Μια πολύ σημαντική ενότητα του νηπιαγωγείου είναι “Ο εαυτός μου”. Με δραστηριότητες όπως η περιγραφή των χαρακτηριστικών τους, η κατασκευή του σώματος, η αναγνώριση των μελών τους, η αναγνώριση των συναισθημάτων τα παιδιά γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους και συνειδητοποιούν τη μοναδικότητά τους.

Στη συνέχεια, με τη βοήθεια ενός καθρέφτη, παρατηρήσαμε τα δικά μας πρόσωπα και τα περιγράψαμε! Όλοι είμαστε τόσο διαφορετικοί τελικά… Διαφορετικό χρώμα ματιών, διαφορετικές μύτες, στόματα, μαλλιά!

Παρατηρήσαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές μας. Αμέσως μετά,  τα παιδιά ζωγραφίσανε το πορτρέτο τους.

Πώς ζωγραφίζουμε όμως το πρόσωπο; Από που να αρχίσουμε; Πώς να το “στήσουμε” στο χαρτί μας; Παροτρύναμε τα παιδιά να παρατηρήσουν το πρόσωπό τους, τις γραμμές και τα σχήματα που έχει. Είχανε δει το πρόσωπό τους στον καθρέφτη, ψηλάφισαν τα χαρακτηριστικά τους και  ανακαλύψανε τις γραμμές και τα σχήματά του.

Τα παιδιά μίλησαν για τον εαυτό τους, περιγράψανε τον εαυτό τους,  αγαπημένες τους συνήθειες. Διαπιστώσαμε πως κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός.

Το ενδιαφέρον για τον καθρέπτη και για τον εαυτό δεν φανερώνεται από την αρχή της ζωής. Τα μωρά  παιδιά αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι αυτό που βλέπουν δεν είναι κάποιο άλλο μωρό, αλλά η δική τους αντανάκλαση στην ηλικία των 15 με 24 μηνών. Οι βρετανοί γιατροί Λιους και Μπρουκς Γκαν, οι οποίοι από το 1979 ερευνούν το θέμα της παιδικής αντίληψης του εαυτού, έκαναν το εξής πείραμα: Έβαλαν κάποιες μητέρες μωρών ηλικίας 15 έως και 24 μηνών να τα κρατήσουν μπροστά στον καθρέφτη. Μετά από λίγο, οι μητέρες απομάκρυναν τα μωρά από τον καθρέφτη και παρίσταναν ότι τους καθάριζαν το πρόσωπο, ενώ στην πραγματικότητα τους έβαζαν λίγο ρουζ. Μετά, ξαναγύριζαν μπροστά στον καθρέφτη για να διαπιστώσουν αν τα μωρά αντιλαμβάνονταν ότι είχαν ρουζ στο πρόσωπο. Εκείνα κάτω των 15 μηνών δεν είχαν καμιά αντίδραση, όσα όμως είχαν κλείσει τους 24 μήνες προσπαθούσαν να βγάλουν το ρουζ από το πρόσωπό τους. Είναι γεγονός πως από τους 15 μήνες και μετά τα μωρά αρχίζουν να αναγνωρίζουν την αντανάκλασή τους, κάτι που τους προκαλεί ενθουσιασμό αλλά και περιέργεια. Αρχίζουν να συνειδητοποιούν πώς φαίνονται! Πριν την ηλικία των τριών ετών, προσπαθούν να συνηθίσουν την ιδέα ότι αυτό που βλέπουν είναι μόνιμο.

Μεταξύ τριών και πέντε, το να κοιτάζονται στον καθρέφτη δεν είναι μόνο φυσιολογικό, αλλά και απαραίτητο, μια που τα βοηθάει να σχηματίσουν την πρώτη «καλή» εικόνα για τον εαυτό τους!

Η 28^η Οκτωβρίου αποτελεί μια από τις κομβικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής εθνικής ταυτότητας. Ο χαρακτηρισμός της ως εποποιίας υποδηλώνει με ακρίβεια όχι μόνο την πρόσληψή της από τους παππούδες μας που έζησαν στη διεθνή συγκυρία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά και τη σημασία της στη μεταγενέστερη περίοδο μέχρι σήμερα. Πώς προσλαμβάνουν όμως τα μικρά παιδιά στο Ελληνικό νηπιαγωγείο την γιορτή του «ΟΧΙ»; To πιο συγκινητικό είναι ότι κατανοούν εξαιρετικά πρώιμα, αναπάντεχα ίσως, ότι εξίσου ισχυρή με την πραγματική, ολιγάνθρωπη κοινότητα στην οποία οι κάτοικοι, π.χ του Πυργίου, κατανοούν έμπρακτα τους δεσμούς τους μέσα από την καθημερινή τους επαφή και αλληλεπίδραση, υπάρχει μια συλλογική συνείδηση, μια «φαντασιακή κοινότητα», της οποίας τα πολυάριθμα μέλη, κάποια από αυτά θαμμένα στα βουνά του Αλβανικού Μετώπου, αντιλαμβάνονται νοερά τους δεσμούς που τα ενώνουν.

Ήταν ωραία η σημερινή γιορτή στην μεγάλη πλατεία του Πυργίου γιατί ήταν ανθρωποκεντρική. Η ομιλία ήταν ιαματική, στραμμένη στο ψυχοκοινωνικό τραύμα της Κατοχής, μιλούσε για την τοπική ιστορία και πώς καθημερινοί άνθρωποι του νησιού της Μαστίχας έδειξαν ανιδιοτέλεια. Επιπλέον, δεξιώθηκε δημοσίευσης στην μεγαλύτερης επισκεψιμότητας ελληνική εκπαιδευτική ιστοσελίδα  που δεν συνηθίζει να δημοσιεύει σχολικές ομιλίες. Εδώ: https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/430448_isorropontas-anamesa-stin-aytomastigosi-kai-ton-panigyrismo-mia-sholiki-omilia

Οι χοροί- επιτέλους!- δεν ήταν απεδαφοποιημένοι από μια λόγια «επινόηση της παράδοσης», κατάλληλοι για μια δήθεν αριστεία μαθητών με αχαλίνωτο ναρκισσισμό-στους «αχαΐρευτους» πετάμε μια μπάλα κι άστους στην ευήθη αγαλλιωσύνη που θα έλεγαν κι οι Βρονταδούσσιοι…                                                                                                     Αντιθέτως, ήταν οι δημοφιλείς κυκλωτικοί όπως θα έλεγε κι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αναπτυξιακά κατάλληλοι για παιδιά Δημοτικού, χοροί που συνεχίζουν να ευωχούν τα λαϊκοθρησκευτικά πανηγύρια του Ανατολικού Αιγαίου και δεν αποκλείουν.

Σαν μια συνωμοσία του δημοκρατικού Δήμου, «ασορτί» με την χθεσινή λαϊκή ετυμηγορία στις Δημοτικές Εκλογές,  στην Εθνική γιορτή, για πρώτη φορά στα χρονικά, είχε εξαφανιστεί η πρωτοκαθεδρία και οι λεγόμενοι «επίσημοι» και «οι Αρχές» ανακατεύτηκαν με τον πάνδημο λαό. Έναν λαό αυτόχθονα αλλά και ευημερούντες, καλοντυμένους  μετανάστες «από όλες τις φυλές του Ισραήλ» που τα παιδιά τους ενισχύουν το μαθητικό δυναμικό του τοπικού σχολείου και προσδοκούν -σε μια από τις μοναδικές σήμερα νησίδες ευμάρειας- ειρήνη και να βρέξει ο καλός Θεούλης! Αμήν.

Το απόγευμα της Παρασκευής 27 Οκτώβρη, είχαμε την δεύτερη συνάντηση με τους Γονείς, μια απόπειρα γνωριμίας με το αναλυτικό πρόγραμμα του Ελληνικού Νηπιαγωγείου. Ήταν μια εποικοδομητική ανταλλαγή ιδεών με εκατέρωθεν ανταλλαγή πολύτιμων πληροφοριών για το πώς μπορούμε να υποθάλψουμε την μάθηση στα παιδιά. Η αξιότιμη μητέρα Stella Salliaris, με πρόσφατη φοίτηση των παιδιών της σε Ολλανδικά σχολεία, μας μετέδωσε την πολύτιμη εμπειρία της από μια προηγμένη, Ευρωπαϊκή,  χώρα.

Ο πιο διάσημος πίνακας του Ζορζ-Πιερ Σερά (Georges-Pierre Seuraut, ζωγράφος, 1859-1891, πρωτοπόρος του κινήματος του Νεοϊμπρεσιονισμού) είναι το «Κυριακή απόγευμα στο νησί Γκραντ Ζατ» . Σε έναν μεγάλο καμβά ο καλλιτέχνης απεικόνισε κατοίκους της πόλης να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους στο πάρκο, στο νησί Γκραντ Ζατ του ποταμού Σηκουάνα, ένα ηλιόλουστο κυριακάτικο απόγευμα. Βλέπουμε ανθρώπους να περπατούν κάτω από τα δέντρα σε ζευγάρια, με την οικογένεια ή με τα παιδιά τους, να ξεκουράζονται, να κάνουν βαρκάδα, να ψαρεύουν. Ο Σερά απεικόνισε τη μεσαία αστική τάξη του Παρισιού, ένα θέμα που αναπαριστούσαν συχνά οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι. Αυτό που μας κάνει εντύπωση στον πίνακα είναι ότι οι άνθρωποι, στον δημόσιο αυτόν χώρο, δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, οι ανθρώπινες φιγούρες είναι στατικές, μοιάζουν «παγωμένες» στον χρόνο, παραδομένες στις σκέψεις τους.

Οι παραδοσιακές ζωγραφικές αξίες, όπως η προοπτική, το σχέδιο και η αρμονική σύνθεση, δεν αναιρούνται από τον Σερά, παρά την καινοτόμο τεχνική που χρησιμοποιεί. Όλα υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες, υπάρχει ισορροπία και τίποτα δεν είναι τυχαίο.

Τα παιδιά του Νηπιαγωγείου με τις ανθρώπινες φιγούρες που δημιούργησαν χάρη στα γεωμετρικά σχήματα, προϊόντα μάθησης αυτής της εβδομάδας,  αναπαράστησαν τρισδιάστατα την σκηνή στον ποταμό Σικουάνα. Μια υπέροχη εικαστική απόδοση!

Παρατηρούσαμε σήμερα τα μικρά παιδιά να παίζουν στο Ολοήμερο με τις φιγούρες playmobil: Μελαμψούς ημίγυμνους ιθαγενείς,  αποικιοκράτες Βικτωριανούς του Βασιλικού ναυτικού αλλά και σύγχρονους ένστολους, της Tροχαίας και του Πυροσβεστικού σώματος, άπαντες κομψούς και καλοκουρεμένους. Οι μοναδικές φιγούρες που παρουσιάζονταν αξύριστοι –όχι μουσάτοι!-ήταν οι χειρώνακτες εργάτες γης & καθαριότητας και κάποιες νεολαιίστικες φιγούρες.

Ιδού, πώς υπονομεύεται η Συνταγματική ισοτιμία: Από τη μια τα λεγόμενα «πνευματικά» επαγγέλματα, τα λευκά κολλάρα με τα σύμβολα κύρους και από την άλλη οι ατημέλητοι χειρώνακτες, μια στερεοτυπική εικόνα. Κι όμως είναι τόσο λανθασμένη! Αρκεί να φωτογραφήσεις ένα καλοκαιρινό σούρουπο την πλατεία Πυργίου, το «Λιβάδι», ένας ύμνος φιλόκαλης κοκεταρίας. Από μαστιχοπαραγωγούς που μοχθούν από τις 6 το πρωί!

Δεν είναι μόνο η βιομηχανία παιχνιδιών! Σε μια εποχή έντονων συζητήσεων για τη σχολική και την ενδοοικογενειακή βία, τις έμφυλες διακρίσεις, κάθε είδους εκφοβισμό, τα περισσότερα βιβλία της φρέσκιας λογοτεχνίας που απευθύνονται στα μικρά παιδιά βρίθουν στερεοτύπων: «κορίτσια να παίζουν με κούκλες, τα αγόρια με όπλα, η αναπαράσταση της μαμάς ως “γλυκός καλός άνθρωπος”, του μπαμπά ως “αυστηρός-και-αυτός που φέρνει τα λεφτά στο σπίτι” ad nauseum…

Καθώς αυτές τις ημέρες στα γραφεία των αρμοδίων δασκάλων και καθηγητών καταφτάνουν email με «προτάσεις για παραστάσεις στα σχολεία», διαβάζω με προσοχή τις θυμωμένες φωνές της Επιτροπής Κρατικού Βραβείου Θεατρικού Έργου για παιδιά. Ο Πρόεδρός της, καταγγέλλει στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» τις σαφείς στερεοτυπικές, εθνοκάπηλες και ρατσιστικές αναφορές, «με παραποιήσεις ιστορικών γεγονότων που μου θύμισε την επταετία. Καμιά σχέση με τα θέματα που απασχολούν τα παιδιά και τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα». Ένα άλλο μέλος της παραπάνω Επιτροπής, καθηγήτρια Θεατρολογίας στο ΕΚΠΑ, σημειώνει: “Με τρομάζει ότι οι στερεοτυπικές εικόνες για το χρώμα του δέρματος και άλλα σχετικά προέρχονται από ανθρώπους που γράφουν συνειδητά για παιδιά. Στην αρχή αναρωτηθήκαμε, ο δημιουργός τους βρήκε τρόπο να κάνει πλάκα, να τρολάρει και έλαβε μέρος στον διαγωνισμό ή τα πιστεύει;”

https://www.kathimerini.gr/culture/562620604/theatro-gia-paidia-simainei-paideia/