Λ.Ε.Α. Εκπαιδευτικών Αγωγή Υγείας;

Τι είναι η Λ.Ε.Α. ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ της Διεύθυνσης Α/Θμιας Εκπαίδευσης Δ΄ Αθήνας;

 

Η Λέσχη Έκφρασης και Ανάγνωσης (Λ.Ε.Α.) Αγωγή Υγείας αποτελεί μία πρωτότυπη ιδέα της υπογράφουσας και Υπεύθυνης Αγωγής Υγείας της ΔΠΕ Δ΄ Αθήνας.

 

Συνοπτικά αποτελεί:

• Μία νέα υποστηρικτική δράση για τους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων και το ειδικό εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό των σχολικών μονάδων ευθύνης της, που επικεντρώνεται στην αξιοποίηση της Λογοτεχνίας και στη βιωματική προσέγγιση θεμάτων που αφορούν στην πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής/συναισθηματικής, πνευματικής, σωματικής και κοινωνικής υγείας και ευεξίας.
• Μια πρωτοποριακή ιδέα, με πειραματικό, ερευνητικό, διαθεματικό και διεπιστημονικό χαρακτήρα.
• Μία δράση που ξεκινά με τόλμη, όραμα, αειφορική προοπτική και στοχοθεσία, θέτοντας τις βάσεις, για την τεκμηρίωση και την παραγωγή έργου (καλών πρακτικών και εκπαιδευτικών υλικών) μέσα από τη γόνιμη, θεωρούμε, για τον/την εκπαιδευτικό της πράξης και το μαθητή/ήτρια, “συνάντηση” της Αγωγής Υγείας και της Λογοτεχνίας/Τεχνών, στο σχολείο.
• Μία δράση που εδράζεται στην αρχή των διυποκειμενικών και πολυπρισματικών “αναγνώσεων” για την προσέγγιση της αντικειμενικότερης οπτικής και κριτικής θεώρησης των φαινομένων της ατομικής και κοινωνικής ζωής. Αρχή που συμβάλλει στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αντιλαμβάνονται τον κόσμο, το ρόλο τους σε αυτόν και τη στάση τους απέναντι στον εαυτό και τους άλλους. Αρχή, η υιοθέτηση της οποίας προϋποθέτει την ύπαρξη ενός κοινά αποδεκτού πλέγματος αξιών και δεξιοτήτων που ιδανικά, είναι δυνατόν να καλλιεργηθούν μέσα από την ενεργητική ακρόαση, τη διαλογική συζήτηση και έκφραση προβληματισμών, απόψεων, επιχειρημάτων.
• Μία δράση που αξιοποιεί το θεσμό των Λεσχών Ανάγνωσης δυναμικά, εναλλακτικά και ανανεωτικά ξεκινώντας από την εξ ορισμού αποτύπωση της λειτουργίας και της σημασίας τους που όπως ευσύνοπτα αποτυπώνεται στην ιστοσελίδα του ΕΚΚΕΒΙ αφορά σε «μια ομάδα ανθρώπων που έχουν συμφωνήσει να συναντιούνται σε τακτά διαστήματα (συνήθως μία φορά τον μήνα) και να συζητούν για βιβλία που αποφάσισαν να διαβάσουν από κοινού.
• Μία Λέσχη, που όπως κάθε Λέσχη (club), εκφράζει την ανάγκη των ανθρώπων για διαμόρφωση διαπροσωπικών και κοινωνικών σχέσεων και εν προκειμένω, υπερβαίνει ευεργετικά, εμπλουτιστικά και ωφέλιμα, την πρωταρχική λειτουργία του μοιράσματος λογοτεχνικών αναγνωστικών εμπειριών.

Αν πράγματι, σύμφωνα με την εύστοχη επισήμανση του Μ. Κοντολέων «… οι λέσχες ανάγνωσης επιτίθενται στην ατομική, στη διαπροσωπική και στην κοινωνική αποξένωση», η Λ.Ε.Α. Αγωγής Υγείας έρχεται σε μία εποχή ιδιαίτερα δύσκολη, σε μία εποχή κρίσης εξαιτίας της επιβεβλημένης από την πανδημία κοινωνικής απομόνωσης, και επιπροσθέτως μεταβατική, προσφέροντας ένα βήμα σύνδεσης και επικοινωνίας, ανταλλαγής απόψεων, έκφρασης και δημιουργίας αναγκαίο για την ψυχική και επαγγελματική ενδυνάμωση των συμμετεχόντων/ουσών και τη δυνατότητα επεξεργασίας καίριων ζητημάτων που αφορούν στην υγεία όλων.

Καθόλου τυχαία λοιπόν, η ίδρυση της Λ.Ε.Α. που συγκεντρώνει με τον ιδανικότερο τρόπο πρακτικές και λειτουργίες που εξυπηρετούν τη γενικότερη και ειδικότερες στοχοθεσίες της Αγωγής Υγείας.

Σημειολογικά:

• Το αρκτικόλεξο της ονομασίας της παραπέμπει υπαινικτικά και παιχνιδιάρικα στη Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ). Σε μία πρακτική δηλαδή επινόηση που σχετίζεται άμεσα με την πρόληψη για παροχή βοήθειας ή δυνατότητας γρήγορης μετακίνησης σε έκτακτες περιπτώσεις επιτρέποντας την ίδια στιγμή, σε πρώτο επίπεδο, εκτός από αυτονόητους συνειρμούς αναφορικά με κύριες θεματικές της Α.Υ. (όπως: κυκλοφοριακή αγωγή /ΚΟΚ, οδική ασφάλεια, διαχείριση έκτακτης ανάγκης, πρώτες βοήθειες, κ.λπ.), την αναγωγή σε ένα δεύτερο επίπεδο, αναστοχασμού και συζήτησης επί των «έκτακτων και των τακτικών μετακινήσεων», ήτοι, των ουσιωδών και επουσιωδών της ζωής.
• Η εκκίνησή της πραγματοποιείται  σε έκτακτες συνθήκες (διαδικτυακά) με «όχημα» τη Λογοτεχνία (εν προκειμένω την παιδική ή εφηβική), η οποία αποτελεί:

• ένα αισθητικό-καλλιτεχνικό προϊόν της δημιουργικής έμπνευσης ενός υποκειμένου ή ομάδας υποκειμένων-συγγραφέα/ων, που προσφέρεται προς τέρψη ή απόλαυση από την ανάγνωση ή και την ακρόαση μίας ιστορίας. Μία πράξη εκ των ουκ άνευ, συνυφασμένη  με όρους και έννοιες όπως: ευ ζην, ευεξία, ποιότητα ζωής ποιοτικός ελεύθερος χρόνος, μέθεξη, ψυχική υγεία,
• μια ψυχαγωγική και ενίοτε ψυχοθεραπευτική δραστηριότητα με ιαματική επίδραση στον αναγνώστη (αποφόρτιση, απο-ενοχοποίηση, εμψύχωση, ταύτιση, κ.λπ.)
• ένα κατάλληλο για τον ψυχισμό και τις αναπτυξιακές ανάγκες των ανήλικων αποδεκτών-μαθητών/τριών, μορφωπαιδευτικό μέσο. Ένα ελκυστικό ειδικότερα, “ερέθισμα” η “εργαλείο” προσέγγισης γνωστικών περιοχών ή φαινομένων της (εσω- ή εξωτερικής) πραγματικότητας σε επίπεδο συγχρονίας αλλά και διαχρονίας, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης, προβληματισμού, αφόρμησης και ενεργοποίησης των αναγνωστών για μελέτη, διερεύνηση, κατανόηση, συνειδητοποίηση, επιβεβαίωση, εμπλουτισμό, μετασχηματισμό ή και διαμόρφωση στάσεων και αναπαραστάσεων, ιδεών και απόψεων για τον εαυτό, τη ζωή και τον κόσμο που καθορίζουν το ρόλο και τη θέση που αναλαμβάνει ή αποδέχεται το άτομο από την παιδική ηλικία και κατά την πορεία του προς την ενήλικη ζωή, και επομένως, την ταυτότητά του.

Πράγματι, η επίδραση της Λογοτεχνίας, και  γενικότερα της Τέχνη και του Πολιτισμού στη ζωή των ανθρώπων είναι πολυδιάστατη, καθώς συνιστά ταυτοχρόνως, τόπο σημείωσης όψεων της πραγματικότητας και δημιουργίας,  και μέσο προβολής αξιών, ιδεών και προτύπων σε ευρύτερες πληθυσμιακές ομάδες (στην περίπτωση της παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας στα παιδιά ή έφηβους αλλά και στους εκπαιδευτικούς και γονείς). Ξεχωριστή για το λόγο αυτό είναι η συμβολή της, στην απόδοση σύγχρονων και διαχρονικών φαινομένων και καταστάσεων με εύληπτο, αλλά και ασφαλή για τον ψυχισμό και τις προσλαμβάνουσες των παιδιών/εφήβων, όπως και στην καλλιέργεια αξιών και δεξιοτήτων ζωής.

Η μορφωτική/παιδευτική σημασία της ενδυναμώνεται σήμερα περισσότερο από ποτέ, μέσα από τη δυναμική ώθηση και ενίσχυση της τάσης παραγωγής και έκδοσης βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας, μυθοπλασίας και γνώσεων, που πραγματεύονται έμμεσα ή άμεσα θέματα που αφορούν στην πρόληψη και προαγωγή της υγείας των παιδιών και των νέων. Επιβεβαιώνεται σε κάθε περίπτωση διαχρονικά, ως γενική και εγνωσμένη διδακτική πρακτική στο σχολείο, που πλέον μορφοποιείται και εξειδικεύεται στο πεδίο της υλοποίησης προγραμμάτων ή δράσεων πρόληψης και αγωγής υγείας.

Ενδεικτικά παραθέτουμε τα δεδομένα της σφυγμομέτρησης που επιχειρήθηκε σε τυχαίο δείγμα και ειδικότερα από τις απαντήσεις 68 εκπαιδευτικών που εκδήλωσαν ενδιαφέρον συμμετοχής στην 1^η συνάντηση της Λ.Ε.Α. που διεξήχθη με μεγάλη επιτυχία την Τετάρτη 25 Μαρτίου 2021 ενόψει της Πανελλήνιας Ημέρας κατά της βίας και του εκφοβισμού στο σχολείο και με αφορμή το βιβλίο παιδικής λογοτεχνίας Βυθός Ώρα Μηδέν της Δ. Κασάπα για τον εκφοβισμό (δείτε παρουσίαση και υλικό από την 1η συνάντηση της Λ.Ε.Α. Α.Υ. εδώ: https://blogs.sch.gr/imendrinou/2021/03/06/mia-prototypi-leschi-anagnosis-ekpaideytikon-xekina-to-quot-taxidi-quot-tis-sti-dpe-d-athinas/).

Τα δεδομένα όπως παρουσιάζονται  στη συγκεκριμένη στατιστική αποτύπωση (google forms) αναδεικνύουν με εύληπτο και καταφανή τρόπο την ευρύτατη αξιοποίηση της λογοτεχνίας για την προσέγγιση θεμάτων Αγωγής Υγείας στο σχολείο.

 

Η λειτουργία της Λ.Ε.Α. Εκπαιδευτικών ΔΠΕ Δ΄ Αθήνας

Η Λ.Ε.Α. Αγωγής Υγείας της ΔΠΕ Δ΄ Αθήνας, κατά την Α΄ ΠΕΡΙΟΔΟ λειτουργίας της (ΜΑΡΤΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2021), λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας και στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης, σύνδεσης και εξοικείωσης με τη διαδικασία και το θεσμό  θα είναι διαδικτυακή και  ανοικτή σε όσους/ες ενδιαφερόμενους/ες εκφράσουν ενδιαφέρον συμμετοχής. Πρόθεση, η δημιουργία από την επόμενη περίοδο (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021), τακτικής/τακτικών ομάδας/ων με στοχευμένες, προγραμματισμένες συναντήσεις (μία φορά το μήνα), διαδικτυακές ή δια ζώσης.

Κάθε συνάντηση θα επικεντρώνεται στην πραγμάτευση μίας θεματικής  από το ευρύ πεδίο Α.Υ. μέσω επιλεγμένου/ων λογοτεχνικού/ών κειμένου/ων. Με το πέρας της Α΄ Περιόδου λειτουργίας της Λέσχης, η επιλογή των κειμένων δύναται να συνδιαμορφώνεται βάσει προτάσεων της συντονίστριας και των τακτικών μελών της.

Με την ολοκλήρωση κάθε συνάντησης τα μέλη θα ενημερώνονται για την επόμενη, προφορικά αλλά και με έγγραφο πρόσκλησης στο οποίο θα αναγράφεται το θέμα συζήτησης, το προτεινόμενο βιβλίο ανάγνωσης, ο/η προσκεκλημένος/η συγγραφέας ή ειδικός/ή, φόρμα δήλωσης συμμετοχής/επιβεβαίωσης στοιχείων αποστολής συνδέσμου σύνδεσης στην ηλ. Πλατφόρμα διεξαγωγής της εκδήλωσης.

Τα μέλη προτείνεται να έχουν μελετήσει το βιβλίο, ή το θέμα προηγουμένως (προαιρετικά, τουλάχιστον για την πρώτη περίοδο λειτουργίας της Λέσχης).

Το υλικό προσέγγισης των θεμάτων (λογοτεχνικά καταρχήν ή και άλλα υποστηρικτικά πραγματολογικά ή οπτικά, ηχητικά «κείμενα», κ.λπ.) και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που θα προκύψουν από τις συναντήσεις, θα προωθείται στην εκπαιδευτική κοινότητα με κάθε πρόσφορο μέσο (π.χ. μέσω ειδικής ιστοσελίδας, διαδραστικών ψηφιακών πινάκων, e-book, εκδήλωση παρουσίασης της δράσης, κ.λπ.), προκρινόμενο από τα μέλη της Λέσχης και σε συμφωνία με την Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας-συντονίστρια της Λέσχης.

 

Μετά την εναρκτήρια συνάντηση …

Με γνώμονα το ενδιαφέρον της εκπαιδευτικής κοινότητας και ιδίως των εκπαιδευτικών που ενδιαφέρονται για την καλλιέργεια κουλτούρας υγείας στα σχολεία τους μέσα από την προώθηση του 3ου Παγκόσμιου Στόχου βιώσιμης ανάπτυξης (Υγεία και Ευημερία) και τη διάχυση καλών βιωματικών πρακτικών (εν προκειμένου μέσα από τη λογοτεχνία και τεχνικές βιωματικής εκπαίδευσης-δραματικής τέχνης στην εκπαίδευση), συνεχίζουμε:

• Με νέες συναντήσεις, βιβλιοπροτάσεις, καλεσμένους συγγραφείς, ειδικούς ομιλητές και βιωματικές δραστηριότητες.
• Με την ίδρυση τοπικού θεματικού δικτύου με τίτλο: “Αγωγή Υγείας και Λογοτεχνία” με στόχο τη δικτύωση, επιμόρφωση,  μελέτη της διεπιστημονικής αλληλεπίδρασης, της διαθεματικής εμβέλειας και των διδακτικών δυνατοτήτων, αποτύπωση της εμπειρίας και δημιουργία αποθετηρίου εφαρμοσμένων υλικών αγωγής και προαγωγής της υγείας μέσω των τεχνών (με έμφαση στη λογοτεχνία).
• Αποστολή βιβλιοπροτάσεων, εντυπώσεων από την εφαρμογή του υποστηρικτικού υλικού κάθε συνάντησης ή νέες προτάσεις εφαρμογής (καλές πρακτικές, εργαλεία, τεχνικές) από τα μέλη της Λ.Ε.Α. και ανάρτηση σε ψηφιακή εφαρμογή προβολής και διάχυσης υλικών στην εκπαιδευτική κοινότητα. 

 

Δρ. Ιωάννα Μενδρινού

Υπεύθυνη Αγωγής Υγείας

ΔΠΕ Δ΄ Αθήνας

___________________________________________________________________

 Μπορείτε να στέλνετε στο:

dagogiygeias@gmail.com

ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ή και προτάσεις δραστηριοτήτωνσχετικά με το θέμα του (σχολικού) εκφοβισμού Με αφορμή το βιβλίο της κα Κασάπα ή και άλλο … Για ανάρτηση σε ειδικό χώρο για τις δράσεις της Λ.Ε.Α. Α.Υ. στο blog της Υπεύθυνης Αγωγής Υγείας και διάχυση στη σχολική κοινότητα της Διεύθυνσής μας (ιστοσελίδα). Για τη δημιουργία ενός αποθετηρίου υλικών, μέσων και δραστηριοτήτων επί των θεματικών του πεδίου Αγωγής Υγείας  *ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΕΤΕ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΤΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΑΣ- ΤΙΤΛΟ/ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ/ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

 ___________________________________________________________________

 Ραντεβού στις 31.3.2021 με το

Η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει

της Ε. Δασκαλάκη.

Συζητάμε, σκεφτόμαστε
 για την παιδική
σεξουαλική παρενόχληση,
κακοποίηση.

___________________________________________________________________