Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό
και μυαλό δυνατό

      Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση των παχύσαρκων και υπέρβαρων ατόμων σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας (2019), ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών παγκοσμίως προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει τα 250 εκατομμύρια μέχρι το 2030, από τα 150 εκατομμύρια που
είναι σήμερα. Ειδικότερα στον ελλαδικό χώρο, με βάση πρόσφατα δεδομένα, 1 στα 4 παιδιά σχολικής ηλικίας κατηγοριοποιείται ως παχύσαρκο ή υπέρβαρο. Ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στην υγεία τους ως ενήλικες, όσο και στην ποιότητα ζωής τους. Ενώ η έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανάπτυξη, η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων και λιπαρών οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην υπέρμετρη αύξηση βάρους και στην εμφάνιση χρόνιων προβλημάτων υγείας (υψηλή χοληστερόλη, υψηλή αρτηριακή πίεση, σάκχαρο) από πολύ μικρές ηλικίες.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό και μυαλό δυνατό» αποτελεί μία εισαγωγή των μαθητών/τριών στις σωστές διατροφικές συνήθειες και στη σημασία της άσκησης για την υγεία τους.

• Με αφορμή μια ιστορία που δημιούργησαν η Λυδία και η Γεωργία: Η Φανή ξυπνάει το πρωί, παίρνρι το πρωϊνό της, βγαίνει στην αυλή και παίζει με την ξαδέρφη της, συνεχίζουν το παιχνίδι μέσα στο σπίτι, το βράδυ βλέπει λίγη τηλεόραση πίνοντας το γάλα της, κάνει μπανιο και κοιμάται. Εντοπίζουμε τα καλά της ημέρας (πρωινό γεύμα, παιχνίδι στην αυλή, καθαριότητα, γάλα) και τις παραλήψεις (τα ενδιάμεσα γεύματα). Έτσι δίνεται το ερέθισμα να μιλήσουμε για το παιχνίδι και τη διατροφή.

1ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Οι ντετέκτιβ γνωρίζονται και προετοιμάζονται

• Μήνυμα από τον ντεντέκτι Βανς: Ζητάει τη βοήθειά μας γιατί τα παιδιά του αρρώστησαν από τα γλυκά, τα χάμπουργκερ και την καθιστική ζωή. Θα μας στέλνει γρίφους και θα ψάχνουμε στοιχεία για να βρούμε τα μυστικά της καλής ζωής και να τα αποκαλύψουμε στα παιδιά του. Γι΄αυτό και μας στέλνει  μεγενθυντικούς φακούς του καλού ντεντέκτιβ. Σε κάθε γρίφο που θα λύνουν τα παιδιά θα κερδίζουν ένα γράμμα ώστα να αποκαλυφθεί η μυστική λέξη. Στο τέλος θα κερδίσουν το σήμα του ντεντέκτιβ.

Voki – Voki Scene Pickup

Περπατήματα των ντετέκτιβ: τα παιδιά με τους μεγενθυντικούς φακούς κινούνται στο χώρο με τη συνοδεία μουσικής μυστηρίου. Εναλλαγή αργών/γρήγορων ρυθμών με παραγγέλματα που παραπέμπουν στη φυσική δραστηριότητα και στην ενέργεια που μας δίνει το φαγητό. Π.χ. «περπατάμε αργά, είμαστε κουρασμένοι από την αναζήτηση στοιχείων», «έχουμε φάει καλό πρωινό, περπατάμε με μικρά και γρήγορα βήματα», «είμαστε νηστικοί, περπατάμε με γυρτούς ώμους σαν άρρωστοι» κλπ. Στον κύκλο γίνεται συζήτηση εστιάζοντας στο γεγονός ότι η σωστή διατροφή παρέχει «καύσιμα», για να λειτουργήσουμε.

The Pink Panther Theme

• «Μάντεψε το αγαπημένο μου φρούτο»: Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα επιλέγει ένα φρούτο, για να το περιγράψει στις υπόλοιπες, συζητά και συμφωνεί ως προς τα στοιχεία που θα δώσει. Στην ολομέλεια κάθε ομάδα δίνει το πρώτο στοιχείο για το φρούτο που επέλεξε π.χ είναι στρογγυλό, μετά το δεύτερο κλπ. και οι υπόλοιπες προσπαθούν να μαντέψουν.

Στυ συνέχεια τα παιδιά ψηφίζουν τα 2 αγαπημένα τους φρούτα και ζωγραφίζουν μια φρουτοσαλάτα με τα αγαπημένα τους φρούτα για να την προτείνουν στα παιδιά του Ντ.Βανς

• Προτείνω λύσεις στο πρόβλημα του Ντετέκτιβ Βανς: Τα παιδιά αναφέρουν τι γνωρίζουν για τη διατροφή και την άσκηση και προτείνουν ιδέες (καταιγισμός ιδεών) σχετικά με το που μπορούν να αναζητήσουν στοιχεία για τη σωστή διατροφή και άσκηση. Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη.

• Το πιάτο της διατροφής μου: Τα παιδιά ζωγραφίζουν τις τροφές που τρώνε το μεσημέρι.

2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν την πυραμίδα της φυσικής δραστηριότητας.

• Συνθέτω την πυραμίδα της φυσικής δραστηριότητας: Ο Ντεντέκτιβ Βανς στέλνει τον πρώτο γρίφο σε φάκελο: «Ψάξτε για μια πυραμίδα που δεν αφορά τη διατροφή, αλλά είναι εξίσου σημαντική. Ποια είναι;»

Οι ντετέκτιβ χωρίζονται σε ομάδες διαφορετικού χρώματος. Αναζητούν κομμάτια από 4 πυραμίδες άσκησης σε διάφορα σημεία μέσα στην τάξη. Τα συγκεντρώνουν και προσπαθούν να συνθέσουν την πυραμίδα. Ακολουθώντας τη ρουτίνα σκέψης «Βλέπω, σκέφτομαι αναρωτιέμαι» εξερευνούν την πυραμίδα της άσκησης Στην παρεούλα κάθε ομάδα παρουσιάζει την πυραμίδα της και λέει τις απόψεις της.

Προβολή βίντεο με πληροφορίες για την πυραμίδα φυσικής δραστηριότητας προκειμένου να επιλυθούν απορίες και να ενημερωθούν για τη συχνότητα των δραστηριοτήτων που απεικονίζονται σε αυτήν.

Τα παιδιά λένε διάφορα είδη σωματικής δραστηριότητας και τα καταγράφουμε.

Αποφασίζουμε να κάνουμε ένα μικρό περίπατο μέχρι την παιδική χαρά του χωριού για να παίξουμε.

• Αφίσα, ΝΑΙ & ΟΧΙ φυσικής δραστηριότητας: Ακούμε το τραγούδι των σπορ και στη συνέχεια τα νήπια σε ομάδες καλούνται να δημιουργήσουν 2 αφίσες με τις δραστηριότητες που αυξάνουν τη φυσική δραστηριότητα και αυτές που έχουν αρνητικό αντίκτυπο σε αυτήν.

Κατασκευάζουμε με χαρτόκουτο μια πυραμίδα, βρίσκουμε τα σχήματα που την αποτελούν, μετρούμε τις πλευρές, τις ακμές, τις κορυφές. Τα παιδιά χρωματίζουν διάφορες εικόνες και τις επικολλούν στη ανάλογη βαθμίδα της πυραμίδας που ταιριάζει.

Σε φύλο εργασίας ζωγραφίζουν τις δραστηριότητες που προτιμούν τα παιδιά να κάνουν και να προτείνουν στα παιδιά του ντ. Βανς.

• Πόσο δραστήριος είμαι;  Έχουν δοθεί στους γονείς φόρμα συμπλήρωσης της φυσικής δραστηριότητας του παιδιού στη διάρκεια μιας βδομάδας. Αποδελτίωση του φύλλου εργασίας φυσικής δραστηριότητας των παιδιών. Σε  πίνακα διπλής εισόδου γράφουμε τα ονόματα  και το είδος των κινητικών δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχαν στο διάστημα μιας εβδομάδας. Ακολουθεί σύγκριση της φυσικής δραστηριότητας κάθε νηπίου με αυτή που προτείνεται στη σχετική πυραμίδα. Οι μαθητές κατατάσσουν τον εαυτό τους ως προς τη συχνότητα της φυσικής τους δραστηριότητας (π.χ. δραστήριος,). Συζήτηση-αναστοχασμός σχετικά με τις συνήθειες που θα πρέπει να μεταβληθούν για να αυξηθεί η φυσική τους δραστηριότητα και να μειωθεί η καθιστική ζωή.

Τα παιδιά κερδίζουν το πρώτο γράμμα Υ της μυστικής λέξης με την επίλυση του πρώτου γρίφου.

3ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν τα οφέλη της άσκησης και γυμνάζονται

Ο Ντεντέκτιβ Βανς στέλνει τον δεύτερο γρίφο σε φάκελο: «Αναζητήστε σε τι χρησιμεύει η άσκηση, ποια τα οφέλη της και καταγράψτε τα» .

• Αναζήτηση στοιχείων: Τα παιδιά με τους μεγενθυντικούς φακούς ψάχνουν τα κομμάτια ενός παζλ και συνθέτουν την αφίσα. Παρατηρούν την εικόνα και διατυπώνουν τις απόψεις τους σε τι βοηθάει η σωματική άσκηση.

   

Παρακολουθούν και βίντεο.

• Συνέντευξη με γυμναστή: Τα νήπια προετοιμάζουν τις ερωτήσεις για τον γυμναστή που θα επισκεφτεί την τάξη τους .  Υλοποίηση της συνέντευξης. Ενημέρωση των μαθητών/μαθητριών για τα οφέλη της άσκησης. Παίζουν διάφορα παιχνίδια με το γυμναστή. Με το χέρι στην καρδιά αισθάνονται τους κτύπους της καρδιάς πριν και μετά τη γυμναστική.

• Ψηφιακό βιβλίο τα οφέλη της άσκησης: Τα παιδιά ζωγραφίζουν τα οφέλη της άσκησης όπως τα ανέφερε ο γυμναστής, από την αφίσα και από τα βίντεο. Σαρώνουμε τις ζωγραφιές τους και δημιουργούμε με τα παιδιά στην εφαρμογή bookcreator ένα ψηφιακό βιβλίο. Τα παιδιά ηχογραφούν σε κάθε σελίδα τα οφέλη.

Τα οφέλη της σωματικής άσκησης

• Πώς μπορούμε να παίξουμε σε ομάδες με ένα μαντήλι, ένα πλαστικό μπουκάλι, μια κορδέλα;

Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα επιλέγει ένα αντικείμενο (ένα μαντήλι, ένα πλαστικό μπουκάλι, ένα σκοινί) και συζητά με ποιο τρόπο μπορεί να αξιοποιηθεί το αντικείμενο αυτό σε κινητικό παιχνίδι. Σχεδιάζουν το παιχνίδι σε χαρτί. Κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια το κινητικό παιχνίδι που σκέφτηκε.

Παίζουμε τα παιχνίδια

• Παίζουμε παραδοσιακά παιχνίδια.

Φτιάχνουμε και το δικό μας παιχνίδι καλαθο-τένις με ένα πλαστικό πιάτο, μια πλαστική σακούλα και αλουμινόχαρτο ώστε τα παιδιά να παίζουν μέσα στο σπίτι τους όταν ο καιρός είναι βροχερός. Μπορούν να το παίξουν σε ζευγάρια αλλά και μόνοι τους.

Τα παιδιά κερδίζουν το δεύτερο γράμμα Γ της μυστικής λέξης με την επίλυση του δεύτερου γρίφου.

4ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν την πυραμίδα της διατροφής και τις ομάδες των τροφών

Ο Ντεντέκτιβ Βανς στέλνει τον τρίτο γρίφο σε φάκελο «Είναι ψηλή, έχει πολλές χρωματιστές ομάδες και δε βρίσκεται στην Αίγυπτο αλλά στη διατροφή. Τι είναι;»

• Συνθέτω την πυραμίδα μεσογειακής διατροφής : Κάνουμε αναζήτηση στο διαδίκτυο με τις δυο λέξεις -κλειδιά πυραμίδα & διατροφή.

Βρίσκουμε εικόνες με την πυραμίδα και βλέπουμε βίντεο για τη μεσογειακή διατροφή για τις ομάδες των τροφών και το μεσογειακό πιάτο.

Τα παιδιά παρατηρούν τις εικόνες και κατονομάζουν τα είδη των τροφών που βρίσκονται σε κάθε “όροφο” της πυραμίδας. Απαντούν ποιες τροφές πρέπει να τρώνε καθημερινά και ποιες σπάνια.

https://www.youtube.com/watch?v=QAsWeZNGbZA

Τα νήπια χωρίζονται σε 4 ομάδες αρχικές (κόκκινη, μπλε, πράσινη, κίτρινη) και φορού τα χρωματιστά βραχιολάκια της ομάδας τους. Κάθε ομάδα πρέπει να συμπληρώσει την κάθε πλευρά μια τρισδιάστατης πυραμίδας με τροφές που ταιριάζουν σε κάθε όροφο.

Ένα παιδί από κάθε ομάδα εκπροσωπεί και ομάδα τροφών (δημητριακά, φρούτα-λαχανικά, γαλακτοκομικά-κρεατικά, γκυκά-λίπη) Στα βραχιολάκια τους γράφουμε και το αρχικό γράμμα από την φωνούλα που αρχίζουν δηλ. Δ, Φ, Γ+Κ και Γ. Κάθε νέα επιμέρους ομάδα αναλαμβάνει να συλλέξει τις τροφές που αφορούν το είδος της (Δημητριακά: ψωμιά, κριτσίνια, πατάτες…κοκ)

Στη συνέχεια κάθε επιμέρους ομάδα μοιράζεται τις εικόνες που έχει συλλέξει και το κάθε παιδί τις επικολλεί στην πλευρά της πυραμίδας με το χρώμα της αρχικής του ομάδας.

     

Συνθέτουν την πυραμίδα και πληκτρολογούν στον υπολογιστή τις ομάδες τροφών.  Στην ολομέλεια κάθε ομάδα παρουσιάζει την πλευρά της  πυραμίδας της με τις τροφές που την απαρτίζουν.

Παιχνίδια στον υπολογιστή με τη διατροφή

Φύλλο εργασίας

• Ποτέ δεν θα φάω ντομάτα: ανάγνωση βιβλίου. Η Λόλα δεν τρώει τίποτα. Τότε ο αδερφός της ο Τσάρλι σκαρφίζεται ένα κόλπο. “Βαφτίζει” όλες τις τροφές με παιχνιδιάρικα ονόματα και  έτσι την πείθαι να τα δοκιμάσει!!!!

Τα παιδιά λένε τροφές που δεν τις τρώνε και τους δίνουν διαφορετικά ονόματα.

• Συνέντευξη με διατροφολόγο: επίσκεψη διατροφολόγου κ.Σοφία Σαμαρά στο σχολείο μας. Υγιεινές-ανθυγιεινές τροφές, ομάδες τροφίμων και σε τι μας ωφελούν, τα φρούτα και τα λαχανικά στη ζωή μας, το πιάτο μας…..

• Τρέφομαι σωστά; Αποδελτίωση των διατροφικών επιλογών των μαθητών/τριών. Σε μια πυραμίδα διατροφής μαζί με το παιδί βάζουμε σταυρό για κάθε είδος τροφής που τρώει στη διάρκεια της εβδομάδας. Ποια ομάδα έχειπολλούς σταυρούς και πρέπει να τη μειώσει; Ποια ομάδα έχει λίγους σταυρούς και συνεπώς πρέπει να την αυξήσει;

Τα παιδιά κερδίζουν το τρίτο γράμμα Ε της μυστικής λέξης με την επίλυση του δεύτερου γρίφου.

5ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Οι ντετέκτιβ μαγειρεύουν υγιεινά

Ο Ντεντέκτιβ Βανς στέλνει με μήνυμα τον τέταρτο γρίφο: «Τώρα που έμαθες πολλά για τη διατροφή, ψάξε στο δεύτερο επίπεδο στην πυραμίδα μεσογειακής διατροφής, φτιάξε ένα κολατσιό εποχής χρωματιστό πολύ και στείλε μας τη συνταγή»

Τα νήπια αναζητούν το στοιχείο που τους έδωσε ο ντεντέκτιβ στην πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής και ανακαλύπτουν τα φρούτα και τα λαχανικά. Αποφασίζουμε τι θέλουν να φτιάξουν με τα φρούτα της εποχής στο σχολείο για κολατσιό. Εστιάζουν γιατί θα πρέπει να τρώμε φρούτα  εποχής. Καλούμε τον μαναβή του χωριού με το φορτηγάκι του για να δούμε τα φρούτα της εποχής και να διαλέξουμε τα φρούτα που θέλουμε.

1. Μία μέρα φτιάχνουμε φρουτο-σουβάκια

2. Τη δεύτερη  μέρα  φτιάχνουμε φρουτο-παγωτίνια.

3. Την τρίτη μέρα φτιάχνουμε φρούτα με γιαούρτι και μέλι.

Με φωνητική πληκτρολόγηση σε φύλλο εγγράφου της google καταγράφουμε τις συνταγές, τις ζωγραφίζουν και τις στέλνουμε στον ντεντέκτιβ Βανς για τα παιδιά του.

Με τα φρούτα που περίσσεψαν κάναμε μια μεγάλη φρουτοσαλάτα.

Τα παιδιά κερδίζουν το τέταρτο γράμμα Ι της μυστικής λέξης με την επίλυση του πρώτου γρίφου.

6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Οι ντετέκτιβ επιλύουν προβλήματα διατροφής

Ο ντετέκτιβ Βανς στέλνει μήνυμα στους/στις μαθητές/μαθήτριες όπου τους μεταφέρει κάποιες ερωτήσεις των παιδιών του, ζητά απαντήσεις .

Α. «Τι θα συμβεί αν τα παιδιά μου τρέφονται μόνο με γλυκά, χάμπουργκερ,τηγανιτές πατάτες, αναψυκτικά και δε γυμνάζονται;

Β. Τι θα συμβεί αν τα παιδιά μου τρέφονται μόνο με φρούτα και λαχανικά;

Γ. Τι θα συμβεί αν τα παιδιά μου τρέφονται με γλυκά, χάμπουργκερ, αναψυκτικά και κάνουν ποδήλατο καθημερινά;

Δ. Τι θα συμβεί αν τα παιδιά μου τρέφονται υγιεινά (γάλα, κρέας, σαλάτα, ψωμί κ.λπ.) και κάνουν και ποδήλατο καθημερινά;

Απάντηση θα βρεις στη διεύθυνση https://phet.colorado.edu/el/simulation/eating-and-exercise»

• Που με οδηγούν οι διατροφικές μου επιλογές; Μπαίνουμε στην παραπάνω ιστοσελίδα και βάζουμε στο πιάτο του παιδιού τα τρόφιμα που δίνονται στην κάθε περίπτωση και το είδος της άσκησης. Τι θα συμβεί στο κάθε παιδί; Είναι υγιές; Παχαίνει…αδυνατίζει;

Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και μέσω πειραματισμού καταλήγουν σε συμπεράσματα σχετικά με το τι συμβαίνει αν τρέφομαι μόνο με ανθυγιεινές τροφές, αν τρέφομαι υγιεινά αλλά δεν ασκούμαι καθόλου, αν τρέφομαι μόνο με μια ομάδα τροφών, αν τρέφομαι υγιεινά και
ασκούμαι. Οι ομάδες καταγράφουν τα συμπεράσματά τους στο φύλλο εργασίας και το παρουσιάζουν στην ολομέλεια.

Τα παιδιά κερδίζουν το πέμπτο γράμμα Α της μυστικής λέξης με την επίλυση του δεύτερου γρίφου.

7ο εργαστήριο Οι ντετέκτιβ κατασκευάζουν – Κριτικός αναστοχασμός

Ο Ντεντέκτιβ Βανς στέλνει το τελευταίο ηχογραφημένο Voki – Voki Scene Pickup

Δημιουργούμε ένα επιδαπέδιο παιχνίδι με ερωτήσεις και κάρτες καλής ή κακής συμπεριφοράς υγείας. Τα παιδιά χωρισμένα σε 4 ομάδες ρίχνουν το ζάρι και προχωρούν, απαντούν στις ερωτήσεις….. αναστοχάζονται πάνω στις νέες γνώσεις.

Τα παιδιά κερδίζουν το σήμα του καλού ντεντέκτιβ!!!!