«Δασκάλα, κοίτα την ακτινογραφία που έφτιαξα! Είναι το πόδι σου!» Και κάπως έτσι, ξεκίνησε η συζήτηση για το ανθρώπινο σώμα και τον ανθρώπινο σκελετό. Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τη σχετική θεματική και είχαν μεγάλη περιέργεια να ανακαλύψουν τι κρύβεται κάτω απ’ το δέρμα μας. Παρατήρησαν πώς είναι ένας ανθρώπινος σκελετός (βλ. Εικ. 1) και εξέφρασαν τις απορίες τους. «Τι καινούριο θέλουμε να μάθουμε για τα κόκκαλα λοιπόν;»

Οι απορίες μας συγκεντρώθηκαν σε ένα ιστόγραμμα και απαντήθηκαν με τη βοήθεια του Διαδικτύου (βλ. Εικ.2). Τα παιδιά αναζήτησαν με λέξεις – κλειδιά πληροφορίες σχετικές με το θέμα και απήλαυσαν τις εικόνες και τους διάφορους σκελετούς στον διαδραστικό πίνακα (βλ. Εικ. 3).

Στη συνέχεια, τα παιδιά έφτιαξαν τον δικό τους ανθρώπινο σκελετό. Και το όνομα αυτού…. Μπέλλα! Αφού πρότειναν διάφορα ονόματα με ψηφοφορία κατέληξαν στο συγκεκριμένο. Ο σκελετός σχεδιάστηκε σε χαρτί του μέτρου και τα παιδιά συνέδεαν τα κομμάτια, γνωρίζοντας ταυτόχρονα και τα ονόματά τους (βλ. Εικ. 4). Η Μπέλλα έγινε πολύχρωμη και μας συντρόφευε για αρκετό καιρό μέσα στην τάξη.

Νομίζετε ότι τελειώσαμε; Με αφορμή την συζήτηση για τον ανθρώπινο σκελετό, τα παιδιά έβαλαν τα κόκκαλα στην καθημερινότητά τους στην τάξη. Παιχνίδια στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, ελεύθερες ζωγραφιές, επιτραπέζια παιχνίδια. Σχεδιάστηκαν επίσης οργανωμένες δραστηριότητες, όπως κατασκευή ακτινογραφίας τόσο με κηρομπογιά, όσο και με την τεχνική της μονοτυπίας (βλ. Εικ.6), κατασκευή κοκάλων από αλατοζύμη, παρατήρηση του θώρακα μέσω εφαρμογής επαυξημένης πραγματικότητας (βλ. Εικ. 5).

Παρόλα αυτά, κάποιες απορίες μας δεν είχαν λυθεί ακόμη. Καλέσαμε λοιπόν, την κυρία Γλυκερία, τη μαμά της Αναστασίας που είναι γιατρός ακτινολόγος και γνωρίζει τα πάντα για τον ανθρώπινο σκελετό να μας βοηθήσει. Τι θα ρωτούσαμε όμως την ειδικό για τα κόκαλα; Τα παιδιά εξέφρασαν απορίες τους και έτσι προετοίμασαν και κατέγραψαν ερωτήσεις για τη συνέντευξη της κυρίας Γλυκερίας (βλ. Εικ. 7).

Με μεγάλη χαρά την υποδεχτήκαμε στο σχολείο μας και με ανυπομονησία τα παιδιά έκαναν τις ερωτήσεις τους (βλ. Εικ. 8). Η ακτινολόγος μας προσέφερε σημαντικές πληροφορίες για το ανθρώπινο σώμα και το καλύτερο μας το άφησε για το τέλος. Μαζί της έφερε ακτινογραφίες, τις οποίες τα παιδιά παρατήρησαν πάνω στο φωτεινό τραπέζι με μεγάλη έκπληξη! Και μια αποχαιρετιστήρια φωτογραφία για το τέλος! Το συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας αναπτύχθηκε βιωματικά και διαθεματικά, έτσι προσεγγίστηκαν ολιστικά όλες οι θεματικές ενότητες του Αναλυτικού Προγράμματος (Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσικές επιστήμες, Τέχνες, Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνία).

Εκπαιδευτικοί του 1^ου Τμήματος του 2^ου Νηπιαγωγείου Α.Τ.Π.Σ.Υ.Τ.Ε. (Κόκκινο Δωμάτιο, Μονάδα 4)

Γεωργία Σερίφη, Ελένη Μηλιάκου

Όλα ξεκίνησαν από τη δράση «Παρουσιάζω την οικογένεια μου και το αγαπημένο μου παιχνίδι», η οποία πραγματοποιείται στην αρχή της χρονιάς στο πλαίσιο της προσαρμογής και γνωριμίας των μαθητών με την ομάδα. Ο Κωνσταντίνος έφερε στην ομάδα έναν από τους αγαπημένους του δεινόσαυρους και ένα περιοδικό στο οποίο υπήρχαν σχετικές πληροφορίες. Παρατηρήσαμε ότι τα παιδιά είχαν πολλές ερωτήσεις και έτσι τα ρωτήσαμε αν θα ήθελαν να ασχοληθούμε με αυτή τη θεματική. Η απάντηση ήταν τεράστιο ένα τεράστιο «ΝΑΙ». Τι όμως γνωρίζουμε για τους δεινόσαυρους; Στη διάρκεια της συζήτησης το κάθε παιδί μετέφερε στην ομάδα τα όσα ήδη γνώριζε με αποτέλεσμα να λυθούν απορίες αλλά και να δημιουργηθούν νέες. Έτσι κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης δράσης τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να φέρνουν από το σπίτι τους οποιοδήποτε αντικείμενο είχε σχέση με το θέμα π.χ. δεινόσαυρους κουκλάκια, παζλ, βιβλία κ.α.

Εικόνα 1: Παρουσίαση τρικεράτοπα και ταύτιση με τη φωτογραφία

Εικόνα 2: Παρουσίαση και ανάγνωση βιβλίων στην ομάδα

Οι απορίες των παιδιών γίνονταν όλο και περισσότερες κι έτσι αποφασίσαμε να τις συγκεντρώσουμε όλες και σιγά – σιγά και να προσπαθήσουμε να τις απαντήσουμε μέσω του διαδικτύου κάνοντας χρήση εκπαιδευτικών βίντεο, εικόνων και πληροφοριών αλλά και με ανάγνωση σχετικών βιβλίων. Διαβάσαμε βιβλία για αρκετούς από τους δεινόσαυρους ( τυραννόσαυρο, σπινόσαυρο, τρικεράτοπα, αγκυλόσαυρο, διπλόδοκο). Μάθαμε πως μόνο η ουρά του αγκυλόσαυρου ζύγιζε 30 κιλά. Αυτή η πληροφορία στάθηκε αφορμή για να μπούμε στη διαδικασία να ζυγιστούμε και να κάνουμε συγκρίσεις με το δικό μας βάρος.

Εικόνα 3: Καταγραφή ερωτήσεων των παιδιών

Εικόνα 4: Τα παιδιά παρακολουθούν εκπαιδευτικό βίντεο για τα είδη των δεινοσαύρων.

Εικόνα 5: Οι μαθητές χρησιμοποιούν τον υπολογιστή και αναζητούν στο διαδύκτιο πληροφορίες για τους δεινόσαυρους που τους ενδιαφέρουν.

Εικόνα 6: Τα παιδιά ένα ένα ζυγίστηκαν κατέγραψαν στο χαρτί το όνομα και το βάρος τους και τελικά ο πίνακας ολοκληρώθηκε.

Το αμείωτο και συνεχές ενδιαφέρον των παιδιών μας ώθησε στην οργάνωση επίσκεψης στο μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να δουν από κοντά και να παρατηρήσουν απολιθώματα δεινοσαύρων εκατομμυρίων ετών, αλλά και ολόκληρους σκελετούς παίρνοντας απαντήσεις έτσι σε αρκετά από τα ερωτήματα και απορίες που είχαν προκύψει. Προτού επισκεφθούμε το μουσείο κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην ομάδα, είχε προκύψει ενδιαφέρον για το «τι είναι παλαιοντολόγος και με τι ασχολείται».  Αφού όλα τα παιδιά εξέφρασαν τη γνώμη τους, εξηγήσαμε στην ομάδα τι μπορεί να κάνει ένας παλαιοντολόγος κι αποφασίσαμε να κάνουμε τη δίκη μας ανασκαφή.

Εικόνα 7: Επίσκεψη στο Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του Ε.Κ.Π.Α.

Τα παιδιά έπρεπε να χωριστούν σε ομάδες των τριών. Το κάθε παιδί με τη σειρά του έπρεπε να σκάψει με το καλέμι και το σφυρί, να ξεσκονίσει με το πινέλο, να σημειώσει την πορεία και τα ευρήματα της ανασκαφής. Έτσι τα παιδιά συνεργάστηκαν και κατάφεραν να «βρουν» τα κόκαλα του τρικεράτοπα και σταδιακά να συναρμολογήσουν τον σκελετό σαν μικροί παλαιοντολόγοι. Μετά την επίσκεψη στο μουσείο η ομάδα έδειξε τεράστιο ενδιαφέρον για τους σκελετούς των δεινοσαύρων. Για αυτό τον λόγο, ψάξαμε όλοι μαζί σκελετούς από δεινόσαυρους οι οποίοι είχαν ενδιαφέρον για τα παιδιά. Έτσι, είχαν την ευκαιρία να τους παρατηρήσουν και ελεύθερα να φτιάξουν τους δικούς τους.

Εικόνα 8: Η ομάδα ανασκαφής εν δράση.

Τις επόμενες μέρες και αφού το ενδιαφέρον για τους σκελετούς των δεινοσαύρων ήταν ακόμα έντονο, θέσαμε το ερώτημα στην ολομέλεια αν θα ήθελαν να δημιουργήσουν έναν τεράστιο σκελετό. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την ιδέα και αμέσως η ψηφοφορία ξεκίνησε. Η ομάδα με 11 ψήφους αποφάσισε πως θα σχεδιάσει τον σκελετό του πτερανόδοντα. Αφού παρατήρησαν φωτογραφίες και εικόνες από βιβλία ξεκίνησαν να σχεδιάζουν τον τεράστιο σκελετό.

Εικόνα 9: Τα παιδιά σχεδιάζουν το σκελετό του Πτερανόδοντα, ύστερα από ψηφοφορία.

Εικόνα 10: Ελεύθερο σχέδιο και δημιουργία σκελετού γιγαντόσαυρου.

Την ολοκλήρωση αυτής της θεματικής ήρθε να δώσει η 3D προβολή των δεινοσαύρων στο σχολείο μας. Τα παιδιά με τη χρήση της εφαρμογής των tablet του σχολείου επέλεγαν ποιον δεινόσαυρο ήθελαν να εμφανίσουν αλλά και σε ποιο σημείο του σχολείο π.χ. στη τάξη, στον κοινόχρηστο ή στην αυλή. Έτσι, συγκεντρώθηκε υλικό από φωτογραφίες που είχαν βγάλει τα παιδιά μέσω της εφαρμογής και δημιουργήθηκε ένα βίντεο στην ηλεκτρονική μας τάξη (padlet). Με αυτόν τον τρόπο αποχαιρετήσαμε τους αγαπημένους μας δεινόσαυρους.

Εικόνα 11: 3D Προβολή των δεινόσαυρων στους χώρους του σχολείου μας.

Οι δεινόσαυροι στάθηκαν αφορμή για παρά πολλές δραστηριότητες και κατασκευές, καθώς τα παιδιά έφερναν συνεχώς σχετικό υλικό από το σπίτι τους γεμίζοντας το καλάθι «της γωνίας» με τους δεινόσαυρους. Δημιούργησαν, έτσι, πολλές ευκαιρίες για ατελείωτο συμβολικό παιχνίδι.

Εικόνα 12: Ελεύθερες και οργανωμένες δραστηριότητες βασισμένες στο πολυαγαπημένο θέμα μας οι δεινόσαυροι.

Εκπαιδευτικοί του 3^ου τμήματος του 2^ου Νηπιαγωγείου Α.Τ.Π.Σ.Υ.Τ.Ε (Μπλε δωμάτιο, Μονάδα 4)

Μακρή Δήμητρα, Γκατζώνα Κυριακή