Άγιος Τρύφων

Μάρτυρας της Χριστιανικής Εκκλησίας. Η μνήμη του εορτάζεται την 1η Φεβρουαρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία και στις 10 Νοεμβρίου από την Καθολική Εκκλησία. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Τρύφων και Τρυφωνία.

Ο Τρύφων γεννήθηκε στη Λάμψακο της Φρυγίας (σημερινό Λαψέκι Τουρκίας) και έζησε στα χρόνια των ρωμαίων αυτοκρατόρων Γορδιανού Γ’ (238-244), Φιλίππου του Άραβος (244-249) και Δεκίου (249-251). Προερχόταν από φτωχή οικογένεια και στην παιδική του ηλικία έβοσκε χήνες για να ζήσει. Συγχρόνως, όμως, μελετούσε με ζήλο την Αγία Γραφή και εκτελούσε με ευλάβεια τα θρησκευτικά του καθήκοντα.

Στην πορεία του χρόνου άρχισε να γίνεται γνωστός για τις θαυματουργικές του ικανότητες. Θεράπευε αρρώστους και δαιμονισμένους, και η φήμη του έφθασε μέχρι τη Ρώμη. Ο αυτοκράτορας Γορδιανός τον παρακάλεσε να θεραπεύσει την άρρωστη κόρη του και ο Τρύφων ανταποκρίθηκε με επιτυχία. O Γορδιανός προσπάθησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του, προσφέροντάς του αξιώματα και χρήματα, τα οποία όμως ο Άγιος αρνήθηκε.

Τον Ιανουάριο του 250, ο αυτοκράτορας Δέκιος εξαπέλυσε άγριους διωγμούς κατά των χριστιανών. Ο Τρύφων συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον των ρωμαϊκών αρχών στη Νίκαια της Βιθυνίας. Εκεί, του ζητήθηκε να απαρνηθεί τη χριστιανική πίστη του και όταν αυτός αρνήθηκε, υποβλήθηκε σε μια σειρά από φρικτά βασανιστήρια. Στην αρχή κατατρύπησαν το σώμα του με σπαθιά, έπειτα τον έδεσαν από τα πόδια σε άλογα και τον έσυραν σε δύσβατες και πετρώδεις τοποθεσίες, στη συνέχεια τον έσυραν γυμνό πάνω σε σιδερένια καρφιά και τέλος του καψάλισαν τα πλευρά με λαμπάδες. Του έδωσαν μια τελευταία ευκαιρία και όταν και πάλι αρνήθηκε να αποκηρύξει την πίστη του, τον αποκεφάλισαν.

Λαογραφία

Ο Άγιος Τρύφων προστατεύει τους αγρούς από τα τρωκτικά, τις κάμπιες και τα λοιπά ζωύφια. Οι αμπελουργοί αποφεύγουν το κλάδεμα την ημέρα αυτή, γιατί, όπως διηγούνται σε πολλά μέρη της Ελλάδας, κάποιος που έπιασε κλαδευτήρι ανήμερα της εορτής του Αγίου Τρύφωνα έκοψε τη μύτη του. Στη Μακεδονία τον λένε και Άι Τρίφυλλα, γιατί βοηθάει τη βλάστηση του τριφυλλιού.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/784

Πως καθιερώθηκε ο Άγιος Τρύφωνας ως Πολιούχος & Προστάτης της Παλλήνης

Η επιδρομή των ακριδών

Στην Παλλήνη, πριν από 85 χρόνια, συνέβη ένα δυσάρεστο για τους λιγοστούς κατοίκους του τότε μικρού χωριού, γεγονός.

Ήταν το 1918 όταν ο κάμπος με τα αμπέλια πλημμύρισε από σμήνη εκατομμυρίων ακριδών που άρχισαν να κατατρώνε τα φύλλα και τους καρπούς των σταφυλιών.

Το φάσμα της χρεωκοπίας των φτωχών κατοίκων της Παλλήνης πρόβαλε απειλητικό, αφού σχεδόν όλοι τους ήταν αμπελουργοί και όλοι τους είχαν προεισπράξει μέρος του εισοδήματος του, εκείνης της χρονιάς προπωλώντας την παραγωγή μούστου στους εμπόρους των Αθηνών.

Όλες οι προσπάθειες να εκδιωχθούν οι ακρίδες με διάφορα μέσα απέτυχαν κι η απογοήτευση των χωρικών ήταν μεγάλη. Τότε κάποιος πρότεινε να κάνουν μια λιτανεία κρατώντας την εικόνα του Αγίου Τρύφωνος που γνώριζαν ότι ήταν προστάτης άγιος των αμπελουργών.

Όμως τέτοια κατάλληλου μεγέθους εικόνα δεν υπήρχε στην Παλλήνη. Γι’ αυτό και έκαναν έρανο μεταξύ τους και συγκέντρωσαν το ποσό των 80 δρχ. με το οποίο προμηθεύθηκαν από την Αθήνα την εικόνα.

Η λιτανεία έγινε με συγκίνηση και θρησκευτική κατάνυξη και ω! του θαύματος, τα σμήνη των ακριδών εξαφανίσθηκαν και η παραγωγή των σταφυλιών σώθηκε.

Όπως ήταν φυσικό οι αμπελουργοί απέδωσαν το γεγονός σε θαύμα του Αγίου Τρύφωνα και αποφάσισαν ομόφωνα να πανηγυρίζουν τη μνήμη του Αγίου, (την 1η Φεβρουαρίου), καθιερώνοντας έτσι τον Άγιο Τρύφωνα σαν προστάτη Άγιο του χωριού τους.

Ως τότε το χωριό πανηγύριζε στις 15 Αυγούστου αφού ο ενοριακός ναός στο κέντρο του ήταν αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου.

Έτσι λοιπόν καθιερώθηκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Τρύφωνος σαν πολιούχου και προστάτη της Παλλήνης και κάθε χρόνο οι χωρικοί γιόρταζαν με περιφορά της εικόνας αλλά και με τραγούδια και χορούς την ημέρα αυτή.

(Το ίδιο βέβαια γινόταν και στις 15 Αυγούστου πριν από το 1918, όπως το περιγράφει ο Αλεξ. Παπαδιαμάντης στο αφήγημα «Εκδρομή στο Χαρβάτι»).

Υπήρχε όμως μια έλλειψη στην πόλη, που όλοι την αναγνώριζαν. Δεν ήταν δυνατόν να γιορτάζουν τον Άγιο Τρύφωνα χωρίς να υπάρχει ένας καθεδρικός ναός αφιερωμένος στην μνήμη του. Αυτό ήταν κάτι που δεν συνέβαινε σε καμιά πόλη της Ελλάδος.

Και ναι μεν η απόφαση της καθιέρωσης του πολιούχου Αγίου της Παλλήνης πάρθηκε ξαφνικά και κάτω από τη θρησκευτική φόρτιση της ευγνωμοσύνης προς τον Άγιο, έπρεπε όμως να του φτιάξουν και το σπίτι του, όσο πιο πολύ μεγάλο και ωραίο το μπορούσαν. Αυτό ήταν άλλωστε και μια παρακαταθήκη προς τους απογόνους των αμπελουργών που είχαν πάρει τη σχετική απόφαση.

Αύγουστος 1937, Χαρβάτι

Κι εκείνοι πραγματοποίησαν την επιθυμία των προγόνων τους – αλλά και την ανάγκη που προέκυπτε απ’ το μεγάλωμα της πόλης – και έφτιαξαν στη δεκαετία του ’60 τον σημερινό περικαλλή καθεδρικό ναό του Αγίου Τρύφωνος, με εμπνευσμένο ηγέτη αυτής της δύσκολης και δαπανηρής προσπάθειας τον τότε εφημέριο, κ. Αντώνιο Δρακόπουλο.

Ο εορτασμός του Πολιούχου με κάθε επισημότητα από τους κατοίκους του μικρού χωριού.

Κι έτσι η Παλλήνη απέκτησε έναν από τους ωραιότερους και μεγαλύτερους ναούς της Ελλάδος κι όπως μας πληροφόρησε κάποτε ο αγαπητός και σεβαστός σε όλους μας ιεράρχης, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, κ.κ. Αγαθόνικος, ο ναός του Αγίου Τρύφωνος Παλλήνης είναι ο μεγαλύτερος ναός της Μητρόπολης.

Πως ήλθαν τα λείψανα του Αγίου Τρύφωνος στην Παλλήνη

Ο εορτασμός του Πολιούχου των αμπελουργών και γεωργών ήταν μια ξεχωριστή ημέρα όχι μόνο για το μικρό Χαρβάτι αλλά και για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής των Μεσογείων.

Σήμερα στο ναό του Αγίου Τρύφωνος φυλάσσονται τα ιερά λείψανα του Αγίου.

Πολλοί λίγοι όμως συμπολίτες μας γνωρίζουν πως ήλθαν αυτά τα λείψανα στην Παλλήνη.

Κι ακόμη το γεγονός ότι αυτά τα λείψανα ήλθαν εδώ στην Παλλήνη πολύ πριν καθιερωθεί το 1918 ο Άγιος Τρύφωνας σαν προστάτης και πολιούχος της πόλης μας!

Τα λείψανα είχε φέρει στην Παλλήνη ένας από τους πρώτους εφημέριους της πόλης μας, ο π. Νικόλαος Λυμπεραίος από την Οδησσό της Ρωσίας. Ο αείμνηστος π. Νικόλαος Λυμπεραίος, του οποίου πολλές οικογένειες απογόνων υπάρχουν σήμερα στην Παλλήνη, ήταν εφημέριος σ’ ένα χωριό της Άνδρου.

Κάποτε αποφάσισε να πάει στην πόλη της Οδησσού, που τότε ευημερούσε, για να ζητήσει την οικονομική ενίσχυση της ενορίας του από τους ομογενείς εφοπλιστές που κατήγοντο από την Άνδρο και ζούσαν σ’ αυτή την πόλη της Ρωσίας.

Οι ομογενείς της Οδησσού έδωσαν στον π. Νικόλαο τα λείψανα του Αγίου Τρύφωνος. Όμως όταν ο π. Νικόλαος επέστρεψε στο νησί, μετά από πολύμηνη απουσία, βρήκε έναν άλλο εφημέριο να έχει καταλάβει τη θέση του.

Έτσι αποφάσισε να φύγει από την Άνδρο και ήλθε στην Παλλήνη, όπου και έγινε εφημέριος, φέρνοντας μαζί του και τα λείψανα του Αγίου τα οποία είχαν δωρίσει προσωπικά σ’ αυτόν οι ομογενείς της Οδησσού.

Τα λείψανα φυλάχτηκαν με επιμέλεια και θρησκευτική ευλάβεια από την οικογένεια του γιου του ιερέα αειμνήστου Αντωνίου Λυμπεραίου για μισό περίπου αιώνα και όταν τελείωσε η κατασκευή του ναού του Αγίου Τρύφωνος παραδόθησαν στον εφημέριο του ναού, π. Αντώνιο Δρακόπουλο, όπου και φυλάσσονται μέχρι σήμερα.

Από  Νεολογος Αττικης  -Κυ, 30 Ιαν, 2022