Το παρόν πρόγραμμα εντάσσεται στον κύκλο «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ: Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη», πιο συγκεκριμένα στην επιμέρους θεματική ενότητα της προώθησης του αλληλοσεβασμού και της συνεργασίας.
Σκοπός του προγράμματος είναι να προωθήσει την έννοια της συνεργασίας στο νηπιαγωγείο. Στόχοι είναι τα παιδιά να συνεργαστούν με δραστηριότητες ανά ζεύγη, μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες προκειμένου να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας.
Στα εργαστήρια μέσα από ποικίλες δραστηριότητες αξιοποιούνται τεχνικές θεάτρου, δραματοποίηση, φύλλα εργασίας, κατασκευές, εικόνες και θεατρικό παιχνίδι. Το εργαστήρι ξεκινά με εισαγωγικά παιχνίδια για την προθέρμανση και τη συγκρότηση ομάδας.
Συνεργασία στο Νηπιαγωγείο (1)

• Κινητική προετοιμασία

Ελεύθερη κίνηση στο χώρο με μουσική, στο στοπ όποια κίνηση ή ήχο θέλουν (απελευθέρωση της σκέψης και του σώματος)

Μουσική και…ΣΤΟΠ! Μόλις η μουσική ξανά αρχίσει «κινούμαι στο ένα πόδι» …ΣΤΟΠ… «κινούμαι με τα πόδια λυγισμένα» ΣΤΟΠ «κινούμαι βιαστικά… ΣΤΟΠ …νυσταγμένα… ΣΤΟΠ..φοβισμένα… ΣΤΟΠ γίνονται ζευγάρια και ενώνουν μύτες, γόνατα, αυτιά, πλάτες κλπ.

«Πάρε τη θέση του άλλου αλλά μην πεις κουβέντα!» Κάθονται στον κύκλο με τις καρέκλες (που έχουμε διαμορφώσει από πριν). Κάθονται όλοι στις καρέκλες ΕΚΤΟΣ από έναν ο οποίος θα πρέπει στη διάρκεια του παιχνιδιού να βρει καρέκλα να κάτσει και να αφήσει άλλον όρθιο.
Στόχος είναι κάθε παιδί να αλλάξει καρέκλα και να βρει μία άλλη χωρίς να χάσει τη θέση του. Για να γίνει αυτό
πρέπει η ομάδα να είναι σιωπηλή και να κοιτάζεται μόνο στα μάτια.

• Την Τσικνοπέμπτη συνεργάστηκαν σε μικρές ομάδες προσπαθώντας να κρατήσουν το μπαλόνι πάνω στο πανί και ως ομάδα να περπατήσουν συντονισμένα σαν κάμπια έχοντας ανάμεσά τους ένα μπαλόνι.

• Σαν σπαμένο τηλέφωνο: Τα παιδιά σε γραμμή, το πίσω παιδί δείχνει μια κίνηση στον μπροστινό του χωρίς να βλέπουν οι υπόλοιποι. Θα φτάσει η αρχική κίνηση στον πρώτο;

• Συνεργασία σε ζευγάρια: 2 παιδιά προσπαθούν να συντονίσουν τις κινήσεις τους για να μεταφέρουν 2 κρίκους ή να κάνουν μια διαδρομή με δεμένα τα δυο τους χέρια μεταξύ τους.

  

• Συνεργατική ζωγραφική: Τα παιδιά ζωγραφίζουν μαζί και φτιάχνουν ιστορίες

• Συμβόλαιο της ομάδας: Στόχος της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι να συμφωνηθούν και να καταγραφούν οι κανόνες εύρυθμης λειτουργίας της Ομάδας.

• «Χαρίζω στον εαυτό μου και στον άλλον κάτι θετικό» Το κάθε παιδί λέει κάτι θετικό για τον εαυτό του (πχ ωραία μαλλιά) και κάτι που κάνει καλά (πχ ζωγραφίζω ωραία). Τα άλλα παιδιά λένε με τη σειρά τους κάτι θετικό για το παιδί και κάτι που κάνει καλά. Στόχος είναι να αναπτύξουν μία θετική εικόνα για τον εαυτό τους και αφετέρου η αναγνώριση θετικών χαρακτηριστικών που βλέπουν και θαυμάζουν στους άλλους.
• Ανίχνευση αρχικών ιδεών για τη συνεργασία. Στον ελεύθερο χώρο έχουν τοποθετηθεί αραιά απλωμένα παντού πράσινα χαρτιά Α4 και πάνω σε κάθε χαρτί έχει τοποθετηθεί μία μολυβοθήκη με διάφορους μαρκαδόρους. Τ απαιδιά κινούνται αθόρυβα σαν ποντικάκια στο ρυθμό του ταμπορίνου. Στο στοπ κρύβονται για να μην τα πιάσει η γάτα. Στο τελευταίο σταμάτημα της μουσικής κάθε παιδί επιλέγει σε ποιο κίτρινο χαρτί θα σταθεί και κάθεται δίπλα στο χαρτί. Ζητάμε από τα παιδιά να μας ζωγραφίσουν ό,τι τους έρχεται στο μυαλό όταν ακούνε τη λέξη συνεργασία. 

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

• «Καλωσορίζοντας τους εξωγήινους! » Έχουνε έρθει κάποιοι ωραίοι και γλυκούληδες εξωγήινοι στο σχολείο μας σήμερα με χαρά να μας γνωρίσουν και έχουν πάρα πολλά και ωραία και ενδιαφέρονται πράγματα να μας πουν για τον πλανήτη και τα μέρη που ζούνε. Δυστυχώς όμως δεν μπορούν να μιλήσουν στη δική μας γλώσσα και θα χρειαστούν κάποιον μεταφραστή. Σε αυτό το σημείο χωρίζουμε τα παιδιά ανά ζεύγη. Πρέπει να είναι ένας εξωγήινος και ένας γήινος μεταφραστής σε κάθε ζευγάρι. Στόχος είναι τα παιδιά να μπορέσουν να επικοινωνήσουν εξωλεκτικά, με κινήσεις, ήχους, ήχους, εκφράσεις προσώπου, με γλώσσα ακαταλαβίστικη.

• «Και οι γάτες είχαν τη δική τους ιστορία!» οι εξωγήινοι έφεραν μαζί και τις γάτες τους. Τα μισά παιδιά μεταμορφώνονται σε γάτες και βάζουμε μία μουσική προκειμένου οι γάτες να κινηθούν στο χώρο. Οι εξωγήινοι -που μετά από την παραμονή τους στην γη έμαθαν τελικά να μιλάνε τη γλώσσα μας- κυνηγάνε με τη μουσική τις γάτες, στο στοπ τάιζουν-ποτίζου,χαϊδεύουν τις γάτες και στο τέλος βάζει ο καθένας τη γάτα του στη φωλιά της.  Οι γάτες έχουν και αυτές να μας πουν την ιστορία τους από το μέρος που ζουν και το ταξίδι του, μιλούν στη γλώσσα τους νιαουρίζοντας και κάνοντας κινήσεις και ήχου. Οι μεταφραστές και οι εξωγήινοι-ιδιοκτήτες τους μας μεταφράζουν τι λένε οι γάτες.

• «Οι Κοντοπυθαρούληδες-εφευρέτες μας δίνουν οδηγίες από μακριά!» Οι εξωγήινοι πρέποι να επικοινωνήσουν με τους εφευρέτες που έμειναν πίσω στον πλανήτη τους για να τους δώσουν οδηγίες για διάφορες μηχανές που χρειάζονται στη γη. Μπορούν να επικοινωνήσουν μόνο μεσω ασυρμάτου. Σε ομάδες εφευρέτες- εξωγήινοι προσπαθούν να δώσουν και να ακολουθήσουν οδηγίες χωρίς οπτική επαφή για να κάνουν μια κατασκευή. Χρησιμοποιούν τουβλάκια, ρολά, κλπ. Στόχος είναι να συνεργαστούν τα παιδιά μέσα από συμφωνίες ή διαφωνίες, να επικοινωνήσουν ζητώντας διευκρινήσεις κλπ.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ

• «Βοήθησε την μπάλα να φτάσει στον προορισμό της» Τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες παίρνουν ρόλα από χαρτιά κουζίνας χωρισμένα στη μέση και προσπαθεί η κάθε ομάδα να τα τοποθετήσουν σε σειρά έτσι ώστε να δημιουργήσουν ένα διάδρομο για να κυλήσει μέσα το μπαλάκι. Προσπαθούν να συντονίσουν τις κινήσεις τους ωστε να δημιουργηθεί μια κατηφόρα και να κρατούν ενωμένα τα ρολά. Στόχος είναι να αναπτύξουν τα παιδιά δεξιότητες συνεργασίας σε μεγάλες ή μικρότερες ομάδες. Στη συνέχεια όλες οι ομάδες ενώνουν τους σωλήνες για να κάνουν μια μεγάλη.

 

Ακολούθησε η ρουτίνα σκέψης “χρώμα-σύμβολο-εικόνα”. Αφού ακολούθησε κουβέντα πως τα κατάφερε η ομάδα, τι δυσκόλεψε…, τα παιδιά σε φύλλο εργασίας αποτυπώνουν το χρώμα, το σύμβολο που ταιριάζει στη συνεργασία, ζωγραφίζουν τη δραστηριότητα και δίνουν έναν τίτλο.

• Δημιουργία αποχετευτικού συστήματος

• «Ποιος δράκος θα χορέψει καλύτερα;» Τα παιδιά χωρίζονται πάλι σε υποομάδες και έχουν τις εξής οδηγία:
  Χρειάζεται να βρουν τρόπο να συνεργαστούν ώστε φτιάξουν με τα δικά τους σώματα όλα μαζί το σώμα ενός δράκου (κεφάλι, σώμα φτερά ουρά) ή ενός ζώου που θέλουν. Συνεργάζονται, αποφασίζουν ποιος θα κάνει το κεφάλι, τα φτερά, το σώμα και συντονίζουν τις κινήσεις τους. Μια ομάδα κάνει έναν δράκο και μια άλλη μία χελώνα. Όλοι μαζί κάνουν μια κάμπια. Στη συνέχεια αυθόρμητα κάνουν 3 φίδια που καθώς κινούνται ενώνονται σε ένα μεγάλο φίδι. Σέρνονται συντονισμένα για να μην σπάσει το φίδι.

ΕΠΙΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ-ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗΣ

• «Υπάρχει και άλλος τρόπος;» Στόχος του εργαστηρίου είναι να εμπλακούν τα παιδιά σε δραστηριότητες υποθετικών πραγματικών καταστάσεων που περιέχουν προβλήματα διαφωνιών η Συγκρούσεων να προσπαθήσουν να καταλάβουν τους να κατανοήσουν τους άλλους και να συνεργαστούν ώστε να βρουν τρόπους να επιλύσουν τις συγκρούσεις.

Ακούμε το τραγούδι  “Διαξιφισμοί ” (Μάριος Φραγκούλης, Γιώργος Περρής)

Συζητάμε γιατί τα παιδιά μαλώνουν στο τραγούδι, να πουν δικές τους εμπειρίες που έχουν τσακωθεί με φίλους τους….. Δραματοποιούμε το τραγούδι. Αρχικά δυο παιδιά αρχίζουν να μαλώνουν γιατί το ένα κατηγορεί το άλλο ότι είπα το μυστικό. Το άλλο λέει “δεν το’πα”. Σιγά-σιγά προστίθενται στην κάθε πλευρά και τα άλλα παιδιά που υποστηρίζουν τον φίλο τους και φωνάζουν εκατέρωθεν ” το’ πε- δεν το’ πε” ώσπου καταλήγουν σε ένα μεγάλο καυγά. Τελικά τι θα κάνουν για να ξαναγίνουν φίλοι και να αφήσουν τους τσακωμούς και τις αλληλοκατηγορίες. Λένε ΣΥΓΓΝΩΜΗ και αγκαλιάζονται!!

Στη συνέχεια παρουσιάζουμε στα παιδιά μια εικόνα με παιδιά που καυγαδίζουν και ακολουθούμε διάφορες ρουτίνες σκέψης.

• “Βλέπω-σκέφτομαι-αναρωτιέμαι”:  Αρχικά καταγράφουμε τι βλέπουν τα παιδιά, μετά τι σκέφτονται ότι μπορεί να συμβαίνει ακι τέλος, αναρωτιούνται γιατί συμβαίνει κλπ.

• “Αρχή-μέση-τέλος”: Τα παιδιά βάζουν την εικόνα στη μέση και φτιάχνουν μια ιστορία τι έγινε στην αρχή, στη μέση και πως τελείωσε η ιστορία. Δραματοποιούμε την ιστορία.

• “Χρώμα-σύμβολο-εικόνα” και “τίτλος”: Ατομικά κάθε παιδί απεικονίζει με το χρώμα και ένα σύμβολο που ταιριάζει στην εικόνα, αναπαριστά με ζωγραφική και δίνει τίτλο.

• Τα παιδιά καλούνται να ανακαλέσουν στη μνήμη τους στιγμές συγκρουσης μέσα στην τάξη και δραματοποιούν τα επεισόδια με καλή και κακή έκβαση.

• “Η τελική μου ιδέα στο αυτί”: Στόχος  είναι η αποτύπωση των τελικών ιδεών των παιδιών για την έννοια της συνεργασίας και αντιπαραβολή των αρχικών και τελικών ιδεών των παιδιών.

• «Τι γίνεται μετά;» : Λέμε ότι θα κάνουμε μια εκδρομή. Τα παιδιά αποφασίζουν να πάμε στον Άγιο Νικόλαο Ημαθίας, θα περπατήσουμε στο δάσος και και θα κατασκήνώσουμε το βράδυ εκεί. Θέτουμε τα ερωτήματα με τι θα πάμε και τι θα χρειαστούμε μαζί μας. Ετοιμάζουμε τις τσάντες μας με τα απαραίτητα (φαγητό, νερό, χαρτί υγείας, σακκούλα για σκουπίδια, φακούς, πυροσβεστήρα, σκηνη, υπνόσακους, μαξιλάρι, μπάλα, σκοινιά για κούνια κλππ). Το μεταφορικό μέσο θα είναι λεωφορείο. Ταυτόχρονα δραματοποιούν όλη τη δραστηριότητα. Συνεργάζονται για να δημιουργήσουν το λεωφορείο.
• 
• «Φτιάξτε σε ομάδες το παραμύθι» (Δραστηριότητα εικονογράφηση της ιστορίας σε επεισόδια σε υποομάδες)

• «Η τελική μου ιδέα… ‘στο αυτί’!» :Στον ελεύθερο χώρο έχουν τοποθετηθεί αραιά απλωμένα παντού πράσινα χαρτιά Α4 και πάνω σε κάθε χαρτί έχει τοποθετηθεί μία μολυβοθήκη με διάφορους μαρκαδόρους. Τα παιδιά κινούνται αθόρυβα σαν ποντικάκια στο ρυθμό του ταμπορίνου. Στο στοπ κρύβονται για να μην τα πιάσει η γάτα. Στο τελευταίο σταμάτημα της μουσικής κάθε παιδί επιλέγει σε ποιο  χαρτί θα σταθεί και κάθεται δίπλα στο χαρτί. Ζητάμε από τα παιδιά να μας ζωγραφίσουν ό,τι τους έρχεται στο μυαλό όταν ακούνε τη λέξη συνεργασία. 

Φύλλο αυτοαξιολόγησης