3ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων
“STEM και η γη γυρίζει..”
3ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων
“STEM και η γη γυρίζει..”
ΜΕΡΟΣ 2:
Εργαστήριο 6: Ρομπότ στο Διάστημα – Εισαγωγή στον Προγραμματισμό και Χωρικές Έννοιες
Εκτενής περιγραφή δραστηριοτήτων: Σε αυτό το εργαστήριο τα παιδιά γνώρισαν έναν ακόμα σημαντικό «ήρωα» του διαστήματος: το ρομπότ! Η εναρκτήρια συζήτηση μας περιστράφηκε γύρω από το τι είναι τα ρομπότ και πώς βοηθούν τους αστροναύτες στο διάστημα. Τα παιδιά αναφέρθηκαν σε ρομπότ που «βοηθάνε», «φτιάχνουν πράγματα», «πηγαίνουν εκεί που ο άνθρωπος δεν μπορεί» κ.ά. Περάσαμε σε δραστηριότητες κατασκευής: χρησιμοποιώντας τουβλάκια, ρολό χαρτιού, χαρτόνια, καπάκια, αλουμινόχαρτο και μαρκαδόρους, τα παιδιά δημιούργησαν τα δικά τους ρομπότ, τα οποία βάλαμε σε μια αυτοσχέδια «έκθεση διαστημικών ρομπότ» στην τάξη. Δούλεψαν σε ζευγάρια και ομάδες, ενώ έδωσαν και ονόματα στα ρομπότ τους. Ακολούθησε κινητικό παιχνίδι ρόλων, όπου σε κάθε ζευγάρι ο ένας ήταν «ρομπότ» και ο άλλος «προγραμματιστής». Ο προγραμματιστής έδινε εντολές όπως «κάνε ένα βήμα μπροστά», «στρίψε δεξιά» κ.λπ., ενισχύοντας έτσι τις χωρικές έννοιες (μπροστά-πίσω, δεξιά-αριστερά, μέσα-έξω κ.ά.) μέσα από παιχνίδι. Στην κορύφωση του εργαστηρίου, χρησιμοποιήσαμε το εκπαιδευτικό ρομπότ BeeBot. Είχα σχεδιάσει ένα ειδικό χαλάκι προσομοίωσης του διαστήματος, με εικονογραφημένες θέσεις για κάθε πλανήτη, πύραυλο και αστροναύτη. Κάθε παιδί ανέλαβε μια «αποστολή», να προγραμματίσει την BeeBot ώστε να φτάσει στον πλανήτη-στόχο, επιλύοντας το πρόβλημα βήμα-βήμα. Το κλίμα που δημιουργήθηκε με τον φωτισμό του γαλαξιακού προβολέα, το χαλάκι και τις ηχητικές επενδύσεις που επέλεξα (απαλή διαστημική μουσική υπόκρουση), συνέβαλαν σε μια καθηλωτική εμπειρία. Τα παιδιά δεν ήθελαν να τελειώσει!
Μαθησιακοί στόχοι:
• Να κατανοήσουν τη χρήση και τη λειτουργία των ρομπότ στο διάστημα.
• Να εφαρμόσουν βασικές έννοιες προγραμματισμού μέσα από δράση.
• Να ενισχύσουν χωρικές έννοιες μέσω κίνησης και καθοδήγησης.
• Να συνεργαστούν σε δραστηριότητες STEM και να εκφραστούν δημιουργικά.
Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
• Τα παιδιά κατασκεύασαν ρομπότ και τα περιέγραψαν λεκτικά.
• Ανέπτυξαν δεξιότητες προσανατολισμού και προγραμματισμού.
• Έδειξαν αυξημένο ενθουσιασμό και επιμονή στην επίλυση προβλημάτων.
• Συνεργάστηκαν άψογα, δίνοντας σαφείς εντολές και ελέγχοντας την πορεία του ρομπότ.
Παιδαγωγική αξία:Η δραστηριότητα αυτή συνδυάζει με ιδανικό τρόπο λογική σκέψη, σωματική δραστηριότητα, καλλιτεχνική έκφραση και τεχνολογική εξοικείωση. Το BeeBot ως εργαλείο νηπιακής ρομποτικής προσφέρει μια εξαιρετική εισαγωγή στον αλγοριθμικό τρόπο σκέψης. Παράλληλα, οι έννοιες του προσανατολισμού μετατρέπονται από αφηρημένες σε βιωματικές.
Αποτίμηση δραστηριοτήτων:Η ανταπόκριση των παιδιών ήταν συγκλονιστική. Το εργαστήριο αυτό αποτέλεσε ένα από τα αποκορύφωματα του κύκλου, καθώς συνδύαζε τεχνολογία, παιχνίδι, φαντασία και συνεργασία. Η προσωπική δουλειά που επένδυσα στο σχεδιασμό του διαστημικού χαλιού και των υλικών, καθώς και η χρήση του BeeBot, απέδειξαν πως με απλά μέσα και δημιουργικότητα μπορούμε να φέρουμε την καινοτομία στην προσχολική τάξη.
Ακούσαμε και χορέψαμε το τραγούδι “είμαι ρομπότ” και ακολουθήσαμε βήμα βήμα τις οδηγίες από τους στίχους του.
Εργαστήριο 7: Μέρα και Νύχτα – Η Γη Γυρίζει
Εκτενής περιγραφή δραστηριοτήτων: Το τελευταίο εργαστήριο της σειράς είχε στο επίκεντρο το φαινόμενο της εναλλαγής της μέρας και της νύχτας, που προκύπτει από την περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της. Ξεκινήσαμε με μια συζήτηση για το πώς καταλαβαίνουμε πότε είναι μέρα και πότε νύχτα. Τα παιδιά εκφράστηκαν αβίαστα και μοιράστηκαν τις παρατηρήσεις τους, για παράδειγμα «όταν έχουμε ήλιο είναι μέρα», ή «όταν πέφτει το φως είναι νύχτα». Ακολούθησε το πείραμα με την υδρόγειο σφαίρα. Κράτησα μια υδρόγειο σφαίρα μπροστά στους μαθητές και την περιέστρεψα ενώ κρατούσα μια μικρή λάμπα (που αναπαριστούσε τον ήλιο). Τα παιδιά παρακολούθησαν πώς ένα μέρος της Γης φωτίζεται και το άλλο σκοτεινιάζει. Στη συνέχεια, χωρίσαμε την τάξη σε ομάδες και οι μαθητές αντέγραψαν το φαινόμενο στον πίνακα, με τις δικές τους “λάμπες” και υδρογείους σφαίρες, κατανοώντας πώς η περιστροφή προκαλεί την εναλλαγή του φωτός και του σκοταδιού. Επιπλέον, δημιούργησα για τα παιδιά ένα κουτί διαχωρισμένο σε δύο μέρη: «μέρα» και «νύχτα», και χρησιμοποίησα κάρτες με εικόνες από τη ζωή κατά τη διάρκεια της ημέρας (όπως το φαγητό, το παιχνίδι, το σχολείο) και τη νύχτα (όπως το ύπνο, τα αστεράκια στον ουρανό). Τα παιδιά τοποθέτησαν τις κάρτες στη σωστή θέση και συζητήσαμε τα διάφορα πράγματα που κάνουμε σε κάθε περίοδο.
Μαθησιακοί στόχοι:
• Να κατανοήσουν την έννοια της περιστροφής της Γης και πώς αυτή οδηγεί στην εναλλαγή μέρας και νύχτας.
• Να ενισχύσουν τη σύνδεση μεταξύ θεωρίας και πράξης μέσω πειραμάτων και εικονικών αναπαραστάσεων.
• Να παρατηρήσουν και να ερμηνεύσουν την επίδραση του φωτός στην καθημερινή ζωή.
• Να αναγνωρίσουν τα χαρακτηριστικά των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται τη μέρα και τη νύχτα.
Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
• Τα παιδιά εξήγησαν το φαινόμενο της εναλλαγής μέρας και νύχτας.
• Έδειξαν κατανόηση για την αλληλεπίδραση μεταξύ της περιστροφής της Γης και του φωτός του ήλιου.
• Ανέφεραν με σαφήνεια τις δραστηριότητες που εκτελούνται τη μέρα και τη νύχτα.
• Χρησιμοποίησαν απλά μοντέλα για να αναπαραστήσουν τη διαδικασία της περιστροφής της Γης.
Παιδαγωγική αξία: Αυτό το εργαστήριο αναπτύσσει τη σκέψη για τα φυσικά φαινόμενα και ενισχύει την ικανότητα παρατήρησης και αναπαράστασης. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να βιώσουν τον κύκλο της μέρας και της νύχτας με πρακτικά εργαλεία και βιωματική μάθηση. Η χρήση μοντέλων και η ενεργητική συμμετοχή μέσω του πειράματος βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν πολύπλοκες έννοιες με τρόπο άμεσο και απλό.
Αποτίμηση δραστηριοτήτων: Η εμπλοκή των παιδιών ήταν έντονη και τα παρατηρήσεις τους αποκαλυπτικές. Το πείραμα με την υδρόγειο σφαίρα αποτέλεσε το πιο εντυπωσιακό σημείο του εργαστηρίου, καθώς τα παιδιά μπορούσαν να βλέπουν σε πραγματικό χρόνο πώς η περιστροφή της Γης προκαλεί την εναλλαγή μέρας και νύχτας. Η χρήση εικόνων και η αναπαράσταση μέσω κουτιού βοήθησαν να εδραιώσουν τις θεωρητικές έννοιες, ενώ οι συζητήσεις που προέκυψαν μετά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων έδειξαν τη βαθιά κατανόηση του θέματος.
Εργαστήριο 8: Προστασία από τον Ήλιο και τις Βλαβερές Συνέπειες του
Εκτενής περιγραφή δραστηριοτήτων:Το τελευταίο εργαστήριο της σειράς αφορούσε τη δημιουργία συνειδητοποίησης στους μαθητές σχετικά με την προστασία από τις βλαβερές συνέπειες του ήλιου, που είναι πολύ σημαντική, ειδικά καθώς πλησιάζουμε το καλοκαίρι. Ξεκινήσαμε τη συζήτηση για το πόσο σημαντικός είναι ο ήλιος για τη ζωή στη Γη αλλά και για τα ρίσκα που εγκυμονεί η υπερβολική έκθεση σε αυτόν, όπως τα ηλιακά εγκαύματα και η ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας. Τα παιδιά ενημερώθηκαν για τους κινδύνους του ήλιου και τις βλαβερές συνέπειες της υπερβολικής έκθεσης σε αυτόν. Μιλήσαμε για τα μακροχρόνια αποτελέσματα, όπως η πρόωρη γήρανση του δέρματος και οι καρκίνοι του δέρματος, και αναλύσαμε την υπεριώδη ακτινοβολία και τα αποτελέσματά της. Ακολούθησε ένα παιχνίδι ρόλων, στο οποίο τα παιδιά μιμήθηκαν διάφορες καταστάσεις έκθεσης στον ήλιο και προσπάθησαν να προστατευτούν από αυτόν με σκιά, καπέλα, αντηλιακό και ρούχα. Στην συνέχεια, μιλήσαμε για τα κατάλληλα μέτρα προστασίας από τον ήλιο, όπως το αντηλιακό και τα καπέλα, και τους εξηγήσαμε τη σημασία τους, ειδικά στην παραλία ή όταν είναι πολύ ζεστά. Για να εμβαθύνουμε στην έννοια της προστασίας, τα παιδιά δημιούργησαν καπέλα προστασίας από τον ήλιο, χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά, όπως χρωματιστά χαρτόνια και αυτοκόλλητα. Αυτό το χειροποίητο μέρος της δραστηριότητας προσέφερε μια ευχάριστη και δημιουργική εκτόνωση για τα παιδιά, ενώ ταυτόχρονα ενίσχυσε τη σημασία της προστασίας του σώματός μας από τον ήλιο. Ακολούθως, συζητήσαμε πώς μπορούμε να προστατευτούμε καλύτερα όταν βρισκόμαστε στον ήλιο, και αναλύσαμε τις σωστές ώρες της ημέρας για να βγαίνουμε έξω χωρίς κίνδυνο. Συμπληρωματικά, χρησιμοποίησα ένα διαδραστικό ψηφιακό παιχνίδι που είχα δημιουργήσει για το blog του σχολείου, όπου τα παιδιά έπρεπε να επιλέξουν τα σωστά μέτρα προστασίας, όπως το αντηλιακό και τα κατάλληλα ρούχα, και να τα εφαρμόσουν σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις.
Μαθησιακοί στόχοι:
• Να ενημερωθούν τα παιδιά για τους κινδύνους της υπεριώδους ακτινοβολίας και τις βλαβερές συνέπειες του ήλιου.
• Να αναγνωρίσουν τα μέτρα προστασίας από τον ήλιο, όπως τα καπέλα, τα ρούχα, το αντηλιακό και η σκιά.
• Να εμπλακούν σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την προστασία από τον ήλιο μέσω της δημιουργικής και βιωματικής μάθησης.
• Να κατανοήσουν τη σημασία της προστασίας του δέρματος από την υπεριώδη ακτινοβολία.
• Να εξοικειωθούν με τις διατροφικές και άλλες υγιεινές συνήθειες που συμβάλλουν στην υγεία του δέρματος.
Αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα:
• Τα παιδιά αναγνώρισαν και κατανόησαν τους κινδύνους από την υπεριώδη ακτινοβολία.
• Αναγνώρισαν και περιέγραψαν τα μέτρα προστασίας που μπορούμε να λάβουμε από τον ήλιο.
• Ενίσχυσαν την κατανόησή τους για τη σημασία της σωστής χρήσης αντηλιακού και προστατευτικών μέτρων.
• Τα παιδιά δημιούργησαν καπέλα προστασίας, προάγοντας την ευαισθητοποίηση γύρω από τη σημασία της σωματικής προστασίας.
• Χρησιμοποίησαν διαδραστικά εργαλεία (ψηφιακά παιχνίδια) για να ενισχύσουν τη μάθηση και τη γνώση τους.
Παιδαγωγική αξία: Αυτό το εργαστήριο παρέχει πολύτιμες γνώσεις για τη φυσική προστασία από τον ήλιο και ταυτόχρονα ενισχύει τη δημιουργικότητα και την πρακτική εφαρμογή της γνώσης. Η χρήση βιωματικών μεθόδων μάθησης όπως το παιχνίδι ρόλων, η κατασκευή καπέλων και τα ψηφιακά παιχνίδια, ενισχύει την κατανόηση του θέματος και βοηθά τα παιδιά να συνδέσουν τις θεωρητικές γνώσεις με τη καθημερινή τους ζωή. Επιπλέον, η συγκεκριμένη δραστηριότητα ενισχύει τη συνείδηση και την υπευθυνότητα των παιδιών σχετικά με την προστασία του εαυτού τους από τον ήλιο και τις συνέπειές του.
Αποτίμηση δραστηριοτήτων: Η δραστηριότητα αυτή ήταν εξαιρετικά διαδραστική και αποτελεσματική. Τα παιδιά συμμετείχαν με ενθουσιασμό και απορροφήθηκαν τόσο από τη δημιουργία των καπέλων προστασίας όσο και από τη συμμετοχή τους στο ψηφιακό παιχνίδι. Το θέμα της προστασίας από τον ήλιο φάνηκε να τα ενδιαφέρει ιδιαίτερα, καθώς είναι κάτι που άμεσα επηρεάζει τη ζωή τους και το σώμα τους. Η αναπαράσταση των μέτρων προστασίας μέσω παιχνιδιών ρόλων ήταν μια πολύ δυναμική εμπειρία για τα παιδιά και τα βοήθησε να εμπεδώσουν τα μέτρα προστασίας με έναν πρακτικό και ευχάριστο τρόπο. Η προσωπική δουλειά που καταβλήθηκε στην δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού, όπως η κατασκευή των καπέλων και η δημιουργία του ψηφιακού παιχνιδιού, προσέφερε στα παιδιά τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία μάθησης, κάνοντάς την πιο διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα. Το πολύπλευρο και καινοτόμο υλικό συνέβαλε στο να γίνει το μάθημα ζωντανό και να γίνει κατανοητό με έναν ευχάριστο τρόπο.
Αποτίμηση όλου του εγχειρήματος:Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ήταν ένα παράδειγμα της στρατηγικής αξιοποίησης των STEM μεθόδων και της καινοτομίας στην εκπαίδευση. Κάθε δραστηριότητα, από τη χρήση της VR μάσκας μέχρι τη δημιουργία καπέλων προστασίας, βοήθησε τα παιδιά να μάθουν για το διάστημα, την προστασία από τον ήλιο και τη Γη με έναν διασκεδαστικό και βιωματικό τρόπο. Η δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού και η αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων ήταν καθοριστική για την επιτυχία των δραστηριοτήτων. Η προσωπική προσέγγιση στην παρασκευή των δραστηριοτήτων και η καινοτόμος χρήση μεθόδων ενίσχυσαν το ενδιαφέρον των παιδιών και τα ενθάρρυναν να συμμετέχουν ενεργά. Η καλή προετοιμασία και ο συνδυασμός διαφορετικών εκπαιδευτικών τεχνικών (όπως η χρήση τεχνολογίας, χειροτεχνίας και βιωματικών παιχνιδιών) βοήθησαν στην καλύτερη κατανόηση των εννοιών. Εν κατακλείδι, η επιτυχία αυτού του προγράμματος δείχνει πόσο σημαντική είναι η καινοτομία και η δημιουργικότητα στην εκπαίδευση, καθώς και η προσωπική δουλειά των εκπαιδευτικών στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού που καθιστά τη μάθηση ελκυστική, ουσιαστική και ολοκληρωμένη.