ΙΣΤΟΡΙΑ Γ’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΕΝΟΤΗΤΑ 7

Η Φιλική Εταιρεία και η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες

Η ίδρυση και η ανάπτυξη της Φιλικής Εταιρείας

Ορισμός της Φιλικής Εταιρείας:

Η Φιλική Εταιρεία ήταν μια μυστική οργάνωση που είχε σκοπό την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία. Δημιουργήθηκε στην Οδησσό της Ρωσίας το 1814 με πρωτεργάτες τους Νικόλαο Σκουφά, Αθανάσιο Τσακάλωφ, Εμμανουήλ Ξάνθο και Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο.

Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε:

    Οι Φιλικοί έπρεπε να:

1. κάνουν μεγάλες οργανωτικές προσπάθειες} ο Ελληνισμός ήταν διάσπαρτος σ’ έναν ευρύ γεωγραφικό χώρο.
2. δράσουν με μεγάλη μυστικότηταώστε να μη γίνουν αντιληπτοί από την  Οθωμανική διοίκηση και τις Ευρωπαϊκές απολυταρχίες.
3. υπερνικήσουν τους δισταγμούς των Ελλήνων› είχαν δει προγενέστερα επαναστατικά κινήματα να αποτυγχάνουν.
4. κινητοποιήσουν ανθρώπους προερχόμενους από διάφορες κοινωνικές ομάδες, με διαφορετικά οικονομικά-κοινωνικά συμφέροντα και επιδιώξεις.

Οι ευνοϊκές προϋποθέσεις για το έργο της:

α)   Τα εσωτερικά προβλήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

β)    Η διάδοση των ιδεών της γαλλικής επανάστασης μεταξύ των Ελλήνων.

γ)    Η ωρίμανση του αιτήματος για τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Στοιχεία  οργάνωσής της:

• Υιοθέτησε το οργανωτικό πρότυπο μυστικώνεταιρειών, όπως οι καρμπονάροι.
• Τα υποψήφια μέλη δοκιμάζοντανγια ένα διάστημα και στη συνέχεια εντάσσονταν στην οργάνωση, αφού ορκίζονταν πίστη και αφοσίωση σ’ αυτήν › Δοκιμασία, ένταξη και όρκος πίστης.
• Προβλεπόμενη τιμωρίαγια τους παραβάτες ο θάνατος.
• Χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμακαι επικοινωνούσαν με κρυπτογραφικό αλφάβητο.
• Μέχρι τα 1817-1818, απευθύνονταν κυρίως σε πλούσιους Έλληνες εμπόρους για να εξασφαλίσουν τα οικονομικά μέσα για την ανάπτυξή της › οι περισσότεροι ήταν αρνητικοί. Στη συνέχεια απευθύνθηκαν σε όλες τις κοινωνικές ομάδες του ελληνισμού, κυρίως σε μικρέμπορους και διανοούμενους. Γυναίκες: δεκτές κατ’ εξαίρεση.

 Η ηγεσία της:

 Αρχικά: η Αόρατη Αρχή› παρέμενε μυστική και αφηνόταν σκόπιμα να εννοηθεί ότι αποτελούνταν από ισχυρά πρόσωπα.

Στη συνέχεια: η ηγεσία ανατέθηκε στον Ιωάννη Καποδίστρια (τότε υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας), αλλά εκείνος αρνήθηκε θεωρώντας ότι οι συνθήκες δεν ήταν ώριμες για επανάσταση.

Τελικά: ανατέθηκε στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, αξιωματικό του ρωσικού στρατού, ο οποίος ανακηρύχθηκε Γενικός Επίτροπος της Αόρατης Αρχής.

Η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης στις Ηγεμονίες

 Λόγοι για τους οποίους η επανάσταση ξεκίνησε από τις παραδουνάβιες ηγεμονίες:

• Δεν υπήρχε εκεί οθωμανικός στρατός.
• Η περιοχή ήταν κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία.
• Θα μπορούσαν να βοηθήσουν την επανάσταση διάφοροι Βαλκάνιοι ηγέτες.

 Η έναρξη της επανάστασης:

 Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της Βλαχίας (σημερινή Ρουμανία) στις 24 Φεβρουαρίου 1821.

 Τα προβλήματα που αντιμετώπισε το κίνημα του Υψηλάντη:

Α)  Οι πλούσιοι Έλληνες των Ηγεμονιών δεν ανταποκρίθηκαν υλικά και η στρατολόγηση δεν προχωρούσε.

Β)  Ο Τσάρος αποκήρυξε την επανάσταση και επέτρεψε την είσοδο τουρκικού στρατού στις Ηγεμονίες για την καταστολή της.

Γ)   Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ πιεζόμενος από τον σουλτάνο αναγκάστηκε να αφορίσει τους επαναστάτες.

Δ)   Ο τοπικός ηγέτης Βλαντιμηρέσκου θεωρήθηκε προδότης και με εντολή της Φιλικής Εταιρείας εκτελέστηκε.

Το τέλος της επανάστασης στις Ηγεμονίες:

Μετά την ήττα στο Δραγατσάνι (7 Ιουνίου 1821) ο Υψηλάντης συνελήφθη στην Αυστρία και η επανάσταση απέτυχε.