Η ομάδα φωτογραφίας στην εξόρμησή μας απαθανάτισε στιγμιότυπα από μεγαλύτερο μνημείο της πόλης της Θεσσαλονίκης , τα τείχη.
Μέσα από τον Πύργο Τριγωνίου
Αυτοφωτογράφηση
Λεπτομέρεια στο εξωτερικό μέρος του τείχους
Είσοδος στις φυλακές του Γεντί Κουλέ
Είσοδος κρατητήριου
Η θέα της Θεσσαλονίκης από τον Πύργο Τριγωνίου
Η θέα της Θεσσαλονίκης από τον Πύργο Τριγωνίου 2
Πολλά τραγούδια γράφτηκαν για τη φυλακή του Γεντί κουλέ από ρεμπέτες κυρίως συνθέτες. Εξάλλου πολλοί ρεμπέτες ήταν άνθρωποι του υποκόσμου και θήτευσαν σε αρκετές φυλακές και οι ίδιοι. Το Γεντί Κουλέ ήταν ίσως μια από τις πιο διαβόητες ελληνικές φυλακές . Ανάμεσα στους συνθέτες αυτούς είναι:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΣΑΚΗΣ- ΔΡΑΠΕΤΗΣ ΤΟΥ ΓΕΝΤΙ-ΚΟΥΛΕ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΣΑΚΗΣ- ΒΡΑΔΙΑΣΕ ΚΑΙ ΣΤΟ ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ- ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΚΑΣΜΕΝΟΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΣΤΣΑΝΗΣ-ΓΙΑ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΧΑΘΗΚΑ
ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΚΟΤΟΜΑΤΗΣ- ΑΝΑΣΤΕΝΑΖΕΙ Ο ΓΕΝΤΙ-ΚΟΥΛΕΣ
ΣΩΣΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ-ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΣΑΒΒΙΔΗΣ- ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ
ΜΑΡΙΟΣ ΤΟΚΑΣ-ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΓΡΑΨΑΣ-ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ
κ.α.
Πηγή : https://ellinikonlaikon.wordpress.com/2015/01/01/%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB/
Ακολουθεί η εργασία της μαθήτριας Μαριτίνας Φασφαλή (Α1) η οποία επέλεξε και συμπεριέλαβε μερικά τραγούδια για ελληνικά κάστρα .
ΑΛΜΥΡΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Όρνις μονθυλευτή:
Άφηναν ένα κοτόπουλο για λίγες ώρες σε κρασί ή ξίδι, με διάφορα καρυκεύματα (πιπέρι, γαρίφαλο, κανέλα, μοσχοκάρυδο).
Μετά το παραγέμιζαν με ψίχα ψωμιού, αμύγδαλα και άλλα καρυκεύματα.
Συχνά, προσέθεταν σταφίδες, κουκουνάρια και ψιλοκομμένα μανιτάρια.
Σιγόβραζαν το κοτόπουλο σε κρασί ή το έψηναν στο φούρνο μέσα σ΄ ένα καλά κλεισμένο πήλινο σκεύος, αφού το άλειφαν καλά με βούτυρο.
Τηγανιτές μελιτζάνες με σάλτσα αμυγδάλου
Υλικά
2 μεγάλες μελιτζάνες
ελαιόλαδο για τηγάνισμα
100 γρ. αλεύρι
5 ώριμες τομάτες
50 γραμ. φρέσκο βούτυρο
50 γρ. αμύγδαλα ψύχα
50 γρ. κρασί λευκό ξηρό
1 κλωνάρι σέλινο
1 μέτριο καρότο
1 φύλλο δάφνης
κόκκους πιπέρι μαύρο
1 σκελίδα σκόρδο
λίγο ελαιόλαδο
Εκτέλεση
Σε ένα τηγάνι σωτάρουμε τις τομάτες ψιλοκομμένες μαζί με το σέλινο, το καρότο και το σκόρδο. Σβήνουμε με το κρασί, προσθέτουμε λίγο νερό και την δάφνη και το πιπέρι. Αλατίζουμε και αφήνουμε τη σάλτσα να βράσει σε χαμηλή φωτιά, τόσο όσο χρειάζεται για να εξατμισθούν τα υγρά της. (Στο τέλος αφαιρούμε τα λαχανικά). Κόβουμε τις μελιτζάνες σε ροδέλες πάχους 1 cm. και τις αλατίζουμε. Αφού τις αλευρώσουμε τις τηγανίζουμε και αφού ψη χλκοσςψ’θούν τις τοποθετούμε σε απορροφητικό χαρτί. Σε ένα τηγάνι λιώνουμε το βούτυρο και καβουρντίζουμε το αμύγδαλο ελαφρά. Σερβίρουμε τοποθετώντας τις μελιτζάνες εναλλάξ με την παχιά σάλτσα τομάτα, έτσι ώστε να γίνουν τρεις στρώσεις. Περιχύνουμε με τη σάλτσα του αμυγδάλου και στολίζουμε με δύο φύλλα μαϊντανό.
Καλαμάρι γεμιστό με αρωματικά φυτά και γαρίδες (για 4 μερ.)
Υλικά
4 καλαμάρια μέτρια
2 ματσ. μαϊντανό
2 ματσ. άνιθο
3 κόκκινες πιπεριές
10 γραμ. ξερό γλυκάνισο
50 ml λευκό ξηρό κρασί
10 μεγάλες καθαρισμένες γαρίδες
50 γραμ. ελαιόλαδο
10 γραμ. χυμός φρέσκου λεμονιού
αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση
Καθαρίζουμε και πλένουμε τα καλαμάρια. Ψιλοκόβουμε τον άνιθο, τον μαϊντανό και τις πιπεριές. Σε ένα τηγάνι σοτάρουμε ελαφρά τις γαρίδες ρίχνουμε τον γλυκάνισο, αλατοπιπερώνουμε και σβήνουμε με το κρασί. Σβήνουμε τη φωτιά. Ανακατεύουμε τις γαρίδες με τα κομμένα χορταρικά και γεμίζουμε τα καλαμάρια. Κλείνουμε τα καλαμάρια με τα κεφάλια τους τρυπώντάς τα με δυο οδοντογλυφίδες. Ψήνουμε τα γεμιστά καλαμάρια στη σχάρα αφού τα αλείψουμε με λίγο λάδι. Κόβουμε τα καλαμάρια σε ροδέλες πάχους 1cm και σερβίρουμε.
Πλοκούς γαλακτώδης ή φλεψία:
Φτιάχνετε πολτό από τραχανά με νερό. Προσθέτετε κρόκους αυγού, βούτυρο και τρίμματα τυριού. Τυλίγετε το μείγμα σε φύλλα ζύμης και ψήνετε στο φούρνο.
Μονόκυθρον:
Μαγειρεύετε διάφορα παστά ψάρια, όπως τσίρους, ή και φρέσκα, μαζί με κομμάτια τυριών, αυγά και λάχανο σε αρκετό λάδι με πιπέρι και σκόρδα.
Σφουγγάτο:
Τρίβετε ένα κρεμμύδι, το τσιγαρίζετε, προσθέτετε μυρωδικά και τέλος τα αυγά.
Βυζαντινή μαγειριά
“Με πρωταγωνιστικά υλικά το μέλι , το κρασί, με τη βυζαντινή κληρονομία χωρίς πολλές σάλτσες και με σύγχρονο τρόπο μαγειρικής το παρακάτω πιάτο για τις γιορτές θα σας ανταμείψει νοστιμότατα
Υλικά
½ κιλού χοιρινό κρέας
½ κιλού μοσχάρι
½ κιλού κοτόπουλο
όλα τα παραπάνω κομμένα σε κύβους
1 φλιτζάνι άσπρο κρασί
1 κουτάλι αλάτι
1 κουτάλακι μαύρο πιπέρι
1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο
3 σταγόνες ξύδι
6 κουταλιές μέλι
1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο
1 κιλό πράσα
1 /2 μανιτάρια
1 ματσάκι κρεμμυδάκια φρέσκα
Εκτέλεση
Πλένετε τα κρέατα με κρύο νερό ,τα στραγγίζετε και τα τοποθετείτε μέσα σε ένα ταψί. Πασπαλίζετε με αλάτι και πιπέρι, ρίχνετε το ελαιόλαδο το μέλι ,το ξύδι , προσθέτετε κομμένα σε κομμάτια δυο τριών πόντων τα μανιτάρια, τα κρεμμυδάκια και τα πράσα , τα αλατίζετε και αυτά.
Σκεπάζετε το ταψί με αλουμινόχαρτο και το ψήνετε σε φούρνο στους 200 βαθμούς για 1.1/2 ώρα.
Στη μία ώρα ανοίγετε αφαιρείτε το αλουμινόχαρτο και ανακατεύετε τα υλικά.
Τα ξαναβάζετε στο φούρνο χωρίς το αλουμινόχαρτο.
ΠΗΓΕΣ
http://www.bioathens.com/fae-opos-sto-vizantio/
http://archive.patris.gr/articles/95395/45797#.Wt9_MMiFPIU
https://hamomilaki.blogspot.gr/2010/05/byzantine-recipes.html
https://syntageskardias.blogspot.gr/2008/12/blog-post_12.html
Οι μαθήτριες της ομάδας μαγειρικής ετοίμασαν μια παρουσίαση για τα γεύματα των βυζαντινών και τις διατροφικές τους συνήθειες,
Οι μαθήτριες της ομάδας είναι η Μαριτίνα Φασφαλή Α1, η Ζαχάρου Αγάπη Α1, η Μαρίνα Τσιτίνη Α3 , η Ολυμπία Σταμλακού Α3, η Νεφέλη Λόλα Α3 και η Σοφία Χαλινίδου Α3 Μπορείτε να τη δείτε:
Τα παιδιά της ομάδας αυτής επέλεξαν μέσα από πληροφορίες και οπτικό υλικό για τη ζωή στο Βυζάντιο, θέματα που τους ενδιέφεραν να τα οπτικοποιήσουν με βάση τα ενδιαφέροντά τους και τη φαντασία τους. Καλύπτουν διάφορες πτυχές της βυζαντινής ζωής (πόλεμος, διασκέδαση, παιχνίδι) με το δικό τους τρόπο . Η ολοκλήρωση των ζωγραφικών αυτών έργων, η επεξεργασία τους, ο σχολιασμός και η ανάρτησή τους έγινε αποκλειστικά από τα ίδια τα παιδιά, γι΄αυτό συγχωρήστε τους αναχρονισμούς ή άλλα μικρολαθάκια.
Αξιωματικός της εποχής του Ιουστινιανού 6ος αι. Παναγιώτης Παπαδόπουλος Α3
Από το 1096 ως το 1204 Φράγκοι, Γερμανοί ,Βρεττανοί, Βενετοί κ.α σταυροφόροι συμμετείχαν σε τέσσερις σταυροφορίες των Δυτικών για την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους Άραβες και τους Σελτζούκους Τούρκους. Οι σταυροφορίες ξεκίνησαν μετά από έκκληση βοήθειας του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Α Κομνηνού προς τη Δύση και προς τον Πάπα.
Ζήνων Παγούνης Α3
Ένα από τα παιχνίδια που παίζονταν στο Βυζάντιο και είναι γνωστό από την αρχαιότητα ήταν το στεφάνι ή Κρικηλασία ή μεταγενέστερα τσέρκι. Τα παιδιά προσπαθούσαν να κυλήσουν έναν τροχό από ξύλο ή μέταλλο με τα χέρια ή χτυπώντας τον με ένα ξύλο. Σπρώχνοντάς το στεφάνι με το ξύλο, το έκαναν να κυλάει. Κέρδιζε το παιδί που θα κατάφερνε να κυλήσει όρθιο το στεφάνι πιο γρήγορα από τους άλλους και να το τερματίσει πρώτο σε ένα προκαθορισμένο σημείο.
Γιώργος Παπαδής Α3
Κατάφρακτος ιππότης του 12ου αι.
Θανάσης Γκάκος Α3
Γιορτή βυζαντινής εποχής
Λαϊκό πανηγύρι
(12ος μ.χ. ) Κωτσής Λευτέρης Α3
Χριστός Ανέστη και χρόνια πολλά. Μερικές εικόνες από την επίσκεψή μας στα Κάστρα.
Οδηγίες για συγγραφή κόμικς
Για να συντεθεί μια ιστορία κόμικς καλό είναι να ξεκινήσουμε από το σενάριο.
Υπάρχουν δυο τρόποι για να γράψει κανείς ένα σενάριο
5 βασικά μέρη του Σεναρίου
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Συστήνουμε τον τόπο, το χρόνο, τον/ τους βασικό/ούς ήρωα/ες. Η εισαγωγή δεν πρέπει να ξεπερνά το ¼ του συνολικού έργου
Β. ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ
Σε μια κρίσιμη σκηνή συμβαίνει κάτι απρόσμενο, κάτι που σπάει τη ρουτίνα της ζωής του ήρωα, κάτι που αλλάζει τη ροή του μύθου.
Ακολουθεί η σύγκρουση, η προσπάθεια δηλαδή του ήρωα να υπερνικήσει τα εμπόδια, οι αντιστάσεις που συναντά, η σύγκρουση ανάμεσα στο τι θέλει και στο τι μπορεί. Το μέρος αυτό καταλαμβάνει το μισό του συνολικού έργου.
Η φάση αυτή τελειώνει με μια δεύτερη κρίσιμη σκηνή στην οποία περιέχεται ένα συμβάν που αφήνει τη δυνατότητα να καταλάβουμε ότι έρχεται η λύση, αρχίζει να δίνει την αίσθηση ότι θα βρεθεί λύση, χωρίς να τη λέει
Γ . ΛΥΣΗ
Μετά τη δεύτερη κρίσιμη σκηνή οδεύουμε προς την οριστική λύση του προβλήματος η οποία δε σημαίνει αναγκαστικά ότι πρέπει να είναι αίσια. Η Λύση καταλαμβάνει το ¼ του συνολικού έργου.
Για να γράψουμε τα συννεφάκια
Στη συνέχεια Α. δίνουμε τον τίτλο κάθε σκηνής
Β. φτιάχνουμε με λόγια μια περιληπτική κάρτα για κάθε σκηνή . Ουσιαστικά περιγράφουμε αυτό που θα γράψουμε και θα ζωγραφίσουμε.
Π.χ Περιγραφή περιβάλλοντος, κινήσεις ηρώων, ψυχολογική κατάσταση , Διάλογοι, προσθέτουμε θορύβους
Γ. Οι κάρτες γίνονται story board ακόμη και χωρίς εικόνα
Άντε, καλή προκοπή.
Οι οδηγίες προέρχονται από σημειώσεις σε σεμινάριο με τον Τάσο Αποστολίδη με θέμα Εφαρμογές των κόμικς στην εκπαίδευση
Η ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Τα τείχη της Θεσσαλονίκης γκρεμίζονται από τους Τούρκους στα τέλη του 19ου αι. Η φθορά τους στο πέρασμα των αιώνων ήταν μεγάλη και δεν έγιναν πολλά έργα συντήρησής τους κατά την Οθωμανική περίοδο. Επίσης, ήταν διαδεδομένη σε όλη την Ευρώπη η κατεδάφιση των τειχών και τέλος, υπήρχε η ανάγκη πλέον για την πόλη να ανοίξει τους ορίζοντες της προς την παραλία και τη θάλασσα. Έτσι οι εργασίες κατεδάφισης των τειχών ξεκίνησαν το 1866 και διήρκεσαν 10 χρόνια. Από τα αρχικά τείχη δεν γκρεμίστηκαν μόνο 3 χιλιόμετρα, αυτά που γνωρίζουμε και σήμερα. Αργότερα, το 1903, γκρεμίστηκε και το περιτείχισμα του Λευκού Πύργου.
Η φωτογραφία προέρχεται από http://eranistis.net/wordpress/2013/03/13/ο-λευκός-πύργος-της-θεσσαλονίκης
Η Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης διατήρησε τη δική της ζωή όπως θα διαβάσουμε παρακάτω.
ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ
Η φωτογραφία απεικονίζει από το εσωτερικό τις φυλακές και προέρχεται από http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/urban/iframe.html?urb=4&location=224&item=3290
Στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης δεσπόζει το Επταπύργιο, μια από τις σκληρότερες ελληνικές φυλακές, όπου φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν χιλιάδες πολίτες τον περασμένο αιώνα. Είναι γνωστές με το Οθωμανικό όνομα « Γεντί Κουλέ», που σημαίνει «επτά πύργοι» και πήραν το όνομα τους από τους επτά πύργους που κοσμούν τα τείχη της πόλης χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα μεσοπύργια. Το κτίριο χτίστηκε την εποχή των Παλαιολόγων ως φρούριο για να στρατοπεδεύει η φρουρά και να καταφεύγουν οι κάτοικοι σε περίπτωση επιθέσεων ή ξαφνικών επιδρομών.
Στα τέλη του 19ου αιώνα τα φρούρια δεν είχαν την ίδια αμυντική αξία και οι Τούρκοι μετέτρεψαν το φρούριο αυτό σε φυλακή. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, το Γεντί Κουλέ πέρασε την κυριότητα του ελληνικού κράτους και χτίστηκαν βοηθητικοί χώροι ώστε το κτίριο να είναι λειτουργικό. Υπήρχε εσωτερική αυλή που ήταν χωρισμένη με φράχτες σε τμήματα, παρατηρητήριο, εκκλησάκι, κελιά απομόνωσης, φυλακές γυναικών και στρατιωτική πτέρυγα. Ο χώρος εκτελέσεων βρισκόταν 300 μέτρα έξω από τις φυλακές, όπου εκτελέστηκαν αρκετοί κατάδικοι αλλά και αγωνιστές από τις Γερμανικές δυνάμεις την περίοδο κατοχής.
Οι φυλακές λειτούργησαν από το 1890 μέχρι το 1989. Τον Αύγουστο του 1915 τριάντα φυλακισμένοι του Γεντί Κουλέ έστειλαν επιστολή στον τότε μητροπολίτη Θεσσαλονίκης να μεσολαβήσει ώστε να χωριστούν από το διαμέρισμα των υπολοίπων φυλακισμένων «οι οποίοι είναι χασισοπόται και μέθυσοι και διαφθείρουν τα ήθη των». Τόσο οι εγκληματίες που φυλακίστηκαν σε ισόβια, όσο και οι φυλακισμένοι για ήπια παραπτώματα, έμεναν στα ίδια διαμερίσματα με αποτέλεσμα να υπάρχουν έντονες διαμαρτυρίες. Αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος που οι κρατούμενοι αποκαλούσαν το Γεντί Κουλέ «υγρό τάφο».
Εκεί φυλακίστηκαν μερικοί από τους διαβόητους εγκληματίες της χώρας. Μεταξύ άλλων, ο λήσταρχος Τζατζάς, οι συμμορίτες του Φώτη Γιαγκούλα, ο αδίκως φερόμενος ως « δράκος του Σέιχ Σου», αλλά και πολιτικοί κρατούμενοι τα χρόνια της κυβέρνησης Μεταξά. Την περίοδο της κατοχής περισσότεροι από 500 κρατούμενοι στο Γεντί Κουλέ εκτελέστηκαν. Δεκάδες ακόμη φυλακίστηκαν τα χρόνια του εμφυλίου και αργότερα από το χουντικό καθεστώς.
Η φωτογραφία είναι από την εφημερίδα των μαθητών του 2ου Πειραματικού Γυμνασίου Θεσσαλονίκης
Οι συνθήκες εγκλεισμού ήταν πολύ άσχημες και κατά περιόδους υπήρχαν μαρτυρίες για καψώνια αλλά και σκληρά βασανιστήρια δεσμοφυλάκων προς τους κρατούμενους. Χαρακτηριστικά έλεγαν ότι οι φωνές και τα ουρλιαχτά των βασανισμένων ακούγονταν έξω από τα τείχη….
Οι πολιτικοί κρατούμενοι συχνά διαμαρτύρονταν για τις συνθήκες κράτησης, γιατί συμβίωναν με ποινικούς κρατούμενους με βαριά αδικήματα. Επίσης διαμαρτύρονταν και για τη συμπεριφορά των δεσμοφυλάκων. Η κατάσταση δεν βελτιώθηκε ιδιαίτερα μέχρι που ένας πολιτικός κρατούμενος, ο καθηγητής Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο οποίος είχε φυλακιστεί στο Γεντί Κουλέ την περίοδο της χούντας, κινητοποιήθηκε για να κλείσουν οριστικά οι φυλακές. Παράλληλα κινητοποιήθηκε και η αντιεισαγγελέας Πρωτοδικών, Μ. Χρ. Γιαταγάνα, η οποία αποκάλυψε σε ειδική αναφορά προς την Εισαγγελία, ότι οι συνθήκες κράτησης ήταν απαράδεκτες. Σταδιακά οι πολίτες ξεκίνησαν να ασκούν πιέσεις υπέρ της απομάκρυνσης των φυλακών από το Γεντί Κουλέ.
Το 1989 οι φυλακές έκλεισαν και μεταφέρθηκαν στα Διαβατά. Το Γεντί Κουλέ περιήλθε στην κυριότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και μετατράπηκε σε μουσείο, όπου οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν εκθέσεις σχετικές με την βυζαντινή περίοδο και να θαυμάσουν από τα τείχη του τη θέα της Θεσσαλονίκης….
Αλεξανδρίδου Δήμητρα Α3
Παπαδημητρίου Παναγιώτης Α3
Τσακίρδαη Σοφία Α3
Πληροφορίες για το Γεντί Κουλέ βρήκαν τα παιδιά από τη μηχανή του χρόνου www.mixanitouxronou.gr
ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ιστορία των τειχών της πόλης από την αρχαιότητα ως τον 19ο αι.
Αρχαία περίοδος
Τα κάστρα της Θεσσαλονίκης είναι ένα σύμπλεγμα τειχών, πύργων και οχυρώσεων με μοναδική αρχαιολογική, αρχιτεκτονική και ιστορική σημασία. Οι πρώτες οχυρώσεις δημιουργήθηκαν με την ίδρυση της πόλης κατά τους ελληνιστικούς χώρους αλλά η σημερινή μορφή των κάστρων είναι στο μεγαλύτερο μέρος κατασκευή του 4ου αι μΧ. Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 316 π.Χ. από έναν από τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον Κάσσανδρο. Ο Κάσσανδρος για να μπορέσει να διεκδικήσει το θρόνο της Μακεδονίας, παντρεύτηκε την ετεροθαλή αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου τη Θεσσαλονίκη, προς τιμήν της οποίας ίδρυσε την πόλη συνενώνοντας 26 πολίχνες που βρίσκονταν γύρω από τον Θερμαϊκό κόλπο. Οι πρώτες οχυρώσεις της πόλης ξεκίνησαν λίγο μετά τη ν ίδρυση της, τον 3ο π.Χ. αιώνα.
Ρωμαϊκά χρόνια
Τον 2ο π.Χ. αιώνα η πόλη κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα. Το 58 π.Χ. ο Κικέρων βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη, εξόριστος από την Ρώμη. Ανέφερε ότι τα τείχη της πόλης είναι σε κακή κατάσταση και ότι οι κάτοικοι φοβούνται την επιδρομή των Θρακικών φυλών, αναγκάζοντας τους να καταφύγουν στην Ακρόπολη. Παρά τη διαπίστωση αυτή, είναι γνωστό πως οι Θράκες εκδιώχθηκαν έξω από τα τείχη χωρίς κανένα πρόβλημα.
Βυζαντινή περίοδος
Γύρω στα μέσα του 3ου μ.Χ. αιώνα κατασκευάστηκε βιαστικά τείχος με τετράγωνους πύργους, ίσως για την απώθηση επιδρομών των Γότθων. Η νέα οχύρωση της πόλης φαίνεται πως ολοκληρώθηκε από τα τέλη του 3ου αιώνα έως και τον 5ο αιώνα. Το τείχος, εξαιρετικά φροντισμένο και πιο σύνθετο ως προς τη δομή, τα υλικά και την οχυρωματική λειτουργία του, ενσωμάτωσε σταδιακά ως εσωτερικό αντέρεισμα το ρωμαϊκό τείχος. Η μεγάλη ανοικοδόμηση των τειχών έγινε στα τέλη του 4ου με αρχές του 5ου αιώνα επί βασιλείας του Μεγάλου Θεοδοσίου Α΄ από τον Ορμίσδα όπως μας πληροφορεί μια επιγραφή μήκους 9 μέτρων και 3 σειρών από τις οποίες αναγνωρίσιμη είναι μόνο η δεύτερη σειρά κοντά στον ομώνυμο πύργο του ανατολικού τείχους, όπου διακρίνεται η φράση :<<Τείχεσιν άρρηκτοι Ορμίσδας εξετέλεσε την δε πόλιν…>>. Ήταν δε ο Ορμίσδας ο περσικής μάλλον καταγωγής επικεφαλής της αιγυπτιακής φρουράς της πόλης.
Στα τέλη του 6ου και στις αρχές του 7ου αιώνα οι επιδιορθώσεις και οι ανακατασκευές των τειχών κρίθηκαν αναγκαίες μετά από τις επίμονες επιθέσεις και πολιορκίες από Αβάρους και Σλάβους. Πάντως τα τείχη έσωσαν την πόλη από τους Σλάβους κατ’ επανάληψιν εκείνη την περίοδο, ενώ τότε γεννήθηκε και ο θρύλος του Αγίου Δημητρίου ως προστάτη της πόλης καθόσον και στις 2 πολιορκίες των Σλάβων θεωρείται ότι έσωσε την πόλη, με την οπτασία του έφιππου Αγίου να εμψυχώνει τους υπερασπιστές.
Ο παρακάτω χάρτης βρίσκεται στο βιβλίο Περίπατοι στη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη των Ε. Κουρτίδου – Νικολαΐδου και Α. Τούρτα, εκδ. ΚΑΠΟΝ
Οθωμανική περίοδος
Οι Τούρκοι κατέλαβαν την πόλη το 1430 και παρέμειναν εκεί για 5 σχεδόν αιώνες. Οι δικές τους προσθήκες στα τείχη ήταν ο σημερινός Λευκός Πύργος, στη βόρειο-δυτική πλευρά ο Πύργος Τριγωνίου και ο κεντρικός Πύργος στο Επταπύργιο. Πιθανόν είναι το εντυπωσιακότερο σημείο των τειχών και ένα από τα πιο πολυσύχναστα και δημοφιλή σε όλη τη Θεσσαλονίκη αποτελεί ο Πύργος του Τριγωνίου. Έχοντας κατασκευασθεί πιθανότατα στο δεύτερο μισό του 15ου αι μ.Χ. χρησιμοποιήθηκε ως οπλοστάσιο και πύργος πυροβολικού σε ένα από τα σημεία που θεωρούνται κρίσιμα για την αναμέτρηση πολεμικών ενεργειών.
Τα τείχη έχουν σχήμα τραπεζίου και η περίμετρος τους ήταν περίπου 7 χιλιόμετρα, σήμερα όμως έχουν περιοριστεί σε 3 χιλιόμετρα. Το ύψος τους κυμαίνεται από 8,30 έως 10,50 μέτρα. Ενισχυμένο κατά διαστήματα με πύργους και πύλες το τείχος ήταν διπλό τουλάχιστον στις πιο πεδινές περιοχές με το εσωτερικό κυρίως τείχος, το «ενδότερον» και το εξωτερικό «περιτείχιον» ή «προτείχισμα» ή «περίβολο» σε απόσταση 10 μέτρων. Το θαλάσσιο τμήμα του, μιας και όλη η σημερινή παλιά παραλία δεν υπήρχε και βρισκόταν στη θέση της τείχος, δεν είχε πύλες ενώ το τεχνητό λιμάνι του Μεγάλου Κωνσταντίνου ήταν εσωτερικό και για αυτό ήταν χτισμένα ένα χαμηλό τείχος προς την πόλη και ένας λιμενοβραχίονας, το «Τζερέμπουλον», προς την θάλασσα.
Η μόνη φωτογραφία της Θεσσαλονίκης με παραθαλάσσια τείχη -Από το 1860 Είναι πράγματι έτσι;
Ένας σημαντικός αριθμός επιπλέον αμυντικών κατασκευών και πύργων προστέθηκαν σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποτελούν το Επταπύργιο καθώς και ο Πύργος του Τριγωνίου, σε μικρή απόσταση από την ακρόπολη των τειχών. Μια σειρά από επιπλέον αμυντικούς πύργους με τετράγωνη, κυκλική ή πολυγωνική κατασκευή έχουν προστεθεί κατά μήκος της περιμέτρου των τειχών. Τα κάστρα της Θεσσαλονίκης έχουν μεγάλη ιστορία και πρέπει όλοι να τα επισκεφτούν.
2017-18
Συνέλεξαν, επέλεξαν και έγραψαν τις πληροφορίες οι μαθητές:
Αλεξανδρίδου Δήμητρα Α3
Τσακίρδαη Σοφία Α3
Παπαδημητρίου Παναγιώτης Α3
Οι πηγές των πληροφοριών αυτών είναι:
Parallaxi Magazine το σφραγισμένο σημείο της πόλης
Βικιπαίδεια Πύργος Τριγωνίου
inthessaloniki.com Βυζαντινά τείχη
Για αυτό το θέμα υπάρχουν ποικίλες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες, όπως:
Γεύσεις, συνταγές και διατροφικές συνήθειες από το Βυζάντιο
Συγκεκριμένες συνταγές στο site Εφημερίδα Πατρίς (κρητική εφημερίδα) και ειδικά το κεφάλαιο η κουζίνα του Βυζαντίου
Πληροφορίες για την καθημερινή διατροφή στο site Εφημερίδα Πατρίς (κρητική εφημερίδα) και ειδικά το κεφάλαιο Η κουζίνα του Βυζαντίου
Εκτενείς πληροφορίες για προϊόντα, διατροφικές συνήθειες και σκεύη μπορείτε να βρείτε στο site Historical Quest
Επειδή βρήκα μια εύκολη συνταγή για γλυκό σας τη δημοσιεύω
Προετοιμασία: 10 λεπτά περίπου συν ο χρόνος για το ψήσιμο. Εύκολη και γρήγορη συνταγή.
Υλικά (για ένα ταψί στο στάνταρ μέγεθος του 60 εκατ. φούρνου)
1 πακέτο (500 γραμ.) φαρίνα κόκκινη (που φουσκώνει μόνη της)
3/4 φλυτζ. ελαιόλαδο
1 φλυτζ. ζάχαρη (αν είστε του πολύ γλυκού αυξήστε κατά 1/2 φλ)
2 φλυτζ. χυμό πορτοκάλι (500ml)
2/3 ποτηριού τριμμένο καρύδι
1 κ.σ. γαρύφαλο
1 κ.σ. κανέλα
1 σφηνάκι κονιάκ
4-5 κ.σ. σουσάμι λευκό
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 250 βαθμούς C.
Ετοιμάζετε το μείγμα: Kτυπάτε στο μίξερ όλα τα υλικά εκτός απ´ το αλεύρι, που το ρίχνετε τελευταίο και συνεχίζετε για λίγο το κτύπημα μέχρι να έχετε μια ομοιογενή ζύμη.
Αλοίφετε το ταψί με λάδι, αδειάζετε το μείγμα, ισιώνετε την επιφάνειά του με σπάτουλα ή μαχαίρι και πασπαλίζετε με το σουσάμι.
Ψήσιμο:Ψήνετε στον καλά προθερμασμένο φούρνο για 10-15 λεπτά, να αρπάξει χρώμα. Κατεβάζετε την θερμοκρασία του φούρνου στους 170-180 βαθμούς C και συνεχίζετε το ψήσιμο για 30-35 λεπτά, το ψήσιμο είναι ανάλογο ενός κέικ, δοκιμάστε το τεστ με το μαχαίρι που θα πρέπει να βγαίνει καθαρό. Ελέγχετε επίσης ενδιάμεσα να μην «αρπάξει» υπερβολικό χρώμα και αν χρειάζεται, σκεπάστε με αλουμινόχαρτο.
Σερβίρισμα: Kόβετε την βυζαντινή φανουρόπιτα σε τετράγωνα κομμάτια και εύχεστε (από μέσα σας, αλλά δυνατά για να …εισακουστεί) να μείνει κάποιο κομματάκι και για σας!
Επειδή το θέμα είναι ανεξάντλητο, αν βρω κάτι ακόμα, θα σας ενημερώσω
