑΚΗ: σύγκριση κοινωνικής κινητικότητας διαφορετικών γενεών

3.5 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ 

Η μεταβολή που παρατηρείται στην  οργάνωση της κοινωνίας

• ΑΙΤΙΕΣ

φυσικές (π.χ. αλλαγή κλίματος. Συνέπειες: υποσιτισμόςðμετακινήσεις πληθυσμών)

τεχνολογικές (π.χ. κινητά, Internet. Συνέπειες: ταχύτερη επικοινωνία)

κοινωνικές (π.χ. επαναστάσεις)

• ΤΡΟΠΟΙ

-αργά (π.χ. νοοτροπίες) / γρήγορα (π.χ. τεχνολογία)

-ειρηνικά (π.χ. εκλογές) / επαναστατικά (π.χ. εξεγέρσεις)

• ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

-ατομικές (βελτίωση ζωής / ατομικά προβλήματα, π.χ. αλλοτρίωση)

-κοινωνικές (εκσυγχρονισμός κοινωνίας / κοινωνικά προβλήματα, π.χ. μόλυνση περιβάλλοντος)

ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

1. Να επιλέξετε μία από τις παρακάτω εργασίες: ΕΔΩ
2. Να δώσετε ένα παράδειγμα σύγκρουσης ρόλων και να εξηγήσετε γιατί αυτό συμβαίνει.
3. Ποιοι κανόνες προσδιορίζουν το ρόλο του μαθητή; Να τους χαρακτηρίσετε κατά είδος.
4. Ποια είναι τα είδη των κοινωνικών κανόνων; (σελ. 24, οι 3 κουκίδες)
5. Ποιες είναι οι μορφές της κοινωνικής κινητικότητας; (σελ.26, α, β, γ)
6. Ποιες είναι οι αιτίες των κοινωνικών μεταβολών; (σελ. 27, οι 3 κουκίδες)