Το φθινόπωρο είναι η πρώτη εποχή προς εξερεύνηση…Τα θέματα πολλά, οι απορίες ακόμη περισσότερες, τα ενδιαφέροντα των παιδιών ποικίλα και διαφορετικά…
Τι να πρωτοσυζητήσουμε…
Για τον κύκλο των εποχών, για τον καιρό και κοντά σ’ αυτόν και για τον κύκλο του νερού, τα πρωτοβρόχια και τον άνεμο, για τις αλλαγές στη φύση ( στα δέντρα, τα φύλλα, τη ζωή των ζώων και εντόμων), για τα ταξιδιάρικα πουλιά, για τα νόστιμα φρούτα του, για τις αγροτικές εργασίες;
Ξεκινάμε με την εποχή του Φθινοπώρου γενικά και πως αλλιώς με ένα ποίημα:
Συνέχεια, είχε το τραγούδι, που λάτρεψαν τα παιδιά:
Ευκαιρία λοιπόν μας δόθηκε να ενεργοποιήσουμε όλες τις αισθήσεις μας κι έτσι βγαίνουμε στην αυλή βλέπουμε, ακούμε, μυρίζουμε, αγγίζουμε και γευόμαστε το Φθινόπωρο.
Τα παιδιά “κλειδώνουν” μία φθινοπωρινή λέξη στο μυαλό για να τη χρησιμοποιήσουμε στην τάξη. Πώς; Με ποικίλες δραστηριότητες!
Τις ζωγραφίζουμε…
Τις δραματοποιούμε…
Τις παρουσιάζουμε μιμητικά ή μουσικοκινητικά…
Φτιάχνουμε τη δική μας Ηχοϊστορία…
Διαλέγουμε ένα μουσικό κομμάτι που θα ταίριαζε στην καθεμία…
Τις φτιάχνουμε παραμύθι, ποίημα, αίνιγμα… ή απλά διαλόγους ενώνοντας δυο και τρεις από αυτές πχ. ομπρέλα – βροχή, φύλλα – δέντρα, σταφύλι – τρύγος, κοκ…
Στολίζουμε την τάξη μας φτιάχνοντας το δέντρο του φθινοπώρου
Φτιάξαμε τη γωνιά της φύσης, με φύλλα, φρούτα και ξηρούς καρπούς του Φθινοπώρου..
Παίξαμε με το γράμμα Φ , φ (κεφαλαίο και μικρό) με την βοήθεια του προτζέκτορα, έτσι ήρθαν και τα παιδιά σε επαφή με την τεχνολογία και τις δυνατότητες του..
Προσαρμόστηκε και η γωνιά της γραφής με πράγματα γνωστικά για το φθινόπωρο, έτσι τα παιδιά και στις ελεύθερες δραστηριότητες είχαν την δυνατότητα να παίξουν και να μάθουν με ποιο βιωματικό τρόπο για το φθινόπωρο. Για παράδειγμα με μικρό αυτοκινητάκι να σχηματίσουν τη διαδρομή με το γράμμα φ.. Να το βρουν με τη βοήθεια του μεγεθυντικού φακού στο χαρτί το γράμμα φ, να το ζωγραφίσουν, να χρωματίσουν τα φυλλαράκια με τα χρώματα του φθινόπωρου. Υπήρχαν επίσης και λέξεις που ξεκινούν με το φ όπως φίδι, φακός και το παιδί μπορούσε να τις αποτυπώσει στο χαρτί όπως μπορεί, βλέποντας την εικόνα και τα γράμματα…
Τα φρούτα του φθινοπώρου είχαν επίσης την τιμητική τους… τα παιδιά τα είδαν, έφεραν από το σπίτι τους φρούτα, παίξαμε με τις εικόνες φτιάχνοντας το φθινοπωρινό μας καλάθι…
Μάθαμε την παροιμία με το μήλο… ένα μήλο την ημέρα, τον γιατρό τον κάνει πέρα…! Η παροιμία αυτή αποτέλεσε το έναυσμα να μιλήσουμε για τον αριθμό 1.. και να φτιάξουμε την εξής αφισούλα…
Φτιάξαμε και τη δική μας φρουτοσαλάτα με αληθινά φρούτα, με τα φρούτα που έφεραν τα ίδια τα παιδιά στο σχολείο και αφού πρώτα είχαμε ρωτήσει τους γονείς για τυχόν αλλεργίες..
Σειρά είχαν τα φύλλα εργασίας και οι κατασκευές από τα ίδια τα παιδιά… Ενδεικτικά είναι η προσέγγιση του φύλλου από το μέγεθος του, η κατασκευή του με τέμπερα και με τη βοήθεια της τεχνικής του σφουγγαριού και του αποτυπώματος..
Όταν μιλήσαμε για το σαλιγκάρι κάναμε και την αντίστοιχη κατασκευή…
Μέσα από την από την εποχή του φθινοπώρου, μάθαμε και άλλα πράγματα όπως τα σχήματα… τι πορεία μπορεί άραγε να δώσει ο αέρας σε ένα φύλλο; πως περπάταει ένα σαλιγκάρι;..
Φτιάξαμε και το δικό μας αλλιώτικο δέντρο, βασισμένο στην τεχνική του Kandisnky με τους κύκλους…
Τα παραμύθια και οι ιστορίες είχαν και αυτά την τιμητική τους, αφού πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί για το φθινόπωρο..
ενδεικτική μικρή ιστορία είναι η εξής…
«ΤΟ ΣΚΙΟΥΡΑΚΙ ΚΑΙ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ»
Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχε στο δάσος μια μεγάλη βελανιδιά που είχε τη φωλιά του ένα σκιουράκι. Κάθε πρωί όταν ξυπνούσε τεντωνόταν, έτριβε τα μάτια του και χασμουριόταν δυνατά. Μετά έβγαζε το κεφάλι του από τη φωλιά να δει αν είχε ήλιο ή βροχή. Μια μέρα έκανε καταιγίδα και το σκιουράκι φοβήθηκε και κρύφτηκε στη ντουλάπα. Ύστερα βγήκε ο ήλιος και βγήκε κι ένα ουράνιο τόξο και «τοκ!τοκ!» του χτύπησε την πόρτα. Το σκιουράκι βγήκε από την ντουλάπα και άνοιξε. Είδε το ουράνιο τόξο και χάρηκε.
«Έλα να κάνεις τσουλήθρα επάνω μου!» του είπε το ουράνιο τόξο γελαστό.
Το σκιουράκι έκανε…του άρεσε πολύ. Ξαφνικά εμφανίστηκε ο άνεμος δυνατός κι έδιωξε το ουράνιο τόξο. Το σκιουράκι τρόμαξε! «Κρύψου γιατί φέρνω το Φθινόπωρο!» είπε ο άνεμος.Το σκιουράκι κοίταξε γύρω του, είδε τον Πλάτανο που ήταν κοντά στη βελανιδιά του και είδε τον άνεμο να τινάζει και να παίρνει τα φύλλα του. Ο Πλάτανος του είπε: «Κάνε γρήγορα γιατί το φθινόπωρο έρχεται κι εγώ θα μείνω ξερός και γυμνός όλο το χειμώνα. Πάρε μερικά κίτρινα φύλλα για να με θυμάσαι και να σκεπάζεσαι τις κρύες νύχτες». «Πρέπει πρώτα να μαζέψω καρύδια, βελανίδια,κάστανα και φουντούκια για να έχω το χειμώνα». Εκεί που κουβέντιαζαν ακούστηκε μια λεπτή φωνούλα μέσα στα ξερά φύλλα. Ένα σαλιγκάρι άκουσε το σκιουράκι και του ζήτησε φαϊ.
«Δεν έχω φαγητό για σένα, αλλά μπορείς να πας πέρα στο γεωργό που σπέρνει να σου δώσει κάτι». Το σαλιγκαράκι τότε είπε: «Δεν έχω δόντια. Δεν μπορώ να φάω σπόρους!».
«Πήγαινε τότε στον αμπελουργό να σου δώσει σταφύλια!». Κοίταξαν ψηλά στον ουρανό και είδαν πουλιά που έφευγαν να πάνε σε πιο ζεστή χώρα. «Φύγε γρήγορα για να προλάβεις, γιατί βραδιάζει νωρίς και θα χαθείς και θα σε προλάβει η βροχή! Το Φθινόπωρο έρχεται! Πρέπει κι εγώ να βιαστώ να μαζέψω φουντούκια, καρύδια, βελανίδια να έχω φαγητό και να γεμίσω στη φωλιά μου. Μπες γρήγορα στο καβούκι σου!» Όταν βράδιασε και ο βοριάς φυσούσε δυνατά σκορπίστηκαν τα τελευταία φύλλα του πλάτανου και ο σκιουράκος σκεπασμένος μέσα στη ζεστή φωλιά του είδε το Φθινόπωρο να έρχεται φορτωμένο με γκρίζα σύννεφα που πάνω τους κουβαλούσαν σταφύλια, κυδώνια, ρόδια, μανιτάρια, κολοκύθες, ελιές…
