Η απαγορευμένη εκπαίδευση…

 Έχετε σκεφτεί τι θα ήθελαν να μας πουν οι μαθητές μας πραγματικά; Τι σκέφτονται για εμάς, πώς μας βλέπουν, τι νιώθουν, τι θέλουν;

 Ένα ισπανικό φιλμ με τον τίτλο “Η απαγορευμένη εκπαίδευση” έρχεται να ταράξει τα ήσυχα, βολεμένα νερά μας. Να μας ξυπνήσει, να μας βάλει σε σκέψεις και ίσως να μας εμπνεύσει… 

 Γιατί κάπου εκει μέσα θα αναγνωρίσουμε κάποιο μαθητή μας, κάποιον καθηγητής μας, τον γονιό μας, κάποιο περιστατικό που ζήσαμε και τελικά τον εαυτό μας σαν μαθητές, σαν γονείς, σαν δάσκαλοι.
 Θα μας δείξει τι θέλουν οι μαθητές μας, πώς μας βλέπουν, τι σκέφτονται και τελικά θα μας προβληματισεί ποια είναι η σημασία της εκπαίδευσης. Τι προσφέρουμε εμείς στα παιδιά μας και τι τελικά “παίρνουν” απο εμάς.
  
 
  

“Σήμερα η εκπαίδευση είναι απαγορευμένη. Πολύ λίγα από όσα συμβαίνουν στο σχολείο μας είναι πραγματικά σημαντικά και αυτό που πραγματικά έχει σημασία δεν είναι γραμμένο πουθενά. 
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη ζωή; 
Πώς θα αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες; 
Δεν ξέρουμε. Δε μας το έχουν διδάξει αυτό.
Πάντα μιλούν για εκπαίδευση, πρόοδο, δημοκρατία, ελευθερία, έναν καλύτερο κόσμο, αλλά τίποτα από αυτά δεν υφίστανται μέσα στην τάξη. Μας διδάσκουν να είμαστε χωριστά μεταξύ μας και να ανταγωνιζόμαστε για στόχους άνευ αξίας. Ούτε οι γονείς ούτε οι εκπαιδευτικοί μας ακούν ποτέ. Ποτέ δε ζητούν τη γνώμη μας. Δεν έχουν ιδέα τι αισθανόμαστε, τι πιστεύουμε, τι θέλουμε να κάνουμε.
Δε θα ήταν υπέροχο να επιλέγαμε εμείς να πηγαίναμε σχολείο κάθε μέρα; 
Αν ήταν δική μας επιλογή όχι τον γονιών μας;
Αν το σχολείο ήταν ένα όμορφο μέρος για να χαίρεσαι, να παίζεις, να νιώθεις ελεύθερος μέσα σ’ αυτό; 
Ένα μέρος όπου να επιλέγεις τι να να μάθεις και πώς να το μάθεις. 
Εξ’ αιτίας όλων αυτών λέμε φτάνει πια! 
Σταματήστε να αποφασίζετε για εμάς, σταματήστε να μας βαθμολογείτε, σταματήστε να μας επιβάλλεστε. Ούτε η επιστήμη ούτε οι εξετάσεις ούτε οι βαθμοί μπορούν να μας οριοθετήσουν. Εμείς θα αποφασίσουμε τι θέλουμε να γίνουμε, τι να κάνουμε, πώς να αισθανόμαστε ή τι να σκεφτόμαστε. 
Πιστεύουμε ότι η εκπαίδευση είναι απαγορευμένη. Όχι λόγω των οικογενειών ούτε λόγω των παιδιών ή των καθηγητών. 
Όλοι μας απαγορεύουμε την εκπαίδευση. 
Κάθε φορά που επιλέγουμε να γυρνάμε την πλάτη αντί να επιλέγουμε να ακούμε. 
Κάθε φορά που επιλέγουμε τον τελικό στόχο αντί της διαδρομής. 
Κάθε φορά που αφήνουμε τα πάντα ίδια αντί να δοκιμάσουμε κάτι νέο. 
Είτε είσαι δάσκαλος. Είτε είσαι μαθητής. Είτε είσαι γονεάς. Όποιος κι αν είσαι, βοήθησέ μας. Η εκπαίδευση πρέπει να προχωρήσει μπροστά. Πρέπει να αναπτυχθεί. Πρέπει να αλλάξει.

  Λίγο πριν ξεκινήσει μια νέα σχολική χρονιά κι όλοι ετοιμαζουμε τάξεις, θρανία, υλικά και βιβλία…μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε και στάση;
  

 “Η ταινία «Η απαγορευμένη εκπαίδευση» (Πρωτότυπος τίτλος στην ισπανική: “La Educación Prohibida”) είναι ένα ανεξάρτητο ντοκιμαντέρ το οποίο προβλήθηκε το 2012. Η ταινία παρουσιάζει εναλλακτικέςμεθόδους διδασκαλίας – εκπαίδευσης στην Λατινική Αμερική και την Ισπανία, οι οποίες περιλαμβάνουν εκπαιδευτικές προσεγγίσεις όπως η λαϊκή επιμόρφωση, το σύστημα Μοντεσόρι, η προοδευτική εκπαίδευση, η εκπαίδευση Βάλντορφ και η κατ’ οίκον διδασκαλία. 
 Το ντοκιμαντέρ χωρίζεται σε 10 θεματικά επεισόδια, που το καθένα παρουσιάζει διαφορετικές πτυχές της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, πολλές από τις οποίες αφορούν και την ελληνική εκπαίδευση. 
 Η ιστορία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η εξουσία και η δύναμη στα σχολεία, η αξιολόγηση και ο διαχωρισμός των μαθητών, η κοινωνική λειτουργία της εκπαίδευσης, καθώς και ο ρόλος των εκπαιδευτικών και των οικογενειών αποτελούν βασικές θεματικές ενότητες του ντοκιμαντέρ. 
 H αισθητική της ταινίας παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον, με αρκετά επεισόδια κινουμένων σχεδίων και μια φανταστική δραματοποιημένη ιστορία που συνδέει τα επεισόδια.” (Φ.Στεφανίδης)

Με τη Μόνα τη μικρή χελώνα… θυμάμαι να μην είναι κανείς μόνος!

Η διαμόρφωση καλών σχέσεων ανάμεσα στους μαθητές της τάξης μου είναι πάντα μια από τις προτεραιότητες μου. 
 Τα παιδιά συχνά γίνονται σκληρά με τους συμμαθητές τους όχι από κακία, αλλά θα το έλεγα από “κακή πληροφόρηση”. Για τον λόγο αυτό θεωρώ ότι είναι σημαντικό να αποκτήσουν ή να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθησή τους. Δηλαδή να μπορούν να μπουν στη θέση του άλλου και να σκεφτούν πώς μπορεί να νιώθει όταν του συμβαίνει κάτι.
 Με αυτό στο μυαλό ψάχνω συχνά υλικό και ιδέες που μπορώ να εφαρμόσω στην τάξη γι’ αυτό τον σκοπό. Πριν λίγο καιρό σε μια τέτοια αναζήτηση βρήκα στο ίντερνετ το παραμύθι “Τα μπαλόνια της φιλίας και η Μόνα σε καινούργιο σχολείο”.

 Πρόκειται για δύο εξαιρετικά παραμύθια φτιαγμένα στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Διακρατικού Προγράμματος “Δάφνη” “Ευαισθητοποίηση για το Φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού”. Τα παραμύθια είναι γραμμένα και εικονογραφημένα από παιδιά για παιδιά! 
  Από τη στιγμή που το βρήκα, περίμενα να βρω μια καλή ευκαιρία για να το εντάξω μέσα στο μάθημά μου. Και δεν άργησε να έρθει!

 Τη σημερινή ημέρα ασχοληθήκαμε με το κείμενο του Ανθολογίου “Ο μικρός κάστορας και η ηχώ” (Ανθολόγιο Α’Β’ τάξεων σελ. 101) όπου ο μικρός κάστορας είναι στενοχωρημένος γιατί δεν έχει φίλους.
 Έτσι, θεώρησα ότι θα ταίριαζε να διαβάζαμε το παραμύθι της Μόνας σήμερα, όμως με έναν λίγο…διαφορετικό τρόπο!
 Πριν ξεκινήσω την ανάγνωση του παραμυθιού είπα στα παιδιά ότι ήθελα να τους γνωρίζω την Μόνα την μικρή χελώνα. 

 Την είχα σχεδιάσει σε χαρτί και τα παιδιά έπρεπε να την περιποιηθούν! Δηλαδή να την βάψουν. Μετά έκοψα γύρω γύρω την Μόνα και την πήραμε μαζί στο χαλάκι για να διαβάσουμε το παραμύθι.



  Ξεκίνησα την ανάγνωση του παραμυθιού με τον συνηθισμένο τρόπο αλλά όταν διάβασα το πρώτο σημείο όπου η Μόνα δέχτηκε αρνητικό σχόλιο από τους συμμαθητές της, την τσαλάκωσα λίγο. Οι αντιδράσεις ήταν “ωωω!” “γιατί;”, όμως συνέχισα την ανάγνωση χωρίς να απαντήσω. Άκουσα μόνο κάποιο παιδί να λέει ότι κρύφτηκε στο καβούκι της γιατί φοβάται. 

 Συνέχισα την ανάγνωση με τον ίδιο τρόπο και κάθε φορά που η Μόνα δεχόταν κάποιο αρνητικό σχόλιο την τσαλάκωνα όλο και περισσότερο μέχρι που έγινε ένα μικρό τσαλακωμένο μπαλάκι.
 Στο τέλος της ιστορίας, όπου περιγράφει πως οι συμμαθητές της ζήτησαν συγγνώμη από τη Μόνα κι έγιναν φίλοι, άρχισα να την ανοίγω και σιγά σιγά μέχρι που εμφανίστηκε η Μόνα.
 Όμως…

 Η Μόνα ήταν τόσο τσαλακωμένη που όσο και αν προσπάθησα να την τεντώσω δεν μπόρεσα να την κάνω όπως ήταν.



 Τότε ήρθε η σειρά των ερωτήσεων. 
  • Μπορώ να κάνω τη Μόνα να γίνει όπως πριν;
  • Γιατί δεν μπορώ;
  • Ποιος βοήθησε τη Μόνα; Με ποιον τρόπο;
  • Τι χρειάζεται η Μόνα για να νιώθει καλύτερα και να μην θυμάται τα άσχημα λόγια που είχε ακούσει;


     Μετά τους έδωσα μικρά χαρτάκια που θα ήταν τα χάνζαπλαστ για τα σημάδια της.
     Ζήτησα από τα παιδιά να γράψουν με μία λέξη αυτό που χρειάζεται η Μόνα ώστε να μην θυμάται αυτό που είχε γίνει και να νιώθει καλύτερα. Το κάθε παιδί κολλούσε το “χανζαπλάστ” του επάνω της.


     Η Μόνα γέμισε από αγάπη, φροντίδα, καλά λόγια, φίλους, προσοχή και τοποθετήθηκε στην τάξη μας.

     Νομίζω ότι αυτή η διαδικασία άγγιξε πραγματικά τα παιδιά. Το γεγονός ότι τσαλακωνόταν το χαρτί τη στιγμή που η Μόνα ένιωθε τα άσχημα συναισθήματα, τα έκαναν να νιώσουν πώς μπορεί να νιώθει κάποιος που δέχεται τα αρνητικά σχόλια κάποιου.