“Με το ΕΛ… το Υ… το ΤΗΣ… μας ταξιδεύει ο Ελύτης” – ένα πολιτιστικό πρόγραμμα
Σα δασκάλα σε ένα ορεινό χωριό της επαρχίας των Καλαβρύτων συνειδητοποίησα ότι σε σχολεία όπως αυτό, σπάνια έρχονται καθηγητές για τα μαθήματα ειδικότητας και συνήθως δε διδάσκονται.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι μαθητές εδώ να μην παίρνουν αρκετά ερεθίσματα που αφορούν την τέχνη, την μουσική και τον πολιτισμό.
Παράλληλα το περιβάλλον στο οποίο ζουν σπάνια θα τους δώσει την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με διαφορετικά ερεθίσματα.
Τη χρονιά που μας πέρασε είχαμε τη χαρά να έχουμε μουσικό στο σχολείο μας και σκέφτηκα να τον “εκμεταλευτώ”! Έτσι αποφάσισα να κάνω με την τάξη μου ένα μελωδικό ταξίδι στο κόσμο της ποίησης μέσα από το έργο του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη… Στόχοι
•Να γνωρίσουν τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, τη ζωή και το έργο του.
•Να ανακαλύψουν τις πηγές έμπνευσης του ποιητή.
•Να διακρίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποίησης του Ελύτη.
•Να ανακαλύψουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της υπερρεαλιστικής γραφής του Ελύτη.
•Να απολαύσουν την απαγγελία ποιημάτων.
•Να παίξουν υπερρεαλιστικά παιχνίδια
•Να τραγουδήσουν μελοποιημένα ποιήματά του.
•Να δημιουργούν πρωτότυπα καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά έργα με υπερρεαλιστικά χαρακτηριστικά.
Μεθοδολογία
1ο δίωρο
Αφορμή για την αφετηρία του ταξιδιού αποτέλεσε η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου. Τότε τα παιδιά γνώρισαν για πρώτη φορά τον Οδυσσέα Ελύτη. Στα πλαίσια του επετειακού μαθήματος είδαμε ένα βίντεο με εικόνες στο οποίο ακούγεται ο Μάνος Κατράκης να διαβάζει την «Πορεία προς το μέτωπο». Εκεί αναφέρθηκε ότι αυτός που έχει γράψει το κείμενο είναι ο Οδυσσέας Ελύτης και κάποιες βασικές πληροφορίες γι’ αυτόν.
2ο δίωρο: «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας – Τώρα κείτεται…»
•Ακούσαμε το ποίημα μελοποιημένο.
•Είπαμε τι σκεφτήκαμε ή τι νιώσαμε.
•Διαβάσαμε το ποίημα και έγιναν οι ερωτήσεις.
•Απαγγελία ποιήματος από μαθητές.
•Ακρόαση του ποιήματος
•Είπαμε τι σκεφτόμαστε τώρα που γνωρίσαμε το ποίημα.
•Ζωγραφίσαμε ένα στίχο που μας εντυπωσίασε.
•Επίσης το ποίημα απήγγειλαν μαθητές κατά τον εορτασμό της επετείου της 28ηςΟκτωβρίο.
3ο δίωρο: “Ένα το χελιδόνι”
•Δόθηκαν στους μαθητές εικόνες από το ποίημα (χωρίς να γίνει καμία αναφορά σε αυτό) και τους ζητήθηκε να φτιάξουν ένα κείμενο (πεζό ή ποίημα) και τα παρουσίασαν στην τάξη
• Στη συνέχεια διάβασαν τι έχει γράψει «ένας» ποιητής με αυτές τις εικόνες. Θυμηθηκαν αμέσως ποιος ποιητής μόλις είδαν το όνομα
•Ανάλυση του ποιήματος
•Απαγγελία του ποιήματος από μαθητές
•Ακρόαση του τραγουδιού
•Έμαθαν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής.
4ο δίωρο: “Η ποδηλάτισσα”
•Ανάγνωση ποιήματος – Θυμούνται τον ποιητή
•Ανάλυσημε τις ερωτήσεις
•Υποθέσεις για το τι μπορεί να έχει συμβεί στην ποδηλάτισσα
•Φύλλο εργασίας όπου ζωγράφισαν σκηνές από τις στροφές του ποιήματος (ατομικά)
•Ακρόαση του ποιήματος
•Έγραψαν ξανά το ποίημα ομαδικά αλλάζοντας τα αντικείμενα της ποδηλάτισσας (κάποιοι επέλεξαν να αλλάξουν και την ποδηλάτισσα κάνοντάς την π.χ. αστρονάυτισσα!)
•Έμαθαν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής
5ο δίωρο: “Το κορίτσι”
•Ακρόαση του ποιήματος πριν το διαβάσουν από το βιβλίο
•Ανάγνωση του ποιήματος – αναγνωρίζουν τον ποιητή μόλις διαβάζουν το όνομά του στο κάτω μέρος.
•Ανάλυση του ποιήματος και δραστηριότητες του βιβλίου
•Απαγγελία του ποιήματος από τους μαθητές
•Απεικόνιση ενός στίχου του ποιήματος με ζωγραφιά (ατομικά)
•Συγγραφή ιστορίας με βάση το ποίημα (ομαδικά)
•Έμαθαν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής
6ο δίωρο: “Παιδί με το γρατσουνισμένο γόνατο”
•Ανάγνωση του ποιήματος
•Ανάλυση του ποιήματος – περιγραφή εικόνων που τους δημιουργούνται
•Απαγγελία από τους μαθητές
•Ακρόαση ποιήματος
•Απεικόνιση μιας εικόνας από το ποίημα με την τεχνική του πουαντιγισμού
•Προσπάθησαν να μάθουν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής αλλά ήταν λίγο δύσκολο για τα παιδιά.
7ο δίωρο: “Η Μάγια”
•Ανάγνωση του ποιήματος
•Ανάλυση – ανακάλυψαν ότι το ποίημα είναι ένας διάλογος – αναγνωρίζουν τον ποιητή
•Απαγγελία του ποιήματος με ανάθεση ρόλων
•Δημιουργία κόμικ από το ποίημα
•Έμαθαν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής
8ο διώρο: “Τα τζιτζίκια”
•Αρχικά του δόθηκε το ποίημα σπασμένο στις στροφές του και τους ζητήθηκε να το βάλουν σε σειρά – παρουσίαση των διαφορετικών περιπτώσεων
•Ανάγνωση του ποιήματος
•Ανάλυση του ποιήματος – αναγνωρίζουν τον ποιητή
•Τους δόθηκε η στροφή που έχει γίνει ρεφραίν τόσες φορές όσες ακούγεται στο τραγούδι και τους ζητήθηκε να τη βάλουν στο ποίημα εκεί που νομίζουν ότι θα ταίριαζε
•Ακρόαση του τραγουδιού και διόρθωση του ρεφραίν
•Του δόθηκε φύλλο εργασία από το οποίο έλειπαν σημεία του ποιήματος και τους ζητήθηκε να το συμπληρώσουν με δικό τους τρόπο φτιάχνοντας ένα καινούριο ποιήμα (ομαδικά)
•Έμαθαν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής
7ο δίωρο: “Το θαλασσίνο τριφύλλι”
•Ανάγνωση του ποιήματος
•Ανάλυση του ποιήματος – αναγνωρίζουν τον ποιητή
•Περιγράφουν πώς φαντάζονται το θαλασσινό τριφύλλι Απαγγελία του ποιήματος από τα παιδιά
•Ακρόαση του ποιήματος
•Έπλεξαν στίχους και δημιουργούν ένα δικό τους ποίημα με θέμα τι θα συνέβαινε αν βρει κάποιος το θαλασσινό τριφύλλι
•Έμαθαν να το τραγουδούν στην ώρα της μουσικής
8ο δίωρο: “Το τρελοβάπορο”
•Ανάγνωση του ποιήματος
•Ανάλυση– αναγνωρίζουν τον ποιητή
•Προσπάθησαν να μαντέψουν τι μπορεί να είναι το τρελοβάπορο για να καταλήξουν ότι μιλάει για την Ελλάδα
•Απαγγελία του ποιήματος από τα παιδιά
•Ακρόαση του τραγουδιού
•Δημιουργούν το δικό τους τρελοβάπορο και γράφουν επάνω στίχους με θέμα: «Πού θα πήγαινα με ένα τρελοβάπορο»
9ο δίωρο: “Μα ποιος είναι αυτός ο Ελύτης;”
•Είδαμε βίντεο με την βιογραφία του Ελύτη
•Διαβάσαμε τις πληροφορίες με τη βιογραφία του.
•Από το φύλλο πληροφοριών συμπλήρωσαν φύλλα εργασίας
•Τα οποία στη συνέχεια έκοψαν και δημιούργησαν ένα μικρό βιβλίο (lapbook) με τα βασικά στοιχεία της βιογραφίας του.
10ο δίωρο: Κολάζ
•Μέσα από τη βιογραφία μάθαμε μια ακόμα δραστηριότητα του Ελύτη, τα εικαστικά έργα (κολάζ) τα οποία έχει φτιάξει
•Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε κι εμείς δύο μεγάλα κολάζ με θέμα την Ελλάδα.
Τέλος, στήσαμε μια μικρή έκθεση με τις ομαδικές εργασίες και παρουσιάσαμε τα έργα μας, τραγουδήσαμε τα τραγούδια με τη μικρή χορωδία που έφτιαξε ο μουσικός μας και όλες οι εργασίες μας δέθηκαν σε βιβλιαράκια, τα οποία δόθηκαν στα παιδιά.
Μέσα από τη διαδικασία αυτή τα παιδιά έμαθαν βασικά στοιχεία για τη ζωή, το έργο, την τεχνική του Οδυσσέα Ελύτη και το καλλιτεχνικό ρεύμα το οποίο επηρεάστηκε, τον υπερρεαλισμό.
Παράλληλα, απήγγειλαν και τραγούδησαν ποιήματά του, έπαιξαν υπερρεαλιστικά παιχνίδια, έφτιαξαν ζωγραφιές, ιστορίες, κόμικ και έγιναν κι αυτά ποιητές γράφοντας δικούς τουςς στίχους και ποιήματα!
Τέλος, μέσα από την εμπειρία αυτή γέμισαν εικόνες με ήλιο, φως, θάλασσα και ελληνικά τοπία πλουτίζοντας έτσι το νου και την ψυχή τους!
Τα ποιήματα με τις ερωτήσεις θα τα βρείτε εδώ: https://drive.google.com/file/d/0B6diC3pL0AG5dVVjb2d5RGhXTGM/view?usp=sharing
Το φύλλο εργασίας για την ποδηλάτισσα εδώ: https://drive.google.com/file/d/0B6diC3pL0AG5NGNNQ0NaWkQ0ejA/view?usp=sharing
Το φύλλο εργασία για τα τζιτζίκια εδώ: https://drive.google.com/file/d/0B6diC3pL0AG5cjVTUlRfWTJCb0k/view?usp=sharing
Τα φύλλα εργασίας για το lapbook εδώ: https://drive.google.com/file/d/0B6diC3pL0AG5QXMtX2lCTVhGbWc/view?usp=sharing
Και μερικές από τις σελίδες που μπήκαν στο βιβλίο εδώ: https://drive.google.com/file/d/0B6diC3pL0AG5OFlkcnZCdG9Qb00/view?usp=sharing