- Προσωπικότητα
- Χαρακτηριστικά της Προσωπικότητας
- Χαρακτηριστικά που μεταβάλλονται και αναπτύσσονται
Προσωπικότητα είναι το σύνολο των ιδιαίτερων ψυχικών και πνευματικών χαρακτηριστικών και των τρόπων συμπεριφοράς ενός ατόμου. Αυτό το σύνολο συμβάλλει στη μοναδικότητα ενός ατόμου. Η προσωπικότητα περιλαμβάνει το σύνολο των διανοητικών και εκπαιδευτικών χαρακτηριστικών, τη συγκινησιακή διάθεση, τις τάσεις συμπεριφοράς, το χαρακτήρα, την ιδιοσυγκρασία ενός ατόμου και διαμορφώνεται από την αλληλεπίδραση μεταξύ των κληρονομικών χαρακτηριστικών και του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα αυτού της πρώτης παιδικής ηλικίας
Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αναφέρονται στη συμπεριφορά μας, στον τρόπο που σκεπτόμαστε, καθώς και στις συναισθηματικές μας αντιδράσεις. Έτσι, σε άλλους ανθρώπους αρέσει να είναι περιτριγυρισμένοι από κόσμο, ενώ άλλοι προτιμούν να μένουν μόνοι τους ή να περνούν το ελεύθερο χρόνο τους με λίγους και καλούς φίλους. Άλλοι έχουν συχνά άγχος και ανησυχία, με γενικότερη τάση να βιώνουν έντονα συναισθήματα, ενώ άλλοι είναι πιο ήρεμοι και αγχώνονται λιγότερο. Επίσης, υπάρχουν άνθρωποι που ενθουσιάζονται με οτιδήποτε καινούργιο (καινούργιες ιδέες, διαφορετικοί τρόποι δουλειάς, διασκέδασης, αλλά και νέες γνωριμίες), ενώ πλήττον εύκολα με τη μονοτονία. Αντίθετα, άλλοι προτιμούν να βρίσκονται με ανθρώπους τους οποίους γνωρίζουν καλά, είναι πρακτικά άτομα και νιώθουν καλύτερα όταν ακολουθούν δοκιμασμένες λύσεις, κάνοντας πράγματα που έχουν συνηθίσει.
Υπάρχουν, όμως, και άλλα χαρακτηριστικά μας, που δε φαίνονται με την πρώτη ματιά. Υπάρχουν για παράδειγμα άνθρωποι που είναι γενικά αισιόδοξοι και άλλοι που απογοητεύονται σχετικά εύκολα. Κάποιοι είναι πιο ευάλωτοι και ευαίσθητοι στα συναισθήματα των άλλων. Ορισμένοι είναι πιο φιλόδοξοι. Σε κάποιους αρέσει να λύνουν πρακτικά προβλήματα. Πολλοί άνθρωποι προτιμούν την ασφάλεια, ενώ σε άλλους αρέσει να παίρνουν ένα «λογικό» ρίσκο.
Κανένα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας δεν είναι από μόνο του «καλό ή κακό». Σε κάθε περίσταση, κάποιο χαρακτηριστικό ίσως είναι πιο κατάλληλο από κάποιο άλλο. Μεγάλη σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται μεταξύ τους τα διάφορα χαρακτηριστικά μας. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά μας και να χρησιμοποιούμε τον κατάλληλο συνδυασμό στην κατάλληλη περίπτωση. Προβλήματα δημιουργούνται, όταν ένα χαρακτηριστικό μας γίνεται άκαμπτο και λειτουργεί σε υπερβολικό βαθμό ή αναδεικνύεται κυρίαρχο σε ακατάλληλες περιστάσεις. Για παράδειγμα, ενώ η άμιλλα είναι θετική και έχει καλά αποτελέσματα σε ένα αγώνισμα στίβου ή όταν απαιτείται ανταγωνισμός μπορεί να δημιουργεί προβλήματα σε ένα ομαδικό παιχνίδι ή σε καταστάσεις που απαιτούν συνεργατικότητα.
Η ποικιλία των στοιχείων της προσωπικότητας είναι απίστευτα μεγάλη, αφού πρόκειται για ένα δυναμικό σύστημα διαφορετικών χαρακτηριστικών, ένα σύστημα που τα στοιχεία του βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση, διαρκή εξέλιξη και αλλαγή.
Διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την προσωπικότητα όπως, για παράδειγμα, η επικοινωνία και η αλληλεπίδραση με τους άλλους ανθρώπους (π.χ. στο σπίτι, στο σχολείο, σε μια γιορτή κτλ.), ο συγκεκριμένος κάθε φορά πολιτισμός σε τοπικό, εθνικό ή διεθνές επίπεδο, ο τρόπος ζωής στο πλαίσιο της κοινωνικής ομάδας στην οποία ζούμε, η κοινωνική και η οικονομική κατάσταση της οικογένειας και του σχολείου μας, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας όπως η τηλεόραση, καθώς και στοιχεία από το υλικό περιβάλλον μας (π.χ. η εκτεταμένη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή). Οι παράγοντες αυτοί, με τα ερεθίσματα που προσφέρουν Και με τους περιορισμούς που μας θέτουν, ευνοούν ή δυσχεραίνουν την ανάπτυξη ορισμένων χαρακτηριστικών.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι τα χαρακτηριστικά μας μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Επίσης, μπορούμε -αν θέλουμε- να τα αναπτύξουμε και να τα καλλιεργήσουμε εμείς οι ίδιοι.
Πηγή: Σχεδιάζοντας το επαγγελματικό μου μέλλον, Σ.Ε.Π. Γ΄ Γυμνασίου