υπό Ευσταθίου Λ. Σιδηρά
Το Νοέμβριο του 2007, με τον Σωτήρη Γ. Ραπτόπουλο, εντοπίσαμε σε βραχώδη επιφάνεια πάνω από το χώρο στάθμευσης της Κασταλίας (επί της εθνικής οδού Αράχωβας – Δελφών) την αρχαία επιγραφή: ΦΩΤ. 1
και δίπλα εγχάρακτο σταυρό 46 εκ. ύψος και 34 εκ. μήκος: ΦΩΤ. 2, που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα Μ.Χ. και μετά.
Η επιγραφή περιλαμβάνει οκτώ γράμματα, που σχηματίζουν την λέξη ΣΦΕΝΔΟΝΗ \ με ελάχιστο ύψος γράμματος 19 εκ., μέγιστο ύψος γράμματος 24 εκ. και μήκος επιγραφής 129 εκ.
Η λέξη ΣΦΕΝΔΟΝΗ έχει χαραχθεί στο βράχο με μεγάλη προσοχή όσον αφορά την ομοιομορφία των γραμμάτων και τη σωστή του στοίχιση. Σε μεταγενέστερη εποχή, κάποιος έχει τονίσει με λιγότερο αιχμηρό αντικείμενο, τα δύο τελευταία γράμματα και χρονολογείται στους Ελληνιστικούς – Πρώιμους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Η λέξη ΣΦΕΝΔΟΝΗ απαντάται σε Δελφική επιγραφή του 4ου αιώνος Π.Χ. «(…) Νικο-δάμωι σφενδόνας τιμάν ποτί τό έγ Κίρραι μαχάνωμα στατήρες πεντήκοντα (…)» και αφορά τον απολογισμό εξόδων για την ανοικοδόμηση του ναού του Απόλλωνος στους Δελφούς. Είναι δε το κύριο τμήμα μηχανής εν σχηματι σφενδόνης. Στο τμήμα αυτό τίθενται τά προς άνύψωσιν βάρη.
Η άποψη μας είναι ότι η λέξη ΣΦΕΝΔΟΝΗ σημειώνει το χώρο που πρέπει να μείνει ελεύθερος, ώστε η μηχανή να λάβει τη θέση της κατά τις ώρες που δεν χρησιμοποιείται.
Παρ’ όλο που μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν για τη χρήση του μηχανήματος θεωρούμε πιθανότερο ότι εξυπηρέτησε τις εργασίες στην περιοχή της Κασταλίας, του Γυμνασίου και της ευρύτερης περιοχής.
* Την επιγραφή δημοσίευσα με τον Σωτήρη Γ. Ραπτόπουλο το 2007 και η ανά χείρας δημοσίευση διαφοροποιείται σε κάποια σημεία και είναι βελτιωμένη.