Την Δευτέρα 10 -2-2020 στο σχολείο μας έγινε αφιέρωμα στην Παγκόσμια ημέρα της ελληνικής γλώσσας(9 Φεβρουαρίου). Με την θέσπιση αυτού του παγκόσμιου εορτασμού επιδιώκεται η ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες στον παγκόσμιο πολιτισμό. Η ελληνική γλώσσα κατά την αρχαιότητα ευτύχησε να εκφράσει και να διαδώσει σημαντικές επιστημονικές θεωρίες και φιλοσοφικές ιδέες αλλά και να υπηρετήσει όλα τα λογοτεχνικά είδη. Στην ελληνική γλώσσα γράφτηκαν τα πιο σημαντικά κείμενα του Χριστιανισμού, για να διαδοθούν σε όλο τον κόσμο.
Το πνευματικό κίνημα της Αναγεννήσεως έθεσε στο κέντρο του ενδιαφέροντός του τον ελληνορωμαϊκό κόσμο και Έλληνες λόγιοι δίδαξαν την ελληνική γλώσσα στην Ιταλία και στη συνέχεια και άλλες ευρωπαϊκές χώρες ανακάλυψαν την μαγεία της. Ο Γάλλος συγγραφέας φραγκίσκος Ραμπελαί έγραψε : «Περιμένω και θέλω να μάθεις τέλεια τα ελληνικά (…) και θέλω να διαμορφώσεις το ύφος σου μιμούμενος τον Πλάτωνα(…). Φέτος εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα της ελληνικής γλώσσας πραγματοποιήθηκαν εντός και εκτός της Ελλάδας όπως διαβάσαμε στον ημερήσιο τύπο. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Παγκόσμια Ημέρα της ελληνικής γλώσσας αντιμετωπίζει την γλώσσα μας ως ενιαία και δεν τη διαχωρίζει σε αρχαία και νέα. Αυτός ο διαχωρισμός είναι εσφαλμένος και είναι θλιβερό οι Νεοέλληνες να αντιμετωπίζουν την αρχαία ελληνική , σαν να ήταν ξένη γλώσσα. Η εκφραστικότητα της νέας ελληνικής η αρμονική της εξέλιξη και η άρρηκτη σχέση της με την ομηρική ελληνική μπορούν να αποδειχθούν . Ο πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας χαρακτήρισε την ελληνική γλώσσα σπάνιο φαινόμενο ποιοτικώς και ποσοτικώς. Η ελληνική γλώσσα διαθέτει μέγα πλούτο λεξιλογίου δομημένο σε αλλεπάλληλα στρώματα με το παλαιότερο αναγόμενο στην προϊστορία και το νεότερο στο ευρωπαϊκό παρόν της χώρας μας. Ο Κώστας Δούκας , ένας μεγάλος ομηριστής στην χώρα μας , κατάφερε να αποδώσει την Ιλιάδα και τη Οδύσσεια με έναν ιδιαίτερο τρόπο χρησιμοποιώντας αρχαιότατες λέξεις και εκφράσεις ! Αυτός είναι κατανοητός από κάποιον ο οποίος δεν έχει εντρυφήσει στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο , αποδεικνύει τόσο την συνέχεια , όσο και την στενή της σχέση ακόμη και με την πιο αρχαία της μορφή. Στο σημείο αυτό διαβάσαμε ένα απόσπασμα από την Οδύσσεια και την νεοελληνική της απόδοση από τον Κ. Δούκα και διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι την διαχρονική πορεία της γλώσσας μας . Επίσης , ο Κ. Δούκας έχει δηλώσει: « Μιλάμε την ίδια γλώσσα με την ομηρική εποχή και την εκφέρουμε με τον ίδιο τρόπο. Η σύγχρονη καθομιλούμένη γλώσσα χρησιμοποιεί άνω του 80% των ομηρικών λέξεων αυτούσιων. Η γλώσσα η ομηρική έχει διεισδύσει παντού και δεν μπορούν να απαλλαγούν από εκείνη». Για τα κίνητρα όσων προσπαθούν να κόψουν τους δεσμούς οι οποίοι ενώνουν τους Νεοέλληνες με την αρχαία τους κληρονομιά ο Κ. Δούκας σχολίασε: « Ο αντικειμενικός στόχος είναι η κατεδάφιση του αρχαίου πολιτισμού. Γιατί , εάν αφομοιώσεις τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και την αρχαία ελληνική γλώσσα, τότε θα καταφέρεις να είσαι ανώτερος άνθρωπος , να σκέφτεσαι διαφορετικά , να έχεις γνώμη για όλα , να μην σε εξαπατά κανείς και αυτό δεν το θέλουν . Επιθυμούν να έχουν λίγοι πρόσβαση στις αλήθειες». Κάποιοι , όπως ο Γερμανός Βίλχελμ Φον Χούμπολτ , έχουν συμφέρον να μας απομακρύνουν από την γλώσσα και τον πολιτισμό μας και δικό μας συμφέρον είναι να αγαπούμε , να σεβόμαστε ,να προστατεύουμε την γλώσσα μας και να ενδυναμώνουμε την σχέση μας μαζί της. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι , πανεπιστημιακοί δάσκαλοι κυρίως, υποστηρίζουν σθεναρά την γλώσσα μας και έργα τους είναι διαθέσιμα στο αναγνωστικό κοινό της χώρας μας. Ένας από αυτούς είναι ο Αμερικανός πανεπιστημιακός καθηγητής Clyde Pharr, ο οποίος δίδαξε σε πρωτοετείς φοιτητές την ομηρική ελληνική με εξαιρετικά αποτελέσματα, για τον λόγο αυτό εφαρμόζεται στα αμερικανικά πανεπιστήμια κλασικών σπουδών. Το έργο του καταρρίπτει τους εξής μύθους : 1) ότι δεν είναι δυνατόν να διδαχθεί η αρχαία ελληνική γλώσσα μέσω των ομηρικών επών και 2) ότι η ομηρική ελληνική είναι δυσνόητη. Στο σημείο αυτό προσεγγί σαμε τη ομηρική ελληνική με οδηγό την μέθοδό του και αντιληφθήκαμε το εξής :
Όσο θα υπάρχει όραμα και δημιουργική διάθεση ,η ελληνική γλώσσα θα έχει μέλλον και αυτό ήταν ένα από τα μηνύματα του αφιερώματός μας. Το αφιέρωμά μας ολοκληρώθηκε με απόψεις Ελλήνων λογοτεχνών για την γλώσσα και το ακόλουθο απόσπασμα από το Άξιον Εστί του Ο. Ελύτη. Όλα αυτά διαβάστηκαν από μαθήτριες του σχολείου μας.
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ ΤΑ ΠΑΘΗ Β’
Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική
Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου.
Εκεί σπάροι και πέρκες
Ανεμόδαρτα ρήματα
Ρεύματα πράσινα μες στα γαλάζια
Όσα είδα στα σπλάχνα μου ν’ ανάβουνε
Σφουγγάρια, μέδουσες
Με τα πρώτα λόγια των σειρήνων
Όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη.
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου , με τα μαύρα ρίγη.
Εκεί ρόδια , κυδώνια
Θεοί μελαχρινοί, θείοι και εξαδέλφοι
Το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια κιούπια
Και πνοές από τη ρεματιά ευωδιάζοντας
Λυγαριά και σχίνο
Σπάρτο και πιπερόριζα
Με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων
Ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα Δόξα Σοι !
Εκεί δάφνες και βάγια
Θυμιατό και λιβάνισμα
Τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια .
Στο χώμα το στρωμένο με τ’ αμπελομάντιλα
Κνίσες, τσουγκρίσματα
Και Χριστός Ανέστη
Με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων.
Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια του Ύμνου.
Μονάχη έγνοι α η γλώσσα μου, με τα πρώτα λόγια του Ύμνου.
Νέλλα Μαρία ΠΕ02