Η ξιφασκία είναι ένα σύγχρονο, σύνθετο άθλημα, που με τη σημερινή του μορφή έχει ιστορία πέντε περίπου αιώνων. Στις αρχές του 16 ου αιώνα εμφανίζονται στην Ευρώπη, οι πρώτες σχολές οπλομαχίας και τα πρώτα συγγράμματα από Ισπανούς, Ιταλούς και Γάλλους οπλοδιδασκάλους. Οι σχολές αυτές βασικό σκοπό είχαν να προετοιμάσουν τους ευγενείς, ώστε να μπορούν να προασπίσουν την τιμή τους κατά τις μονομαχίες και όχι για να λάβουν μέρος σε αγώνες. ΄Όμως αυτές θέσπισαν και εξέλιξαν με την πάροδο του χρόνου το σύγχρονο άθλημα.

Η αρχή όμως της τέχνης του να μάχεσαι με το ξίφος χάνεται στα βάθη των αιώνων.

4000 π.Χ Αναφορές για την ύπαρξη μαχών με ξίφη από τους Αιγυπτίους

2700 – 2200 π.Χ. Γραπτά στοιχεία που μιλούσαν για ξιφασκία από την Κίνα

1200 π.Χ. Παραστάσεις με οπλομάχους να αγωνίζονται, παρουσία διαιτητή και κριτών. Τόσο στην Αίγυπτο όσο και στην Ελλάδα, για πολλά χρόνια υπήρχε η στρατιωτική τάξη που εκπαιδευόταν στα όπλα. Τα ξίφη της εποχής ήταν δίκοπα. Χαρακτηριστικές είναι οι μονομαχίες του Μενέλαου και του Πάρι καθώς και του ΄Εκτορα και του Αίαντα στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Τα ξίφη περιγράφονται από τον ΄Ομηρο, μεγάλα, μυτερά και μακριά.

Ρωμαϊκοί Χρόνοι Οι σκλάβοι ή οι αιχμάλωτοι πολέμων, μονομαχούν για τη ζωή τους και την ελευθερία τους στις αρένες των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.

Μεσαίωνας Εμφάνιση προστατευτικών σιδερένιων στολών οι οποίες προσέφεραν πλήρη κάλυψη του σώματος και αυτό, διότι τα όπλα έγιναν μεγάλα, βαριά και αρκετά αιχμηρά. Ιδρύονται οι πρώτες ειδικές σχολές ξιφασκίας και πολύ γρήγορα, το άθλημα διαδίδεται θεαματικά σε όλη την Ευρώπη. Η ξιφασκία αποτελεί την προσφιλέστερη μέθοδο επίλυσης των διαφορών

1474 μ.Χ. Πρώτη εμφάνιση κανονισμών στην Ισπανία

1530 μ.Χ. Καταγραφή τεχνικών στοιχείων που αφορούσε τις θέσεις, γραμμές και αποκρούσεις.

1567 μ.Χ. Ίδρυση Ακαδημίας των όπλων στο Παρίσι

17 ος αιώνας Εμφάνιση στη Γαλλία ενός όπλου ελαφρύτερου και πιο εύχρηστου για άσκηση ( fleuret ).

1780 μ.Χ. Κάλυψη του προσώπου με μάσκα, ενώ μέχρι τότε εθεωρείτο θηλυπρεπές και προσβλητικό.

1815 π.Χ. Εμφανίζονται πλήρη στοιχεία ολοκληρωμένων Εγκυκλοπαιδειών με τα μυστικά του αθλήματος. Δημιουργία σχολών με χαρακτηριστικές διαφορές από Ιταλούς, Ούγγρους και Γάλλους.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι τρείς αυτές χώρες καλλιέργησαν τη ξιφασκία σύμφωνα με τα δικά τους πρότυπα και ακόμα και σήμερα θεωρούνται από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της παγκόσμιας ξιφασκίας. Με την πάροδο του χρόνου, οι Σοβιετικοί και αργότερα οι Γερμανοί αφού αφομοίωσαν πολλά στοιχεία των παραπάνω σχολών, εκμεταλλεύθηκαν τόσο τα σωματικά τους προσόντα, όσο και την ιδιοσυγκρασία και ψυχοσύνθεσή τους, δημιουργώντας αντίστοιχα τις δικές τους σχολές.

Η οπλομαχία εμφανίστηκε στην σύγχρονη Ελλάδα μετά τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του 1821, ως μάθημα στη Σχολή Ευελπίδων, με πρώτο οπλοδιδάσκαλο τον Γερμανό Φ. Μύλλερ.

Πρώτος Σύλλογος που ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1888, ήταν ο «΄Ομιλος Φιλόπλων» από την Αθηναiκή Λέσχη με κατοπινή ονομασία το «Ξίφος», ενώ το 1895 λειτούργησε τμήμα οπλομαχίας στον «Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο».

Στη Θεσσαλονίκη, το 1901 ιδρύθηκε το Sporting Club με προπονητή τον Ιταλό Milazzo που μετονομάσθηκε το 1913 σε “EX ALIEXI”

Η ξιφασκία είναι ένα από τα εννέα αγωνίσματα των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, στην Αθήνα.

Σήμερα σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 70 Σύλλογοι που καλλιεργούν το άθλημα.

(Πηγή: ιστοσελίδα Ελληνικής Ομοσπονδίας Ξιφασκίας)

ΟΠΛΑ -ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Υπάρχουν τρία είδη όπλων, το ξίφος ασκήσεως, το ξίφος μονομαχίας και η σπάθη.

Ξίφος Ασκήσεως (Fleuret)
Το ξίφος ασκήσεων (foil) είναι το ελαφρύτερο από τα 3 είδη σπαθιών.

Στο ξίφος Ασκήσεως η έγκυρη επιφάνεια όπως φαίνεται από τη φωτογραφία είναι ο κορμός εκτός του κεφαλιού, χεριών, ποδιών. Χτύπημα δίδεται με τη μύτη (πούντα ) του σπαθιού και αφού ασκηθεί μια συγκεκριμένη ελάχιστη δύναμη στο σπαθί ώστε να πιεστεί το κομβίο που υπάρχει στην πούντα

Το ξίφος ασκήσεως έχει συνολικό μήκος 110 cm, και μήκος λάμας 90 εκ. Το ολικό βάρος του ξίφους ασκήσεως πρέπει να είναι μικρότερο από 500 γραμ.

Το ξίφος ασκήσεως χαρακτηρίζεται ως συμβατικό όπλο, έχει δηλαδή συγκεκριμένους κανόνες για το ποιος αθλητής σε μία φάση έχει το δίκιο, ποιος δηλαδή έχει την επίθεση, ή ποιος πήρε τελευταίος απόκρουση κλπ. Για παράδειγμα, εάν σε μία φάση και οι δύο ξιφομάχοι βρήκαν σε έγκυρη επιφάνεια ο ένας τον άλλον, πόντο θα πάρει μόνο ο ένας. Το ποιος, είχε το δίκιο, θα το κρίνει ο Πρόεδρος (διαιτητής).

Ξίφος Μονομαχίας (eppe)

Το ξίφος της μονομαχίας (epee) είναι ο απόγονος του ξίφους που χρησιμοποιούσαν στις αρχαίες μονομαχίες.

Στο ξίφος μονομαχίας έγκυρη επιφάνεια θεωρείται ολόκληρο το σώμα, από το κεφάλι μέχρι και τα πόδια. Στο ξίφος μονομαχίας δεν υπάρχουν οι κανονισμοί του ξίφους ασκήσεως  ως προς το ποιος έχει τι δίκιο. Όποιος βρει τον αντίπαλό του παίρνει χτύπημα. Στην περίπτωση που βρουν και οι δύο αθλητές ταυτόχρονα, παίρνουν και οι δύο από έναν πόντο.
Το ξίφος μονομαχίας έχει μήκος 110 εκ. και μήκος λάμας 90 εκ. Το ολικό βάρος δεν ξεπερνά τα 770 γρ.

Σπάθη (sabre)

Η σπάθη (sabre) αποτελεί την παραλλαγή του σπαθιού του ιππικού και μέχρι πρόσφατα ελάμβαναν μέρος σε αυτό μόνο άνδρες.

Στη σπάθη έγκυρη επιφάνεια είναι όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, ο κορμός από τη μέση και πάνω. Η βασική του διαφορά σε σχέση με τα άλλα όπλα είναι οτι δίδεται χτύπημα και με την κόψη του σπαθιού εκτός από την πούντα. Στη σπάθη ισχύει οτι και στο ξίφος ασκήσεως για το ποιος έχει το δίκιο. Η σπάθη έχει βάρος μικρότερο από 500 γραμ. ολικό μήκος 105 εκ. και μήκος λάμας 88 εκ. Η λάμα σχηματίζει κόψη. Ο προφυλακτήρας καλύπτει όλη την παλάμη μέχρι το σημείο που τελειώνει η λαβή

Tο άθλημα της ξιφασκίας θα μπορούσε να παραλληλιστεί με το σκάκι. Οι αθλητές κατά τη διάρκεια του αγώνα εφαρμόζουν σχέδια στρατηγικής κινήσεων ενώ παράλληλα εξασκούν τις ικανότητές τους σωματικές, πνευματικές και τεχνικές για να ακουμπήσουν τον αντίπαλό τους με την άκρη του σπαθιού τους (επίθεση), έχοντας πάντα στο μυαλό τους τρόπους αποφυγής χτυπήματος (άμυνα).

Εξοπλισμός – Πίστα

Ο προστατευτικός εξοπλισμός αποτελείται από τη μάσκα, το γάντι, τη στολή (βέστα, παντελόνι), το επιστήθιο (φοριέται μέσα από τη βέστα). Στο ξίφος ασκήσεως και στη σπάθη, επάνω από τη βέστα φοριέται μεταλλική επένδυση που χαρακτηρίζει την έγκυρη επιφάνεια και είναι κατασκευασμένη από ύφασμα με μεταλλική κλωστή.
Το τμήμα του γηπέδου το οποίο προορίζεται για την αναμέτρηση, ονομάζεται πίστα. Οι αγώνες και για τα 3 όπλα, διεξάγονται πάνω στις ίδιες πίστες.


Το πλάτος της πίστας είναι 1,5 με 2 μ. Το μήκος της πίστας είναι 14 μέτρα. Όταν ξεκινάει ο αγώνας, οι αθλητές στέκονται στις Γραμμές θέσης Φύλαξης (Γ.Φ.). Κατά τη διάρκεια του αγώνα μπορούν να κινούνται σε όλο το μήκος της πίστας. Εάν ένας αθλητής περάσει και με τα δύο του πόδια το Πίσω Όριο (Π.Ο.), τότε ο αντίπαλός του παίρνει αυτομάτως πόντο.

Τ. Τραπέζι για τη συσκευή
Υ. Υποχώρηση (προέκταση)
Π.Ο. Πίσω όριο
Ε.Μ. Ένδειξη για τον αθλητή ότι απέχει 2 μέτρα από το πίσω όριο.
Γ.Φ. Γραμμές θέσης φύλαξης
Κ. Κέντρο (μεσαία γραμμή)