Διαφοροποιημένη Διδασκαλία
Διαφοροποίηση
Τα τελευταία χρόνια μεγάλη έμφαση δίνεται στη διαφοροποίηση της διδασκαλίας που ως στόχο έχει την συμμετοχή όλων των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Με τον όρο «Διαφοροποίηση» αναφερόμαστε στην διαδικασία όπου το εκπαιδευτικό σύστημα προσαρμόζεται με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι οι μαθητές ανεξαιρέτως να συμμετέχουν αποτελεσματικά σε αυτό. Βασικός στόχος επομένως της διαφοροποίησης είναι να βοηθήσει όλους τους μαθητές ανεξαρτήτως αν αντιμετωπίζουν κάποια μαθησιακή δυσκολία ή όχι.
Πρωταρχική υποχρέωση του σχολείου είναι να βοηθήσει κάθε μαθητή, είτε αυτός είναι άριστος – καλός – μέτριος ή αδύνατος, ώστε να βελτιωθεί σύμφωνα πάντα με τις ειδικές δυνατότητες και ικανότητές του, οι οποίες αφορούν κυρίως την ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα και το μαθησιακό του προφίλ.
Επομένως διαφοροποίηση της διδασκαλίας δεν σημαίνει, ότι ο εκπαιδευτικός πρέπει να διαφοροποιεί το κάθε τι για τον κάθε μαθητή πράγμα που θα ήταν αδύνατο να γίνει για να διατηρηθεί η συνοχή της τάξης. Αντιθέτως, σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός στην πορεία της διδασκαλίας επιλέγει κάποιες στιγμές για διαφοροποίηση στηριζόμενος πάντα σε έγκαιρη διάγνωση αλλά και αξιολόγηση. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η διαφοροποιημένη διδασκαλία είναι το φυσικό επακόλουθο της γνώσης που έχουμε σήμερα, για τον τρόπο που μαθαίνουν οι μαθητές.
Η Διαφοροποιημένη Διδασκαλία λοιπόν είναι μια διδακτική μέθοδος μέσω της οποίας συνδέεται η σύγχρονη έρευνα σχετικά με τη μάθηση με την καθημερινή διδασκαλία. Είναι ένας τρόπος όπου ερευνητικά δεδομένα πλήρους αποδοχής σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει ο άνθρωπος εφαρμόζονται στη διδασκαλία. Σύμφωνα με τον Howard (1994) η μάθηση βελτιώνεται σε ένα περιβάλλον, όπου η γνώση είναι καλά οργανωμένη, κοντά στο επίπεδο που ήδη τα καταφέρνουν οι μαθητές, όπου οι μαθητές εμπλέκονται ενεργητικά στη μάθηση και αισθάνονται ασφαλείς (Brandt, 1998).
Γνωρίζουμε επίσης ότι τα παιδιά δομούν προσωπικά τη μάθησή τους και προσπαθούν να βρουν νόημα σε ό,τι διδάσκονται (National Research Council,1990) όπου για να δομήσουν το νόημα αυτό κάθε φορά, βοηθούνται από τις προηγούμενες εμπειρίες τους, τις πεποιθήσεις τους, τα ενδιαφέροντά τους και προσεγγίζουν τη μάθηση με διαφορετικούς τρόπους (Gardner, 1983˙ Sternberg, 1985).
Βασικά Χαρακτηριστικά της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας
Τα βασικά χαρακτηριστικά της διαφοροποιημένης διδασκαλίας είναι η εφαρμογή της εκ των προτέρων και όχι μετά από μια αποτυχία όπως επίσης ότι αποτελεί οργανικό κομμάτι της διδασκαλίας και όχι στάδιό της. Θα πρέπει ο εκπαιδευτικός να σχεδιάζει εκ των προτέρων τη διδασκαλία του με τέτοιο τρόπο που να είναι αποτελεσματικός για όλους τους μαθητές και να μην αποτελεί η διαφοροποίηση στάδιο για την αντιμετώπιση κάποιου πιθανού μαθησιακού προβλήματος αλλά μια ευκαιρία για συνεχή μάθηση και πρόοδο των μαθητών. Κάθε φορά θα πρέπει ο εκπαιδευτικός να στηρίζει τη διαφοροποιημένη διδασκαλία του στη διαρκή και λεπτομερή αξιολόγηση. Για τον λόγο αυτό εξάλλου θα πρέπει να συλλέγει πληροφορίες από όσο το δυνατόν περισσότερες πηγές για να μπορεί να προβεί κάθε φορά στις κατάλληλες τορποποιήσεις που πρέπει να γίνουν σε σχέση με τα ενδιαφέροντα, το επίπεδο αλλά και τους ξεχωριστούς τρόπους μάθησης των μαθητών του. Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό της διαφοροποιημένης διδασκαλίας στο οποίο θα πρέπει να αναφερθούμε είναι ότι αξιοποιεί την ευέλικτη ομαδοποίηση (ομάδες, μετωπική, ατομική εργασία) αλλά και διασφαλίζει τη δυνατότητα επιλογής για τους μαθητές. Η διαφοροποιημένη διδασκαλία δηλαδή είναι και θα πρέπει να είναι συμμετοχική.
Φυσικά δεν θα πρέπει κανένας εκπαιδευτικός να συγχέει την διαφοροποιημένη διδασκαλία με την ατομική ή την εξατομικευμένη. Επίσης όπως αναφέραμε ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι η ομαδοποίηση χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως οι ομάδες των μαθητών που δημιουργούνται θα πρέπει να είναι πάντα ομοιογενείς και διαφορετικού επιπέδου κάθε φορά. Τέλος η διαφοροποιημένη διδασκαλία διαφέρει από άλλες διδακτικές μεθόδους για το γεγονός ότι περιλαμβάνει την ποιοτική τροποποίηση της διδασκαλίας από τον εκπαιδευτικό.
Διδακτικές παρεμβάσεις για παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες μπορείτε να βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο:
