Η ωραιότερη πόλη του Πόντου, η πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Κομνηνών, το τελευταίο καταφύγιο του Ελληνισμού. Η Τραπεζούντα ιδρύθηκε το 756 π.χ. για πρώτη φορά από Ίωνες αποίκους. Έζησε δόξες, καταστροφές, τιμές και θυσίες, αλλά έμεινε και στάθηκε Ελληνική επί 2678 χρόνια μέχρι το 1922 όταν και αναγκάστηκε ο Ελληνισμός της να καταφύγει στην Ελλάδα.
Η Τραπεζούντα στην παρακμή της, τον 19ο αιώνα είχε μόνο 4200 οικογένειες. 1200 οικογένειες ήταν Ελληνικές, 500 Αρμενικές και 180 αρμενοκαθολικές, 20 διαμαρτυρόμενες, 2100 Περσικές, Ευρωπαϊκές και Οθωμανικές. Μαζί με τα προάστιά της είχε περίπου 31000 κατοίκους, δηλαδή 6500 οικογένειες. Είχε 4 αλληλοδιδακτικά σχολεία Δημόσια, δύο Παρθεναγωγεία, την Ελληνική Σχολή (Φροντιστήριο) και άλλα ιδιωτικά Σχολεία. Αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν 700 μαθητές στα αλληλοδιδακτικά, 250 στο Παρθεναγωγείο, 220 στο Φροντιστήριο και 150 στα ιδιωτικά. Η διοίκηση των σχολείων γινόταν από το ανώτατο Συμβούλιο.
Η ανώτερη Ελληνική κοινωνία της Τραπεζούντας φρόντιζε πάρα πολύ για τα Σχολεία, τις εκκλησίες και γενικά την κοινωνική ζωή.
Φροντιστήριον Τραπεζούντος
Το Ελληνικό Φροντιστήριο Τραπεζούντος, το επονομαζόμενο και «Φάρος της Ανατολής», παρείχε υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στα παιδιά των Ποντίων και ανέδειξε διαπρεπείς επιστήμονες, δικηγόρους, γιατρούς, κληρικούς και δασκάλους.
Ιδρύθηκε το 1682 από το Σεβαστό τον Κυμινήτη. Από τότε και μέχρι το 1921 πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στην παιδεία με μικρές διακοπές και υπό τη διεύθυνση αξιόλογων δασκάλων, έδωσε πλούσιους καρπούς και τροφοδότησε με δασκάλους όλη την περιοχή του Πόντου. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα βρισκόταν σε πλήρη άνθιση και στις αρχές του 20ού αιώνα (1902) απέκτησε το καινούργιο του κτίριο, που και σήμερα κάνει εντύπωση με την άρτια αρχιτεκτονική του, τις πολλές και φωτεινές αίθουσες, τους ανάλογους εργαστηριακούς και βοηθητικούς χώρους και το κλειστό του γυμναστήριο.
Το αξιόλογο αυτό κτίριο, που χτίστηκε με προσφορές των Τραπεζούντιων και τη συνδρομή των Ποντίων της Ρωσίας, ήταν το καύχημα όλων των Ελλήνων του Πόντου και ο Φάρος των Γραμμάτων της περιοχής.
Μετά το 1908 και την εμφάνιση των Νεοτούρκων, το Φροντιστήριο, όπως και όλα τα ιδρύματα στον Πόντο, αντιμετώπισαν προβλήματα στη λειτουργία τους και εγκαταλείφθηκαν μετά τους διωγμούς και την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Μνημεία:
Αγία Σοφία Τραπεζούντας, Αγία Άννα, Παναγία Σουμελά, Φροντιστήριο Τραπεζούντας, Άγιος Ευγένιος.
Πηγές: pontos-news.gr, Η Καμπάνα του Πόντου
