Η καθημερινή διατροφή
Η Ποντιακή κουζίνα πολύ πλούσια στο συνδυασμό γαλακτοκομικών και δημητριακών συμπεριλαμβάνει φοβερές λιχουδιές.
Η διατροφή και τα φαγητά των Ποντίων διαμορφώθηκαν ανάλογα με την περιοχή και τα διαθέσιμα τρόφιμα. Αλλά και ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες που διέφεραν αρκετά, από τη μία άκρη του Πόντου στην άλλη.
Η Ποντιακή διατροφή, λόγω της μικρής κατανάλωσης κόκκινου κρέατος, της κατανάλωσης πολλών οσπρίων και φυτικών ινών, της εν γένει λιτής δίαιτας που ακολουθούσαν λόγω συνθηκών στην πατρίδα, θεωρείται από τις υγιεινότερες, κυρίως βέβαια για κλίματα σχετικά ψυχρά.
Στον Πόντο, ο κύριος άξονας της καθημερινής διατροφής της μεσαίας αστικής, αλλά και της αγροτικής τάξης, ήταν:
- Τα καρτόφαι, οι πατάτες δηλαδή.
- Ο ταρχανάς (τραχανάς).
- Η μακαρίνα (χειροποίητα ζυμαρικά).
- Τα βαρένικα.
- Τα χαψία (γαύρος).
- Τα κοχλία (σαλιγκάρια).
- Οι σούπες με όσπρια.
- Το πλιγούρι
Το ψωμί στον Πόντο
- Το «Άγιον», όπως έλεγε η γιαγιά, ήταν η τροφή που κράτησε ζωντανούς χιλιάδες κυνηγημένους στα δύσκολα χρόνια. Συνδυασμένο και με το Χριστιανικό συμβολισμό του σώματος του Χριστού, γινόταν η «Ιερή τροφή». Το ψωμί στον Πόντο το ασπάζονταν πριν το φάνε, σε ένδειξη σεβασμού και Χριστιανικής κατάνυξης.
- Τα ψωμιά των Ποντίων είναι πολλών ειδών. Άζυμα, με προζύμι, επτάζυμα, με βότανα, πολύσπορα, με διάφορα άλευρα, με πίτουρο, από όσπρια, με ξηρούς καρπούς. Πραγματικές λιχουδιές που συνηθίζονταν ανάλογα με την περίσταση, την εποχή και τη συνήθεια της οικογένειας ή την κοινωνική τάξη.
Πισία – Οι Ποντιακές κρέπες
Οι «γιοχάδες» είναι οι αρχαίες κρέπες! Ψήνονταν πάνω σε έναν πλατύ χάλκινο δίσκο το σατζ’. Τα πισία είναι τα Ποντιακά τηγανόψωμα. Σερβίρονταν είτε σκέτα, είτε πασπαλισμένα με ζάχαρη ή μέλι.
Αναψυκτικά και ποτά
- Τα αναψυκτικά των Ποντίων ήταν φρέσκα στυμμένα φρούτα και ο τσαλχαμάς (η δική μας αριάνη). Το δε Κεφίρ ήταν το μυστικό της μακροζωίας των Ποντίων του Καυκάσου.
- Το αγαπημένο τους ποτό ήταν το Ποντιακό τσίπουρο, το οποίο αποσταζόταν στα σπίτια κάθε τέλος φθινοπώρου. Επίσης τα λικέρ από βατόμουρα και κράνα ήταν επίσης απαραίτητα σε κάθε σπίτι.
Τα Ποντιακά γλυκά
- Τα Ποντιακά γλυκά ήταν μια πανδαισία! Με ζύμη, γάλα, βούτυρο, με φρούτα και ξηρούς καρπούς με μέλι ή πετιμέζι, ήταν το ένα καλύτερο από το άλλο. Τα φρέσκα γίνονταν γλυκά του κουταλιού (φρούτα και λαχανικά). Πράγμα που τους επέτρεπε να τα συντηρούν για περισσότερο χρόνο.
- Ενώ το φθινόπωρο συνήθιζαν να ετοιμάζουν (κομπόστα) για τον επικείμενο χειμώνα, από αποξηραμένα φρούτα (κυρίως από δαμάσκηνα, σύκα, μήλα, βερίκοκα και σταφίδες)
Πηγή: