“Το αγόρι με τα λουλούδια στα μαλλιά”: Πώς να μιλήσουμε στα μικρά παιδιά για τα δύσκολα θέματα της ασθένειας

1
“Σε όλους αρέσει ο Ντέιβιντ, το αγόρι με τα λουλούδια στα μαλλιά.” Είναι γλυκός και ευγενικός, όπως τα πολύχρωμα πέταλά του. Ο David και ο καλύτερος φίλος του περνούν υπέροχα μαζί, βρίσκοντας τις καλές λακκούβες, φτιάχνοντας τραγούδια και τρέχοντας μακριά από τις μέλισσες. Αλλά μια μέρα ο Ντέιβιντ έρχεται στο σχολείο φορώντας ένα καπέλο και είναι ήσυχος. Όταν βγάζει το καπέλο, τα φωτεινά του πέταλα κυματίζουν σαν πεταλούδες. Τώρα, το σημείο που ήταν τα λουλούδια του φαίνεται κλαδεμένο και αγκαθωτό, με αποτέλεσμα τα άλλα παιδιά να μείνουν μακριά. Αλλά ο καλύτερος φίλος του Ντέιβιντ έχει μια ιδέα — έναν τρόπο να βοηθήσει τον Ντέιβιντ να πάρει πίσω το χρώμα του, χρησιμοποιώντας πινέλα και πολλή αγάπη.
Με ευαισθησία και απλή εικονογράφηση, η ιστορία του Jarvis προσκαλεί ακόμη και τα μικρότερα παιδιά  με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία – και να αισθάνονται έμπνευση να υποστηρίξουν τα ευάλωτα παιδιά.
Ο Jarvis, αυτός ο λαμπρός συγγραφέας, προσφέρει μια συγκινητική ιστορία φιλίας, καλοσύνης και αποδοχής, αγγίζοντας απαλά τα θέματα της ασθένειας ή των κακουχιών με τρόπο που μπορούν να κατανοήσουν τα μικρά παιδιά.
Οι μαθητές μας δυσκολεύθηκαν να καταλάβουν την έννοια «πέταλα» αλλά ας είναι καλά ο Βασίλης-Άγγελος, μας βρήκε ένα λουλούδι και έκοψαν όλα τα παιδιά λίγα πέταλα-κάποια κατά λάθος έκοψαν και τους στήμονες, τις κίτρινες κλωστές με την γύρη. Αμέσως μετά ακολούθησε μια ωραία ομαδική εργασία, “Τα λουλούδια στα μαλλιά», που θα μας εμπνέει στις δύσκολες στιγμές!

Βλεμματική επαφή: Κοιτάζοντας άμεσα αντιμετωπίζουμε τους φόβους μας!

te5 te3 te2
O Bασίλης Άγγελος, σημερινός επιμελητής και βοηθός, μας πρότεινε για ανάγνωση το βιβλίο «Το τέρας» και δημοψηφισματικά η τάξη το επέλεξε. Είναι μια ιστορία από τη σειρά βιβλίων για μικρά παιδιά «Τικ & Τέλα»: Ο Τικ ντύθηκε τέρας και σκαρώνει μια φάρσα για να κάνει πλάκα στη φίλη του. Αλλά η Τέλα τρομάζει στ’ αλήθεια. Λίγο αργότερα επέρχεται η αναγνώριση και οι ρόλοι αντιστρέφονται.
Την ερώτηση «του ενός εκατομμυρίου» την έκανε μια παρατηρητική μαθήτρια: «Γιατί, αφού τρόμαξε η Τέλα, δεν απόστρεψε το βλέμμα;» Ιδού μια αστοχία του χαρισματικού εικονογράφου Axel Scheffler. Αλλά μήπως η Τέλα στην πραγματικότητα ήταν ένα θαρραλέο κορίτσι;
Aν και υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στους πολιτισμούς στον τρόπο που απευθύνουμε το κοίταγμα, ηγεμονικό, δειλό, περίεργο, παιχνιδιάρικο, όταν πανικοβληθούμε γυρνάμε τα νώτα μας. Κάποιοι πολιτισμοί διδάσκουν τα αγόρια τους να έχουν ακλόνητη βλεμματική επαφή. Ο Ελληνικός τρόπος είναι ευρωπαϊκός: Διαθέτει ευέλικτη βλεμματική επαφή χωρίς να καρφώνει ασύστολα τον/την συνομιλητή/τρια, ειδικά αν βρίσκεται σε αναντίστοιχη ιεραρχικά θέση. Τελικά τα ξένα παιδιά, εκτιθέμενα στο Ευρωπαϊκό πολιτισμικό πλαίσιο, έχω παρατηρήσει ότι αφομοιώνουν τον τρόπο να κοιτούν μη επίμονα, «απαθώς» όπως περιέγραφαν οι Αρχαίοι εκκλησιαστικοί Πατέρες.
Υπάρχουν όμως και τα ιδιαίτερα ντροπαλά παιδιά, αυτά που η πρώιμη διάγνωση ίσως τους κολλήσει την ταμπέλα της νευρωτικής διαταραχής. Αυτά ακριβώς τα παιδιά μπορούν να επωφεληθούν από τη ρητή διδασκαλία, ότι δεν αποστρέφουμε το βλέμμα μπροστά στον συμμαθητή μας, ούτε έχουμε αμυντική στάση σώματος, ότι κοιτάμε κατάματα. Πολύ περισσότερο, ΔΕΝ κοιτάζουμε στο πάτωμα όταν αντιμετωπίζουμε κάποιο παιδί που αρχίζει να ενσωματώνει το ανατολίτικο -ας μου συγχωρεθεί ο οριενταλισμός- νταϊλίκι.
Αμέσως μετά την ανάγνωση του βιβλίου το δραματοποιήσαμε με θεατρικό παιχνίδι. Μια από τις πιο θαρραλέες μαθήτριες ανέλαβε να παίξει το ρόλο του τέρατος. Και βέβαια το κοιτούσαμε στα μάτια!????

Τρίτη 4 Οκτώβρη, Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων.

 

 

310437767 3319440518269779 6249312497878188472 n

Την γιορτάσαμε στο Νηπιαγωγείο Πυργίου μετατρέποντάς την σε μέρα μνήμης για τα ζώα-λογοτεχνικούς ήρωες όπως ο διάσημος βάτραχος του  συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας Μαξ Βέλθουις που χειροτέχνησαν τα παιδιά. Μιλήσαμε και για τα αγαπημένα μας ζώα, στην πλειοψηφία οικόσιτα ζώα, γάτες και σκυλιά, ειδικά τα κουταβάκια και τα γατάκια που αποσπούν την τρυφερότητα των μικρών μαθητών. Αλλά και κουνελάκια και άλογα για κάποια παιδιά τυχερών οικογενειών που κατοικούν σε χωριά όπου επιβιώνει ο οικοσιτιστικός πολιτισμός. Α, κι ένα παιδί επέλεξε το λιοντάρι. Εκείνη τη στιγμή ο δάσκαλος θυμήθηκε μια έκθεση που έγραψε στο δημοτικό και έγινε περίγελως. Το θέμα ήταν και εδώ «το ζώο που μας αρέσει περισσότερο» και προτίμησε να γράψει για τον γάιδαρο! Ο γράφων προτείνει ανεπιφύλαχτα στους γονείς να δούνε τις περιπέτειες του γάιδαρου Βαλτάσαρ, μια έξοχη παλιά γαλλική ταινία του Μπρεσόν. Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=ZkgaHb2RLPI&t=100s&ab_channel=%CE%95%CE%92%CE%94%CE%9F%CE%9C%CE%97%CE%A4%CE%95%CE%A7%CE%9D%CE%97

Tην ώρα που κατασκευάζαμε τον βάτραχο, τραγουδήσαμε το πιο γνωστό ποίημα για τα ζώα, του Ιωάννη Πολέμη, στο ρυθμό του «Πέρα στους πέρα κάμπους»:

Ποτέ δε θα πειράξω
τα ζώα τα καημένα·
μην τάχα σαν εμένα,
κι εκείνα δεν πονούν;
Θα τα χαϊδεύω πάντα,
προστάτης τους θα γίνω.
Ποτέ δεν θα τ’ αφήνω
στους δρόμους να πεινούν.

Προμηθεύοντας ίσες δυνατότητες σε μια κοινότητα  που επιθυμεί να είναι  εμπεριεκτική, τόσο για παιδιά όσο και για εκπαιδευτικούς.

1 2 3 4

Η πρώτη μέρα της εβδομάδας, πρώτη του σχολικού Οκτώβρη, επεφύλασσε στη σχολική κοινότητα μια προγραμματισμένη αναδιοργάνωση που φέρνει το σχολείο μας στην πρωτοπορία των Ευρωπαϊκών σχολείων. Το όραμά είναι η ισότιμη συνεργασία με την δασκάλα των ευάλωτων μαθησιακά παιδιών. Επουδενί δεν είναι η βοηθός μας αλλά η δασκάλα που αναλαμβάνει ενίοτε τον παιδαγωγικό έλεγχο όλης της τάξης και την οργάνωση ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων. Σε αυτή την περίπτωση ο γράφων, παρών στην ίδια αίθουσα είναι χαμηλόφωνα υποστηρικτικός μέχρι να τελειώσει η διδακτική ώρα. Γενικά, σήμερα, έχει αρχίσει μια μεγάλη συζήτηση πανευρωπαϊκά για το πώς πρέπει να συνεργάζονται οι δύο εκπαιδευτικοί, της γενικής και της ειδικής μέσα στην ίδια τάξη.

Η κα Γεωργία παρουσίασε ένα έξοχο παιχνίδι εύρεσης του αρχικού γράμματος στα ονόματα των μαθητών& μαθητριών κατά το οποίο τα παιδιά ψάρευαν το καπάκι με το όνομά τους. Κατόπιν της επιτυχούς αλίευσης μετακινηθήκαμε στη μεγάλη αίθουσα και σχεδιάσαμε το όνομα με τον έκκεντρο, αφαιρετικό τρόπο που έδειξε η δασκάλα. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με τον απροσδόκητο τρόπο με τον οποίο προέκυπτε το όνομά τους αφαιρώντας την χαρτοταινία ενώ προηγουμένως είχαν ζωγραφίσει σε λωρίδες το χαρτί.

Η διαχείριση της ελεύθερης ώρας μέχρι τις 9.

1
Μπαίνουν τα παιδιά στο σχολείο. Καλημερίζουν, κρεμάνε τσάντες. Μέχρι να αρχίσει το ακαδημαϊκό πρόγραμμα πώς θα επιδιωχθεί να γίνει ο μαθητής ενεργός κτίστης της μάθησής του;
Kάποια τυχερά παιδιά βρίσκουν νόημα στο θεατρικό παιχνίδι, στη γωνιά του κουκλόσπιτου, στη γωνιά των μεταμφιέσεων. Είναι συνήθως παιδιά που έχουν φέρει από το σπίτι τους τον κώδικα της σχολικής κουλτούρας. Θα ζητήσουν να ζωγραφίσουν, θα κάτσουν ώρα στο τραπέζι της πλαστελίνης.
Δεν είναι ακριβώς τα δικά μας παιδιά: Παιδιά της Χιώτικης αγροτικής υπαίθρου, συχνά αλλοδαπών εργατών γης. Εδώ ισχύει ο Ευαγγελικός λόγος για τους εκπαιδευτικούς που καλούνται να υπηρετήσουν στην «βαθιά Ελλάδα»: «Oυκ ήλθον καλέσαι δικαίους αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν» Σε αυτά τα παιδιά δεν μπορείς να εμπιστευθείς τον αυτόματο πιλότο. Ούτε να νίψεις τας χείρας όπως ο Πιλάτος. Η ύπαρξη αυτών των διψασμένων παιδιών είναι η απόλυτη ένδειξη για τη ρομαντική ψυχή που θέλει να υπάρχει ένας τουλάχιστον θεσμικός χώρος κοινωνικής δικαιοσύνης.
Θα τα διδάξουμε πώς
-να απασχοληθούν στη γωνιά υψηλής ποιότητας οικοδομικού υλικού από αυθεντικά «lego». Τα περισσότερα μικρά παιδιά στην Ελληνική περιφέρεια περνάνε αρκετούς μήνες αρχάριας χρήσης πριν μπορέσουν να αποσπάσουν από αυτό το σπουδαίο παιδαγωγικό υλικό μια στοιχειώδη κατασκευή.
-να εργαστούν συστηματικά με ενσφηνώματα, Α-ΝΤΙ-ΓΡΑ-ΦΟ-ΝΤΑΣ από την πρότυπη εικόνα την φιγούρα που απεικονίζει. Θα τους το ξεκινήσεις αν δυσκολεύονται, θα εστιάσεις την προσοχή τους στο πρώτο στάδιο που είναι η τοποθέτηση της μπορντούρας, θα τους δείξεις ότι υπάρχει και ο αλγόριθμος και όχι μόνο η ευρετική.
-να παίξουν επιτραπέζια παιχνίδια. ΚΑ-ΝΕ-ΝΑ επιτραπέζιο παιχνίδι δεν μπορεί να παιχθεί στο Νηπιαγωγείο χωρίς βιγκοτσκιανή σκαλωσιά τη/τον δασκάλα/ο. Και ισχυρή πεποίθηση του γράφοντος είναι ότι ακρογωνιαίος λίθος της διαμεσολαβημένης μάθησης μικρών παιδιών στο Νηπιαγωγείο είναι το επιτραπέζιο παιχνίδι. Τι παιχνίδι; Στην ηλιόλουστη Νότια Ευρώπη δεν υπάρχει-η αλήθεια- ανεπτυγμένη η κουλτούρα των επιτραπέζιων όπως στη Βόρεια Ευρώπη. Απλώς, θα καταλήξουμε επιγραμματικά, ότι μπορούμε να βρούμε στην αγορά, εδώ απευθύνομαι περισσότερο σε συναδέλφους, διασκεδαστικά επιτραπέζια παιχνίδια από εγχώριους και διεθνείς οίκους που καλλιεργούν όλες τις ικανότητες που ζητούνται από τα σύγχρονα προγράμματα σπουδών στην προ-δημοτική εκπαίδευση.