Στο Κέντρο Eκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία Λιθακιάς Ζακύνθου και στο ιστορικό Κτήριο του Οίκου Μεσσαλά βρεθήκαμε νωρίς το πρωί της δεύτερης μέρας της εκπαιδευτικής επίσκεψης του Περιβαλλοντικού Ομίλου του 1ου Γυμνασίου Σκάλας Ωρωπού. Οι μαθητές/τριες του σχολείου μας συμμετείχαν στο πρόγραμμα του ΚΕΠΕΑ Λιθακιάς σχετικά με την αντισεισμική προστασία. Όπως είναι γνωστό η Ζάκυνθος και τα Επτάνησα έχουν υποφέρει πολύ από τους σεισμούς, με χειρότερο τον μεγάλο σεισμό του 1936 που ισοπέδωσε την παλιά πόλη της Ζακύνθου.
Με το πρόγραμμα «Ο σεισμός ως φαινόμενο και μέτρα προστασίας» η ομάδα του Ομίλου μας ήρθε σε επαφή θεωρητικά και εργαστηριακά με τον σεισμό ως φυσικό φαινόμενο (πως δημιουργούνται οι σεισμοί, τα τσουνάμι – πως μετρούνται κ.α.) καθώς, όπως πρέπει να γνωρίζουμε όλοι, η γνώση και μόνο αυτή προστατεύει από το φόβο και τον πανικό. Ενημερώθηκαν και έκαναν πρακτική άσκηση σχετικά με τα μέτρα προστασίας πριν το σεισμό, κατά τη διάρκεια και μετά το σεισμό. Επίσης μέσω βιωματικού εργαστηρίου ασκήθηκαν στην ανάγνωση χαρτών σε περίπτωση εκκένωσης κτηρίων. Επίσης, στα εργαστήρια του ΚΕΠΕΑ Ζακύνθου είχαμε την ευκαιρία να μελετήσουμε μια προσομοίωση σεισμικής δόνησης με όλα τα γεωλογικά χαρακτηριστικά της.
Στη συνέχεια ξεναγηθήκαμε στο κτήριο Μεσσαλά. Το ντομινικάλε της οικογένειας Μεσσαλά σωζόταν μέχρι το 1953 και ήταν το μόνο από τα σπίτια που είχε διατηρήσει τον μπότζο του, την καλυμμένη δηλ. προεξοχή που είχαν τα παλιά ζακυνθινά σπίτια προς το δρόμο. Στη θέση αυτή επί Ενετοκρατίας βρισκόταν το υγειονομείο. Στο μέγαρο Μεσσαλά στεγαζόταν προσεισμικά, από το 1936 μέχρι το 1953, η Δημόσια Βιβλιοθήκη Ζακύνθου. Σήμερα είναι ένα από τα αρκετά διατηρητέα κτίσματα της περιοχής στη Λιθακιά, και δεσπόζει ακόμα με το Οικόσημο του γενάρχη του Οίκου. Ακολούθως βρεθήκαμε να ξεναγούμαστε σε άλλα ονομαστά τοπόσημα της περιοχής, καταλήγοντας στον ονομαστό ναό του Αγίου Ιωάννη.
Τα βήματά μας μας έφεραν στη συνέχεια πίσω στην πόλη και στο ιστορικό Μαχαιράδο, μια συνοικία με μεγάλο αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Στην κεντρική πλατεία του Μαχαιράδου, περίπου 8 χλμ δυτικά της Χώρας της Ζακύνθου, βρίσκεται η εκκλησία των Αγίων Τιμοθέου και Μαύρας. Η Αγία Μαύρα,όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται, είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εκκλησίες σε ένα νησί που έχει πάρα πολλές και ιστορικές εκκλησίες. Μόλις 8 χλμ δυτικά της Χώρας, η Αγία Μαύρα, στο Μαχαιράδο, περιλαμβάνει την εικόνα της Αγίας, η οποία κατά τον 3ο αιώνα μ.Χ., έζησε και μαρτύρησε στην Αίγυπτο. Μαζί βρεθήκαμε να περιηγούμαστε σε κτίσματα ξεχασμένα στον χρόνο κι ερειπωμένα από τον μεγάλο σεισμό. Ανάμεσά τους δέσποζε ο Ιερός Ναός της Υπαπαντής, ιδιοκτησία της Οικογένειας Παπαδάτου.
Η ημέρα, πλήρης γνώσεων, πληροφοριών, εμπειριών και εντυπώσεων, μας έφερε στα γνώριμα πια εδάφη του κέντρου της πόλης όπου μεταξύ γλυκού και ροφήματος πήραμε μια ανάσα και στη συνέχεια την άγουσα προς τα καταλύματά μας. Τα πουλάκια μας κοιμήθηκαν σαν…πουλάκια – και πώς όχι! Η ονειρική περιήγηση στον χώρο και στον χρόνο ήταν περιπετειώδης και κοπιαστική. Δεν ήταν όμως σε καμιά περίπτωση το τέλος τους ταξιδιού μας!