Οι αξίες αποτελούν έναν από τους παράγοντες οι οποίοι θεωρούνται σημαντικοί και καθοριστικοί για τις επιλογές που κάνει κάθε άτομο, τόσο στην προσωπική, όσο και στην κοινωνική και επαγγελματική του ζωή. Οι αξίες μας συνδέονται στενά με τη γενική εικόνα τους εαυτού μας και μας βοηθούν να προσδιορίσουμε τους στόχους που θέλουμε να πετύχουμε. Επομένως, ο προβληματισμός μας σχετικά με το θέμα των αξιών μας είναι μια απόφαση ενασχόλησης με τον εαυτό μας και συμβάλλει στη βελτίωση της γνώσης μας γι’ αυτόν.
Αξίες ονομάζουμε ένα σύνολο πεποιθήσεων στις οποίες αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία. Οι αξίες επηρεάζουν τη συμπεριφορά, τις αποφάσεις και τις επιλογές μας και κατά συνέπεια και την επαγγελματική μας κατεύθυνση.
Το σύστημα των αξιών του καθενός περιλαμβάνει τις προσωπικές και τις επαγγελματικές του αξίες. Οι επαγγελματικές ή εργασιακές μας αξίες συνδέονται στενά με το είδος της εργασίας που θέλουμε να κάνουμε. Είναι τα στοιχεία που προσδοκούμε να βρούμε και κατά συνέπεια αναζητούμε στις επαγγελματικές μας δραστηριότητες. Βέβαια, οι αξίες όπως και τα ενδιαφέροντα αλλάζουν και εξελίσσονται καθώς το άτομο μεγαλώνει. Οι αξίες μας επηρεάζονται τόσο από τα στοιχεία της προσωπικότητας και τις εμπειρίες μας όσο και από εξωτερικούς παράγοντες, όπως τις εκάστοτε κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, την κουλτούρα που κυριαρχεί σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο κ.ά.
Οι εργασιακές αξίες είναι κεντρικού ενδιαφέροντος για την επαγγελματική πορεία και ανάπτυξη των ατόμων, ειδικά των νέων, οι οποίοι προσπαθούν να προσδιορίσουν τη μελλοντική επαγγελματική τους δραστηριότητα.
Οι 9 εργασιακές αξίες και η ανάλυσή τους:
Ελεύθερος χρόνος. Μερικά άτομα ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους επιτρέπει να έχουν αρκετό ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή τους. Αυτό σημαίνει ότι ενδιαφέρονται για επαγγέλματα που έχουν ένα σταθερό ωράριο, το οποίο να μην απαιτεί επιπρόσθετη εργασία (είτε στο σπίτι είτε στο χώρο εργασίας) και να τους αφήνει πολύ ελεύθερο χρόνο και για άλλες δραστηριότητες (π.χ. κοινωνικές, οικογενειακές, ψυχαγωγία κ.ά.). Είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτά τα άτομα η εργασία τους να απορροφά όσο το δυνατό λιγότερο χρόνο από την προσωπική τους ζωή και να τους επιτρέπει να ξεκουράζονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Περιβάλλον Εργασίας. Κάποια άτομα ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους προσφέρει έναν καθαρό και τακτοποιημένο χώρο εργασίας, οργανωμένο με όλον τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη διεκπεραίωση της δουλειάς τους, και γενικότερα τέτοιον που τους κάνει να νιώθουν ασφάλεια και ηρεμία. Επιπρόσθετα, ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα στο οποίο να επικρατούν καλές σχέσεις ανάμεσα στους συναδέλφους, να μην προκαλούνται συχνές προσωπικές συγκρούσεις και να νιώθουν ότι γύρω τους υπάρχουν φιλικά πρόσωπα, με τα οποία να μπορούν να αναπτύξουν και σχέσεις πέρα από τις στενές εργασιακές.
Επαφή με ανθρώπους. Υπάρχουν άτομα που ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους δίνει τη δυνατότητα να έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους, να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν γνωριμίες με καινούργια άτομα, να τους κάνει να νιώθουν χρήσιμοι σε άλλους ανθρώπους και γενικότερα να νιώθουν ότι μπορούν να προσφέρουν βοήθεια και να εξυπηρετούν τους άλλους. Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των ατόμων είναι η ανάγκη τους να βρίσκονται και να εργάζονται σε ομάδες, ενώ σε περίπτωση που το περιεχόμενο της εργασίας τους απαιτεί ατομική απασχόληση νιώθουν αρκετά άβολα. Αντίθετα, η ομαδική εργασία τα κάνει να αισθάνονται άνετα και να βγάζουν τον καλύτερό τους εαυτό
Οικονομικές απολαβές. Μερικά άτομα ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους επιτρέπει να κερδίζουν πραγματικά πολλά χρήματα. Πιστεύουν στη δύναμη του χρήματος να κινεί τα πάντα στον κόσμο και γι’ αυτό θέλουν το επάγγελμα που θα επιλέξουν να τους εξασφαλίζει μια άνετη από οικονομική άποψη ζωή, με αρκετά χρήματα και πολλές πρόσθετες αμοιβές (π.χ. δώρα, αυτοκίνητο κ.λ.π.). Τα άτομα αυτά θεωρούν ότι όταν κάνουν καλά τη δουλειά τους θα πρέπει να ανταμείβονται και ανάλογα, γι’ αυτό και δεν διστάζουν να αφιερώνουν πολύ χρόνο σε αυτή.
Ανεξαρτησία. Κάποια άτομα ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους δίνει τη δυνατότητα να δουλεύουν ανεξάρτητα ως προς τον τρόπο και τον τόπο εργασίας τους. Επιθυμούν να μην έχουν συνέχεια κάποιον πάνω από το κεφάλι τους να καθορίζει το τι και το πώς πρέπει να γίνουν τα πράγματα στη δουλειά, αλλά να έχουν οι ίδιοι τον τελικό έλεγχο στο αποτέλεσμα της δουλειάς τους. Είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτούς να νιώθουν ελεύθεροι ως προς τη λήψη αποφάσεων και μάλιστα επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα να εργάζονται με το ρυθμό και την ένταση που εκείνοι θέλουν χωρίς διαρκή και στενό έλεγχο.
Δημιουργικότητα. Υπάρχουν άτομα που ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους δίνει τη δυνατότητα να μπορούν να χρησιμοποιούν την εφευρετικότητα και τη φαντασία τους, να μπορούν να δημιουργούν καινούργια και πρωτότυπα πράγματα μέσα από τις ευκαιρίες που τους δίνονται και να εφαρμόζουν τις προσωπικές τους δεξιότητες και ικανότητες. Δεν αντέχουν μια εργασία στην οποία να κυριαρχεί η ρουτίνα, ενώ αντίθετα ενθουσιάζονται όταν το περιεχόμενο της εργασίας τους περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων. Τέλος, ενδιαφέρονται το επάγγελμα που θα επιλέξουν να τους δίνει τη δυνατότητα να εξελίσσονται επαγγελματικά και να μην μένουν στάσιμοι.
Ηγεσία-Διοίκηση. Μερικά άτομα ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους δίνει τη δυνατότητα να έχουν υπό την εποπτεία τους άλλους εργαζόμενους, ώστε να ασκούν διοίκηση. Τους αρέσει να είναι υπεύθυνοι στο να προγραμματίζουν και να οργανώνουν τη δουλειά άλλων εργαζομένων, ενώ δεν φοβούνται να αναλαμβάνουν ευθύνες και να παίρνουν δύσκολες αποφάσεις. Πολλοί χαρακτηρίζουν αυτά τα άτομα ως ηγέτες και εύκολα τους αποδέχονται σε αυτό το ρόλο. Συνήθως, έχουν την επιθυμία να αποκτήσουν μια υψηλή και υπεύθυνη θέση στον οργανισμό στον οποίο εργάζονται.
Δόξα-Φήμη-Γόητρο. Κάποια άτομα ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους εξασφαλίζει μεγάλη αναγνωρισιμότητα και υψηλό κύρος στην κοινωνία καθώς και τη δυνατότητα να βρίσκονται στο προσκήνιο αρκετά συχνά. Είναι πολύ σημαντικό για τα άτομα αυτά να νιώθουν ότι οι άλλοι (συνεργάτες, κοινωνικό περιβάλλον κ.ά.) τους θαυμάζουν για τα επιτεύγματα που επιτυγχάνουν μέσω της εργασίας τους, ενώ γίνονται πραγματικά ευτυχισμένοι όταν καταφέρνουν να γίνουν διάσημοι στα πλαίσια τόσο του εργασιακού όσο και του ευρύτερου κοινωνικού τους περιβάλλοντος.
Μετακινήσεις-ταξίδια. Υπάρχουν άτομα που ενδιαφέρονται για ένα επάγγελμα που να τους δίνει τη δυνατότητα να πηγαίνουν σε διαφορετικά μέρη, να κάνουν συχνά ταξίδια, να αλλάζουν διαρκώς περιβάλλον και τόπο διαμονής. Είναι άτομα που δεν τους αρέσει η στασιμότητα, θέλουν διαρκώς να γνωρίζουν νέους τόπους και νέα άτομα, και γενικότερα, βλέπουν την εργασία ως ένα μέσο για να εμπλουτίζουν τις εμπειρίες τους. Τα άτομα αυτά δεν μπορούν με κανένα τρόπο να καθίσουν πίσω από ένα γραφείο και μάλιστα να έχουν ένα σταθερό ωράριο, αφού η μονοτονία και η στασιμότητα τα «σκοτώνει».
Πηγές: Σχεδιάζω το μέλλον μου, Σ.Ε.Π. Α΄ΕΠΑ.Λ.
ΕΟΠΠΕΠ
Μπορείς να κάνεις το Τεστ Επαγγελματικών Αξιών εδώ
Απαιτείται δημιουργία λογαριασμού
