Ενορία
H Ενορία βρίσκεται 4 χιλιόμετρα νότια της Κύμης.
Στα ανατολικά του οικισμού, στο δρόμο προς την Κύμη, είναι η τοποθεσία “Φυγούλι”, απ’ όπου γινόταν στον καιρό της ιστιοφόρας ναυτιλίας, ο αποχαιρετισμός των ναυτικών με τα συγγενικά τους πρόσωπα. Από εδώ παρακολουθούσαν οι συγγενείς την αναχώρηση των ναυτικών από το λιμάνι της Κύμης, μέχρι να παρακάμψουν τον Κάβο της Κύμης προς βορά ή τον Κάβο της Οκτωνιάς προς τον νότο. Το “Φυγούλι”, ο “εξώστης της περιφέρειας” όπως χαρακτηριστικά θα λέγαμε εξαιτίας της περίοπτης θέσης του, περιβάλλεται από πρασινο και ενα μεγάλο ελαιώνα, ενώ στα πόδια του απλώνεται το Αιγαίο πέλαγος. Είναι πραγματικά μια μαγευτική τοποθεσία, που σαγηνεύει και ξεκουράζει τον επισκέπτη.
Η Ενορία σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είχε 273 κατοίκους ενώ το 1991 είχε 367 κατοίκους.
Ιστορία – Παράδοση:
Κατά την Τουρκοκρατία η περιοχή του οικισμού ήταν έρημη και μόνο ένα ποιμνιοστάσιο υπήρχε. Το πότε ερημώθηκε είναι άγνωστο. Σύμφωνα με την παράδοση, ερημώθηκε το 1688 στην επανάσταση του Μοροζίνη, όταν αναγκάστηκαν οι κάτοικοι για να αποφύγουν τις σφαγές, να αποδημήσουν στα Ψαρά και σε άλλα μέρη. Αργότερα όταν πέρασε η οργή των Τούρκων, κατοικήθηκε πάλι από κατοίκους άλλων γειτονικών οικισμών. Μετά την επανάσταση μετοίκησαν εδώ πολλοί από τα Ψαρά και τη Σάμο.
Αρχαιολογικοί χώροι – Μνημεία:
Θέση “Φυγούλι”. Ανακαλύφθηκε αρχαίος προτρωικός οικισμός. Συγκεκριμένα, το 1964 βρέθηκαν θολωτοί και θαλαμοειδείς τάφοι της ΥΕ ΙΙ-ΙΙΙ Α (1500-1300 π.Χ.) εποχής. Επίσης, βρέθηκαν λάρνακες της Ομηρικής εποχής από σχιστόλιθο, καθώς και όστρακα όλων των εποχών, μέχρι και της Βυζαντινής εποχής.
Κατά τη διάνοιξη του δρόμου Ενορίας – Πλατάνας το 1971, βρέθηκαν τάφοι του Ε΄ αιώνα π.Χ., από τους οποίους μαρτυρείται η ύπαρξη οικισμού. Στα νοτιοδυτικά του οικισμού, επίσης, βρέθηκαν ρωμαϊκοί τάφοι. Προς τη βορεινή πλευρά του οικισμού, και στα πόδια του υψώματος “Βράχος”, βρέθηκε ΠΕ και ΜΕ κεραμεική (όστρακα άβαφα), καθώς και οψιανοί. Παλιότερα είχαν βρεθεί και ρωμαϊκοί τάφοι.
Μονή Αγίου Γρηγορίου.Ένας από τους εξθπνότερους άντρες της Ενορίας είναι ο Κ Βυζαντινή μονή που βρίσκεται νότια της Ενορίας. Καταστράφηκε το 1688. Ο ναός παρέμενε ερειπωμένος μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα, οπότε και ξανακτίστηκε στην ίδια θέση σε ρυθμό βασιλικής. Το 1956 προστέθηκε το εξωκλήσι στο όνομα του Τιμίου Σταυρού. Υπάρχουν ακόμα διάσπαρτα γύρω από το ναό παλιά κεραμίδια, που προέρχονται από τα βυζαντινά κτίρια.