ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
Ο Θεόν τερεί το ρασίν και ρουζ το σον.
- Ο Θεός κοιτάζει το βουνό και αναλόγως ρίχνει το χιόνι.
- Ο Θεός βλέπει τις αντοχές μας και αναλόγως μας βάζει τις δοκιμασίες.
- Η κοσσάρα πίν’ νερόν και τερεί ’ς σον ουρανόν.
- Η κότα πίνει νερό και κοιτάει στον ουρανό
- Λέγεται: Προς αγνώμονα στον οποίο προβάλλεται σαν παράδειγμα ευγνωμοσύνης προς τον θεό, η συνήθεια της κότας να ανυψώνει το κεφάλι της κάθε φορά που καταπίνει νερό. Ακόμα και η κότα όταν πίνει νερό ευχαριστεί τον Θεό.
- Εύκαιρον σακίν ’ς σα ποδάρα ’κι στέκει
- Άδειο τσουβάλι στα πόδια δεν στέκεται.
- Ο νηστικός δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του.
ΠΗΓΕΣ: Χαράλαμπος Αμοιρίδης,Τσακαλίδου Ελπίδα (παππούς και γιαγιά μαθήτριας)
Ήντζαν γίνεται πρόβατον, τρώει ατον ο λύκον.
- Όποιος γίνεται πρόβατο, τον τρώει ο λύκος.
- Λέγεται: Για όποιον ταπεινώνεται ή φέρεται ήρεμα και έτσι κινδυνεύει να περιφρονηθεί ή να αδικηθεί.
Η τυφλή ’ς σον φέγγον εψυλλίουτον.
- Η τυφλή στο φεγγαρόφωτο ξεψειριζόταν.
- Λέγεται: Γι αυτόν που κάνει κάτι σε ακατάλληλη ώρα
Κάτας πουλεί και σκυλία αγοράζει.
- Γάτες πουλάει και σκυλιά αγοράζει.
- Λέγεται: Ειρωνικά για τον άνεργο.
Με το ζόρ’ ο σκύλον ’ς σα πρόβατα ’κι πάει, κι αν πάει ‘κ’ οράζ’ ατα.
- Με το ζόρι ο σκύλος στα πρόβατα δεν πάει, κι αν πάει δεν τα προσέχει.
- Αν δεν αγαπά κανείς αυτό που πρέπει να κάνει, με το ζόρι δεν το κάνει
Ντο θα λες ατο χουκ και μουκ πέει ατο αρμούτ’.
- Αντί να το λες χουκ και μουκ πές το αρμούτ (απίδι)
- Δηλαδή πές το ορθά κοφτά.
Πε με τον σύντροφο σ’ κι ας λέγω σε ντο είσαι.
- Πές μου τον σύντροφό σου (το φίλο σου) να σου πω τι είσαι.
- Λέγεται: Για όμοιους χαρακτήρες που κάνουν φιλία και συναναστρέφονται
Ποπά παιδίν δαβόλου εγγόνιν.
- Παπά παιδί, διαβόλου εγγόνι.
- Λέγεται: Χαριτολόγώντας για παιδί παπά που είναι ζωηρό και έξυπνο.
Τα κάτας εξενίτεψαν κι οι πεντικοί χορεύ’νε.
- Οι γάτες ξενητεύτηκαν κι οι ποντικοί χορεύουν.
- Λέγεται: Για τους ατακτούντες όταν απουσιάζουν οι ανώτεροί τους.
Τα παλά τ’ αχύρα εβορίζει.
- Τα παλιά τ’ άχυρα λιχνίζει.
- Λέγεται: Γι αυτόν που ασχολείται μάταια με παλιές και ξεχασμένες υποθέσεις.
Τ’ αχούλ’ να επουλίγουτον οι ζαντοί πα αγόραζαν.
- Το μυαλό αν πουλιόταν και οι κουτοί θα αγόραζαν.
- Λέγεται: Για χαρίσματα που δεν αποκτώνται με χρήματα.
Τ’ έξ’ το μήλον κόκκινον και τ’ απέσ’ βρούχνας γομάτον.
- Απ’ έξω το μήλο κόκκινο και μέσα γεμάτο μούχλα.
- Λέγεται: Για πρόσωπο ή πράγμα που μόνο εξωτερική εμφάνιση έχει.
Την Κερεκήν, την Κερεκήν θ’ αντρίζ’ η Κοτσκοβόρα.
- Την Κυριακή, την Κυριακή θα παντρευτεί η Κοτσκοβόρα.
- Λέγεται: Γι αυτόν που υπόσχεται ότι θα κάνει μια δουλειά και όλο την αναβάλει.
- Κοτσκοβόρα = Γυναίκα φτηνή και πρόστυχη που όταν τη ρωτούσαν πότε θα παντρευτεί, απαντούσε την Κυριακή, χωρίς ωστόσο να έλθει ποτέ αυτή η Κυριακή.
Το κάστανον εξήβεν ας σο κουμούσ’ κι είπεν φτου κι απόθεν εξέβα.
- Το κάστανο βγήκε από το περίβλημά του και είπε φτού από εκεί που βγήκα.
- Λέγεται: Γι αυτόν που ντρέπεται για την ταπεινή καταγωγή του.
Το παπίν εθέλεσεν να ωβγάζει τη χήνας τ’ ωβγόν κι επετσέριξεν τον κώλον αχτε.
- Η πάπια θέλησε να γεννήσει της χήνας το αυγό και ξέσκισε τον κώλο της.
- Λέγεται: Γι αυτόν που ζημιώνεται προσπαθώντας να μιμηθεί ανωτέρους του.
Το σύκον το σύκον τερεί και γίνεται.
- Το σύκο, το σύκο κοιτάζει και ωριμάζει.
- Δια της μιμήσεως πολλαπλασιάζονται τα καλά και τα κακά.
Τον λύκον ετραυαγγέλιζαν κι εκείνος ερώτανεν, πόπα τ’ αιΐδα σ’ μέρκιαν’ πάγ’νε.
- Τον λύκο τον τραυαγγέλιζαν κι εκείνος ρωτούσε: παπά τα γίδια σου προς τα που πηγαίνουν;
- Τα φυσικά κακά ένστικτα δεν αλλάζουν με ηθικές συμβουλές.
- Τραυαγγελίζω = Διαβάζω σε άρρωστο το Ευαγγέλιο για να γίνει καλά
Το καλόν το πουλίν ας τ’ ωβόν κιάν’ κελαίδεί.
- Το καλό το πουλί μέσα απ’ το αυγό κελαϊδά.
- Λέγεται: Γι αυτόν που από παιδί δείχνει σημάδια προόδου
ΠΗΓΗ: https://mavropouloskostas.wordpress.com/
Για να δείτε περισσότερες παροιμίες και άλλα άρθρα για τον Πόντο πατήστε το σύνδεσμο: https://mavropouloskostas.wordpress.com/%CF%80%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%B5%CF%82/
Αφήστε μια απάντηση