Η Λαμπεία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Λάμπεια (γνωστή και ως Λαμπεία ή Δίβρη) είναι ιστορικό κεφαλοχώρι της Ηλείας και έδρα του ομώνυμου Δήμου Λαμπείας.

Ονομασία

Το όνομα «Λάμπεια» δόθηκε στο χωριό λόγω της τοποθεσίας στην οποία είναι χτισμένο, στα Λάμπεια Όρη του Ερυμάνθου. Το όνομα «Δίβρη», με το οποίο είναι το χωριό είναι γνωστό στους ντόπιους και τους κατοίκους των γύρω περιοχών, έχει πιθανότατα σλάβικη ρίζα και σημαίνει «δροσιά».

Γεωγραφική τοποθεσία

Η Λάμπεια βρίσκεται στα σύνορα των νομών Ηλείας, Αχαΐας και Αρκαδίας, ανήκει ωστόσο στον Νομό Ηλείας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 900μ. στα Λάμπεια Όρη, που αποτελούν κομμάτι του Ερυμάνθου. Συνορεύει με τους Νομούς Αχαϊας και Αρκαδίας, καθώς και με τους Δήμους Φολόης και Λασιώνος του Νομού Ηλείας. Βρίσκεται περίπου στα μισά της επαρχιακής οδού Πατρών – Τρίπολης («111»), απέχοντας 86χλμ. από την Τρίπολη και 84χλμ. από την Πάτρα.

Ιστορία της Λαμπείας

Η Λάμπεια στην αρχαιότητα

Για την Λαμπεία στην αρχαιότητα δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες, καθώς δεν σώζονται ιδιαίτερα αρχαιολογικά ευρήματα. Η γραπτή περιγραφή του Παυσανία ωστόσο πως:

«Εν Λαμπεία είχε τας πηγάς ο ποταμός Ερύμανθος, ήν δε το όρος τούτο ιερόν του Πανός και μοίρα του όρους Ερυμάνθου»

καθώς και σημαντικότατα αρχαιολογικά ευρήματα σε όμορους Δήμους, καταμαρτυρούν ότι στην ευρύτερη περιοχή υπήρχαν αξιόλογοι οικισμοί οι οποίοι προκαλούσαν το ενδιαφέρον περιηγητών.

Η Λάμπεια στα μετέπειτα χρόνια και την Τουρκοκρατία

Λόγω του δύσβατου της περιοχής και της ορεινής τοποθεσίας της, στη Λαμπεία δεν υπήρξε ποτέ έντονη παρουσία κατακτητών, συμπεριλαμβανομένων και των Τούρκων, οι οποίοι προτιμούσαν για στρατηγικούς λόγους να στρατοπεδεύουν στα πεδινά του νομού.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η περιοχή να μπορέσει να ανθίσει τόσο οικονομικά όσο και πνευματικά καθώς και να προσφέρει κατα καιρούς αγωνιστές στον αγώνα για την απελευθέρωση του Έθνους. Ξεχωριστή αναφορά θα πρέπει να γίνει για τη μονή Ζωοδόχου Πηγής στην οποία λειτουργούσε και κρυφό σχολειό το οποίο είναι σήμερα ανοιχτό για τους επισκέπτες.

Η Λάμπεια μετά την απελευθέρωση

Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, η Λάμπεια αξιοποίησε στο έπακρο την ευνοϊκή θέση της καθώς και τη μικρή της απόσταση απο μεγάλες πόλεις της Πελοποννήσου (Πάτρα,Πύργος,Τρίπολη) και εξελίχθηκε σε σημαντικό οικονομικό, εμπορικό και πολιτισμικό κέντρο για τα γύρω χωριά και την ευρύτερη περιοχή. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στη Δίβρη λειτούργησε το πρώτο σχολείο στην Ηλεία μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους το 1821 ενώ αποτελεί γενέτειρα πολλών πολιτικών οικογενειών, όπως είναι οι οικογένειες Πετραλιά, Στεφανόπουλου, Παναγούλη, Ζαφειρόπουλου κ.α.

Η Λάμπεια στα νεότερα χρόνια και τις μέρες μας

Το κύμα εσωτερικής μετανάστευσης που εμφανίστηκε στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του ’50 δε θα μπορούσε να αφήσει ανέπαφη και την Λαμπεία. Πολλοί κάτοικοί της μετανάστευσαν σε μεγάλες πόλεις (κυρίως στην Πάτρα και την Αθήνα) κατάσταση που συνεχίζεται ακόμα και στις μέρες μας.

Σήμερα οι χίλιοι περίπου μόνιμοι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με το εμπόριο και την κτηνοτροφία. Το καλοκαίρι ωστόσο ο πληθυσμός αυξάνεται σημαντικά καθώς οι μετανάστες από τις γειτονικές μεγάλες πόλεις επιστρέφουν για μεγάλα διαστήματα.

Αξιοθέατα

Η Λάμπεια περιβάλλεται από φυσική ομορφιά, ενώ οι συνοικισμοί της έχουν διατηρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή πελοποννησιακή αρχιτεκτονική. Αξιοθέατα του χωριού αποτελούν η βυζαντινή εκκλησία του 12^ου αιώνα, το κρυφό σχολείο, η Μονή Ζωοδόχου Πηγής που χρονολογείται από τον 15^ο αιώνα κ.α.

Στο κέντρο του χωριού υπάρχει Ξενοδοχείο, ξενώνας, ενοικιαζόμενα δωμάτια, παραδοσιακά και σύγχρονα καφενεία, εστιατόρια, και εμπορικά καταστήματα.