Άρθρα ανά μήνα: Σεπτέμβριος 2025

Πολύβουη ή ήσυχη τάξη;

Ένας από τους πιο επιδραστικούς Έλληνες δασκάλους, https://imerologiodaskalou.blogspot.com/ ίσως ο νεώτερος ηλικιακά, έθεσε πρόσφατα το ζήτημα «Πολύβουες ή ήσυχες σχολικές τάξεις;» Ο Γιάννης Μιχαηλίδης παρέθεσε μια πρόσφατη αμερικάνικη μελέτη https://carlhendrick.substack.com/…/is-a-noisy… που δείχνει πόσο δαπανηρός μπορεί να είναι για κάποιους μαθητές ο συγκεκριμένος θόρυβος μιας πολύβουης τάξης αν οι μαθητές προσπαθούν να σκεφτούν σοβαρά κάτι. Ο μαθητής που χρειάζεται χρόνο για να επεξεργαστεί, που προτιμά να σκέφτεται πριν μιλήσει, μπορεί να νιώθει σαν ξένος στην σχολική τάξη και αυτό είναι άδικο.
Οι «παλιοί κινητήρες», όσοι σπουδάσαμε παιδαγωγικά τη δεκαετία του ’80, θεωρούσαμε ότι μετρά μόνο ότι μπορείς να παρατηρήσεις άμεσα. Είμασταν δέσμιοι της δημοφιλούς τότε θεωρίας του μπιχεβιορισμού.😁 Η σιωπή ήταν διφορούμενη και ύποπτη: πώς αποδεικνύεις ότι η σκέψη συμβαίνει σε ησυχία; Όμως, το γεγονός είναι ότι δεν μπορούμε ποτέ να παρατηρήσουμε άμεσα τη μάθηση, μπορούμε μόνο να τη συμπεράνουμε.
Φαίνεται ότι η πλάστιγγα έχει πια γείρει, στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, εκεί από όπου έρχεται συνήθως η πρωτοπορία, προς την πλευρά της άμεσης διδασκαλίας όπου η εσωτερική γνωστική εργασία είναι κατά κάποιο τρόπο ανώτερη από την εξωτερική της εκδήλωση. Προσοχή! Και οι δυο ανταγωνιστικές θεωρήσεις είναι μαθητο-κεντρικές, ο δασκαλοκεντρισμός έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί!
Υπάρχουν όμως και δραστηριότητες στο Νηπιαγωγείο που πάντα θα προσφέρουν τον ήχο μιας εργώδους κυψέλης, όπως η λειτουργία της δανειστικής βιβλιοθήκης κάθε Παρασκευή. Εδώ, η θορυβώδης τάξη , προσφέρει ένα συναρπαστικό όραμα εκπαίδευσης που θα εκτιμούνταν στην ανέμελη δεκαετία του ‘80: συζήτηση αντί για σιωπή, ενέργεια αντί για παθητικότητα, μαθητική δράση αντί για συμμόρφωση. Όπως η παραδοσιακή ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία μεταπολεμικά πολλαπλασίασε τις θέσεις φοιτητών στα πανεπιστήμια, επιτρέποντας και στους λιγότερο προνομιούχους να σπουδάσουν, έτσι και η ώρα του δανεισμού από τη σχολική βιβλιοθήκη προσφέρει την πολύτιμη δυνατότητα της εξάπλωσης προνομίων που είχαν οι λίγοι στους πολλούς. Είναι αναμφίβολα μια κινητήρια δύναμη συλλογικότητας και ένας τρόπος καλλιέργειας συνηθειών δημοκρατικής συμμετοχής, αμφισβήτησης των υποδείξεων (οι μαθητές μας σπάνια επιλέγουν τα βιβλία που τους προτείνουμε😄) και, κυρίως, πνευματικής ταπεινότητας εκ μέρους ημών των εκπαιδευτικών.
Υστερόγραφο: Είναι κυρίως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που χρειάζονται τη δημιουργία μαθησιακών περιβαλλόντων που τιμούν τόσο την κοινωνική όσο και τη μοναχική διάσταση της σκέψης. Για όλα τα τελευταία έρχεται από την νέα εβδομάδα η νέα δασκάλα η οποία θα υπηρετεί στο Νηπιαγωγείο Πυργίου τρεις μέρες την εβδομάδα-τις άλλες δυο θα επικουρεί το Νηπιαγωγείο Κάμπου. Είναι ένα ελπιδοφόρο μήνυμα!💗
biblioth.2 biblioth.6 biblioy.4 biblioth.3

“Κλυδωνίζεται αλλά δεν βυθίζεται!”: To ανθεκτικό καρυδότσουφλο της τοσοδούλας

Σήμερα, αργά το μεσημέρι, η βοηθός βάσει καταλόγου, Αφροδίτη επέλεξε να διαβάσουμε το παραμύθι «η Τοσοδούλα». Ήταν μια ιστορία με επίκαιρο μήνυμα καθώς ενδυναμώνει τις μικρότερες μαθήτριες και μαθητές, αρχάριες ακόμη στη σχολική κουλτούρα, 😄την οποία όμως εξερευνούν ενεργητικά και αρχίζουν σιγά σιγά να νιώθουν πόσες δυνατότητες προσφέρει: Μουσική ορχήστρα, θεατρικό παιχνίδι, επιτραπέζια παιχνίδια, ομαδικά κινητικά παιχνίδια και τόσα άλλα!🥰
Το παραμύθι στη συγκεκριμένη έκδοση ευτυχεί στην εικονογράφησή του η οποία κατορθώνει και υποστηρίζει τις έννοιες του κειμένου για τις οποίες τα μικρά παιδιά έχουν ελάχιστη υποθάλπουσα κατανόηση. Παρελαύνουν, για παράδειγμα, ζώα που πρώτη φορά άκουγαν οι μαθητές όπως ο αρουραίος και ο τυφλοπόντικας, δύο πολύτιμοι φίλοι της Τοσοδούλας που την γλύτωσαν από τη βαρυχειμωνιά.
Ρωτήσαμε, γυρνώντας την δεύτερη σελίδα, τους μαθητές «τί είναι το καρυδότσουφλο» και προς απογοήτευσή μας😁 δεν βρέθηκε κανένα παιδί να γνωρίζει αν και ήμασταν κάτω από την καρυδιά, τους καρπούς της οποίας τους είχαμε στα πόδια μας. To “καρυδότσουφλο», μια σύνθετη λέξη, χρειάστηκε την βοήθεια της παντοδύναμης εποπτείας, να το πιάσουν οι μαθητές στα χέρια τους, να το γεμίσουν με άμμο, για να κατασκευάσουν το νόημα της λέξης.
Σημειώστε ότι έτσι λειτουργούν σχεδόν όλες οι έννοιες μας. Όπως έχει δείξει πρόσφατα η καθηγήτρια Suzan Carey, βραβευμένη το 2020 με το βραβείο Atkinson στις Ψυχολογικές και Γνωστικές Επιστήμες, στην απόκτηση γνώσης δεν ξεκινάς με μια μηδαμινή κατανόηση της έννοιας, αλλά χρησιμοποιείς μια συμβολική κράτηση θέσης και, στη συνέχεια, συμπληρώνεις τις λεπτομέρειες με την πάροδο του χρόνου. Τι είναι το «νερό» ή «πλανήτης» ή «ηλεκτρική ενέργεια»; Ξεκινάτε με «Έμαθα κάποια αυθαίρετη λέξη που ξεχωρίζει ως κάποια κατηγορία πραγμάτων στο σύμπαν» και μετά πλησιάζετε την πραγματική ιδέα με την πάροδο του χρόνου. Φανταστείτε ένα παιδί που μαθαίνει πρόσφατα το “βάρος” σε αντίθεση με τη “μάζα” (και σε αντίθεση με την “πυκνότητα” και “τον όγκο” και άλλους κοντινούς όρους). Το παιδί θα ξεκινήσει απλώς γνωρίζοντας ότι υπάρχουν διάφοροι όροι που επιλέγουν τις κοντινές έννοιες, αλλά δεν καταλαβαίνουν τι τους κάνει διαφορετικούς. Αλλά καθώς το παιδί οδηγείται μέσω παραδειγμάτων (π.χ., «το ίδιο αντικείμενο θα ζυγίζει περισσότερο στη Γη από ό, τι στον Άρη»), οι κρατήσεις θέσεων γίνονται πιο επεξεργασμένες και αναπτύσσονται σε έννοιες. Αυτή η ικανότητα εκκίνησης βασίζεται στο να συσχετίζει πληροφορίες από διάφορες πηγές με ένα αυθαίρετο σύμβολο κράτησης θέσης, πιθανώς μοναδικό γνωσιακό χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από ζώα και μηχανές.
ka1 ka2 ka3

«Γινόμαστε ο εαυτός μας μέσω του άλλου» Λεβ Βυγκότσκι (1896-1934)

Βλέποντας την αξιοσημείωτη πρόοδο😃 των παιδιών στο μαθηματικό παιχνίδι με τις χάντρες μέσα από τη ρητή διδασκαλία και την μέθοδο της «φωνακτής σκέψης» επιβεβαιώνουμε για άλλη μια φορά την ερευνητική υπόθεση του πρωτοπόρου Σοβιετικού Ψυχολόγου Λεβ Βυγκότσκι της δεκαετίας του ’30 που «ανακαλύφθηκε» 60 χρόνια μετά από τους Αμερικανούς ψυχολόγους.
Η πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου προκύπτει από μία διαμεσολαβούμενη κοινωνική διαδικασία, κατά την οποία τα μικρά παιδιά αποκτούν τις στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων μέσω της αλληλεπίδρασης με άτομα της κοινωνίας που έχουν περισσότερες γνώσεις. Όμως ο Βυγκότσκι εισήγαγε και την περίφημη έννοια της «ζώνης επικείμενης ανάπτυξης». ⏰Μπορείς σήμερα να διδάξεις στα νήπια πώς κατασκευάζεται ένα δίχρωμο κολιέ (όχι σε όλα!) αλλά για να εναλλάξουν τρία χρώματα θα πάρει τουλάχιστον ένα χρόνο…
ΌΛΑ όμως μπορούν να επωφεληθούν από την παραπάνω άσκηση λεπτής κινητικότητας! Τα περισσότερα παιδιά δεν παρουσιάζουν δυσκολία στην αδρή κινητικότητα (όπως πχ τρέξιμο, πήδημα κλπ) η λεπτή κινητικότητα όμως, που απαιτεί μεγαλύτερο έλεγχο, περισσότερο ακριβείς κινήσεις και επομένως καλύτερο έλεγχο στους μικρότερους μύες είναι αυτή που συνήθως μας απασχολεί στην πλειοψηφία των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Η λεπτή κινητικότητα μας ενδιαφέρει όχι μόνο γιατί είναι πολύ σημαντική, ώστε να κατακτήσει το παιδί την ικανότητα να πιάνει το μολύβι, αλλά και γιατί είναι απαραίτητη σε πολλές καθημερινές δραστηριότητες.
Η λεπτή κινητικότητα σχετίζεται με το πόσο ικανό είναι το μικρό παιδί  να χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του για να χειρίζεται με επιδεξιότητα διάφορα αντικείμενα.
Είναι μια δεξιότητα η οποία βοηθάει σημαντικά το παιδί στα πρώτα του μαθησιακά βήματα στο σχολείο όπως π.χ. το γράψιμο. Η λεπτή κινητικότητα είναι ένα σημαντικό κριτήριο όταν ένα παιδί αρχίζει το σχολείο και θα το βοηθήσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που υπάρχουν εκεί όπως η γραφή στο τετράδιο ή στον πίνακα. Ως λεπτή κινητικότητα αναφέρουμε όλες εκείνες τις ικανότητες που αφορούν επιδέξιες κινήσεις που κάνουμε με τα χέρια μας.
Και στο σπίτι μπορούμε να δώσουμε στο παιδί ένα κορδόνι και χάντρες και να το προτρέψουμε να περάσει τις χάντρες στο κορδόνι στην αρχή ελεύθερα, λίγο αργότερα όμως όχι άναρχα αλλά πειθαρχημένα, εναλλάσσοντας δύο χρώματα . Αν δεν έχουμε χάντρες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σπάγκο ή χοντρό νήμα και μακαρονάκι κοφτό, το οποίο αν θέλουμε μπορούμε να το έχουμε πρώτα χρωματίσει μαζί με το παιδί σε διάφορα χρώματα.

o1 o2 o3 o4 o7 549269768 24236237622725411 7291756579695502895 n

Η ανάπτυξη της κοινωνικότητας ανάμεσα στα παιδιά: Η πιο πολύτιμη προσφορά του Ολοήμερου Σχολείου

Ώρα γεύματος! 🥰Μπορεί να μην διαθέτουμε ασημένια ή κρυστάλλινα σερβίτσια Christofle😄 αλλά οι κούπες, τα καλαμάκια που ζητούν τα παιδιά και τα πιρούνια-κουτάλια είναι λειτουργικά και απαστράπτοντα.🕊 Ξεκινάμε με μια αρχαιότροπη προσευχή και η βοηθός επιλέγει ένα ωραίο παιδικό όπως η Πέππα. Όλα τα παιδιά «παίρνουν τον χρόνο τους» για να απολαύσουν την κοινή εστία.
Οι αυξημένες υποχρεώσεις των σύγχρονων οικογενειών ,ο εντατικός ρυθμός ζωής αλλά και τα παιδαγωγικά οφέλη που συνεχώς γίνονταν γνωστά από την εφαρμογή ολοήμερων προγραμμάτων σε διεθνές επίπεδο, αποτέλεσαν τα θεμέλια για την δημιουργία και την λειτουργία των ολοήμερων προγραμμάτων στο σύγχρονο σχολείο.
Αναφερόμενοι στα οφέλη του ολοήμερου προγράμματος στο νηπιαγωγείο θα τονίζαμε ότι ο περισσότερος χρόνος που παρέχεται βοηθά ώστε τα παιδιά να αναπτύξουν και να εμπλακούν με δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης και αυτονομίας. Συγκεκριμένα η ατομική υγιεινή των χεριών, η οργάνωση της τραπεζαρίας, η τακτοποίηση των προσωπικών σκευών, η προετοιμασία ατομικών κρεβατιών και το στρώσιμο των προσωπικών σεντονιών είναι μερικές από τις ρουτίνες των παιδιών που προάγουν την αυτοεξυπηρέτηση.
Κατά την διάρκεια του ολοήμερου προγράμματος ακόμη δίδονται περισσότερες ευκαιρίες στα παιδιά, ώστε να αναπτύξουν κοινωνικές σχέσεις με τους συμμαθητές τους. Τα παιδιά έχουν περισσότερο χρόνο να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους και να αναπτύξουν δεσμούς φιλίας καθώς οι χρονικές φάσεις για μαθησιακές εμπειρίες είναι μεγαλύτερες, και πραγματοποιούνται σε πιο ξεκούραστη ατμόσφαιρα.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι το ολοήμερο νηπιαγωγείο, με τον περισσότερο χρόνο που διαθέτει, μπορεί να αυξήσει τις ευκαιρίες για περισσότερες εμπειρίες μάθησης, να παρέχει περισσότερες δυνατότητες αλληλεπίδρασης, να προάγει περισσότερο την αυτονομία, την κοινωνικοποίηση, να ενισχύσει το αίσθημα της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης ανάμεσα στα παιδιά αλλά και στους ενηλίκους και τέλος να παρέχει περισσότερο χρόνο για αυθόρμητο και ελεύθερο παιχνίδι!
SAM 2920 olo2 olo1

Πρώτη μέρα του Σχολικού Έτους 2025-2026

Η πρώτη μέρα στο νηπιαγωγείο είναι μια σημαντική στιγμή για κάθε παιδί και την οικογένειά του.💗 Είναι ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή τους, γεμάτο προκλήσεις, νέες φιλίες και ανακαλύψεις. Σήμερα τα καταφέραμε να κάνουμε αυτήν τη μετάβαση ομαλή και θετική, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης για τις μαθήτριες & τους μαθητές.
Παιδιά, είστε όλοι ευπρόσδεκτοι.🥰 Είτε είστε μεγαλόσωμοι, είτε μικρόσωμοι, είτε πηδάτε, είτε πετάτε, είτε περπατάτε και κάνετε θόρυβο, είτε είστε ντροπαλοί και ήσυχοι. Ό,τι κι αν τρώτε, με ό,τι κι αν παίζετε, ό,τι κι αν φοράτε, όπως κι αν μιλάτε, όπως κι αν περπατάτε, είτε είστε σε καρότσι, είτε περπατάτε. Είστε όλοι καλοδεχούμενοι!😍
Στο Νηπιαγωγείο Πυργίου επιδιώκουμε την απόλυτη ενσωμάτωση, εντάσσοντας όλους και όλες που μπορεί να υπάρξουν σε μια ομάδα γύρω μας: άτομα με διαφορετικό χρώμα, γλώσσα, ύψος, μέγεθος, περπάτημα, συνήθειες φαγητού, παιχνιδιού, ρούχα, χαρακτήρα.😄
Εμείς ως εκπαιδευτικοί οφείλουμε καθημερινά να υπαγορεύουμε έναν κοινό αξιακό κώδικα, που διαμορφώνει μια κουλτούρα αποδοχής και αλληλεγγύης.
………………….
Η πυκνή ανταλλαγή απόψεων και ευχών αυτές τις πρώτες μέρες είναι ενδυναμωτική για την σχολική κοινότητα. Μια ευμπνευσμένη μητέρα και δασκάλα μας έγραψε τα ακόλουθα:
“Με σύνθημα ” όλοι διαφορετικοί , όλοι ίσοι” εύχομαι η νέα σχολική χρονιά να είναι γεμάτη νέες γνώσεις, ανακαλύψεις, περιπέτειες, φιλίες! Μαθητές/ τριες, εκπαιδευτικοί και γονείς, ας συμβάλλουμε ώστε αυτό το σύνθημα να γίνεται καθημερινά πράξη, τόσο μέσα στην τάξη όσο και έξω από αυτή! Καλή δύναμη σε όλες και όλους!”
pr16prpr4pr10pr11 pr13 pr14