Η Αυλή του Νηπιαγωγείου, «επιμελώς ατημέλητη» , δενδρώδης, οργιαστική, είναι ένας παιδικός στίβος μάχης με τον διάδρομο οχημάτων, την μπασκέτα, τις αμμοδόχους, το εργοτάξιο, το μυστικό δωμάτιο του κουκλόσπιτου. Κάποια στιγμή απαίτησαν τα κορίτσια κι άλλους μεγάλους κουβάδες. Στο λεπτό σκάρωσαν ένα αυτοσχέδιο παιχνίδι που το πιο ενδιαφέρον για τους εκπαιδευτικούς του σχολείου ήταν η εικόνα ενσωμάτωσης των καινούργιων μαθητριών. Στην άλλη μεριά κάποιοι θιασώτες της ελληνικής παραδοσιακής κουζίνας κατασκεύαζαν ντολμαδάκια. Αν δώσουμε βάση στο γεμάτο ενδιαφέρον βλέμμα τους όταν διεκτραγωδήσαμε την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, ελπίζουμε να τσιγάρισαν, ένεκα της Εθνικής Εορτής, με τα κρεμμυδάκια τους και τη ναζιστική θηριωδία .

Το σχολικό πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου Πυργίου ξεκινά νωρίς το πρωί με οργανωμένο παιχνίδι-μέχρι να γίνουν τρία τα παιδιά συναρμολογούμε παζλ- και τελειώνει με παιχνίδι. Στην περίπτωση των παιδιών που απολαμβάνουν την φιλοξενία μέχρι το απόγευμα το ιδανικό θα ήταν να οργανώνονται παιγνιώδεις δραστηριότητες που αφορούν την εβδομαδιαία θεματική ενότητα. Ευφυής και ευσυνείδητη η κα Σοφία δεν χάνει ευκαιρία να εμπεδώσουν οι μαθητές & μαθήτριες την ύλη της χρωματικής παλέτας στην οποία ήταν αφιερωμένη η εβδομάδα. Χρωματιστά χαρτόνια και ένα ζάρι χρωμάτων επιστρατεύτηκαν για ένα επιδαπέδιο παιχνίδι ισορροπίας: Στις «Χρωματιστές πέτρες» τα παιδιά ρίχνουν το ζάρι και λένε το χρώμα και πατούν μόνο στις πέτρες αυτού του χρώματος προσπαθώντας να μην πατήσουν στις άλλες και κολλήσουν στη λάσπη

Aυτές τις ημέρες οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν αναπτύξει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αντίληψη των χρωμάτων. Πώς βλέπουμε χρώματα; Ένα σαλιγκάρι, ένα ψάρι και η γάτα μας βλέπει τα ίδια χρώματα; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να δουν τα χρώματα;

Τι σημαίνει να έχεις παγιδευτεί σε ένα ασπρόμαυρο, πληκτικό και θλιβερό κόσμο που μοιάζει με μολυβένια ζωγραφιά;  Για έναν άνθρωπο με αχρωματοψία η τέχνη της ζωγραφικής είναι όνειρο θερινής νυχτός;

Mήπως ένας αχρωμάτωψ αναπτύσσει-όπως και ο κωφός-ειδικές, αντισταθμιστικές δεξιότητες και στρατηγικές; Mήπως ένας αχρωμάτωψ δημιουργεί, όπως και ο κωφός, μια ολόκληρη κοινότητα και τη δική του ιδιαίτερη κουλτούρα;

Το 1994, ο αγαπημένος συγγραφέας του γράφοντος, ο βρετανός νευρολόγος Όλιβερ Σακς ναύλωσε ένα επικίνδυνα μικρό αεροπλάνο και επισκέφτηκε στο Νότιο Ειρηνικό μια πολύ απομονωμένη, μικροσκοπική κοραλλιογενή ατόλλη, το νησί Πίντζελαπ, κοντά στο Πονπέϊ, ένα μεγαλύτερο ηφαιστειογενές νησί. Το 10 τοις εκατό του πληθυσμού της ατόλλης παρουσίαζε ολική αχρωματοψία. Στο βιβλίο του «Το νησί των τυφλών στα χρώματα»  ο σπουδαίος επιστήμονας αφηγείται ένα οδοιπορικό εμβύθισης σε μια νησιωτική κουλτούρα που τα μόνα χρώματά της είναι αποχρώσεις του γκρίζου χρώματος ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνει τους υφάλους κάνοντας κατάδυση με αναπνευστήρα και περιπλανάται στο τροπικό δάσος.

Είναι ωραίο να ανοίγεσαι σε νέα πελάγη και σήμερα η κα Γεωργία έδειξε στα παιδιά την αξία μιας κρίσιμης στην επιστήμη διάταξης, του  συστηματικού ελέγχου υποθέσεων που λέγεται ΠΕΙΡΑΜΑ! Μάθαμε για την σχεδόν μυστηριώδη όσμωση, την αργή μεταφορά του χρωματιστού υγρού  χάρη στην απορροφητική  χαρτοπετσέτα. Προηγουμένως τα παιδιά είχαν ανακατέψει χρώματα ζαχαροπλαστικής σε νερό. Μια διάταξη δυο ποτηριών με κόκκινο και κίτρινο χρώμα με τη βοήθεια της χαρτοπετσέτας  επικοινωνούσε με άδειο ποτήρι που σιγά-σιγά γέμιζε με το δευτερεύον πορτοκαλί που προέκυπτε! Έξοχο για πνευματική δραστηριοποίηση  κυρίως γιατί πριν ξεκινήσει η ροή υγρού  ρωτήσαμε τους μαθητές & μαθήτριες τι προέβλεπαν ότι θα επακολουθήσει.

Και μετά παίξαμε ένα ομαδικό παιχνίδι, ένα memo αντιστοίχησης χρωμάτων και  χρωματιστών ζώων στον διαδραστικό πίνακα..!

Άπιαστα στην αντίληψη χρωμάτων τα φετινά παιδιά, με όραση οξεία σαν αητού, με ευκρίνεια εστίασης απίστευτη. Και με όνειρα πολύχρωμα!

Η Lucy Crehan, στο βιβλίο της «Φυτώρια Ευφυΐας» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2019) χρησιμοποίησε την παραβολή του καλού Σπορέα για να ερμηνεύσει την παράδοξη επιτυχία της Φιλανδίας που έχει τον υψηλότερο δείχτη αλφαβητισμού παγκοσμίως αλλά επιμένει να προσφέρει στα νήπια τη δυνατότητα να απολαμβάνουν την παιδική τους ηλικία. «Όπως το να ρίχνεις σπόρους μέσα στις πέτρες, έτσι και το να μαθαίνεις στα παιδιά να διαβάζουν όταν είναι τεσσάρων ετών μπορεί να φαίνεται παραγωγικό, όμως απαιτεί περισσότερη προσπάθεια και ενέργεια απ’ ό,τι αν περιμένεις μέχρι να έχουν αναπτυχθεί πλήρως οι δεξιότητες που απαιτούνται για την ανάγνωση».

Το αποτέλεσμα είναι η απογοήτευση και η χαμηλή ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη των λιγότερο ικανών παιδιών, που επέρχεται όταν οι εργασίες που τους ζητούνται είναι ιδιαίτερα δύσκολες για το στάδιο στο οποίο βρίσκονται. Αλλά και η εύλογη απογοήτευση όταν απευθύνεσαι στο 10% των νηπίων  και η επαγγελματική εξουθένωση των νηπιαγωγών από την διαρκή διευθέτηση περιστατικών πειθαρχίας στα υπόλοιπα.

Άραγε  η εισαγωγή πρώιμης τυπικής εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο  θα έχει αποφασιστικό πλεονέκτημα αύριο στους μαθητές, όταν τελειώνουν το Δημοτικό; Θα είναι καλύτερα στην αναγνωστική ικανότητα και στα Μαθηματικά από τα παιδιά που έπαιζαν περισσότερο; Οι έρευνες απαντούν απερίφραστα, όχι! Οι πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ενώ τα αυστηρά σχολικά προγράμματα από μικρή ηλικία συχνά επιδρούν θετικά στη σχολική επίδοση  στις πρώτες τάξεις, η επίδραση αυτή τείνει να εξαφανιστεί όταν τα παιδιά φτάνουν στην τελευταία τάξη του Δημοτικού. Αν το Ελληνικό Νηπιαγωγείο ισορροπήσει σε αναπτυξιακά κατάλληλους μαθησιακούς στόχους, που θα προσφέρονται με παιχνίδι, αυτή η καθυστέρηση θα έχει θετικά μόνο κοινωνικά αποτελέσματα και μακροπρόθεσμα ευεργετικό αντίκτυπο στην καλή σχολική επίδοση.

Υποστηρίζουμε με θέρμη την παραπάνω θεωρητική γραμμή που  πρωτομεταφέρθηκε στον ακαδημαϊκό χώρο από την αείμνηστη καθηγήτρια Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευγενία Κουτσουβάνου. Δυστυχώς ο γράφων δεν την είχε καθηγήτρια. Στο πνεύμα αυτής της γραμμής έχουμε διαχρονικά παρατηρήσει πόσο απορροφούνται και απολαμβάνουν τα νήπια όσα παιχνίδια κατασκευών έχουν καρφάκια και σφυριά και ξύλινα σχήματα. Αυτό το παιδαγωγικό υλικό  από γερμανικούς  και γαλλικούς οίκους, συνοδεύεται από φελλοπίνακα και φυλλάδιο πρότυπων κατασκευών αλλά τα παιδιά μπορούν να το χειριστούν δημιουργικά. Το πρώτο τετράμηνο το Νηπιαγωγείο Πυργίου το προτείνει μόνο σε νήπια. Ασκεί την λεπτή κινητικότητα και την μεθοδικότητα με παιγνιώδη τρόπο.

Γεμίσαμε με οθόνες στα νηπιαγωγεία. Και ψάχνεις στα παλαιοπωλεία να βρεις ένα mecano, το παιχνίδι ξύλινων κατασκευών με βίδες και παξιμάδια. Γιατί, πρώτα σε τέτοια παιχνίδια μαθαίνεις την προπαίδεια του προγραμματισμού!