Αρχεία για Ελύτης
Μια φορά κι έναν καιρό … η κυρία Άνοιξη!
Υποδεχόμαστε το Μάιο με ένα ποίημα που δημιούργησαν τα παιδιά της Β’ τάξης και μια συνεικόνα (κολάζ), έργο του Δημήτρη Β. Πραγματικά τους ευχαριστούμε που μοιράστηκαν μαζί μας αυτό το καταπληκτικό έργο θυμίζοντάς μας τα λόγια του ποιητή:
«Δε χρειάζεται να υπάρχει θάλασσα για να προχωρήσει ένα καράβι»
(Οδ. Ελύτης, Εν λευκώ)
Πατήστε εδώ για μεγέθυνση
Κάθε λέξη κι από ‘να χελιδόνι για να σου φέρνει την άνοιξη μέσα στο θέρος
Ας δημιουργήσουμε ένα σύννεφο λέξεων για το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ στο Wordle. Με τη συγκεκριμένη τεχνική οπτικοποιείται η συχνότητα εμφάνισης κάθε λέξης, καθώς οι λέξεις με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης παρουσιάζονται μεγαλύτερες σε σχέση με τις υπόλοιπες.
Ήλιος, φως, κόσμος, σπλάχνα …., λοιπόν, είναι μερικές από τις ελληνικές λέξεις που χρησιμοποιεί ο ποιητής συχνότερα μέσα στο ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ. Σχεδόν οκτώ χιλιάδες σε όλο του το έργο, φροντισμένες με σοφία και αγάπη. Όπως λέει ο ίδιος :
“Λέξεις πρέπει να ‘ρθούνε μα πριν φτάσουν στην άκρη της πένας, να μην είναι πια πέντε ή δέκα γράμματα, μήτε κι άλλοι τόσοι ήχοι, μα τσαμπιά εικόνων, αρμαθιές αντικειμένων, δέσμες ιδιοτροπιών της μνήμης. Λέξεις πεταλούδες, λέξεις ρουκέτες, λέξεις χειροβομβίδες.”
Για αυτόν η ελληνική γλώσσα ήταν ταυτόχρονα δώρο και χρέος:
Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου…
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…
Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες
με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων
όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη…
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα μαύρα ρίγη…
Εκεί ρόδια, κυδώνια
θεοί μελαχροινοί, θείοι κ’ εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια.
Και πνοές από τη ρεμματιά ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο
σπάρτο και πιπερόριζα
με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων
ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι…
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!..
Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα
τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια
στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα,
κνίσες, τσουγκρίσματα
και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων!
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου...
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του “Υμνου !..
(Οδ. Ελύτη, από το Άξιον Εστί)
Συνάντηση με τον ποιητή
Αγάπησε πολύ τις ομορφιές και τις αξίες του τόπου μας. Με τις λέξεις του κατάφερε να γεφυρώσει την εμπειρία τού ελληνικού τοπίου και της ελληνικής παράδοσης με το βαθύτερο συναίσθημα που βιώνει κανείς αντικρίζοντας τον ήλιο, τη θάλασσα, τη φύση.
Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη ….
Μέσα από το αφιέρωμα του περιοδικού ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ (τεύχος137, 2006) …
Μέσα από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ. Στην εκπομπή ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, ο ίδιος ο ποιητής μιλά λίγο μετά τη βράβευσή του με το Βραβείο ΝΟΜΠΕΛ Λογοτεχνίας (1979). Η αφήγησή του ξεκινά με πληροφορίες που αφορούν στη ζωή του και στον καταλυτικό ρόλο της παρουσίας της ελληνικής θάλασσας και των τοπίων στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του και κατ’ επέκταση στη διατύπωση ανάλογων εικόνων στην ποίησή του. Μιλά για τη συμμετοχή του στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940 και παραθέτει λεπτομέρειες από τη συγγραφή του «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» αλλά και την ευτυχή συγκυρία της συνεργασίας του με τον ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ που μελοποίησε το ποιητικό αυτό κείμενο. Ολοκληρώνοντας, καταθέτει την άποψή του για την έννοια της ποίησης και το ρόλο της και αναφέρεται στο έργο του «ΜΑΡΙΑ ΝΕΦΕΛΗ», μέσα από το οποίο θέλησε να εκφράσει τις σκέψεις του για τους νέους, χρησιμοποιώντας ως μέσο την ίδια την ηρωίδα του.
Και φυσικά αποκαλύπτει τι σημαίνει το όνομά του …
ΕΛ
Υ
ΤΗΣ
Η ποίηση ομορφαίνει τις μεγαλουπόλεις!
Λίγες ημέρες πριν το Πάσχα κάναμε με την μητέρα μου την καθιερωμένη μας βόλτα στα μαγαζιά της Αθήνας. Βρισκόμασταν, λοιπόν, σε έναν από τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας, εκεί όπου όλα ανήκουν στη σφαίρα του … πολύ … πολύς κόσμος, πολύ ψηλά κτίρια, πολύς θόρυβος. Εκεί που όλα τρέχουν τόσο γρήγορα που τις περισσότερες φορές δεν προλαβαίνεις να τα προσέξεις.
Κι όμως μέσα σε όλη αυτή τη θολούρα και τη φασαρία, υπήρξε και κάτι που τράβηξε την προσοχή μου και με έκανε να σταματήσω και να το φωτογραφίσω …. Μια αφίσα. Πολύ … ωραία ιδέα, σκέφτηκα. Ένας πολύ … μεγάλος ποιητής και τρεις πολύ … σπουδαίοι στίχοι του να ομορφαίνουν την πόλη. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το ΕΚΕΒΙ γιορτάζει τα 100 από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη.
Σας στέλνω, λοιπόν, την αφίσα …
