Η ενασχόληση των μαθητών στα κέντρα μάθησης (γωνιές) καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος του ημερήσιου προγράμματος του Νηπιαγωγείου και προσφέρει ευκαιρίες για παιχνίδι και μάθηση. Ανεξάρτητα από το είδος και τον αριθμό των κέντρων μάθησης που υπάρχουν μέσα σε μία σχολική αίθουσα, είναι σημαντικό οι μαθητές να γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν και πώς να συμπεριφερθούν κατά την ενασχόληση τους σε αυτά.

Στην τάξη μου, υπάρχουν πέντε κέντρα μάθησης: η γωνιά της γλώσσας, η γωνιά του οικοδομικού υλικού, η γωνιά της δραματοποίησης, η γωνιά της τέχνης, και η γωνιά της ανακάλυψης (μαθηματικά μαζί με φυσικές επιστήμες). Κάθε κέντρο μάθησης έχει τη δική του εικόνα και το δικό του χρώμα, ώστε να είναι εύκολο για τα παιδιά να τα ξεχωρίσουν. Για παράδειγμα, η γωνιά της γλώσσας έχει χρώμα πορτοκαλί και η εικόνα της είναι μερικά παιδιά που διαβάζουν σε μια βιβλιοθήκη (έχω κολλήσει την εικόνα πάνω σε πορτοκαλί χαρτί και τα πλαστικοποίησα όλα μαζί).

Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να θυμούνται ποιο είναι το κάθε κέντρο μάθησης τοποθετούμε την κάθε καρτέλα σε ένα εμφανές σημείο του αντίστοιχου κέντρου μάθησης.

Ανάλογα με το συνολικό αριθμό των παιδιών της τάξης, το κάθε κέντρο μάθησης μπορεί να φιλοξενήσει συγκεκριμένο αριθμό παιδιών. Για παράδειγμα αν έχετε στην τάξη σας 15 παιδιά, μπορείτε να έχετε 4 θέσεις παιχνιδιού σε κάθε κέντρο μάθησης.

Πώς επιλέγουν τα παιδιά σε ποιο κέντρο μάθησης θα ασχοληθούν;

Στην τάξη μου, οι μαθητές επιλέγουν μόνοι τους το κέντρο μάθησης στο οποίο θα παίξουν. Σε ένα εμφανές σημείο της τάξης υπάρχει μια κατασκευή με όλες τις εικόνες των κέντρων μάθησης κολλημένες μεταξύ τους. Για να ορίσω τις διαθέσιμες θέσεις παιχνιδιού, τοποθετώ σε κάθε καρτέλα μανταλάκια ίδιου χρώματος με αυτό του κέντρου μάθησης.

Εγώ αγόρασα τα μανταλάκια μου από τα jumbo, αλλά μπορείτε να βάψετε και μόνοι σας ξύλινα μανταλάκια χρησιμοποιώντας μπογιά σε σπρέι. Μην ξεχάσετε να φορέσετε γάντια για να μη λερώσετε τα χέρια σας!

Όταν ένας μαθητής θέλει να επισκεφτεί ένα συγκεκριμένο κέντρο μάθησης παίρνει το μανταλάκι του αντίστοιχου χρώματος και το βάζει στην μπλούζα του. Αυτός είναι ένας εύκολος τρόπος για να γνωρίζουν τα ίδια τα παιδιά, οι συμμαθητές τους, αλλά και οι εκπαιδευτικοί πού παίζει το κάθε παιδί. Όταν τα μανταλάκια τελειώσουν, σημαίνει ότι το κέντρο μάθησης έχει γεμίσει, οπότε οι υπόλοιποι μαθητές θα πρέπει να διαλέξουν ένα διαφορετικό μέρος για να παίξουν.

Οι μαθητές μπορούν να αλλάξουν γωνιά όσες φορές θέλουν. Οι μικρότεροι μαθητές συνήθως αλλάζουν γωνιές συχνότερα γιατί το εύρος προσοχής τους είναι μικρότερο. Στόχος μου είναι μέχρι το τέλος του χρόνου οι μαθητές να είναι σε θέση να μείνουν στο ίδιο κέντρο μάθησης καθ’ όλη τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων. Αυτό δε σημαίνει ότι θα ασχολούνται συνέχεια με την ίδια δραστηριότητα. Για παράδειγμα, στη γωνιά της τέχνης μπορεί να φτιάξουν ένα κολάζ, να παίξουν με την πλαστελίνη, και να ζωγραφίσουν στο καβαλέτο.

Είναι σημαντικό οι μαθητές να μάθουν ότι δεν μπορούν να κάνουν πάντα αυτό που θέλουν, και ότι δεν είναι κακό να επιλέξουν κάτι άλλο από αυτό που είχαν σκεφτεί αρχικά. Αν παρατηρήσω ότι κάποιος μαθητής επισκέπτεται πάντα το ίδιο κέντρο προσπαθώ να εμπλουτίσω τις υπόλοιπες γωνιές με δραστηριότητες που του αρέσουν ώστε να τον ωθήσω να παίξει και κάπου αλλού.

Πώς παρουσιάζω τα κέντρα μάθησης

Στην αρχή της χρονιάς, διαβάζω στα παιδιά κάποια βιβλία και τους διδάσκω τι είναι το κάθε κέντρο μάθησης (περισσότερες λεπτομέρειες θα ακολουθήσουν σε επόμενο άρθρο). Συνήθως, διαβάζω ένα βιβλίο για κάθε κέντρο, αλλά ίσως χρειαστούν και περισσότερα ώστε να βοηθήσω τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα τι μαθαίνουμε εκεί και με τι ασχολούμαστε όταν το επισκεπτόμαστε.

Αν θέλουμε οι μαθητές να είναι σε θέση να επιλέγουν ένα κέντρο μάθησης και να μπορούν να παραμένουν σε αυτό αρκετή ώρα, θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τι ακριβώς είναι το κάθε κέντρο.  Για παράδειγμα, η γωνιά της ανακάλυψης είναι ένα μέρος που γινόμαστε επιστήμονες, εξερευνούμε και κάνουμε πειράματα, ενώ η γωνιά της γλώσσας είναι ένα μέρος στο οποίο γινόμαστε συγγραφείς και διαβάζουμε βιβλία κ.λπ.

Σε κάθε κέντρο υπάρχουν κάποια πράγματα που είναι σταθερά. Συνήθως προσθέτω κάποιες έξτρα δραστηριότητες κάθε βδομάδα σε κάθε κέντρο ανάλογα με το θέμα που μας απασχολεί.

 

Αφιερώστε χρόνο για να παρουσιάσετε στα παιδιά κάθε κέντρο ξεχωριστά, το όνομα, το χρώμα, το σύμβολο του, τα υλικά που περιλαμβάνει, τον τρόπο χρήσης τους, το πώς βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους. Αυτό θα σας γλιτώσει από πολύ κόπο και φασαρία αργότερα!

Δοκιμάστε το! Όντως δουλεύει!